شرکت حوزه ها در تعالیم دینی ضروری است/ تبلیغ از وظایف اساسی حوزه هاست

وی با بیان اینکه این جمع، جمعی قرآنی و صمیمی است، تصریح کرد: از همه کسانیکه فرصت را فراهم کردند به خصوص مدیران مدارس حوزه علمیه استان تهران و برادر عزیزمان جناب آقای رشاد که سالهای سال با ایشان مانوس هستیم که از چهره های برجسته در ترویج و تشویق جوانان و فضلا برای کارهای پژوهشی هستند.، تشکر می کنم. 
 
رئیس دستگاه قضا درباره وظایف حوزه علمیه افزود: این برنامه در واقع در باب پژوهش است اما لازم می دانم برخی وظایف حوزه ها را نیز بیان کنم. اگر بخواهیم استقراء کنیم وظایف حوزه را می توان در سه بخش ذکر کرد.
 
لاریجانی اولین وظیفه را فهم دین، کتاب و سنت دانست و خاطرنشان کرد: شاید برای ما که امروز از عالم وحی دور افتاده ایم و از معصوم حاضر غایب هستیم، این استفاده معارف به صورت مستقیم امکان پذیر نباشد؛ در این ضعف، فهم کتاب و سنت نیازهای خاص خودش را دارد و مجاهدت های خودش را می طلبد و پژوهش ها و کاری که علما، مفسران و فقها انجام می دهند در راستای همین فهم کتاب و سنت بوده است و لذا این یکی از مهمترین وظایف و از ارکان اصلی ما در راستای فهم کتاب و سنت است.  
 
وی درباره بحث تبلیغ به عنوان دومین وظیفه حوزه های علمیه گفت: هنگامیکه در کتاب و سنت تلاش کردیم و مجتهدانه آن را فهمیدیم حال باید آنچه را که فهمیدیم تبلیغ کرد که در هر دوره ای تبلیغ اقتضائات خودش را دارد. زمانی شاید منبر رفتن تنها راه تبلیغ بود اما می دانیم که امروزه این چنین نیست و تبلیغ روشهای خودش را دارد.

رئیس دستگاه قضا تاکید کرد: این هم وظیفه ای است و اگر دینی تبلیغ شود آن چه را که ما تلاش کردیم و با جهاد در طول سالها کسب کردیم و از کتاب  سنت و آنچه که تحصیل کرده ایم، بدون تبلیغ بلا استفاده می ماند غرض این است که آنچه تحصیلی شده است بدون استفاده نباشد و عموم اسلام از آن استفاده کنند. پس تبلیغ هم رکنی اساسی است.
 
آیت الله آملی لاریجانی وظیفه سوم حوزه ها را شرکت در تعالیم دینی عنوان کرد و گفت: یک وظیفه دیگری وجود دارد که در زمان استقرار حکومت های دینی مانند جمهوری اسلامی ضروری است. این وظیفه شرکت در تعالیم دینی در چارچوب وظایفی است که در محیط تحصیل می شود و معرفتی نیست. خصوصا در یک نظام سیاسی و حکومتی مانند جمهوری اسلامی وظایفی برعهده حوزه ها و مراسمی  است که از اینها برخاسته و دلیلی ندارد کس دیگری آنها را متکفل شود.

وی گفت: در جمهوری اسلامی ایران، نظام سیاسی دارای ولی فقیه است که از میان مجتهدان باید باشد. در چنین نظامی نیاز به ولی فقیه داریم و در مناصبی که وجود دارد نیز مجتهدان حضور دارند؛ خبرگان رهبری باید مجتهد باشند و در شورای نگهبان 6 مجتهد باید وجود داشته باشد در قوه قضاییه راس باید مجتهد باشد.

وی در ادامه با بیان اینکه قضات باید با فقه آشنا باشند، گفت: حتی اگرمدرکشان را بپذیریم  و از لحاظ اجتماعی نیز بپذیریم که مقلد می تواند مجتهد باشد، قضات باید به متون دینی آشنا بوده و بتوانند از کتاب و سنت و یا از فتاوای فقها استفاده کنند. قاضی ولو اینکه نیازی نباشد مجتهد باشد، باید فتاوای فقها و متون فقهی را بفهمد.

