آموزش سالانه حدود ۱۰۰ هزار مددجو / تولید ۳ هزار نوع کالا در ۱۴ واحد تولیدی / افزایش درآمد زندانیان شاغل در سال جدید / ۲۰۰ رشته فنی و حرفه‌ای به مددجویان آموزش داده می‌شود

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، بنیاد تعاون به منظور کمک به معاش مددجویان و خانواده آن‌ها و همچنین تحصیل درآمد برای پرداخت دیه محکومین مالی ازطریق ایجاد کارگاه‌های تولید، موسسات صنعتی، مجتمع‌های کشاورزی، دامپروری و شرکت‌های بازرگانی و خدماتی و در راستای حرفه آموزی و اشتغال مددجویان تأسیس گردید.

 

 

با رحیم مطهرنژاد، مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان در  رابطه با اقدامات بنیاد تعاون زندانیان به گفت‌وگو نشستیم که شرح آن را در ادامه می خوانید.

میزان: در خصوص رسالت بنیاد تعاون زندانیان توضیح دهید.

 

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: بنیاد تعاون زندانیان یک نهاد عام المنفعه است که مسئولیت آن حرفه آموزی و اشتغال زندانیان و کمک به خانواده زندانی ها است. سابقه بنیاد تعاون زندانیان به حدود ۶۵ سال پیش باز می‌گردد و بر اساس پیشنهاد وزارت کشور این بنیاد با عنوان بنگاه تعاون، حرفه آموزی و صنایع زندانیان کشور تاسیس می‌شود.

 

بنیاد تعاون زندانیان دو کار مهم انجام می‌دهد یکی توانمندسازی زندانیان است که این کار با مشارکت سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای و سازمان زندان‌ها انجام می‌شود. در موضوع حرفه آموزی تقریبا در ۲۰۰ رشته فنی و حرفه‌ای به زندانیان به صورت استاد شاگردی کار یاد داده می‌‎شود و یا این امر به صورت کلاسی و سازمان یافته صورت می‌گیرد.

بنیاد تعاون زندانیان برای حرفه آموزی و اشتغال در دوران محکومیت تاسیس شده است، در ادوار پس از انقلاب به این نتیجه رسیدند که زندانی اگر در زندان بیکار باشد آسیب تولید خواهد شد و هم به خود و هم به هم بندی‌های خود می‌تواند آسیب بزند، اگر شغل نداشته باشد خانواده وی در معرض آسیب قرار می‌گیرند، چرا که سرپرست اگر در زندان باشد خانواده در معرض آسیب قرار خواهد گرفت. وقتی آسیب خانواده زندانی مدیریت شد و کاهش پیدا کرد جامعه هم نیز شاهد آسیب‌های کمتری خواهد بود لذا این کار مهمی بوده که به آن توجه شده است.

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: خروجی این کار تقریبا سالانه بین ۷۰ الی ۱۰۰ هزار نفر آموزش است، البته ممکن است یک زندانی دو حرفه یاد بگیرد، اما خروجی آموزش بین ۷۰ هزار تا ۱۰۰ هزار نفر است که یک کار مشترک بین بنیاد تعاون زندانیان، سازمان آموزش فنی حرفه‌ای و سازمان زندان‌ها است. نقش سازمان آموزش فنی حرفه‌ای از ما پر رنگ‌تر است به لحاظ اینکه مربی و تجهیزات می‌دهد و نقش سازمان زندان‌ها به لحاظ اینکه فضا در اختیار قرار می‌دهد از بنیاد تعاون زندانیان پر رنگ‌تر است و بنیاد تعاون زندانیان نیز در کنار این دو سازمان دولتی کمک می‌کند به اینکه آموزش شکل بگیرد. 

