رودخانه‌های جهان آلوده به سطوح خطرناک آنتی‌بیوتیک
پروفسور ویلیام گیز، یک اکولوژیست میکروبی در دانشگاه "اکستر" انگلیس در این مورد اظهار داشت: بسیاری از ژن‌های مقاومِ مشاهده شده در پاتوژن‌های انسان‌ها از باکتری‌های محیطی منشا می‌گیرند.
سازمان ملل متحد سال گذشته اعلام کرد: افزایش باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها یک وضعیت اضطراری برای سلامت همگانی در جهان است که می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ میلادی جان دست‌کم ۱۰ میلیون نفر را بگیرد.
داروها راه خود را به رودها و خاک از طریق فضولات انسانی و حیوانی و کارخانه‌های تصفیه آب و تاسیسات دارویی پیدا می‌کنند.
آلیستر بوکسال، یک دانشمند محیط زیست‌شناس از دانشگاه "یورک" انگلیس نیز اعلام کرده این امر بسیار ترسناک و ناراحت‌کننده است که سطوح آنتی‌بیوتیک در بخش‌هایی از محیط زیست ما به اندازه‌ای بالا است که روی مقاومت آنتی‌بیوتیکی تاثیرگذار است.
این مطالعه روز دوشنبه در کنفرانسی در شهر "هلسینکی" فنلاند ارائه شد، نشان می‌دهد که برخی از رودخانه‌های شناخته شده جهان از جمله رودخانه معروف "تیمز" در انگلیس به آنتی‌بیوتیک‌هایی آلوده هستند که برای درمان عفونت‌های جدی به طور حیاتی اهمیت دارند. در بسیاری از این موارد سطوح این آنتی‌بیوتیک‌ها ناامن اعلام شده‌اند چرا که احتمال زیادی برای گسترش و انتشار آن‌ها وجود دارد.
همچنین نمونه‌های گرفته شده از رودخانه "دانوب" در اتریش شامل هفت نوع آنتی‌بیوتیک از جمله "کلاریترومایسین" بوده است که برای درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند ذات‌الریه و برونشیت استفاده می‌شود. سطوح این آنتی‌بیوتیک‌های یافت شده در نمونه‌ها نزدیک به چهار برابر میزان ایمن تعیین شده است.
طبق تحقیقات "دانوب"، دومین رودخانه بزرگ اروپا، آلوده‌ترین رودخانه قاره اروپا است. به علاوه سطوح آلودگی هشت درصد از سایت‌های مورد بررسی این مطالعه در اروپا بالاتر از سطح ایمن بوده‌اند.
رودخانه "تیمز" نیز که به طور کلی یکی از تمیزترین رودخانه‌های اروپا تلقی می‌شود، به همراه برخی از شاخه‌های خود با مخلوطی از پنج نوع آنتی‌بیوتیک آلوده است. یکی از سایت‌های مورد بررسی در این رودخانه و سه سایت مورد بررسی از شاخه‌های آن بیش از سطوح ایمن آلوده بوده‌اند. سطوح آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین موجود در این سایت‌ها که عفونت‌های پوستی و دستگاه ادراری را درمان می‌کند، بیش از سه برابر سطوح ایمنی برآورد شده است.
به گفته پروفسور گیز حتی رودخانه‌هایی با سطوح آلودگی پایین نیز تهدید به شمار می‌آیند. حتی غلظت‌های پایین آلودگی‌های دیده شده در اروپا می‌تواند موجب سیر تکاملی مقاومت شده و احتمال انتقال ژن‌های مقاوم به پاتوژن‌های انسانی را افزایش دهد.
محققان ۷۱۱ سایت را در ۷۲ کشور مورد بررسی و آزمایش قرار داده و در ۶۵ درصد از این سایت‌ها آنتی‌بیوتیک کشف کردند. در ۱۱۱ مورد از این سایت‌ها سطوح آنتی‌بیوتیک کشف شده از حد ایمن تجاوز کرده و در بدترین مورد سطوح آنتی‌بیوتیک کشف شده بیش از ۳۰۰ برابر حد ایمن برآورد شده است.
به طور کلی سطوح آلودگی‌های آنتی‌بیوتیکی رودخانه‌ها در کشورهایی با درآمد پایین بالاتر بوده، به طوری که این آلودگی‌ها در آفریقا و آسیا شدیدتر بوده است. در بنگلادش این وضعیت بسیار وخیم‌تر است به طوری که سطوح مترونیدازول در رودخانه‌ها بیش از ۳۰۰ برابر از حد ایمن بوده است.
این پسماندها در نزدیکی تاسیسات تصفیه فاضلاب کشف شده‌اند که در کشورهای کم درآمد اغلب تکنولوژی لازم برای زدودن داروها از آن‌ها وجود ندارد.
دفع نامناسب فاضلاب و روانه کردن زباله‌ها به صورت مستقیم به رودخانه‌ها که در کنیا مشاهده می‌شود نیز یکی از دلایل افزایش غلظت آنتی‌بیوتیک‌ها تا ۱۰۰ برابر سطح ایمنی است.
به نوشته روزنامه گاردین، تیم تحقیقاتی هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای ارزیابی اثرات زیست محیطی آلودگی آنتی‌بیوتیکی بر حیات وحش از جمله روی ماهی‌ها، بی‌مهرگان و جلبک‌هاست. با توجه به برخی مشاهدات از سایت‌های مورد بررسی در کنیا که هیچ ماهی‌ای به دلیل سطوح بالای آلودگی آنتی‌بیوتیکی قادر به بقا در رودخانه‌ها نبود، محققان انتظار تاثیرات بسیار مخربی را دارند.
منبع: ایسنا