رئیس دستگاه قضا گفت: من معتقدم نیاز به کار تخصصی داریم و از تکرار برخی فتاوا که احتمالاً بدون مراجعه به مبانی است باید خودداری شود ؛ در باب مسائل مالی و پولی و وقف نیز مسائلی هست. همه اینها به نوعی به مسائل مالیه مربوط است و نیاز به کار در این بخش احساس می شود.

آیت الله آملی لاریجانی خاطر نشان کرد: شرایطی را در وقف ذکر کردند؛ در حال حاضر نیز موارد بانک مطرح می شود و همه اینها نیاز به کار دارد. برخی از علما اصلا شخصیت حقوقی را قبول نداشته، الان هم هستند عده ای که قبول ندارند، اما اگر این موضوع باشد بسیاری از کارها به مشکل می خورد و معاملاتی که با شرکت ها و بانک ها می شود به مشکل می خورد، اما راه های جدیدی گاهی پیدا می شود.

وی ادامه داد: بحث تقسیم کار و تفهیم این موارد بحث مهمی است که باید رعایت شود، گاهی امری ابزاری را فرا می گیریم. برای مثال بحث کامپیوتر را داریم این که از ابزار و نرم افزار و رسانه های اینچنینی استفاده شود، به تحقیق کمک می کند.
 
آیت الله آملی لاریجانی افزود: نکته دوم پژوهش مربوط به مدیریت در پژوهش است، نیروهایی که ما داریم محدود هستند و میزان طلاب خوب و درسخوان در حوزه ها آنقدر نیست که جوابگوی نیازهای کشور باشد، چه برسد به نیازهای بیرون از کشور و بنابراین ما باید خیلی سعی کنیم که کار پژوهشی که برعهده طلاب و اساتید می گذاریم مدیریت شده باشد.  
 
وی ادامه داد: گاهی اوقات پژوهش های مکرری صورت می گیرد در صورتی که ظرفیت های پژوهش بسیار زیادی داریم. ما در پژوهش، مدیریت و اولویت بندی نیاز داریم، زیرا مباحث بسیار مهمی در دین، فلسفه سیاسی و باب حکومت و حاکمیت در میان پرسش های بسیاری از نسل جوان و خارج از کشور داریم که باید به آنها پاسخ داده شود و باید پاسخ داشته باشیم و اینها مسئله امروز ماست.
 
رئیس دستگاه قضا با اشاره به اینکه برای مسائل مربوط به حقوق بشر باید حرف داشته باشیم، خاطر نشان کرد: در شرایط حاضر ما تحت بمباران و هجمه های مربوط به حقوق بشر هستیم و این حقوق بشری که آنها می گویند، در آن هر خلافی صورت می گیرد و همجنس بازی قانونی تلقی می شود، این چه حقوق بشری است؟ این را از کجا آورده اید؟ این بیانات شما پر از حرفهای متضاد است. بحث های مهمی در باب حقوق بشر و حتی اعلامیه حقوق بشر پر از ابهام است.
 
آیت الله آملی لاریجانی ادامه داد: اولین خطوط حقوق بشر می گوید انسان کرامت ذاتی دارد، این کرامت ذاتی اصلا چه هست؟ هنوز ابهام دارد و این لیستی که 30 مفاد دارد با این ابهام شروع می شود، اصلاً انسان چه هست. ما می خواهیم بگوییم در یک حکومت دینی و در نگاه معرفتی دینی ما انسان را یک جور ترسیم می کنیم.شما چطور ترسیم می کنید؟ ما باید ترسیمی از انسان داشته باشیم.

وی ادامه داد: در حقوق زن که درباره آن جبهه گیری می کنند و می گویند حقوق زن را نادیده گرفتید و پایمال کردید و فرق می گذارید، اینها نیاز به کار دارد. پژوهش در باب فناوری های نوین از مسائل بسیار مهم است؛ در باب رسانه هم همینطور است.
 
رئیس دستگاه قضا درباره موضوع رسانه افزود: گاهی در بحث های جدید مثلا در رسانه با مواردی برخورد می کنیم که میگویند به رسانه ها اجازه داده شود هر توهینی می خواهند بکنند و این با آزادی  منافات ندارد و در واقع معترض هستند که چرا با اینها برخود می شود. آیا چنین چیزی می شود؟
 
آیت الله آملی لاریجانی گفت: در رسانه های امروز ما چه خبر است، از رسانه های مجازی تا فیزیکی و .. ساحت رسانه را شناختن احکام رسانه ای می خواهد و باید مورد توجه باشد. باید پژوهشهایمان را  اولویت بندی کنیم، نیازهای مبرم دم دستی در کشور داریم که در پژوهش باید به آن بپردازیم.
 