 

موضوع مهم دیگری که بنیاد در آن نقش منحصر به فردی دارد بحث اشتغال زندانیان است. زندانیان یا در بنیاد تعاون زندانیان کار یاد گرفتند و یا به صورت کلاسی و یا از قبل کاری را بلد بودند؛ شرایط آمدن مددجویان نیز در واحد‌های تولیدی بنیاد تعاون زندانیان فراهم است و به صورت داوطلبانه می‌توانند در مجموعه واحد‌های بنیاد تعاون زندانیان مشغول به کار می‌شوند و در مقابل کاری که انجام می‌دهند از بنیاد حقوق و دستمزد دریافت کنند.

زندانیان به شدت علاقمند برای یادگیری هستند و ما نیز از آن‌ها حمایت می‌کنیم و اگر زندانیانی باشند که از نظر مالی ضعیف باشند و پول ثبت نام در کلاس‌ها را نداشته باشند کمکشان می‌کنیم.

 

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: ما در حال حاضر ۹۲۴ واحد تولیدی داریم و واحد‌های ما به واحد‌های کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم می‌شوند. نیمی از دستمزد زندانیان به خودشان پرداخت می‌شود و نیم دیگر آن را به خانواده هایشان می‌دهیم مگر اینکه یک زندانی باشد که خانواده نداشته باشد و سازمان زندان‌ها به ما تاییدیه دهد که صد در صد درآمد را به خودشان بپردازیم.

 

در حال حاضر زندانیان بالغ بر سه هزار نوع کالا در ۱۴ گروه تولیدی تولید می‌کنند، صنایع پوشاک قوی‌ترین صنعت ما با حدود هفت هزار نفر شاغل است، صنایع چوب، فلز، مبلمان شهری، قطعات صنعتي دیگر تولیدات ما است.

میزان: مشاغل در زندان به چند دسته تقسیم می‌شود؟

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: ما چهار نوع شغل برای زندانیان تعریف می‌کنیم، یکی اصطلاحا می‌گوییم اشتغال نشسته این مشاغل، به گونه‌ای است که نیاز به کارگاه و کارخانه ندارد. گروه دوم اشتغال زندانیان اشتغال در محیط بسته است، كه خارج از آسایسگاه‌ها کارخانجات و کارگاه‌هایی را ایجاد کردیم که در آنجا فعالیت می‌کنند.

برای مثال در اصفهان جایی هست که ۱۲۰۰ نفر زندانی شاغل هستند که مانند یک ناحیه صنعتی است و کاملا از زندان جداست، زندانیان صبح به صبح در این کارگاه‌ها قرار می‌گیرند و فعالیت می‌کنند که به این نوع از مشاغل اشتغال در محیط بسته گفته می‌شود.

 

مجموع این دو گروه حدود ۲۰ هزار نفر شاغل داریم، گروه سوم اشتغال در محیط نیمه باز است. زندانیان در این شرایط از زندان خارج می‌شوند و فعالیت می‌کنند و ادامه محکومیت خود را به این شیوه می‌گذرانند و دیگر به زندان بازنمی گردند، ما برای آن‌ها آسایشگاه ساختیم و همانجا استراحت می‌کنند و در روز اجازه دارند به خانواده‌های خود سر بزنند، اما باید برگردند.

گروه چهارم از ۱۵ هکتار نیز دور می‌شوند و بر اساس قوانین و مقررات شورای طبقه بندی هر زندان به شهرک‌های صنعتی و جنگل‌ها و مراتع می‌بریم که در آنجا فعالیت می‌کنند و شب به خانه خود می‌روند که در این مورد احکام جایگزین حبس کاملا مستتر است.

 

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: حقوق و دستمزد زندانیان نیز بر اساس مصوبه هیات مدیره بنیاد تعاون زندانیان هر سال مطرح می‌شود که یک بخشی از مصوبه شورای عالی کار است امسال ما بین ۴۰ تا ۶۰ درصد آن مصوبه را پرداخت می‌کنیم، البته در شرایطی که زندانیان کار‌های کارمزدی انجام می‌دهند عایدی آن‌ها از ۶۰ درصد نیز بیشتر می شود و آن‌هایی که حرفه‌ای شدند و کار حرفه‌ای انجام می‌دهند درآمدشان نیز بیشتر است..

