گزارش روزنامه اطلاعات از نمایش ضدایرانی «ورشو»
زمانی که «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا چند هفته پیش در مصاحبه با شبکه «فاکس نیوز» از توافق واشنگتن و ورشو برای برگزاری نشستی برای ایجاد ائتلافی علیه ایران صحبت کرد، جنجال زیادی به راه افتاد و تحلیلگران نزدیک به رژیم صهیونیستی آن را نقطه عطفی در جهت مقابله با ایران توصیف کردند. محلی برای همراه کردن اروپا و آسیا با تلاش برای اعمال فشار بر ایران، مقدمه تشکیل ناتوی عربی و محفلی برای پیشبرد طرح معامله قرن، همگی توصیفاتی بود که از زبان مقامهای آمریکایی در مورد این نشست شنیده میشد.
نشانههای شکست ورشو حتی پیش از آغاز آن هم قابل مشاهده بود؛ زمانی که مقامهای آمریکایی و لهستانی از بیم انصراف گسترده کشورها از شرکت در نشست مجبور شدند در ظاهر دستور کار نشست را گستردهتر کرده و ادعا کنند که قرار نیست ورشو «محلی برای بدنام کردن ایران و تاختن به یک کشور» باشد. حالا با اتمام این نشست، دیگر به قطعیت میتوان گفت که نه تنها هیچیک از این اهداف محقق نشد، بلکه در مواردی این کنفرانس یک گام به عقب نیز برای آمریکا بوده است. سخنرانی «مایک پنس»، معاون رئیسجمهور آمریکا نشان داد نه تنها این نشست اروپاییها را با واشنگتن همراه نکرد، بلکه ممکن است به تشدید تنش میان طرفین هم منجر شود. پنس در سخنرانیاش با لحنی بیسابقه متحدان آمریکا در اروپا را خطاب قرار داد و آنها را به تلاش برای تضعیف تحریمهای آمریکا متهم کرد و با عباراتی آمرانه گفت که اروپاییها باید از برجام خارج شده و به کارزار فشار به ایران بپیوندند. «الی گرانمایه» عضو ارشد شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا در مورد اظهارات پنس، نوشت: «معاون رئیسجمهور ایالات متحده میتوانست از طرح درخواست خروج اروپا از برجام خودداری کند، اما این کار را نکرد و انجام این کار در خاک اروپا، آن هم در حالی که ۲۸کشور اتحادیه اروپا همین اخیرا بار دیگر بر حمایت خود از این توافق تاکید کردهاند، تنها بر تنشها میافزاید و تلاشهای دولت ترامپ برای همراه کردن سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) با سیاست گستردهتر مقابله با ایران را هم تضعیف میکند. یک دیپلمات یکی از کشورهای اروپایی حاضر در نشست ورشو هم با بیان اینکه «کاملا مخالف» اظهارات پنس است، گفت: ما میخواهیم در مساله ایران به نتایج خوبی برسیم، نمیخواهیم ایران را به سمت ترک تعهدات هستهای سوق دهیم. «کیم یلمگارد» خبرنگار نشریه «یو اسای تودی» نیز در مورد نتایج نشست ورشو و اظهارات «مایک پمپئو» در نشست خبری پایانی کنفرانس ورشو نوشت: صحبتهای پمپئو شبیه به مقامی نبود که توانسته باشد دیدگاهش در مورد ایران، اسرائیل-فلسطین، یمن یا هرچیز دیگری را پیش ببرد. شاید هم خسته و بیحال بوده، یا از هوای سرد زمستانی لهستان کلافه شده، اما به هر حال لحن او بی رمق بود؛ او از تشکیل یک «ائتلاف تازه» برای مقابله با مسائل خاورمیانه گفت، اما شور و شوق کسی که توانسته باشد چنین ائتلافی تشکیل داده باشد، در او به چشم نمیخورد.
