کاسبی‌های چندمیلیون تومانی به بهانه ولنتاین
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی میزان،تقریباً چند هفته که مانده به روز ۲۵ بهمن، بازار اجناس فانتزی فروش ها، گل فروش ها، عطر و ادکلن فروش‌ها و ... بازار داغی می‌شود.
بازاری که خود را برای ولنتاین غربی که تقریباً سنت جا افتاده‌ای در میان جوان‌های ایرانی است، آماده می‌کند. ولنتاین که در فرهنگ مسیحی سده‌های میانه و سپس فرهنگ مدرن غربی روز ابراز عشق است و برگرفته از سنن روم باستان و مسیحیت می‌باشد، گفته می‌شود به این دلیل نامگذاری شده که کشیشی به این نام در رم سعی داشت تا به زوج‌های جوان مسیحی برای ازدواج کمک کند و در ۱۴ فوریه سال ۲۶۹ میلادی به دستور امپراتور کلادیوس دوم گردن زده شد. از آن به بعد ساکنان رم، نام این کشیش را زنده نگه داشتند و حتی کلیسایی را به یاد او نام گذاری کردند و بتدریج ولنتاین به قدیس حامی عاشقان تبدیل شد.
در این روز، مردم معمولاً ابراز عشق خود را با فرستادن کارت والنتین یا خرید هدایایی مانند گل سرخ، عروسک و. انجام می‌دهند و به نوعی بازار اقتصادی خوبی را برای مشاغل خاصی فراهم کرده است.
این روز تقریباً یکی از اصلی‌ترین روز‌های رونق بازار خرده فروشی در جهان و حتی ایران محسوب می‌شود. آمار‌های معتبر جهانی نشان می‌دهد هر سال به طور متوسط حدود ۱۴ میلیارد دلار گردش مالی این بازار در آمریکا است. سالانه ۱۸۰ میلیون کارت هدیه به مناسبت این روز خریداری می‌شود و ۱۹۸ میلیون شاخه گل رز نیز تولید می‌شود.
به اسم عشق به کام بعضی مشاغل
ولنتاین در کشور ما نیز هر سال که می‌گذرد بیش از پیش جای خود را در میان مردم باز می‌کند به طوریکه از یک رسم جا افتاده در میان دختر و پسران جوان فراتر رفته و حتی در میان زوج‌های میانسال هم جای باز کرده است.
گستره این جریان نه‌تن‌ها در شهر تهران بلکه در دیگر شهر‌های کشور و حتی شهر‌های مذهبی نیز کشیده شده است و بسیاری از افراد جامعه را درگیر خودش کرده است.
خرید انواع عروسک، شمع، بادبادک، روبان، تور قرمز رنگ که تصاویر خوک و خرس در آن‌ها بسیار به چشم می‌خورد و نوشته شده دوستت دارم و فروش شکلات‌های ولنتاین نیز در این روز قابل تأمل است. تبلغاتی که بر آمده از اصالت‌های فرهنگی غرب و باور‌های دین مسیحیت است و تقریباً هیچ سازگاری را با فرهنگ ایران و دین اسلام در آن‌ها نمی‌توان جست.
در این روز‌ها که میلیون‌ها تومان اقلام مربوط به ولنتاین خرید و فروش می‌شود بیش از هر گروه دیگر جامعه، تاجران، وارد کننده‌ها و فروشندگان خرد لوازم و هدایای مربوط به ولنتاین هستند که در پی کسب منافع اقتصادی، سعی دارند تا به ترویج و گسترش هرچه بیشتر این جشن‌های غربی بپردازند و تقریباً فارغ از هر گونه دغدغه فرهنگی، فقط و فقط به دنبال منافع مالی خود هستند.
کاسبی ۵ میلیون تومانی در روز‌های منتهی به ولنتاین
علی یکی از گل فروشی‌های سطح شهر در اشاره به میزان فروش خود در این ایام در مقایسه با سایر ایام سال گفت: رونق کاسبی ما در شب‌های عید و مخصوصاً ولنتاین است. از چند هفته قبل کارمان به حدی زیاد می‌شود که سه نفر نیروی اضافه جذب می‌کنم. حتی قیمت گل هم بسیار بالا می‌رود و هر شاخه رز که در روز‌های عادی ۱۰ هزار تومان است در این شب‌ها در مناطق متوسط تهران تا شاخه‌ای ۲۰ هزار تومان نیز فروخته می‌شود. حالا بسته به نوع، تزئینات خاص و بسته‌بندی آن قیمت یک گل تا ۴۰ هزار تومان هم می‌رسد.
این بازار که از کاسبی معمولی پا را فراتر گذاشته، این روز‌ها در فضای مجازی چنان رونق گرفته است که کافی است تا با یک سرچ ساده با انواع هدایا و حتی مشاوره‌هایی در انتخاب نوع هدیه هم روبرو شوید.
