قاضی باید خودش را وامدار هیچکس نداند/طراحی سامانه ارتباط الکترونیک در دستگاه قضایی/ضرورت استفاده از نظر متخصصان در دادگاه‌ها
آیت الله رئیسی در این نشست با اشاره به جایگاه و کرامت قاضی اظهار کرد: در دستگاه قضایی باید کرامت قاضی حفظ شود به نحوی که خودش را در محضر مقدس پروردگار متعال ببیند و موظف به اجرای قانون بداند.
وی افزود: قاضی باید خودش را بدهکار هیچکس نبیند و وامدار هیچکس نداند؛ بلکه فقط خود را عبد خداوند بداند و وظیفه الهی‌اش را انجام دهد.
رئیس قوه قضاییه تاکید کرد: هر امری که کرامت قاضی را مخدوش کند، نباید انجام شود و در مورد هر امری که کرامت قاضی را حفظ می‌کند، باید اقدام کرد.
کرامت قاضی در کرامت ارباب رجوع است
آیت الله رئیسی با اشاره به اقداماتی که کرامت قاضی را حفظ می‌کند، ادامه داد: قاضی کرامت ارباب رجوع را باید حفظ کند. کرامت افرادی که به نحوی به عنوان متهم و محکوم باید تحت تعقیب قرار بگیرند، باید حفظ شود. به میزان جرم باید مورد سئوال قرار گیرند؛ به میزان محکومیت باید مجازات شوند؛ در زندان باید کسی که محبوس و محکوم است، به میزانی که قانون اجازه داده باید مجازات شود نه بیشتر.
وی خاطرنشان کرد: همه مسئولان قضایی، همه مسئولان اجرایی و همه دست اندرکاران باید نسبت به امر بسیار مهمِ رعایت کرامت توجه داشته باشند. باید روابط ما با همه دنیا بر اساس کرامت باشد و حق نداریم کرامت‌مان را مخدوش کنیم و در دنیا ذلیل شویم؛ بلکه در دنیا عزتمان باید حفظ شود. هر امری، هر کاری، هر قراردادی و هر ارتباطی که عزت و کرامت ما را مخدوش کند، نمی‌توانیم انجام دهیم و باید با حفظ کرامت با عالم ارتباط برقرار کنیم و باید روابط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با جهان برقرار باشد و این یک اصل است.
رییس قوه قضاییه با اشاره بخشی از دعای افتتاح «نرغب الیک فی دولة کریمة» در توصیف آن گفت: در جامعه‌ای که در تمام لایه‌ها خداوند حاکم است، نگاه به انسان‌ها به عنوان بنده خدایی است که او نیز نزد خداوند متعال جایگاهی دارد. فقیر، غنی و بینوا هر یک جایگاهی نزد خداوند دارند.
آینده از آن صالحین است
وی تصریح کرد: برعکسِ برخی که تصور می‌کنند باید کسب قدرت کرد، کلاهک‌های هسته‌ای را افزایش داد، خزانه‌ها را پر پول کرد و آینده از آن ثروتمندان و زورداران است، فِلِش عالم به طرف خوبی‌هاست نه بدی‌ها و آینده از آن صالحین است.
آیت الله رئیسی خاطرنشان کرد: چشم انداز این عالم بسیار روشن است و به سوی حق پیش می‌رود نه باطل. هاضمه هستی باطل پذیر نیست؛ بلکه حق پذیر است و ماندگاری از آن حق است و سخن باطل و مکتب و راه باطل ماندگار نیست. قرار نیست در عالم، باطل بقایی داشته باشد؛ چون جریان هستی به طرف حاکمیت حق می‌رود و این تصویری است که قرآن برای ما ترسیم کرده و آینده بسیار روشن است.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: مشکلات، مسائل، کاستی‌ها و تنگناها برای مومنین وجود دارد؛ اما اگر همه این‌ها کنار زده شود، می‌بینیم که آینده روشن است؛ برای کشور هم همینطور است؛ ما در کشور مشکلاتی داریم که دلایل مختلف درونی و بیرونی دارد؛ اما آینده بسیار روشن است و تاریک نیست.
