سرطان، اولین عامل مرگ در دهه‌های آینده/ قابل پیشگیری بودن سرطان با بهبود تغذیه
به گزارش گروه جامعه زهرا عبداللهی همزمان با پویش ملی مبارزه با سرطان با بیان این مطلب، افزود: ۳۰ تا ۴۰ درصد سرطان‌ها با حفظ وزن مطلوب، تغذیه صحیح و بهبود شیوه زندگی قابل پیشگیری هستند.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار داشت: مصرف نامطلوب و زیاد چربی ها، نمک، قند و شکر، طبخ نامناسب غذا و استنشاق مکرر بخار روغن سوخته از عوامل تغذیه‌ای است که احتمال بروز سرطان را افزایش می‌دهند.
وی در ادامه بیان کرد: مصرف زیاد انواع چربی ها، روغن‌ها و مواد غذایی چرب و سرخ شده، شانس ابتلا به سرطان‌ها به ویژه سرطان پروستات، کولون، ریه و پستان را افزایش می‌هد. اسید‌های چرب ترانس و اشباع (در کیک ها، کلوچه ها، کراکرها، غذا‌های حیوانی، مارگارین، روغن سرخ کرده و چیپس) خطرناک‌ترین چربی‌ها هستند، بنابراین توصیه می‌شود که بیشترین چربی مصرفی روزانه از منابع چند غیر اشباعی و تک غیر اشباعی از جمله روغن‌های گیاهی مایع، روغن زیتون، مغزها و ماهی باشد.
عبداللهی ادامه داد: مصرف غذا‌های شور و پرنمک و نمک سود شده احتمال بروز سرطان معده را افزایش می‌دهد. حداکثر میزان مجاز مصرف نمک در روز حدود ۵ گرم در افراد زیر ۵۰ سال و کمتر از ۳ گرم در افراد بالای ۵۰ سال، کودکان، مبتلایان به فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی - عروقی است که شامل نمک موجود در مواد غذایی به طور طبیعی، نمک اضافه شده به غذا و نمک موجود در محصولات صنعتی است.
وی درخصوص روش نامناسب تهیه و طبخ مواد غذایی گفت: بعضی از روش‌های نادرست طبخ مواد غذایی مانند سوختن گوشت در اثر کباب کردن موجب تولید ترکیبات سرطان زا می‌شود. به علاوه فرآوری گوشت‌ها در مواردی مانند انواع گوشت‌های دودی شده، نمک سود شده و یا اضافه کردن مواد شیمیایی و نگهدارنده‌های غیر مجاز و استفاده زیاد از آن‌ها در صنایع غذایی مثلا "در انواع سوسیس، کالباس، هات داگ"، خطر سرطان زایی دارد.
وی افزود: قرار گرفتن مکرر در معرض بخار روغن‌های مورد استفاده برای سرخ کردن سریع غذا (بدون استفاده از دستگاه تهویه و دودکش برای دفع بخارات حاصل از روغن) از علل زمینه ساز سرطان ریه معرفی شده است.
عبداللهی افزود: مصرف زیاد قند، شانس ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. در حقیقت، مقادیر زیاد قند و شکر، سمومی را در بدن تولید می‌کنند که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می‌شود. مصرف محصولات غذایی دارای قند افزوده مانند نوشابه‌های گازدار، آب میوه‌های صنعتی و سایر نوشیدنی‌هایی که مقدار زیادی شکر دارند، خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش می‌دهند.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، عوامل تغذیه‌ای که سبب پیشگیری از سرطان می‌شوند را آنتی اکسیدان ها، میوه و سبزی، فیبر‌های غذایی، اسید فولیک، ویتامین دی و کلسیم نام برد و گفت: آنتی اکسیدان‌ها گروهی از ترکیبات در مواد غذایی هستند که می‌توانند رادیکال‌های آزاد (عوامل ایجادکننده سرطان) را در بدن از بین ببرند و یا مانع از شکل گیری آن‌ها شوند. مهمترین آنتی اکسیدان‌های بدن ویتامین‌های C.، E، سلنیوم و کاروتنوئید‌ها هستند.
