تربیت فرزند را از کجا شروع کنیم؟

گروه فرهنگی میزان ، حجت السلام سید محمد رضا واحدی، کارشناس فرهنگیست که سالهاست در تعامل با جوانان توانسته است پاسخ گوی سوالات این قشر باشد . از این پس قرار است هر شنبه ،به قلم ایشان یادداشت هایی از زندگی دینی وحیات طیبه ای که دنیای انسان وآخرتش را آباد کند منتشر شود.

- بی شک اسلام به عنوان مترقی‌ترین و کامل‌ترین آیینی که به کل بشریت عرضه شده است، برای وی برنامه‌ا‌ی ی جامع دارد که از زمان تصمیم والدین برای بچه دار شدن و قبل از تشکیل جنین شروع شده و در دوره‌ی جنینی و سپس تولد و زندگی تا مرگ و حتی پس از مرگ نیز ادامه دارد.

به نظر می‌رسد که این سلسله گفتار را می‌توان با پرداختن به دوران جنینی شروع کرد و مباحث مربوط به آداب آمیزش و مقدمات تولید جنین را هرچند مقدم بر این موضوع است، اما برای مباحث ازدواج و آداب فرزندآوری گذاشت.

اگر در گذشته کسی این حرف ها را باور نداشت، امروزه دیگر بر همگان ثابت است که تغذیه و روحیات پدر و مادر حتی قبل از انعقاد نطفه بر روی جنین تاثیر می‌گذارد و جنین در دوره‌ی تکامل و در طول زندگیِ رحمی از فضای مادی و روحی حاکم بر مادر و به طور کلی آنچه در بیرون از رحم می‌گذرد نیز متاثر می‌شود. بدین جهت است که اسلام عزیز برای والدینی که فرزندی در راه دارند، سفارش‌هایی دارد که در صورت رعایت آنها علاوه بر سلامت و زیبایی جسمی فرزند، سلامت روحی و روانی وی نیز تضمین می‌شود.

انصافا جای تاسف و دریغ دارد که زوج های جوان ما و اطرافیان آنها در زمان بارداری، بیش از آنچه به فکر سلامت فکری و روانی بچه‌ها باشند به فکر لباس و وسایل و دکور اتاق و سیمسونی و سایر مواردی هستند که طفلِ تازه متولد شده نه بدانها نیاز دارد و نه از آنها درکی خواهد داشت.

از طرف دیگر این نکته حائز اهمیت است که اگر ما از خوراک روح و روان کودک غافل باشیم، هرچقدر هم که رفاهیات و شرایط زیستی و تغذیه‌ای او را تامین کرده باشیم سعادت وی را تضمین نکرده و چه بسا ممکن است که به فردی بزهکار و ناهنجار در جامعه تبدیل شود.

تردیدی نیست که تربیت کودک به طور غیر مستقیم از همان آغاز انعقاد نطفه و شکل گیری جنین شروع می‌شود و هرگونه کنش و واکنش محیطی زندگی و روحیات و خلقیات و رفتار و اعمال والدین، به ویژه مادر که هر چه بشنود و ببیند و فکر یا عمل کند روی روح و روان کودک تاثیر می‌گذارد و با پایه گذاری شخصیت وی، زمینه را برای رشد و تعالی یا سقوط و انحطاطش فراهم می‌کند.

به نظر می‌رسد این همه تاکید اسلام بر جایگاه مادران در دنیا و آخرت، بیش از آنچه به خاطر صدمات جسمی مادر و تحمل سنگینیِ حمل و سختی‌های تر و خشک کردن کودک باشد، ناظر بر همین مراقبت‌ها و رعایت‌هایی است که شخصیت طفل را می‌سازد و او را مستعد همراهی با حق و حقیقت یا قرار گرفتن در اردوگاه شرک و شیطان می‌کند. یعنی درست است که مادر در دوره‌ی بارداری و شیردهی و دوران کودکیِ فرزندش رنج جسمی بی‌شماری می‌کشد؛ اما تولید و پرورش نسلی سالم و کارآمد، در گرو عوامل دیگری است که باید رعایت شود.

شاید برای تشویق به همین مراقبت‌های سخت‌ و طاقت فرساست که پیامبر عظیم الشان اسلام بهشت را زیر پای مادران می‌داند و یا اینکه در جای دیگر می‌فرماید: از وقتی زن باردار می‌شود تا هنگامی که وضع حمل کند و دوران شیردهی را به پایان ببرد، اجری معادل اجر مجاهدان در راه خدا دارد و اگر در این زمان از دنیا برود، چون شهید است و از جایگاه شهیدان بر خوردار خواهد شد.