تفاوت مکتب انتظار با مکتب انظلام
وی با بیان اینکه امروز در عالم دو مکتب انتظار و انظلام وجود دارد که مکتب انظلام مکتب ظلم پذیری است، اظهار کرد: امروز جریان جریان حاکمیت استکبار از طریق سلطه بر رسانه‌های عالم به جهان تحمیل می‌کند که سرنوشت محتومتان این است که ما را بپذیرید و چاره‌ای ندارید جز اینکه آقایی ما را در عالم بپذیرید. حتی سینمای هالیوود، با بسیاری از فیلم‌ها، کار‌های هنری و فعالیت‌های فرهنگی در این زمینه در جوامع چنین تفکراتی را القاء می‌کند؛ اما مکتب انتظار آهنگ دیگری دارد و مفهومش این است که باید با ایستادگی، مقاومت، توحید، توکل بر حق و اعتماد به نفس پیش رفت و یقین بدارید پیروزی از آن حق است.
آیت الله رئیسی با بیان اینکه مکتب انتظار در برابر مکتب انظلام است، بیان داشت: بسیاری از رسانه‌های دنیا امروز مکتب ظلم پذیری در عالم را دنبال می‌کنند؛ اما مکتب انتظار مکتب امید است درحالیکه پیروان مکتب انظلام می‌خواهند یاس را در جوانان ایجاد کنند و به آن‌ها بگویند شما نمی‌توانید؛ ولی مکتب انتظار به همه می‌گوید ما می‌توانیم.
می‌توانیم از تنگناها عبور کنیم
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه «ما می‌توانیم» در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است، به طرح این سئوال پرداخت که آیا شرایط در کشور برای مردم جامعه ما با دیدن آسیب‌های اجتماعی، بعضی مشکلات اقتصادی و برخی تنگناها همین است یا اینکه می‌توانیم کار متفاوتی انجام دهیم، گفت: ما قطعا می‌توانیم این کار را انجام دهیم و به دست نیرو‌های جوان فرهیخته، قضات باکفایت و نیرو‌های مخلص می‌شود بسیاری از کار‌ها را انجام داد و با امید باید حرکت کنیم و امکانات را بشناسیم.
وی با اشاره به نقش و سهم نیروی انسانی کارآمد برای موفقیت در کار‌ها خطاب به قضات و مسئولان حاضر در جلسه، تصریح کرد: مردم مقاوم استان خوزستان که نماد شجاعت، شهامت و مقاومت هستند، خوب امتحان دادند و خوب ایستادگی کردند و همه ما باید در این استان نسبت به مردم احساس خدمتگزاری واقعی داشته باشیم و این خدمت را یکی از افتخارات خودمان بدانیم.
در مشکلات حوزه خانواده، آخرین راهکار دادگاه است
وی با اشاره به مسئله تحکیم خانواده این موضوع را بسیار مهم عنوان کرد و گفت: در حوزه پیشگیری بسیاری از اقدامات را قبل از دادگاه می‌توان انجام داد. اساس خانواده بر اساس تاکید قرآن کریم بر مودت و محبت بنا شده است و رابطه زوجیت یک رابطه حقوقی است و اساس آن مودت است؛ لذا اگر این مودت در خانواده آسیب ببنید راه آن دادگاه نیست.
آیت الله رئیسی در ادامه افزود: قرآن کریم راهکار حل مشکلات خانوادگی را این می‌بیند که حَکَم تعیین شود و افرادی کمک کنند که این مودت بهم نخورد و آسیب نبیند و راه آن دادگاه نیست لذا دادگاه آخرین راهکار و راه است.
وی با بیان اینکه برای برای طلاق‌های توافقی باید راهکاری پیدا کرد، ادامه داد: بخصوص در ماه‌های اولیه زندگی باید کاری کرد که زندگی‌ها دچار آسیب نشود که یکسری راهکار می‌طلبد؛ راهکار‌ها غیر از دادگاه است و هم در بخش پیشگیری می‌گنجد و هم در بخش امور اجتماعی از جمله کمک گرفتن از ریش سفیدان و نیرو‌های مردمی که کمک کنند به سهولت مساله طلاق را وسط نیاوریم.
رئیس دستگاه قضا تصریح کرد: کیفیت در رسیدگی بسیار مهم است و باید با حوصله پرونده را رسیدگی کرد.
استفاده از نظر متخصصان در دادگاه‌ها
وی با اشاره به مسئله تخصصی کردن محاکم خاطرنشان کرد: حتما محاکم باید در حوزه‌هایی که تخصص در آن لازم است، تخصص داشته باشند. اینکه بگوییم یک قاضی برود و متخصص شود این امری شاق است؛ اما در کنار آن از نظر یک متخصص بهره‌مند شود که این کار میسر است.