وی افزود: این ویتامین‌ها عمدتا در موادی مانند مرکبات، فلفل سبز، توت فرنگی، گوجه فرنگی، بروکلی و سیب زمینی شیرین، ذرت، مغزها، زیتون، سبزی‌های برگ دار و سبز، روغن‌های گیاهی و سبوس گندم، هویج، میوه‌های نارنجی رنگ، کدو حلوایی، طالبی، سبزی‌های سبز تیره، کلم پیچ، اسفناج، ذرت، تخم مرغ، گریپ فروت صورتی و هندوانه، گردو، بادام، فندق، پسته، ماهی و سایر غذا‌های دریایی، قلوه، جگر و مخمر‌ها یافت می‌شوند.
عبداللهی اظهار داشت: احتمال بروز برخی از سرطان‌ها در افرادی که روزانه حداقل ۵ واحد (حدود ۴۰۰ گرم) میوه و سبزی مصرف می‌کنند، کمتر است. برای پیشگیری از سرطان و سایر بیماری‌های مزمن هم، مصرف روزانه حداقل ۵ واحد از میوه‌ها و سبزی‌های متنوع مصرف کنید. یک واحد میوه معادل یک عدد میوه متوسط یا یک لیوان میوه حبه‌ای یا یک چهارم از طالبی و معادل آن خربزه یا هندوانه و یک واحد سبزی معادل یک لیوان سبزی برگی خام یا نصف لیوان سبزی پخته است.
وی ادامه داد: میوه ها، سبزی ها، حبوبات و غلات سبوس دار حاوی فیبر هستند و افزایش مصرف فیبر با کاهش بروز سرطان به ویژه سرطان‌های دستگاه گوارش ارتباط دارد.
وی بیان کرد: ارتباط بین مصرف منابع غذایی غنی از فولات مانند حبوبات، سبزیجات برگی مانند اسفناج و مرکبات با کاهش انواعی از سرطان ثابت شده است.
مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، گفت: افزایش مصرف ویتامین D. و کلسیم با کاهش احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ و سینه ارتباط دارد.
وی درخصوص پیشگیری از سرطان توصیه کرد: غذا‌های کم چرب، کم شیرین و کم نمک مصرف کرده و از انواع لبنیات کم چرب و کم نمک استفاده کنید (شیر، ماست و پنیر کم چرب و کم نمک و دوغ کم نمک)، مصرف غذا‌های چرب به ویژه با منشا حیوانی را محدود کنید.
عبداللهی ادامه داد: از روغن‌های گیاهی در حد محدود و کنترل شده استفاده کنید. مصرف غذا‌های پر نمک و نمک سفره را محدود کنید و مقدار نمک را در تهیه غذا کاهش دهید و در عوض از انواع ادویه‌ها و چاشنی‌های گیاهی برای طعم دار کردن غذا‌ها استفاده کنید.
وی افزود: مصرف قند و شکر را کاهش داده و به جای شکر سفید از شکر قهوه‌ای استفاده کنید. صرف غذا‌های آماده و کنسرو شده را کاهش دهید، نمکدان را از سفره حذف کنید، غذا‌های نمک سود و دودی مصرف نکنید و غذا‌ها را به شکل سالم تهیه، نگهداری و مصرف کنید.
وی در ادامه افزود: غذا‌های فاسدشدنی را در یخچال نگهداری کنید، غذای نیم سوخته و سوخته را مصرف نکنید (کباب سوخته، جوجه کباب سوخته، نان سوخته، ته دیگ سوخته، پیاز داغ سوخته، سیب زمینی سرخ کرده سوخته)، از مصرف غذای طبخ شده‌ای که به مدت زیاد مانده باشد خودداری کرده و حداقل ۵ واحد در روز سبزی و میوه مصرف کنید.
عبداللهی خاطرنشان کرد: از قرار دادن بطری‌های آب پلاستیکی (یک بار مصرف) در فریزر یا جایخی یخچال و استفاده از آب یخ زده در آن‌ها خودداری کنید، از مصرف آب بطری‌هایی که مدت طولانی در مجاورت نور آفتاب و حرارت قرار گرفته اند خودداری کنید و از پر کردن مکرر بطری‌های پلاستیکی یک بار مصرف با آب و نوشیدن آن خود داری کنید. در صورت تهیه غذا از خارج از منزل و یا غذا‌های نذری نیز، دقت کنید که بسته بندی‌های سالم و غیر پلاستیکی داشته باشند.