گفتنی است، معاون رئیس جمهور آمریکا در بخشی از سخنرانی افراطی خود علیه ایران ادعاهای بیاساسی درباره نقش ایران در منطقه و اظهاراتی مداخلهجویانه درباره مسائل داخلی ایران مطرح کرد. مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا در بخشی از سخنرانی خود در نشست ضد ایرانی ورشو در راستای سیاست ایران هراسی غرب با بیان اینکه ایران برای موجودیت رژیم صهیونیستی ایجاد خطر میکند، مدعی شد: «ایران در حال برنامهریزی برای حذف اسرائیل از روی زمین است و به دنبال راهانداختن یک هولوکاست دیگر است». وی در ادامه ادعاهایش تهران را «بزرگترین تهدید علیه صلح و امنیت در خاورمیانه خواند. پنس در تلاش برای همراه کردن اروپاییها به نقض توافق بین المللی برجام و تفرقه افکنی میان دولت و ملت ایران در اظهاراتی مداخلهجویانه گفت: وقت آن رسیده است که شرکای اروپایی ما از توافق هستهای ایران خارج شده و در اعمال فشار اقتصادی و دیپلماتیک لازم در جهت فراهم آوردن صلح، امنیت و آزادی لایق مردم ایران و منطقه به ما ملحق شوند. معاون رئیس جمهور آمریکا در ادامه اظهارات مداخلهجویانه و متوهمانه خود گفت: «با ادامه سقوط اقتصاد ایران و به خیابان آمدن مردم ایران، تمام ملتهای دوستدار آزادی باید در کنار هم بایستند و حکومت ایران را برای رنج و خشونتی که برای مردم خود، منطقه و دیگر جاهای جهان به بار آورده است، مسئول بدانند». وی با خطرناک و کارشکنانه خواندن رفتار ایران در منطقه افزود: «تحریمهای آمریکا تا زمانی که ایران رفتار خطرناک و کارشکنانه خود را تغییر ندهد، شدت خواهند گرفت». وزیر امور خارجه آمریکا نیز در نشست ضد ایرانی ورشو مواضع خصمانه این کشور علیه ایران را با ادعاهایی بی اساس تکرار و بر «مقابله با ایران» در خاورمیانه تاکید کرد. مایک پمپئو مدعی شد که ایران «اولین تهدید خاورمیانه» است و مقابله با آن، راهحل دستیابی به صلح در سراسر منطقه است.
واکنش ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به بیانیه پایانی کنفرانس ورشوی لهستان گفت که این بیانیه سند شکست و ناکامی این کنفرانس است. “بهرام قاسمی” گفت: به رغم تلاشهای گسترده واشنگتن برای برگزاری یک نشست فراگیر و ایجاد یک ائتلاف جدید علیه جمهوری اسلامی ایران، تعداد و سطح پایین شرکت کنندگان که آنان نیز از همراهی با هر گونه تصمیم ضد ایرانی امتناع کردند، در فرجام این نشست از پیش شکست خورده، بیانیه پایانی آن را به سندی بی خاصیت تبدیل کرد؛ متن و نوشتهای که تنها از سوی دو کشور برگزارکننده صادر شد و فاقد هر گونه اعتبار و تصمیم بود. قاسمی در ادامه افزود: برای همه دور اندیشان و تحلیگران و سیاستمداران برجسته و فهیم جهان این شکست کاملا از قبل و از همان آغاز طرح اولیه آن قابل تصور و پیش بینی بود. کنفرانسی تحت عنوان صلح و امنیت در خاورمیانه چگونه میتواند موفق باشد در حالی که بازیگران اصلی منطقه همچون ایران، ترکیه، لبنان، سوریه، عراق و فلسطین در آن حضور ندارند و کشورهای مهمی مانند چین و روسیه و بسیاری از کشورهای مهم اروپایی و غیراروپایی در آن حضور نداشته یا صرفا در سطح بسیار پائین و کمرنگی در آن شرکت کردند. سخنگوی وزارت خارجه همچنین اظهار داشت: رفتار و کردار عصبی و متشنج وزیر خارجه و معاون رییس جمهور آمریکا در سخنرانیها و مصاحبهها که علنا از اروپا گله و شکایت کرده و از سر ضعف اصرار به خروج آنها از برجام کردند، بهترین گواه و نشانه ناکامی و ناتوانی آنان در تحقق اهداف مورد نظرشان از اجلاس ورشو است. قاسمی خاطر نشان کرد: ایالات متحده آمریکا از یک سو بانی کنفرانس صلح و امنیت در خاورمیانه میشود، اما از سوی دیگر با خروج یکجانبه و خلاف تمام موازین بین المللی از برجام و با سیاستهای ریاکارانه خود تنش و درگیری و حمایت از تروریسم و نزاع و خصومت در میان ملتهای منطقه را افزایش داده و ناامنی، بی ثباتی، فقر، جنگ و افراط گرایی را گسترش میدهد. وی در پایان تاکید کرد: به رغم تمامی سیاستهای خصمانه و تجاوز کارانه