برای این منظور با یکی از سایت‌های فروش و مشاوره در انتخاب هدیه ولنتاین تماس گرفتم تا آماری از فروش و استقبال مردم از آن‌ها بپرسم. صاحب این فروشگاه در پاسخ به این سؤال که میزان فروش و انتخاب افراد بر چه اساسی است گفت: تقریباً از قدیم مد بوده که شکلات، گل و عروسک در این روز افراد به همدیگر کادو بدهند و ما هم با توجه به این که وارد کننده از کشور‌های چین و دبی هستیم، سعی کردیم تا بسته به هر نوع سلیقه‌ای و با طراحی‌های مختلف اجناس خود را وارد کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به بستر خوب اینترنت که افراد با تماشای شکل و توضیحات کالای مورد نظر روبور هستند و می‌تواند آن‌ها را در تصمیم گیری هر چه بهتر یاری کند، سعی کردیم تا از این بازار نهایت استفاده را ببریم و خوشبختانه در این ۶ الی ۷ روزه با فروش‌های روزانه‌ای بالای ۵ میلیون تومان روبرو بودیم. البته برای راحتی مشکل پسندان سعی کردیم تا با اخذ اطلاعات از روحیه پسر و یا دختری که قرار است کادو برای او خریداری شود مشاوره‌هایی را به افراد دهیم تا راحت‌تر به انتخاب کالای مورد نظر خود اقدام کنند.
نقش کم رنگ مدیران فرهنگی و رسانه‌ها در برند سازی فرهنگی
اما سوالی که پیش می‌آید این که چرا با وجود جشن‌های مختلفی که داریم، مردم ایران روز به روز علاقه‌مند به برگزاری جشن‌های غربی هستند؟!
چرا همچنان چشم‌های ما با جشن‌های ملل دیگر برق می‌زند، ولی در مورد جشن‌های فرهنگی خودمان، رخوت زده یا بی تفاوت عمل می‌کنیم؟!
به عقیده کارشناسان فرهنگی و اجتماعی؛ ضعف و نارسایی در برنامه ریزی و برگزاری جشن‌های ملی، روند جهانی شدن در برگزاری جشن‌های جهان غرب و گردش مالی بالای این جشن‌ها و رویداد‌های غربی از مواردی است که می‌تواند در تغییر رفتاری مردم و هم سو شدن با این پدیده‌های غربی اثرگذار باشد.
در این زمینه نوک انتقادات شدیدی نیز متوجه مسئولان فرهنگی جامعه است. به طوریکه بعد از گذشت چهل سال از انقلاب اسلامی هنوز برنامه جامعی برای بزرگداشت رویداد‌ها و جشن‌های ایرانی و رویداد‌های اسلامی وجود ندارد و هیچ گونه کالا‌ها و نماد‌های فرهنگی که بتوان در قالب مراسم ها، نماد بومی آن به حساب آورد، وجود ندارد و محصولات کمتری را با نمادسازی تاریخ و فرهنگ ایران طراحی و تولید کردیم.
در این مسیر، از نقش رسانه‌ها و بویژه تلویزیون ملی در فرهنگ سازی و توجه به رسوم اصیل خودمان هم نباید غافل شد. نقشی که خیلی کم رنگ ظاهر شده و یا اصلاً توجهی به زنده کردن سنت‌ها و آئین‌هایی اصیل خودمان ندارند. سنت‌هایی که بودن هر کدامشان می‌تواند قوت قلبی برای مردم باشد تا کمتر سراغ رسوم غربی که هیچ ساز و گاری با فرهنگ ایران ندارد، بروند.
خود برتر بینی با پز فرهنگ غربی
باید گفت: تنها برخی نهادها نیست که با ولنتاین در ایران مخالفت می‌کنند. کسانی که به ایران باستان هم علاقه‌مندند، اغلب می‌پرسند که چرا در حالی که ما در فرهنگ باستانی خود اسفندگان و روز پاسداشت زن و زمین را داریم که روز تکریم زنان است از سوی مردان باید ولنتاین غربی را به عنوان روز عشق جشن بگیریم.
اولین چیزی که به ذهن می‌رسد این است که چرا ما اینقدر آغوش فرهنگمان برای پذیرش فرهنگ غرب باز است.
به قول بوردیو جامعه شناس فرانسوی، آدم‌ها دنبال این هستند که می‌خواهند خودشان را متمایز نشان دهند و یا به قول وبلن جامعه شناس آمریکایی، مردم با مصرف نمایشی و با مصرف تظاهری در واقع متفاوت بودن خودشان را نشان می‌دهند.
براین اساس خانواده‌ها به دنبال نشان دادن والاتر و بالاتر بودن خودشان و در رقابتی بین خانواده‌ها و آشنایان، شیوه‌ها و برنامه‌های جدیدی را برای ابراز شادی و نشاط خودشان ابداع کردند. خانواده‌ها با شیوه‌هایی که تحت تأثیر رسانه‌ها و سفر‌های شخصی بود، مراسم، آیین‌ها و عناصری از فرهنگ غربی را اخذ و اجرا کردند و با این کار متمایز بودن، متفاوت بودن، فرهنگ و کلاس خودشان را نشان دادند.
البته باید گفت: هرچند که روز ولنتاین در اصل دارای مفهومی مفید و قابل تأمل است و آن توجه به عشق و محبت بین زوج‌ها و اختصاص روزی خاص به این کار است، اما با توجه به اینکه مقام معظم رهبری همواره مردم جامعه را به سبک زندگی اسلامی سفارش می‌کنند و همچنین در فرهنگ اسلامی و شیعی ما به جای یک روز، دو روز به بانوان اختصاص دارد و مسلمانان تمام روز‌های سال به عشق‌ورزی و محبت به یکدیگر سفارش و تأکید شده‌اند، دور از منطق و عرف است که به سراغ خرده سنت‌های غربی برویم و سعی در ترویج آن‌ها داشته باشیم.
افشین حیدری