آمریکا در یکسال گذشته ۴ بار بنا داشت پرونده ایران را به شورای امنیت بکشاند، اما ناکام ماند/ مشخص نیست اینستکس نتیجه بدهد/ باید به فروش ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه برگردیم
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، سید عباس عراقچی با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری درباره جزئیات «پاسخ ایران به خروج آمریکا از برجام و بدعهدی اروپاییها» گفت: بیش از دوسال است ما با پدیدهای به نام ترامپ و دولت تندرو در آمریکا روبرو هستیم که اعتقاد دارند برجام بدترین توافق آمریکاست و با این توافق جمهوری اسلامی قویتر شده است. پس باید با این نظام برخورد شود.
وی افزود: ترامپ تلاش کرد شرایطی ایجاد کند تا ایران از برجام خارج شود. او تلاش کرد اروپا را با خود همراه کند اما در این مسایل شکست خورد و در نهایت به این نتیجه رسید باید از برجام خارج شود.
معاون سیاسی وزارت خارجه ادامه داد: یکسال قبل این کار صورت گرفت و متحدین آمریکا یعنی اروپا با این سیاست همراه نشد. پس از این سیاست حداکثری را علیه ایران را اتخاذ کردند. ابعاد جدیدی به تحریمهای خود افزودند. جمهوری اسلامی با درایت سعی کرد در دام آمریکا نیفتد.
اروپا؛ ترکیبی نخواستن و نتوانستن
عراقچی تصریح کرد: چهار بار در این مدت کمیته برجام تشکیل جلسه داد و اعضا متعهد شدند خروج آمریکا را برای ایران جبران کنند و در ۱۱ حوزه مختلف شامل مالی، بانکی، نفت، تجارت و حمل و نقل راه حل عملی پیدا کنند. اما در عمل چندان نتوانستند موفق شوند. البته شاید ترکیبی از نخواستن و نتوانستن بود. اروپا متعهد بود کاری انجام دهد و قدم اول ایجاد کانال مالی بود.
وی ادامه داد: اروپاییها خیلی کند عمل کردند. اما در نهایت پس از یکسال از خویشتن داری هوشمندانه سیاسی ایران، به حق بودن ما در جهان مشخص شد. در یکسال گذشته چهار بار آمریکا تلاش کرد ایران را به شورای امنیت بکشاند. اما در همه اینها ناکام بود، چون جامعه جهانی مخالف سیاست علیه ایران بود. ما به اروپاییها و چین و روسیه فرصت کافی دادیم تا به جایی رسید که امریکا اعلام کرد سیاست صفر کردن صادرات نفت ایران را در پیش خواهد گرفت. براین اساس ما به جایی رسیدیم که جامعه بین المللی قبول دارد که ایران صبر کافی کرده است.
معاون سیاسی وزارت خارجه خاطر نشان کرد: در کنار اینکه اروپاییها نخواستند به تعهداتشان عمل کنند، بحث ناتوانی آنها در انجام وظایفشان نیز مبناهایی دارد. شرکتهای آنها از خزانه داری آمریکا بیشتر حرف شنوایی دارند تا دولتهایشان. اما در این میان در نهایت ایران دنبال منافع خودش بود.
وی درباره جزئیات فنی کاهش تعهدات هستهای ایران گفت: این تصمیم نقض برجام نیست بلکه استفاده از ابزارهای داخل برجام برای تحقق منافع مردم ایران است. طبق بند ۲۶ و ۳۶ ذکر شده که اگر یک طرف ببیند طرف مقابل تعهداتش را انجام نمیدهد میتواند تعهداتش را کاهش دهد. استفاده از این ابزارها برای حفظ برجام در این مرحله است. البته ما خروج از برجام در دستور کار قرار داده ایم، اما به صورت مرحله به مرحله.
عراقچی ادامه داد: سیاست ما فرصت دادن به دیپلماسی و کشورهای مقابل است. ما در مرحله اول یک قسمت مهم از تعهداتمان را کاهش میدهیم. بحث محدودیت در ذخایر مواد حساس هستهای یکی از این موارد است. ایران دیگر به میزانی که در برجام ذکر شده مقید نیست و محدودیتی برای ذخایرش قایل نیست. اینکه این ذخایر تا چه اندازه باشد به توانمندی و دیپلماسی خودمان بستگی دارد.
محدودیتهای حجم ذخایر طبق برجام رعایت نخواهد شد
وی تاکید کرد: ما کارخانه تولید آب سنگین داریم که با ظرفیت مشخصی کار میکند. ما در برجام موظف بودیم اگر حجم ذخایر آب سنگین به ۱۳۰ تن برسد باید در بازار جهانی بفروشیم یا در عمان ذخیره کنیم. همچنین طبق برجام میتوانیم ۳۰۰ کلیو اورانیوم با درصد ۳.۶۷ درصد داشته باشیم. ما در سه سال و نیم گذشته غنی سازی با حفظ مرز رعایت شد. اما دیگر این محدودیت را اجرا نخواهیم کرد.
