تیغی که دیگر نمیبُرّد/ نگاهی به شکستهای اخیر آمریکا در عرصه جهانی
شکست آمریکا در جنگ تجاری با چین
حدود یکسال است که جنگ تجاری پر دامنهای میان آمریکا و چین درگرفته است؛ جنگی که به زعم نیویورکتایمز قابلیت استمرار تا چند دهه را دارد.
پنجشنبه هفته گذشته (۱۹ اردیبهشت) آخرین دور مذاکرات تجاری واشنگتن و پکن به شکست انجامید و رژیم آمریکا نتوانست زیادهخواهیهای خود را به اژدهای زرد دیکته کند.
دونالد ترامپ رئیس رژیم آمریکا فردای شکست مذاکرات تجاری با چین ضمن تهدید پکن اعلام کرد تعرفه ۲۰۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی وارداتی به آمریکا را تا سقف ۲۵ درصد افزایش میدهد. همچنین ترامپ به همتای چینیاش پیغام تهدید آمیز فرستاد که اگر توافق مدنظر آمریکا را نپذیرد به شدت صدمه میبیند؛ اما همتای چینی ترامپ پاسخ او را نداد و در عوض «وانگ یی» وزیر خارجه چین در پاسخ تلویحی به رئیس رژیم آمریکا گفت: چین هرگز تسلیم فشارهای خارجی نخواهد شد.
پکن همچنین در واکنش به اقدام آمریکا در افزایش تعرفه کالاهای چینی، اعلام کرد از اول ژوئن (۱۱ خرداد) بر واردات ۶۰ میلیارد دلار کالا از آمریکا عوارض گمرکی اعمال میکند.
آمریکا به شدت نگران قدرت اقتصادی روزافزون چین است؛ قدرتی روبه رشدی که اگر ادامه داشته باشد، سرکردگی مالی آمریکا در جهان را تا یک الی دو دهه دیگر از بین میبرد.
چندی پیش چینیها میزبان اجلاس بزرگی با عنوان «یک کمربند؛ یک جاده» بودند؛ اجلاسی که با هدف جذب سرمایه گذاری برای پروژه «جاده ابریشم» صورت گرفت و از قضا با استقبال ۱۱۰ کشور دنیا از جمله برخی کشورهای مهم اروپایی نیز همراه شد.
جاده ابریشم به عنوان بزرگترین پروژه راهسازی دنیا میتواند معادلات ژئوپلیتکی در جنگ قدرت اقتصادی میان واشنگتن و پکن را به نفع چینیها تغییر دهد؛ تکمیل این پروژه بزرگ چینیها، بیشتر از ۶۰ کشور از شرق آسیا تا غرب اروپا را تحت پوشش قرار میدهد و با تکمیل راه ریلی ابریشم کالاهای چینی به بزرگترین بازارهای فروش دنیا متصل خواهد شد و بدین ترتیب چین به مهمترین مرکز تولید و صدور کالا در جهان تبدیل میشود.
پروژه جاده ابریشم چینیها و تامین اعتبار چندصد میلیارد دلاری این پروژه، نگرانی آمریکا از افزایش نفوذ جهانی و قدرت اقتصادی پکن را چندبرابر کرده است.
خنثی شدن توطئه آمریکا در ونزوئلا
روز سهشنبه ۱۰ اردیبهشت ۹۸، طرح کودتای آمریکایی در ونزوئلا که توسط «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ و «الیوت آبرامز» نماینده ویژه آمریکا در ونزوئلا، طراحی شده بود به افتضاحترین شکل ممکن به شکست انجامید و ارتش ونزوئلا به فرماندهی «ولادیمیر پاردینو» عدهای از عناصر نفوذی آمریکا در نیروهای مسلح ونزوئلا را بازداشت کرد.
آمریکا که به سبب منابع سرشار نفتی ونزوئلا، همواره به این کشور مستقل آمریکای جنوبی چشم طمع داشته است، بعد از شکست طرح کودتا با وجود داشتن مرز دریایی و تنها ۱۳۰۰ کیلومتر فاصله با ونزوئلا، خود را از انجام هرگونه اقدام نظامی تجاوزکارانه علیه این کشور ناتوان دید؛ علیرغم اینکه بحث حمله نظامی به ونزوئلا در محافل سیاسی آمریکا گرم بود و حتی «مارکو روبیو»، سناتور فلوریدایی نیز خواستار تجاوز به ونزوئلا شده بود.
