نفت ایران از بازار‌های جهانی حذف شدنی نیست/تاثیرات تحریم‌های یک طرفه در بازار نفت

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، پس از مدت‌ها رجز خوانی یک طرفه از سوی کشور آمریکا برای تمدید نکردن معافیت ۸ کشور خریدار نفت ایران از ماه مه میلادی، در نهایت روز گذشته این اقدام غرض ورزانه به صورت رسمی از سوی کاخ سفید مطرح شد تا بازار نفت جهانی را با شوکی جدیدی رو به رو سازند.

 

شوکی که پیش از اعلام و در زمانی که تنها زمزمه‌های آن مطرح بود سیر صعودی به قیمت انواع نفت در بازار جهانی داد که این نشان از تاثیرگذاری بالای ایران در بازار نفت دارد و بررسی دقیق‌تر بازار از شیب تند افزایش قیمت با نزدیک شدن به پایان مدت زمان معافیت دارد، موضوعی که می‌توان از آن به عنوان آماده نبودن بازار جهانی نفت برای همراهی با این تصمیم یاد کرد.

 

تصمیم جدید کاخ سفید نشینان در شرایطی مطرح شد که فعالان و کارشناسان بازار جهانی نفت به دلیل موضوعاتی شامل تصمیم اوپک برای کاهش ۲/ ۱ میلیون بشکه‌ای در روز، در راستای تنظیم قیمت و همچنین کاهش عرضه نفت کشور ونزوئلا نگرانی‌هایی در خصوص افزایش قیمت جهانی و تاثیر آن در حوزه‌های مرتبط و تولید دارد که مجموع آن می‌تواند اقتصاد جهانی را متاثر سازد.

 

از سوی دیگر، عواملی شامل نوسان در میزان تولید نفت در کشور لیبی به دلیل شرایط داخلی، احتمال توافق تجاری میان دو کشور چین و آمریکا تاثیر شگرفی در افزایش تقاضای نفت در بازار را به دنبال خواهد داشت که این زنجیره به افزایش قیمت نفت و در ادامه افزایش هزینه‌های اجتماعی برای خریداران می‌شود.

 

بازار جهانی پیش از این و در نوامر ۲۰۱۸ تجربه شرایط مشابه را داشت که به دلیل وابستگی بالای پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های کشور‌های متقاضی نفت ایران و اختلال در صنایع وابسته، خریداران عمده نفتی بر ادامه روند معاملاتی خود تاکید داشتند.

 

این در شرایطی است که تجربه‌های پیشین نشان داده امکان افزایش ظرفیت تولید برای بلند مدت از سوی کشور‌های تولید کننده نفت وجود ندارد و منابع ذخیره سازی شده نیز به صورت مقطعی می‌تواند پاسخ گو باشد.

**یک کشور تعیین کننده عرضه و تقاضای بازار نیست

در همین راستا، محمدعلی صادقی کارشناس حوزه نفت و انرژی در گفتگو با ، گفت: در بحث کلان نفت به عنوان کالای استراتژیک تولید کننده و مصرف کننده تعیین کننده شرایط هستند و این که یک کشور به تنهایی تعیین کننده کلی نیست.

وی با اشاره به اینکه در طول سنوات گذشته نشان داده شده تصمیم گیری‌هایی از این دست پایداری نیست، افزود: شاید در کوتاه مدت به دلیل عدم شناخت مکانیزم مقابله با این کار تردید‌هایی وجود داشته باشد، اما در عمل با مقاومت‌ها و تغییر ساختار‌ها مواجه می‌شوند که در نتیجه کسی نمی‌تواند این تغییرات را دنبال کند.

 

این کارشناس حوزه نفت اظهار کرد: از جنبه روند تاریخی نیز تحریم‌هایی از سوی آمریکا و کشور‌های اروپایی بر علیه کشور عراق در سال‌های گذشته صورت گرفته بود که این موضوع نیز نتوانست ادامه دار باشد و عراق با تمام شرایط توانست صادرات خود را ادامه دهد.