مرحله دوم عبور از محدودیت درصد غنی سازی است
رئیس ستاد اجرای برجام تصریح کرد: در مرحله دوم دیگر به درصد هم محدود نخواهیم بود. اگر ظرف دو ماه خواستههای ما اجرا شد وارد گام دوم میشویم. گام دوم هم مشخص شده تا جدیت ما روشن باشد. یعنی وارد درصد غنی سازی میشویم. کار دیگر اینکه در گام دوم به راکتور اراک پرداخته میشود. طبق برجام قرار بود راکتور اراک مدرن شود، ولی پلوتونیوم نباشد. مقرر بود کشورهای عضو برجام به ایران کمک کنند. در یکسال گذشته روال مدرن سازی خوب پیش نرفت. علت آنهم ترس از رابطه شرکتهای این کشورها با ایران بود.
وی ادامه داد: اکنون ما اعلام کردیم انتظار داریم این مسیر به روال سابق برگردد. دیزاینهای اولیه راکتور اراک آماده شده است و باید طبق جدول زمانی کار به اتمام برسد. در غیر این صورت راکتور تحقیقاتی اراک را طبق نظر خودمان خواهیم ساخت و رابطه در این حوزه با کشورهای طرف برجام ملغی میشود؛ بنابراین نقشه راه کاملا روشن است.
اعلام آمادگی ایران برای مذاکره در همه سطوح
عراقچی تاکید کرد: در حالی که مرحله اول و دوم مشخص است، ما آمادگی خود را برای مذاکره در همه سطوح اعلام کرده ایم. اگر در این مراحل گام به گام هر کشوری به شورای امنیت مراجعه کند و موضوع ایران در آنجا مطرح شود، ایران به اینکار پاسخ قاطعی خواهد داد و این پاسخ در نامه به کشورهای عضو برجام گفته شده است.
تولید ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین حتی بدون امکان فروش آنها ادامه خواهد یافت
وی با اشاره به اهمیت حفظ ذخایر آب سنگین و اورانیوم غنی شده در داخل کشور گفت: در برجام آنچه مهم است میزان ذخایر در ایران است. این عنصر کلیدی محسوب میشود. طبق برجام اگر ما نتوانیم ذخایر مازاد را بفروشیم باید تولید را متوقف کنیم. اما اکنون ما گفته ایم مقید به فروش نیستیم. چه این مازاد به فروش برود یا نرود، تولید ادامه خواهد یافت. پس این اقدام نتیجه عدم امکان فروش نیست.
سازوکار اینستکس از بعد سیاسی اقدام مهمی در برابر آمریکا محسوب میشود
عراقچی در خصوص شکل واکنش طرفهای برجام به اقدام اخیر ایران بیان کرد: واکنشهایی اروپا محتاطانه بوده است. اما واکنش روسیه و چین صریح بود. اروپاییها در حال مذاکره هستند و تماسهایی با ما نیز داشتند. آنها میدانند حق با ایران است و از حق نگذریم، به لحاظ سیاسی در مقابل آمریکا ایستادند. هرچند مشخص نیست سازوکار اینستکس نتیجه بدهد، اما این اقدام به لحاظ سیاسی مهم است. زیرا به شرکای دیگر ما هم این کار شهامت میدهد تا با ما کار کنند. در نهایت اینکه احتمالا اتحادیه اروپا روز دوشنبه موضع رسمی خود را اعلام کند.
تمدید مهلت ۶۰ روزه به تامین خواستههای ایران بستگی دارد
وی در مورد احتمال تمدید مهلت ۶۰ روزه گفت: تمدید مهلت ۶۰ روزه بستگی به تامین خواستههای ما است. ملاک ما منافع جمهوری اسلامی ایران است نه برجام. هدف ما با حساب و کتاب برای تامین حداکثر منافع طراحی میشود. خواستههای ما هم روشن است.
معاون سیاسی وزارت خارجه تصریح کرد: اگر هیچ اتفاقی رخ ندهد ما بعد ۶۰ روز وارد گام دوم می شویم. خواستههای ما همان مواردی است که در بیانیههای کمیته برجام ذکر شده است. باید در ۱۱ حوزه راه حل پیدا شود به ویژه در حوزه نفتی و بانکی. ما باید به فروش روزانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه برگردیم. در این راستا باید فرمولهایی پیدا شود که این فروش تصمین شود و البته اینکه این درآمدها در دسترس باشد. یکی از راههای دسترسی راه اندازی اینستکس است که شامل همه اقلام مبادلاتی شود.