 

ممكن است یک زندانی اکنون یک میلیون نیز بگیرد که از این مبلغ ۵۰ درصد به خانواده زندانی داده می‌شود. همه زندانیان تحت پوشش بیمه عمر حادثه هستند و ما خودمان از بنیاد تعاون زندانیان هزینه‌های آن را پرداخت می‌کنیم و اگر آسیب جسمی به کسی وارد شود از مزایای بیمه برخوردار می‌شوند.

ما هفت سال متوالی است که بیمه را انجام دادیم و سیستم‌های اچ اس‌ای را در کارگاه و کارخانه‌ها پیاده کردیم و آسیب‌های جسمی به شدت کاهش پیدا کرده است.

میزان: درآمد زندانیان در سال جديد افزایش خواهد داشت؟

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: ما هفت سال متوالی است هر سال افزایش درآمد زندانیان را داشته ایم و اگر شما نسبت به هفت سال قبل بررسی کنند حداقل ۳۰۰ درصد حقوق زندانیان رشد داشته است و در سال ۹۸ نیز به این موضوع توجه می‌کنیم و افزایش خواهیم داد.

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: رفاه زندانیان در زندان‌های کشور توسط بنیاد مدیریت می‌شود ما در کنار آن ۹۲۴ واحد تولیدی ۱۲۵۰ واحد خدمات رفاهی برای زندانیان ایجاد کردیم که در هر زندان متناسب با تعداد زندانیان و مساحت آن زندان فروشگاه‌های خدماتی داریم که مانند یک سوپرمارکت عمل می‌کند و موادغذایی مورد نیاز زندانیان را تامین می‌کند.

در کنار این اگر لباسی بخواهند علاوه بر جیره‌ای که دولت به زندانیان می‌دهد می‌توانند از این فروشگاه‌ها تامین کنند و قنادی، کیترینگ و میوه فروشی برای آن‌ها ایجاد کردیم.

 

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: خدمات بانکی زندانیان نیز که به عنوان کار رفاهی تلقی می‌شود و هر زندانی که وارد زندان می‌شود  یک حامی کارت به او داده می‌شود.

حامی کارت در واقع یک کارت بانکی بسته است و فقط می‌توان به این کار پول واریز شود و از فروشگاه‌های ما خرید کنند و از خدماتی که برای آن‌ها تعریف شده با این کارت از آن استفاده کند.

میزان: آیا نوع جرم زندانیان در موضوع حرفه آموزی و اختصاص مشاغل به آن‌ها تاثیر خواهد داشت؟

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: برای ما هیچ فرقی نمی‌کند که زندانی به چه دلیلی در زندان است من به همکارانم گفته ام که حتی حق سئوال کردن هم ندارند چرا که وظیفه ما حرفه آموزی، توانمندسازی و شغل دادن است و ما همه زندانیان را به چشم مددجو میبینیم و با افتخار این کار را برای آن‌ها به هر دلیلی که زندان باشند انجام می‌دهیم.

تقریبا بین ۱۰ تا ۱۵ درصد این زندانیان در مجموعه‌های ما کار می‌کنند و هیچ تفاوتی با سایر زندانیان ندارند.

میزان: محصولات تولیدی توسط مددجویان چگونه به دست مشتریان می‌رسد؟

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: محصولات ما به دو گروه عمده تقسیم می‌شود؛ یا با سفارش تولید می‌کنیم و یا براساس نیاز بازار است، برای فروش محصولات نیز برند "حامی" را انتخاب کردیم.

بنیاد تعاون زندانیان برندی برای محصولات تولیدی نداشت به همین خاطر ما بررسی کردیم چه نام و لوگویی را انتخاب کنیم تا بتوانیم کالا را با آن برند و لوگو به بازار عرضه کنیم؛ در نهایت اعضای هیات مدیره بنیاد تعاون زندانیان روی نام حامی متفق شدند .

