وقتی به حرف نفس گوش ندهید خود به خود خاموش می شود
دعوتی که از باطن حس و درک میکنیم، دعوت ناباب و ناحقی است
استاد اخلاق حوزههای علمیه نفس اماره را دعوت کنندهای ناباب از درون انسان دانست و گفت: بسیاری مُرده اند و هنوز دعوت آنها هست. عجیب این است که این دعوت تمام کرهٔ زمین را از ابتدا تاکنون فرا گرفته است؛ حتی از درون خود ما هم از ما دعوت میشود. وقتی ما به رشد و کمال نرسیده ایم، دعوتی که از باطن خودمان به گوش ما میخورد و حس و درک میکنیم، دعوت ناباب و ناحقی است. خداوند در آیهٔ ۵۳ سورهٔ مبارکهٔ یوسف به همین دعوت درونی اشاره میکند: «إِنَّ اَلنَّفْسَ لَأَمّٰارَةٌ بِالسُّوءِ».
وی خاطرنشان کرد: در آیهٔ ۱۶۲ سورهٔ أنعام آمده: «إِنَّ صَلاٰتِی وَ نُسُکی وَ مَحْیٰای وَ مَمٰاتِی لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِینَ» من اگر نماز میخوانم، اگر عبادتهای دیگر میکنم، اگر زنده ام، اگر روزی بنا باشد در کام مرگ بیفتم، همهٔ اینها را برای خدا میخواهم؛ انسان اگر چنین حالی پیدا کند، حداقل سود این حالش این است که آدم به دنبال مال حرام و گناه نمیرود. چنین حالی حالِ ملکوتی و الهی است. اصلاً آدم چشمی در این حال ندارد که به مال، صندلی یا خانهٔ مردم بدوزد و مدام آه بکشد که چرا من چنین صندلی و خانهای ندارم؛ در حقیقت فقط خدا برای او مطرح است.
ثروت چه فایدهای برای افراد بیمار دارد؟!
حجت السلام والمسلمین انصاریان ادامه داد: امیرالمؤمنین علی (ع) میفرمایند: «عَظُم الخالق فی اَنْفُسهم فصغر مادونه فی اعینهم» خدا در باطن اهل تقوا عظیم است و غیر خدا هرچه هست، در چشم آنها کوچک است؛ یعنی اصلاً هیچ چیز را در باطن راه نداده اند که بزرگ بنماید. تمام دنیا نسبت به انسان بر باد میرود. آدمی که اکنون دویست میلیارد دلار ثروت دارد و گوشهٔ بیمارستان است، سرطان از نوک سر تا نوک پایش مثل درخت در بدنش رشد کرده است، آن هزارمیلیارد دلار ثروت به چه دردش میخورد؟ این دنیا برای او چه فایدهای دارد؟!
دعوت درون از خطرناکترین دعوتها در دورهٔ حیات بشر است
نویسنده کتاب ارزشمند «نفس»، دعوت نفس اماره را خطرناکترین دعوتها دانست و اظهار کرد: یک دعوت غلط و ناباب، دعوت درون خود انسان است: «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ». این دعوت درون از خطرناکترین دعوتها در دورهٔ تاریخ و در دورهٔ حیات بشر است. یک دعوت در این عالم حق است که آن هم دعوت خداست. از این دعوت که بگذرید، همهٔ دعوتها باطل است و ۱۲۴ هزار پیغمبر هم مردم را به خدا دعوت میکنند: «إِنّٰا أَرْسَلْنٰاک شٰاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً × وَ دٰاعِیاً إِلَی اَللّٰه» (سورهٔ أحزاب، آیات ۴۵-۴۶).
اگر انسان دعوت نفس اماره را ضعیف کند...
حجت السلام انصاریان به سرانجام اهتمام به ضعیف کردن نفس اماره اشاره و اظهار کرد: اگر انسان دعوت نفس اماره را ضعیف کند، وقتی نفس دید کسی نیست که به حرفش گوش بدهد، خودبه خود خاموش میشود. آن وقت به جای این نفس اماره، نفس مطمئنه قرار میگیرد. بعد این نفس مطمئنه رشد میکند و نفس راضیه میشود، سپس قوی میشود و نفس مرضیه میشود. وقتی چنین حالتی برای آدم اتفاق افتاد و این شئون برای نفسش ایجاد شد، خدا دم مردن با او حرف میزند: «یٰا أَیتُهَا اَلنَّفْسُ اَلْمُطْمَئِنَّةُ × اِرْجِعِی إِلیٰ رَبِّک رٰاضِیةً مَرْضِیةً» (سورهٔ فجر، آیات ۲۷-۲۸).