وی گفت: نکته سوم اینکه از میان پژوهش ها برخی نیازهای حوزه ای است که بعضی به آنها عنایت ندارند. بحث فلسفه های علم را نیز باید مدنظر داشته باشیم، نگاه درجه دوم در شکوفایی علمی بسیار موثر است و نباید با نگاه درجه دوم به آن نگریسته شود.
 
وی ادامه داد: اگر ما بیاییم ماهیت حکم را برجسته کنیم که حکم چیست، اقسام حکم کدام است با نگاه بصیرانه وارد علم می شویم، بنابراین باید فلسفه های علم را جدی بگیریم تا علم ها رشد بیشتری پیدا کنند و حتی به شبهاتی که از خارج از حوزه ها وارد حوزه های علمیه می شود پاسخگو باشیم.  
 
رئیس دستگاه قضا به تراث حوزوی اشاره کرد و گفت: ما دوره های طلایی مان را پشت سر گذاشتیم و حیطه تراث ما قوی و عمیق است و پژوهش های عظیمی در این رابطه شده است، انسان حسرت می خورد که این همه آثار علمی دارد خاک می خورد، واقعیت این است که استعدادهای بسیار گرانبهایی در طول تاریخ وقت گذاشته اند و تلاش کرده اند بنابراین حداقل به این آثار یک نگاهی بیندازید.  
 
آیت الله آملی لاریجانی با تاکید بر اهمیت تراث گفت: تراث هویت ماست و باید در احیای آن تلاش کنیم و یکی از کارهای پژوهشی مهم در حوزه های علمیه احیای تراث است، چرا که این مهم ابزار کار پژوهشی در حوزه های علمیه است.  
 
وی تصریح کرد: به یک معنا حوزه ها مثل پادگان هایی شده که دورش حصار گرفته شده است و جامعه از درون این حوزه ها و دستاوردهای آن بی اطلاع اند با اینکه برخی از آثار علمای 200 سال پیش ما از حرف های نوینی که غربیان مدعی اند، خیلی جلوتر است. قدر این سفره گرانبهای معارف را بدانید.  
 
آیت الله آملی لاریجانی همچنین بر عرضه معارف حوزوی به بیرون از حوزه های علمیه تاکید کرد و اظهار داشت: توجه به معارف بیرون حوزه های علمیه نیز اهمیت دارد، برای اینکه حرف های خود را به بیرون عرضه کنیم باید حرف دیگران را نیز بدانیم و با تحقیق و تدقیق معارف خود را عرضه کنیم.  

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در دنیا برای یک کار پژوهشی کوچک دوسال کار انجام می‌دهند اما تحقیقاتی که علمای ما انجام دادند جایی ندیدم که نمونه داشته باشد.

وی با اشاره به اهمیت کارهای پژوهشی در حوزه‌ها، تصریح کرد: علمای ما بی‌منت و توقع برای خدا کار می‌کردند، بنابراین حیف است که این آثار گرانبها را به قسمت‌های دیگر عرضه نکنیم و کارهای پژوهشی باید در این مسیر قرار بگیرد، یک کار این است که ببینیم خط شکن کیست که حرف‌ها را او بزند و کار دیگر این است که پژوهش‌های واقعی را به زبان دیروز و امروز عرضه کنیم.

وی خاطر نشان کرد: کارهایی که علمای ما انجام دادند در هیچ جا انجام نشده است، استادانی کتاب و آثاری دارند که نشان دهنده اقتدار کار علمی علما است.

آیت الله لاریجانی بیان داشت: روش تحقیق در حوزه‌های علمیه خودش یک بحث مهم دیگری است، ما در مقام تحصیل و تدریس چطور در علم پژوهش کنیم، پژوهش و تدریس شخصی هم تفاوتی ندارد.

وی در پایان با طرح این پرسش که تاریخ در علوم عقلی و نقلی چقدر اثر دارد، تصریح کرد: میزان همتی که در حوزه پژوهش وجود دارد یک بحث سرنوشت ساز است.