آیت الله رئیسی تصریح کرد: در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و امنیتی و خصوصا حوزه مالی و پولی باید از حضور یک نیروی متخصص استفاده شود. قضات محترم بعضا اقتصاد هم بلد هستند و تجربیاتی نسبت به پرونده‌های اقتصادی و اجتماعی دارند؛ اما اینکه از حضور نیروی متخصص استفاده شود، امری بسیار مهم و قابل توجه است.
آیت الله رئیسی با اشاره به اینکه روحیه انقلابی بسیار مهم است فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر انقلابی اندیشیدن و انقلابی عمل کردن را یادآور شد و اضافه کرد: قاضی باید انقلابی بیندیشد و انقلابی عمل کند. واقعا نگاه انقلابی به رفع مشکلات و آسیب‌ها ایجاب می‌کند که ما آرام نشینیم؛ بلکه رفع اساسی یک مشکل را دنبال نماییم. اگر می‌بینیم که یک پرونده زمین مانده است و یک اختلاف و مشکل اساسی وجود دارد، روحیه انقلابی ایجاب می‌کند که پیگیری کنند و نگذارند این اختلاف به یک بحران تبدیل شود.
رئیس قوه قضاییه در ادامه گفت: از دیگر موارد مطرح شده موضوع مشاور زن در دادگاه خانواده است که باید پیگیری شود تا این مساله تبدیل به مشکل نشود.
طراحی سامانه ارتباط الکترونیک
وی گفت: همچنین سامانه‌ای برای ارتباط الکترونیکی و دیجیتالی ایجاد می‌کنیم؛ اما این کافی نیست؛ بلکه برنامه بنده ارتباط با بدنه قضایی کشور است. ارتباط بخش‌هایی از قوه قضاییه با بدنه نخبگانی کشور مهم است و باید با جریان اثرگذار در کشور که بسیاری از آن‌ها جوان‌هایی هستند که در کشور صاحبنظر هستند، ارتباط برقرار کنیم و حرفهایشان را بشنویم و پیشنهادات آن‌ها را دریافت نماییم.
وی در ادامه عنوان کرد: ما فقط به قضات بسنده نمی‌کنیم؛ بلکه پا را می‌خواهیم فراتر بگذاریم و با تمام کسانی که در دستگاه قضایی صاحبنظر هستند و باید حرفهایشان شنیده شود، ارتباط برقرار خواهیم کرد.
برخی احکام برای اجتماع تبیین شود
آیت الله رییسی خطاب به قضات تصریح کرد: بعضی از احکام و دیدگاه‌هایی که دارید باید برای اجتماعات مختلف تبیین شود. گاهی حکمی صادر می‌شود که بسیار حکم بحقی است، اما افراد بدلیل آنکه مطلع نیستند گاهی سخنانی را می‌گویند و این معلوم است که اطلاعاتی از آن ندارند؛ لذا می‌بایست نسبت به آن‌ها تبیین داشته باشیم و قضیه را روشن کنیم و این بنا بر یک مبنایی است که این مبنا باید تبیین شود و این موضوع بسیاری از اعتماد‌ها را به دستگاه قضایی افزایش می‌دهد.
رییس قوه قضاییه یادآور شد: خدمات با اخلاصی که در دادگستری خوزستان در قسمت‌های مختلف، در این هوای گرم و سوزان ارائه می‌شود، باید برای مردم تببین گردد.
وی افزود: باید با خیلی از اجتماعات این ارتباط برقرار شود؛ چراکه این ارتباط اعتمادسازی است و حتما برای دستگاه قضایی ارتباط اثربخشی خواهد بود.
تحول با کار اتفاق می‌افتد نه با بخشنامه
وی درپایان خاطرنشان کرد: تحول امری ضروری در دستگاه قضایی است که این تحول با اراده، اقدام و پیگیری و همکاری همه انجام می‌شود. دستورالعمل و بخشنامه خوب است، اما مشکلی را حل نمی‌کند؛ کار باید اتفاق بیفتد و اتفاق نیاز به هماهنگی و همراهی همه دوستان دارد؛ لذا تحول امری ضروری است و نیاز به همکاری و هماهنگی و همراهی همه اجزای دستگاه قضایی در سراسر کشور است تا انشاءالله این تحول را هم مردم و هم کارکنان احساس کنند و هم نتایج آن برای قوه قضاییه به برکت وجود نازنین حضرت ولیعصر (عج) برکت زا باشد و این دستگاه بتواند به تراز دستگاه قضایی انقلاب اسلامی و به تراز دستگاه حضرت امیرالمومین (ع) نزدیک و نزدیک‌تر شود.