ایران وارد بازی «خرید زمان» نمیشود
وی افزود: در این ۶۰ روز ابتکاراتی مطرح میشود، اما ما اگر احساس کنیم خواستهها در حال تامین شدن است، این تمدید خواهد شد، اما اگر طرحها برای زمان خریدن باشد ما کوتاه نخواهیم آمد و وارد بازی خرید زمان نمیشویم.
هدف ما اجرای کامل برجام، نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم است
عراقچی افزود: موضع رییس جمهور روشن است. ما خواهان اجرای برجام هستیم نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد. سال گذشته هم اروپاییها تلاش کردند که فضای جدیدی برای مذاکره ایجاد کنند که ما با قاطعیت رد کردیم. الان هم باید عین برجام اجرا شود.
وی در خصوص اهمیت برجام برای اروپا گفت: اروپاییها بارها گفتند برجام یک توافق امنیتی برای آنها است و به طور مستقیم با امنیت بین الملل و اروپا در ارتباط است. منطقه بدون برجام امنتر نخواهد بود این تهدید نیست یک واقعیت است. تنها موضوع منطقهای که از طریق مذاکره حل شد برجام بود. ترامپ تلاش دارد این دستاورد مذاکرهای را از بین ببرد. اروپا بشدت نگران است. از جمله در بحث مهاحران سوریه آنها را درگیر مشکلات متعددی کرد.
عراقچی با اشاره به صحبتهای امروز رئیس جمهوری خاطر نشان کرد: بحث ما این نیست که به اروپا فشار وارد کنیم. فشاری هست که خود به خود پیش میآید. در حال حاضر بیش از سه میلیون افغانستانی در ایران است و بیش از دو میلیون فرصت شغلی را اشغال کردند و نزدیک به ۵ میلیارد یورو در سال از کشور ما به این شکل خارج میشود. بیش از ۴۶۰ هزار دانش آموز افغانستانی در مدارس ما تحصیل میکنند که هر دانش امور سالانه ۶۰۰ یورو برای ما هزینه دارد. ما این کارها را اگرچه با طیب خاطر انجام میدهیم، اما برای ما هزینه دارد.
اگر منابع مالی ایران در نتیجه تحریمها محدود شود مهاجران افغانستانی باید ایران را ترک کنند
معاون سیاسی وزارت خارجه عنوان کرد: اگر تحریمها اثر کند و منابع مالی ما محدود شود، جمهوری اسلامی ایران مجبور است سیاستهای ویژه در حوزه اقتصاد اتخاذ کند و ممکن است از افغانستانیها بخواهیم کشور را ترک کنند من نمیخواهم تنشی ایجاد کنم، اما میخواهم صحنه رو ترسیم کنم. ما به لحاظ انسانی این کار را نمیکنیم، اما بحث اقتصادی هم مطرح است. ما بحران افغانستان را ایجاد نکردیم و خود آمریکا باید این هزینهها را بپردازد.
ناو آبراهام لینکلن طبق برنامه روتین وارد منطقه شد
عراقچی در خصوص فضاسازیهای روانی علیه مردم ایران اظهار داشت: آمریکا دنبال جنگ روانی برای شکستن روحیه مردم ایران است. اما ترامپ تجربه شکست خورده چهل سال گذشته را تکرار میکند. فشار حداکثری امر جدیدی نیست که مهمترین ابزار آن اقتصاد است، اما در حوزه روانی هم اقداماتی انجام میدهند. ایجاد نگرانی در زمینه جنگ نظامی نوعی فضاسازی است. ناو آمریکا در یک برنامه روتین وارد منطقه شد و اتفاق جدیدی نیست؛ لذا جای نگرانی باید برای نظامیان ما باشد، اما ایجاد ترس از برخورد نظامی تلاشی برای شکستن روحیه مردم است.
وی در باره نشست کارشناسی اخیر ایران و اروپا در بروکسل گفت: درطول ماه گذشته به طور منظم با موصوع اینستکس انجام شد. احتیاج است مقرراتی بین شرکت ایرانی و اروپایی برقرار شود. روند کند است هرچند که متوقف نشده است.
در پایان عراقچی در مورد سفر پمپئو به منطقه اظهار داشت: این سفر در راستای سیاست فشار حداکثری است. ما منتظر هستیم نتایجاش را به طور مشخص بشنویم. سطح مبادلات بین ایران و عراق زیاد است و آمریکا چارهای ندارند جز اینکه مجوز ادامه این مبادلات را بدهند.