نوسان بهای کاغذ چه آینده‌ای برای حوزه نشر به دنبال دارد؟
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، گرانی کاغذ و سایر ملزومات چاپ کتاب نظریه‌های متفاوتی را نسبت به آینده حوزه نشر بوجود آورده به طوریکه بسیاری از فعالان حوزه نشر بهای بالای کتاب را عاملی برای رونق پیدا کردن و افزایش بیشتر مخاطبان کتاب الکترونیک و عده‌ای دیگر صرفا به کاهش سرانه مطالعه کتاب منتهی دانسته‌اند.
با توجه به اینکه طرح ظاهری کتاب‌ها از نسخه سنگین با جلد گالینگور به کتاب‌های ساده و کاغذ‌های سبک تغییر پیدا کرده، امابه گفته برخی از ناشران نوسان بوجود آمده در قیمت کاغذ آن‌ها را حتی در یافتن این کاغذ‌های سبک با قیمت پایین‌تر نیز هم ضعیف کرده و به دنبال همین امر بسیاری از آثار در پروسه و نوبت چاپ قرار گرفته و روند انتشار کند شده است.
پیش‌بینی شرایط کنونی بر آینده کتاب
حامد احمدی مدیر حوزه اطلاع‌رسانی و توزیع کتاب انتشارات ستاره‌ها گفت: درصد زیادی از افرادی که به کتاب کاغذی علاقه‌مند بودند به نسخه الکترونیک میل پیدا کرده‌اند و متاسفانه این امر در حال گسترش است به طوریکه پیش بینی می‌شود تا چند سال آینده شاهد افزایش قابل توجه مخاطبان کتاب‌های الکترونیکی نسبت به کتاب کاغذی باشیم.
***
از نگاه ناشرانی که بر جذب بالای کتاب الکترونیک اعتقاد دارند، اگر هم بخواهیم نگاه ریزبینانه‌تری به این مقوله داشته باشیم بهتر است کمی به رشد اپلیکیشن‌های صوتی هم توجه کنیم چراکه طی سه تا چهار سال گذشته با فعال شدن اپلیکیشن‌هایی، چون طاقچه، کتابراه، کتابچین و... درصدی از افراد علاقه‌مند به کتاب کاغذی در حال گرایش به نسخه الکترونیک هستند. از سویی دیگر ناشران کتاب‌های کاغذی توان خود را در رونق پیدا نکردن کتاب‌های الکترونیک کافی نمی‌دانند چراکه قدرت اقتصادی برای بی‌تاثیر نبودن گرانی کاغذ روی فعالیت خود ندارند بنابراین تنها شرط ادامه فعالیت خود را به عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منوط می‌دانند.
این امر اگرچه با تزریق مسکن‌های موقتی، تحت کنترل قرار دادن بازار کاغذ به واسطه مبارزه با قاچاق و البته تخصیص کاغذ دولتی به ناشران متقاضی تا حدی از شدت مسائل آزاردهنده در این حوزه می‌کاهد، اما در نهایت با توجه به اینکه در مدت زمان اندکی اجرایی شده، بازار کتاب را به سمت تحولی بزرگ سوق می‌دهد اگرچه نظر ناشران متفاوت از یکدیگر است.
دیر منتشر شدن کتاب، محدودیت در تیراژ، توزیع نامناسب، منحصر شدن عرضه کتاب در تهران نه تنها سرانه مطالعه را در سیر نزولی قرار می‌دهد بلکه مخاطبان را برای خرید کتاب‌های کاغذی و حتی بازدید از رویداد‌های مهمی، چون نمایشگاه کتاب کمتر ترغیب می‌کند.
***
روند نزولی مخاطبان کتاب الکترونیک از نگاه برخی دیگر از ناشران
محسن دریالعل مدیر انتشارات روایت فتح در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی گفت: در دنیا کتاب الکترونیک بعد از روند صعودی که در میزان مخاطب داشته در حال کاهش خواننده و رکود است چراکه جنس مخاطب کتاب الکترونیک با خواننده کتاب کاغذی متفاوت است و این تمایز در حس افراد به کاغذ و حتی خستگی چشم هم وجود دارد.
وی افزود: این روند در همه جای دنیا رخ داده و در کشور‌های دیگر هم هر ساله شاهد کم شدن ۵ درصدی مخاطبان کتاب الکترونیک هستیم.
مدیر انتشارات روایت فتح خاطرنشان کرد: اگرچه کتاب الکترونیک به دلیل دسترس بودن این نوع از کتاب‌ها، برای مدت زمان موقت یا آثاری که مخاطب خاصی دارند بسیار خوب است، اما پیش‌بینی می‌شود که گرانی کاغذ باعث کاهش سرانه مطالعه شود و نه اینکه سرانه مطالعه کتاب الکترونیک نسبت به کتاب فیزیکی افزایش یابد.
***
اگرچه در حال حاضر نوید‌های مسئولان حاکی از عرضه کاغذ دولتی است، اما گرانی کاغذ و افزایش بهای کتاب باعث شده تا فروش بسیاری از انتشارات‌ها حتی در مهم‌ترین رویداد فرهنگی سال یعنی نمایشگاه کتاب هم کاهش پیدا کند و در این جریان برخی از ناشران حتی متضرر شوند.
از آنجا که علاوه بر بخش محتوایی، ناشران این روز‌ها باید توجه بیشتری به وجه کیفی کتاب‌ها و البته جذابیت‌های به صرفه در صفحه‌آرایی، طراحی جلد و... داشته باشند، برای به فروش رفتن آثاری که منتشر شده، قیمت‌گذاری‌ها هم با حساسیت و احتیاط بیشتری انجام می‌شود و حتی آثار به بازار آمده با سود اندکی به دست مخاطب می‌رسد.