چند روز پس از کودتای نافرجام آمریکایی در ونزوئلا، روزنامه واشنگتنپست به نقل از مشاوران کاخ سفید گزارش داد، ترامپ به سبب شکت طرح براندازی «نیکلاس مادورو» رئیسجمهور ونزوئلا به شدت از دست «جان بولتون» عصبانی است.
هراس آمریکا از نبرد با روسیه
در تاریخ ۱۳ بهمن ۹۷، آمریکا با فرمان دونالد ترامپ رسما از معاهده «منع گسترش موشکهای میان برد هستهای» موسوم به «آی ان اف» خارج شد. روسیه نیز در همان روز در واکنش به اقدام آمریکا، با فرمان «ولادیمیر پوتین» اجرای «آی ان اف» را تعلیق و ساخت موشکهای میان بردی که سرعت آنها از سرعت صوت فراتر است را آغاز کرد.
چندی پس از آن، پوتین رئیسجمهور روسیه در واکنش به پیمان شکنیهای تسلیحاتی کاخ سفید، حمله موشکی به اهدافی در آمریکا را محتمل دانست و حتی تلویزیون دولتی روسیه با حضور یک مقام عالیرتبه این کشور طی ویژه برنامهای نقشهای از آمریکا و چندین هدف مورد نظر در این کشور را بهنمایش گذاشت؛ اهدافی نظیر مقر «پنتاگون» در واشنگتن، پایگاه آموزشی «فورت ریچی» در مریلند و پایگاه هوایی «مککلان» در کالیفرنیا. پس از این تهدید روسها، مقامات جنگ طلب رژیم آمریکا ادبیات خود را در قبال روسیه نرم کردند؛ اقدامی که در رسانههای جهان با عنوان «هراس آمریکا از روسیه» تعبیر شد.
کرنش آمریکا در برابر اقتدار ایران
صبح روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت، جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید طی بیانیهای اعلام کرد که «ناو آبراهام لینکلن عازم غرب آسیا خواهد شد تا پیام روشن و صریحی به ایران داده شود». بولتون در ادامه بیانیهاش قید کرد «ما بدنبال جنگ با ایران نیستیم، ولی هرگونه حمله به منافع آمریکا یا هر یک از متحدانش با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد».
مایک پمپئو وزیر خارجه رژیم آمریکا و پاتریک شاناهان مسئول وزارت جنگ این کشور نیز طی مصاحبههای جداگانهای، سخنان بولتون را تکرار کردند.
بنا به بیانیه نیروی دریایی ارتش آمریکا و تصریح رسانههای آمریکایی، برنامه اعزام ناو لینکلن به غرب آسیا از مدتها پیش تنظیم شده بود؛ بنابراین اعلام اعزام این ناو از سوی مقامات جنگ طلب رژیم آمریکا صرفا یک مانور تبلیغاتی برای ارعاب ایران بود. اما این حربه آمریکاییها آنجایی خنثی شد که ستاد کل نیروهای مسلح ایران در روز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت طی بیانیهای تاکید کرد: هرگونه تحرک احتمالی دشمنان با پاسخ پشیمانکننده ملت و فرزندان انقلابی آنها در نیروهای مسلح مواجه خواهد شد.
یک روز پس از واکنش مقتدرانه ایران به مانور تبلیغاتی جنگطلبان آمریکایی که حربه تهدید یانکیها را خنثی کرد، ترامپ در صحنه تلویزیون حاضر شد و گفت: «دوست دارم ایرانیها با من تماس بگیرند».
نیاز ترامپ به مذاکره با ایران صدبرابر بیشتر از اوباما است
در همین رابطه، احمد بخشایش عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم در گفتوگو با خبرنگار گروه سیاسی ، با بیان اینکه یکی از مهمترین معضلات آمریکا در عرصه یکه تازی جهانی، مقاومت و اطاعتناپذیری ایران است، گفت: ایران رویکردها و سیاستهای حقمدارانه خود را در تمام عرصهها دنبال میکند و این امر به الگویی برای سایر مخالفان مشی تکروانه آمریکا در جهان تبدیل شده است.
