سفر به شیراز در ماه بندگی
مردم شیراز در آخرین جمعه ماه شعبان که به «کلوک اندازان» یا «کلوخ اندازان» معروف است با رفتن به طبیعت و شادی و تفریح به استقبال ماه رمضان می‌روند و در این روز اگر بین فامیل کدورتی وجود داشته باشد سعی می‌کنند پیش از آغاز رمضان این کدورت برطرف شود.
شیرازی‌ها اعتقاد دارند روز اول ماه رمضان امام‌زادگان این شهر از جمله حضرت احمدبن موسی شاهچراغ (ع)، سید علاالدین حسین (ع)، سید میر محمدبن موسی (ع) و علی بن حمزه (ع) را زیارت کنند و نماز و مغرب و عشا را در این حرم‌ها اقامه و روزه خود را باز می‌کنند.
یکی دیگر از رسوم مردم شیراز خواندن مناجات با صدای بلند در پشت‌بام منازل و مساجد است که از روز اول ماه رمضان به صورت خودجوش توسط افراد باسواد در محلات انجام می‌شود تا مردم محله بتوانند در زمان سحر بیدار شوند؛ این رسم دیرینه هنوز هم در برخی از محله‌های فارس از جمله شهرستان جهرم جاری است.
رنگینک، آش ماست، حلوای نشاسته (ترحلو)، قنبر پلو، کلم پلو، زولبیا، بامیه، کوفته هلو، قنبر پلو، نان گتک، یوخه، نان چایی، از جمله خوراکی‌هایی است که در سفره‌های افطار روزه‌داران شیرازی دیده می‌شود.
افطاری در شیراز مانند اکثر نقاط ایران رونق دارد؛ آنقدر که گاهی مهمانی افطار به سحری وصل می‌شود و مهمانان تا صبح در خانه میزبان می‌مانند. مردم این منطقه معتقدند روزه طبع سردی دارد به همین دلیل از عرق‌های گرم مانند گل‌گاوزبان، نسترن، بهارنارنج و گلاب استفاده می‌کنند.
«روز والون» یکی دیگر از رسوم شیرازی‌ها در ماه رمضان است، براساس این رسم خانواده تازه داماد در سینی‌های مخصوص انواع شیرینی، نبات، نقل و افطاری برای خانواده عروس می‌فرستند.
شب زنده‌داری یکی دیگر از رسومات مردم منطقه شیراز و برخی از مناطق استان فارس است، این رسم قدیمی با حضور روزه‌داران به ویژه جوانان در تمام شب‌های ماه مبارک رمضان انجام می‌شده است؛ در حال حاضر این رسم در تعداد کمی از مساجد شهر شیراز برگزار می‌شود.
مردم فارس به‌همراه قاریان یا افراد باسواد در روز‌های ماه مبارک رمضان قرآن تلاوت می‌کنند که به آن «دوره» می‌گویند. در روستا‌های کازرون زمانی که تلاوت قرآن به پایان می‌رسد، شخص یا اشخاصی که نذر ختم قرآن داشته‌اند، گوسفندی ذبح می‌کنند و گوشتش را بین خانواده‌های نیازمند تقسیم می‌کنند که به آن «خون‌ریزی سی‌پاره» می‌گویند.
مراسم احیای شب‌های قدر در منازل، تکایا، مساجد و حسینیه‌های شیراز برگزار می‌شود و مرسوم است که مردم در شهر شیراز از غروب آفتاب تا دم صبح در حرم مطهر امام‌زادگان حضور می‌یابند و عزاداری می‌کنند، هم‌چنین در زمان سحر نیز نذری و بسته‌های غذا خود را بین شب زنده‌داران توزیع می‌کنند، سحری می‌خورند و به اقامه نماز می‌پردازند.
هم‌چنین شیرازی‌ها در روز شهادت حضرت علی (ع) به قبرستان شهر که به آن «دارالسلام» و «سفره تربیت» می‌گویند، می‌روند و علاوه بر خواندن فاتحه برای مردگان خود به نذر و نیاز نیز می‌پردازند.
یکی از رسومی که تنها در شیراز برگزار می‌شود، رسم «جمعه الوداعی» است که در جمعه پایانی ماه رمضان مردم به مسجد فتح و مسجد جامع عتیق شیراز می‌روند، دعا می‌کنند، قرآن می‌خوانند و حاجات خود را از خداوند طلب می‌کنند.
عید سعید فطر پس از یک ماه روزه داری در بین مردم استان فارس به ویژه مناطق جنوبی استان جایگاه و منزلت ویژه‌ای دارد که مردم فارس و شیراز پس از برگزاری نماز مخصوص عید فطر و دعای وحدت به منزل بزرگان فامیل می‌روند و صله رحم به جای می‌آورند.