آمریکا و رژیم اشغالگر قدس، مبارزه و مقاومت برای برقراری منطقهای امن، با ثبات و عاری از حضور قدرتهای بیگانه و متجاوز ادامه خواهد یافت و آمریکا باید هر چه سریعتر با درک واقعیات این منطقه حساس از جهان از ادامه این گونه کینه توزیهای بی حاصل دست بردارد. کمال خرازی وزیر امور خارجه اسبق جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: اگر در گذشته امپریالیسم وابسته به سلاح و جنگ بود، امروز آمریکاییها با ابزارهای مالی بهدنبال ایجاد امپریالیسم هستند. کمال خرازی، در گفتگو با شبکه خبری الجزیره اظهار داشت: بین ایران و ایالات متحده خصومت وجود دارد و آنها (آمریکاییها) از همه ابزارهایشان برای اعمال فشار علیه ایران استفاده میکنند. وی افزود: آنها باید سیاستهایشان را تغییر دهند و سیاستی جدید از خود نشان دهند، متاسفانه ایالات متحده در حال تلاش برای ایجاد امپریالیسم مالی است و اگر در گذشته امپریالیسم مبتنی بر سلاح و جنگ بود، امروز آمریکاییها به ابزارهای مالی وابسته هستند. منوچهر متکی وزیر خارجه پیشین هم با بیان اینکه ۲۶ سال پیش مذاکرات صلح اسلو زمینه امضای پیمان اسلو را با حضور آمریکا، رژیم صهیونیستی و جریان سازش فراهم کرد، نوشت: امروز نمایش ورشو با ادعای حل مسئله خاورمیانه بدون حضور جریان سازش برگزار میشود. سفیر ایران در کپنهاگ نیز نشست ورشو را نشانی دیگر از رسواییهای مستمر آمریکا خواند و گفت: این شکست نیز در تاریخ ثبت خواهد شد. «مرتضی مرادیان» افزود: شکستهای آمریکا در صحنههای بین المللی از ایران، زیر پاگذاشتن تعهدات و خروج از برجام، این کشور را به انزوا و سردرگمی رسانده است. وی افزود: نمایش ورشو یک فضاسازی رسانهای برای وارونه نشان دادن حقایق و نشانی دیگر از رسواییهای مستمر آنها است و این شکست نیز در تاریخ ثبت خواهد شد.
خبر دیگر اینکه توئیتر نخستوزیری رژیم صهیونیستی پیامی که در آن ادعایی درباره «جنگ با ایران» مطرح شده بود را حذف کرد. حساب کاربری «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در توئیتر، پیامی که خواستار «جنگ با ایران» شده بود را حذف کرد. حساب کاربری نخستوزیری رژیم صهیونیستی در توئیتر مدعی شده بود بنیامین نتانیاهو قصد دارد برای پیشبرد «هدف مشترک جنگ با ایران» با سران کشورهای عربی دیدار کند. نخستوزیر رژیم صهیونیستی نوشت: «به نشستی با حضور ۶۰وزیر خارجه و سفیران کشورهای سراسر جهان علیه ایران میروم. مسئله مهم درباره این نشست که مخفی هم نیست این است که نمایندگان کشورهای عربی نشستی علنی با اسرائیل برای پیشبرد منفعت مشترک جنگ با ایران برگزار میکنند.» در حال حاضر، این توئیت حذف شده و به جای عبارت «جنگ با ایران»، «مبارزه با ایران» جایگزین شده است. در این حال سفیر ایران در لندن با اشاره به نشست ورشو نوشت: نتانیاهو نمک خورد و نمکدان شکست و نشان داد که حتی به خادمان خود هم رحم نمیکند. حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در لندن افزود: نشست ورشو بدون تصویب هیچ سندی به پایان رسید. جلسه فقط تریبونی بود در اختیار دولت افراطی ترامپ و نتانیاهو برای بیان آرزوهای پلید خود. وی افزود: اختلاف آمریکا واروپا پیرامون ایران بسیار واضح بود. موگرینی و وزیران خارجه مهم اروپا شرکت نکردند. حتی وزیر خارجه انگلیس فقط به افتتاحیه آمد و زود برگشت. سفیر ایران با بیان اینکه آمریکا در موضعی جدید از اروپا درخواست کرد که از برجام خارج شود که اروپا برعکس از برجام حمایت کرد، اظهار داشت: حتی وزیرخارجه لهستان هم بعنوان میزبان در جمع بندی نهایی خود مجبور شد به اختلاف آشکار اروپا و آمریکا اذعان کرده و بگوید که کشورهای اروپایی بر خلاف آمریکا بر اجرای برجام تاکید دارند. بعیدی نژاد ادامه داد: آنچه از نشست پخش شد سخنان نفرت بار پنس، نتانیاهو و پمپئو بود. اما نشست ورشو غایبان بزرگی داشت: ایران، روسیه، چین، ترکیه، لبنان، سوریه، قطر و فلسطین که دو عضو دائم شورای امنیت و اعضای کلیدی منطقه هستند که بدون