این استاد دانشگاه در رشته روابط بینالملل معتقد است، نیاز ترامپ و آمریکای فعلی برای مذاکره با ایران صدبرابر بیشتر از دوران اوباما است. ترامپ برای اینکه به دموکراتها بفهماند صرفا یک تاجر و بیزینسمن نیست و از سیاست نیز سر در میآورد، قراردادهای سیاست خارجی دوران اوباما از جمله برجام را ملغی کرد و اکنون به دنبال احیای آن قراردادها با درج نام خود است.
آری به مقاومت؛ نه به مذاکره
از نظر بخشایش، آمریکا در حال وارد آوردن فشار در جنبههای اقتصادی و روانی به ایران است تا اسباب مذاکره با تهران را فراهم آورد اما ایران به کرات اعلام کرده که تن به مذاکره در شرایط فعلی نمیدهد و استراتژیاش مقاومت است.
به اعتقاد این عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تحرکات اخیر آمریکا در منطقه غرب آسیا و خلیج فارس از جمله اعزام ناوهای مختلف و سایر ادوات نظامی، اقداماتی طبیعی و مسبوق به سابقه است و نباید این اقدام آمریکاییها گمانه تلاش واشنگتن برای آغاز جنگ با ایران را در اذهان ایجاد کند.
آمریکا ظرفیت نظامی اقدام تجاوزکارانه علیه ایران را ندارد
بخشایش میگوید: زمانی که آمریکاییها قصد حمله به عراق را داشتند، نیروهای خود در منطقه غرب آسیا را به ۱۶۰ هزار نفر افزایش دادند؛ حال آنکه در شرایط فعلی آمریکاییها دارای ۹ هرار نیرو در عراق، ۳ هزار نیرو در سوریه، ۶ هزار و ۵۰۰ نیرو در افغانستان و مقداری نیرو در قطر و برخی دیگر از شیخنشینهای خلیج فارس هستند؛ بنابراین ظرفیت انسانی و نظامی اقدام تجاوزکارانه علیه ایران را ندارند.
اهرمهای متنوع قدرت منطقهای ایران
این کارشناس ارشد روابط بینالملل معتقد است: مختصات منطقهای گواه آن است که آمریکا تمایلی به درگیری فیزیکی با ایران ندارد و صرفا بر روی جنگ اقتصادی و روانی برای شکستن مقاومت ایران تمرکز کرده است؛ در چنین شرایطی ایران باید از اهرمهای متنوع قدرت خود در سطح منطقهای بهره بگیرد که یکی از این اهرمها تسلط ایران بر تنگه استراتژیک هرمز و ضریب نفوذش در تنگه بابالمندب است؛ این دو آبراه شریانهای انرژی در منطقه ژئواستراتژیک غرب آسیا هستند و هر گونه بروز و ظهور تنشی در آن، نبض انرژی در سطح جهان را با اخلال مواجه میسازد، کمااینکه اتفاقات اخیر در بندر فجیره امارات و بندر ینبع عربستان ثابت کرد، تحقق امنیت در منطقه نیازمند یک همگرایی و کنش جمعی است.
بیشتر بخوانید:
تروریستهای پوشکی و تهدید ایران؟!/ اینجا خلیج فارس است؛ نه خلیج خوکها
مطالب ذکر شده در بالا تنها نمونههایی از مصادیق افول قدرت آمریکا بود؛ مصادیقی که به عینه نشان میدهد «تیغ آمریکاییها دیگر نمیبرد» و دوران هژمونی و سرکردگی آنها در عرصه جهانی به پایان راه نزدیک است.
شکستهای دیگری در انتظار آمریکا است
مقام معظم رهبری در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۹۷، در همایش دهها هزار نفری بسیجیان با اشاره به افول قدرت آمریکا، فرمودند: در قدرت نرمافزاری، آمریکا بشدّت ضعیف است؛ حرفش زورگویی است، منطقش ضعیف است، لیبرال دموکراسیاش امروز در دنیا مفتضح است؛ بهخاطر همین هم هست که شما ملاحظه میکنید آمریکای دارای قدرت اتمی، دارای تکنولوژی پیشرفته، دارای پول فراوان، در بسیاری از مناطق عالم شکستخورده است؛ در عراق شکست خورد، در سوریه شکست خورد، در لبنان شکست خورد، در پاکستان شکست خورد، در افغانستان شکست خورد، در مواجههی با قدرتهای دنیا شکست خورده است و میخورد و امروز شکستهای دیگری هم آنطوری که انسان مشاهده میکند در انتظار آمریکا است.