تاکنون بیش از ۳۰ فروشگاه راه اندازی کردیم که هر کدام از آن‌ها کالای خاصی را عرضه می‌کنند این یکی از راه‌های خرید محصولات حامی است؛ شیوه دیگری نیز وجود دارد، ما یک سایت فروش اینترنتی به نام "حامی بازار" راه اندازی کردیم که در آنجا کالا‌ها گروه بندی شده است؛ برای مشتریان خارجیمان نیز سایتی به زبان انگلیسی راه اندازی کردیم که گروه محصولات تولیدیمان در آنجا موجود است. برخی از کالا‌های ما نیز صادراتی است؛ اما خودمان به صورت مستقیم وارد عمل نشدیم و به صورت غیرمستقیم این کار دنبال می‌شود.

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: یکی از خلا‌هایی که در کشور ما وجود دارد مدیریت اشتغال زندانیان پس از آزادی است؛ کشور ما ساز و کار قوی‌ای برای این کار تدبیر نکرده است و منابع مالی به اندازه کافی نیست..

اکنون در دوران محکومیت حلقه حرفه آموزی و اشتغال هم هست، اما سرمایه برای ماشین آلات، سرمایه اولیه و سرمایه در گردش نداریم؛ اگر این‌ها فراهم شود هم حرفه آموزی و هم اشتغال افزایش پیدا خواهد کرد. هر ساله دولت، مردم و قوه قضاییه دست به دست هم می‌دهیم و سالی حدود ۵۰۰ میلیارد تومان پول برای آزادی زندانیان جمع می‌شود؛ از طرف دیگر در دو سال گذشته براساس آماری که رئیس محترم سازمان زندان‌های اعلام کرده بازگشت زندانیانی که آزاد شده اند به زندان به صورت مجدد به حدود ۴۶ درصد رسیده است؛ بنابراین آنجایی که اشتغال زندانیان بعد از آزادی مدیریت شده است، بازگشت به زندان یک تا دو درصد کاهش داشته است. 

از طرف دیگر کارفرمایان از کسانی که قصد دارند به آن‌ها کار بدهند دو گواهی سلامت و گواهی عدم سوء پیشینه می‌خواهند. ما اگر بخواهیم واقعا بازگشت زندانیان به زندان کم شود باید این موضوعات را تدبیر کنیم و باید یک تصمیم جدید گرفته شود.

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: یکی از اقدامات خوبی که بنیاد تعاون زندانیان انجام داده موضوع پابند الکترونیک است که حدود هفت سال مصوبه مجلس بود، اما اجرایی نشده بود، بنیاد تعاون زندانیان روی این موضوع سرمایه گذاری کرد و اکنون ما ۳۰۰ پابند را تولید کردیم که ساخت داخل است و هزار پایند دیگر نیز در دستور کار داریم و این موضوع تا ۵۰ هزار زندانی را می‌تواند پوشش دهد، اما در چنین زمینه‌هایی بنیاد تعاون زندانیان نیاز به حمایت دارد.

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: ۲۹ آذرماه سال گذشته افتتاحیه‌ای در ساوه داشتیم که در آنجا با چای ماسالا از من پذیرایی کردند، در مسیر بازگشت از همان افتتاحیه در جمع چند تن از مدیران استانی گفتم که یک نوع چای در دنیا وجود دارد که محصول هند است می‌خواهم بدانم چه کسی از شما می‌تواند ۱۰ روز دیگر این چای را تولید کند و روی میز من بگذارد. پنجم دی ماه ٩٧ یعنی شش روز بعد اولین محصول تولید و برای من از مازندران فرستاده شد.

میزان: درآمد حاصل از فروش محصولات بنیاد تعاون زندانیان چه سرانجامی پیدا می‌کند؟

 

مدیرعامل بنیاد تعاون زندانیان: عواید حاصل از فروش محصولات تماما به موضوع هدف ما در اساسنامه یعنی حرفه آموزی، توسعه اشتغال، کمک به خانواده‌ها و کمک به آزادی هزینه می‌شود.

میزان: از بابت وقتی که در اختیارمان قرار دادید سپاسگزاریم.