وقتی «شهر ما» از تجملگرایی ممانعت میکند/عدم استفاده ابزاری از بازیگران در نمایش جدید معجونی
«شهر ما» شاهکار نمایشی «تورنتون وایلدر» این بار توسط معجونی روی صحنه رفته است. در سال ۱۹۳۸ با خلق نمایشنامه معروف خود «شهر ما» موفق به دریافت جایزه پولیتزر شد. شهر ما داستان زندگی روزمره مردم گروورز کورنرز است که مقاطع مختلف زمانی در سه پرده به نمایش در میآید.
وی قبل از آن در سال ۱۹۲۷ رمانی جنجالبرانگیز با عنوان «پل خلیج سن لوئیس ری» را به رشته تحریر درآورد که به تقابل سرنوشت، عدالت و نوعپرستی میپردازد.
نمایش شهر ما را میتوان از دو جهت مورد نقد بررسی قرار داد. بخش اول کیفیت اثر، کارگردانی، بازیها و انسجام روایت است، اما بخش دیگری که میتوان به آن نگاه جامعی داشت استفاده و بها دادن به نسل جوان و نوجوان توسط حسن معجونی است.
این روزها ورکشاپهای بسیاری در سطح شهر به برگزاری دورههای آموزش بازیگری با تیتر «ایده تا اجرا» میپردازند و در همین راستا هزینههای هنگفتی از دانشجویان طلب کرده و با همین هزینهها به اجرایی متوسط و ضعیف روی صحنه میپردازند، اما معجونی در نمایش جدید خود اینگونه عمل نکرده است.
وی سالها ثابت کرده که نگاه تجاری به تئاتر ندارد. هر چند وی در شهر رشت تماشاخانهای خصوصی راه انداخته، اما در آن تماشاخانه هم به نحوی گیشه محور به آثار نگاه نشده است. معجونی از همان ابتدا با راه اندازی گروه تئاتر لیو توانست نوع و نگرش خود به تئاتر به عنوان عنصری تجربه گرا را ثابت کند.
حال سالها از لیو گذشته است، معجونی بارها و بارها با برگزاری جشنوارههای مستقل به جوانان علاقمند به این اتفاق بها داده و حالا حاصل تمام جوانگرایی خود را در نمایشی پر پرسوناژ روی صحنه برده است. اتفاقی که در سایر آثار معجونی هم قابل بررسی است.
کیارش دادگر، حسین امیدی، سوگل کلابی، مرسده ایزددوست، سما رجبی، آوا شریفی، مهدی ابوحمزه، عباس صابری، امیرحسین گمنام، افشین وزیرزاده، مهشید آقاخانی، هاله پورقدیمی، لیلا اکبری، داران آرمان، پریسا طهماسب، یاسمن دهقانی، ملینا جوهری، مهدی باقرکنی، مریم زارعی، رضا سامانی، بهشاد رسولی، سپهر جاویدان، سحر علیرضایی، هدی بهمناف، فرزین مقدسی، علی قانعی، سیاوش البخشی نائینی، افشین تمدن، مریم محمودی منش، علی بیکزاده، شیما بهرمن، علی شهدادی، پردیس رضاپوری، صبا پویشمن، بهار شعربافی تمامی بازیگرانی هستند که روی صحنه نمایش شهرما میروند.
این تعداد از بازیگران جوان در زمانی که همه به دنبال روی صحنه بردن آثار تجملاتی و گیشه محور هستند بدون شک اتفاقی میمون در عرصه تئاتر محسوب میشود. اتفاقی که بدون شک مرکز هنرهای نمایشی باید متولی آن باشد، اما سالهاست آن را فراموش کرده است.
معجونی در آثار قبلی علاقه خود به نمایش مینیاتوری را نشان داشته است و در این اثر هم اتفاق را با تلفیقی از حجمهای بزرگ بازیگران و ساختار مینیاتوری دکور آمیخته است. اتفاقی که بدون شک در نوع اجرا شیوه خود را میطلبد.
با وجود تضاد بصری موجود در صحنه روایت به صورت بسیار منسجمی ارائه میشود. استفاده از بازیگران در شهر ما به هیچ وجه ابزاری نیست. سابق بر این در بسیاری از آثار پر بازیگر این اتفاق یعنی بهره برداری ابزاری از بازیگران به چشم میخورد، اما معجونی به تمامی این بازیگران هویت و کاراکتر بخشیده است.
اتفاقی که نشان میدهد هر کدام از بازیگران بر اساس توانایی خود انتخاب شده و با پرورش این توانایی روی صحنه رفته اند. معجونی در کارگردانی به شدت زیرکانه عمل کرده و چیدمان وی از لحاظ میزانسن هر چند ساده، اما در جهت کیفیت اثر است.