 

صادقی تصریح کرد: کشور‌ها باید بدانند دوستی و مودت بین آن‌ها با ایران انتخابی بلند مدت است و امروز اگر بخواهند بر علیه ایران مقابله بکنند تبعاتش را در آینده خواهند دید.

 

وی عنوان کرد: بستر‌هایی که در طول کشور‌ها ایجاد شده، بستر‌هایی نیست که بتواند از این اهرم فشار برای علیه ایران استفاده کنند بلکه در آینده متضرر خواهند شد به ویژه کشور‌های حاشیه خلیج فارس و کشور‌هایی که همکاری نزدیکی با امریکا خواهند داشت.

 

این کارشناس حوزه نفت در ادامه به شرایط بازار جهانی در روز‌های آینده اشاره و بیان کرد: در شرایط پیشین و به صورت نرمال تا نیمه دوم سال ۲۰۱۹ امکان رسیدن قیمت‌ها به ۸۰ دلار در ازای هر بشکه وجود داشت که با تغییرات اعمال شده در عرضه نفت برخی کشور‌ها در کوتاه مدت تغییر خواهد کرد.

** امکان افزایش ظرفیت تولید وجود ندارد

 

صادقی در خصوص امکان افزایش ظرفیت تولید از سوی برخی کشور‌ها گفت: در میان اعضای سازمان اوپک این امکان وجود ندارد که هر کشوری بتواند بر اساس اختیارات خود، میزان تولیدش را انتخاب کند، شاید در کوتاه مدت تخلفاتی داشته باشند، اما در بلند مدت ادامه دهنده نخواهد بود.

 

وی اظهار کرد: افزایش قیمت نفت افزایش هزینه‌ها را به دنبال دارد که این موضوع برای کشور آمریکا که کشوری بدهکار است و به دنبال مواد اولیه ارزان بوده در تضاد است، که اقتصاد این کشور و بازار جهانی را دچار اختلال می‌کند.

 

این کارشناس حوزه نفت و انرژی عنوان کرد: افزایش هزینه ها، کاهش درآمد و رکورد نمونه‌هایی از تاثیر افزایش قیمت نفت بر اقتصاد جهانی خواهد بود.

 

این تحلیل تنها به کارشناسان داخلی معطوف نمی‌شود و در کنار آنها تحلیگران خارجی نیز اعتقاد دارند تاثیر تحریم نفت ایران بر کشور‌های آمریکایی و اروپایی بیشتر از کشور ایران خواهد بود.

 

به عنوان مثال جان کمپ از تحلیلگران خبرگزاری رویترز اعلام کرده، برآورد می‎شود با هر یک دلار افزایش قیمت نفت، ۵ میلیارد دلار هزینه‌های تامین سوخت در آمریکا افزایش می‌یابد، این در شرایطی است که قیمت نفت در آمریکا در حال حاضر بیش از ۶۴ دلار بر بشکه است که حدود ۲۱ دلار نسبت به ابتدای سال بیشتر است، قیمت نفت برنت نیز حدود ۲۰ دلار از ابتدای سال رشد کرده؛ بنابراین می‌توان گفت: هزینه‌های تامین سوخت حمل و نقل در این کشور بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار افزایش یافته است.

 

بنا بر تحلیل جان کمپ تحلیلگر خبرگزاری رویترز، تاثیر افزایش هزینه‌های تامین سوخت بر خانوار‌ها و کسب و کار در آمریکا مانند تاثیر افزایش ۱۱۰ میلیارد دلاری مالیات است، در صورتی که قیمت نفت به ۸۰ دلار برسد، هزینه تامین سوخت در بخش حمل ونقل ۱۵۰ میلیارد دلار نسبت به ابتدای سال افزایش خواهد یافت.