آنها بحث در مورد خاورمیانه بی معناست. وی افزود: همزمان با نشست ورشو، سران سه کشور مهم ایران، روسیه و ترکیه در خصوص یکی از مهمترین مباحث خاورمیانه یعنی سوریه، تصمیمات مهمی اتخاذ کردند. دو صحنهی رویارویی قطب بندی تحولات خاورمیانه یعنی ورشو و سوچی نشان داد که کلید تاثیر گذاری عملی بر تحولات خاورمیانه در اختیار کدام کشورهاست. بعیدی نژاد نوشت: نتانیاهو در پایان جلسه در ورشو و در حضور خبرنگاران، لهستانیها را همدست نازیها در هولوکاست و قتل عام یهودیان معرفی و دولت میزبان و مردم لهستان را در کشور خودشان توهین و تحقیر کرد. نمک خورد و نمکدان شکست و نشان داد که آنها حتی به خادمان خود هم رحم نمیکنند. گفتنی است منابع خبری از احضار سفیر رژیم صهیونیستی در لهستان به وزارت خارجه این کشور خبر میدهند. روز پنجشنبه در حالی که لهستان در اقدامی همسو با سیاستهای ضدایرانی واشنگتن و تلآویو میزبان نشستی علیه جمهوری اسلامی ایران بود، «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی بار دیگر لهستانیها را همدست آلماننازی خواند.
موضع کشورها
نماینده روسیه در سازمان ملل ضمن تکرار مخالفت مسکو با مواضع ضد ایرانی آمریکا در ورشو، نشست دو روزه واشنگتن در ورشو لهستان را بی ارزش خواند. «واسیلی نبنزیا» تاکید کرد که کشورش به دلیل مخالفت با مواضع آمریکا در قبال ایران، در این نشست شرکت نکرد. نبنزیا نشست ضد ایرانی لهستان را فاقد ارزش خواند و گفت: ایجاد ائتلاف علیه کسی یا کشورهایی و در این مورد خاص علیه ایران، کمکی به حل مسائل بسیاری که خاورمیانه با آنها روبرو است، نمیکند و این روشی نادرست است. نماینده روسیه در شورای امنیت برگزاری کنفرانس ورشو به ابتکارعمل آمریکا درباره مسائل خاورمیانه را صرفا گویای تلاش واشنگتن برای ایجاد ائتلافی ضدایرانی ارزیابی کرد که کمکی به حل مشکلات متعدد در منطقه نخواهد کرد. وزیر خارجه سابق قطر نیز به نشست برخی کشورهایی که تحت فشار و تهدید و تطمیع آمریکا در ورشو لهستان گرد هم آمدند، واکنش نشان داد. شیخ حمد بن جاسم آل ثانی در توییتی، این کنفرانس را به مجلس عروسی تشبیه کرد. وی در این باره نوشت: مجلس عروسی ورشو؛ خواستگاری قبلا انجام شد و مجلس عروسی هم در ورشو برگزار شد. وی افزود بار دیگر تاکید میکنم که من ضد عادیسازی روابط با برقراری روابط با اسرائیل نیستم، ولی این روابط باید برابر و در یک سطح باشد و به ضرر حقوق فلسطینیها نباشد. آلمان هم در واکنش به اظهارات معاون رئیسجمهور آمریکا علیه اروپا، بار دیگر عنوان کرد از توافق هستهای با ایران حمایت میکند. دولت آلمان بار دیگر تأکید کرد که اتحادیه اروپا مصمم به حفظ این توافق است. «نیلس آنن» دستیار وزیر خارجه آلمان در مورد تناقض میان عنوان و محتوای نشست برگزارشده در ورشو لهستان، در توییتر نوشت: کنفرانس ورشو قرار بود در مورد صلح و امنیت منطقه خاورمیانه باشد، اما نهایتا، عمده آن در مورد ایران بود. وی افزود: اروپا به نحوی متحد و محتاطانه گام برمیدارد و پای برجام میایستد. از سویی جنبش جهاد اسلامی فلسطین نشست ورشو را لکه ننگ بر پیشانی برخی اعراب خواند. دو جنبش مهم فلسطینی دیدار برخی مسئولان عرب با نخستوزیر رژیم صهیونیستی در حاشیه نشست ورشو را محکوم و تأکید کردند این نشست، نمیتواند «معامله قرن» را اجرایی کند. جهاد اسلامی فلسطین مشارکت کشورهای عربی در کنفرانس ورشو و دیدارها و مصافحههای علنی و محرمانه سران عربی با سران رژیم صهیونیستی و در رأس آنها «بنیامین نتانیاهو» را محکوم کرد. سخنگوی حماس هم اعلام کرد، نشست ورشو در اجرایی کردن طرح موسوم به «معامله قرن» موفق نخواهد شد و همچنین نخواهد توانست حقوق مشروع ملت فلسطین یا مسأله فلسطین را کنار بزند. در همین حال محمدعلی الحوثی رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در بیانیهای اعلام کرد که نشست ورشو تلاش برای سرپوش گذاشتن بر شکستها در سوریه و عراق و کاهش خسارتهای وارده به همپیمانان آمریکا در منطقه بود.
واکنش رسانهها و اندیشکدهها
اندیشکده آمریکایی «استراتفور» به دنبال پایان نشست دو روزه «ورشو»، در گزارشی تاکید کرد که واشنگتن یک بار دیگر در رسیدن به اهداف ضد ایرانی خود ناکام ماند. «استراتفور» درباره این نشست به شکست آمریکا در رسیدن به اهداف ضد ایرانی خودش اذعان کرد و گزارشی با این عنوان منتشر کرد: «خاورمیانه: در نشست ورشو هیچ پیشرفتی برای آمریکا درباره ایران صورت نگرفت». استراتفور نوشت: فقط یک سوم از کشورهای شرکتکننده، وزرای خارجه خودشان را به نشست فرستادند. اندیشکده آمریکایی درباره دلیل حضور نیافتن وزرای خارجه اکثر کشورهای جهان در نشست ورشو نوشت: بخشی از دلایل عدم حضور وزرای خارجه ناشی از این واقعیت بود که آمریکا این نشست را تبدیل به یک اجلاس ضد ایرانی کرده بود، اما از همه قابل ملاحظهتر اینکه، استدلالهای آمریکا درباره لزوم اتخاذ مواضع سرسختانه علیه ایران در همراه کردن بسیاری از مقامهای اروپایی با این مواضع بار دیگر شکست خورد. یک تحلیلگر آمریکایی نیز ضمن انتقاد شدید از رویکرد آمریکا در نشست ورشو نوشت که این نشست یک سیرک مضحک و فاجعهبار و در جهت منزوی کردن آمریکا بود. «فرد کاپلان» گفت که در نشست ورشو، آمریکا منزوی شد نه ایران.
از سویی روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» در تحلیلی اعتراف کرد که کنفرانس صلح خاورمیانه در لهستان شاید بتواند موجب تقویت روابط اعراب و اسرائیل شود، اما نمیتواند ائتلافی علیه ایران به وجود آورد. در این تحلیل آمده است: سران آمریکا، کشورهای اروپایی، اعراب و اسراییل در ورشو پایتخت لهستان گرد هم آمدند تا با تشکیل یک ائتلاف بین المللی بتوانند هم بر ایران فشار وارد کنند و هم به کشورهایی که با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران مخالفت کردند، فشار آوردند تا بیشتر و بهتر بتوانند با این ائتلاف همراهی کنند، اما از شواهد امر چنین بر میآید که این نشست بیشتر شبیه به یک مراسم ضیافت معمولی بود، چرا که اغلب کسانی که وارد این میهمانی شدند با پوشیدن نقابی بر صورت سعی داشتند خود را از «بوی بد» حاکم بر این محیط میهمانی دور نگهدارند.
روزنامه فرامنطقهای رای الیوم نیز نوشت: در نشست ورشو وزیران خارجه کشورهای عربی سیاهی لشکری بودند که توسط آمریکا به منظور عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و تامین هزینههای جنگ آینده توسط آمریکا احضار شده بودند. شبکه خبری الجزیره قطر هم نوشت: برگزاری نشست ورشو درباره خاورمیانه در لهستان نشانگر ضعف و ناتوانی واشنگتن و محکوم به شکست است.