در سحرها ، هر جایی یک بلندگو صدا نکند/خطبه ها را کوتاه کنید تا مردم به کارهایشان برسند
در ادامه به بخشی هایی از خطبه ی نماز جمعه به امامت مقام معظم رهبری در نوزده بهمن سال ۱۳۶۹ اشاره میشود:
ملت ایران، نماز جمعه نداشت و از این نعمت محروم بود؛ انقلاب به او نماز جمعه داد. در طول این دوازده سال، نماز‌های جمعه نقش بسیار بزرگی در پیشرفت‌ها و موفقیت‌های این ملت و این کشور ایفا کرده‌اند و سهم بسزایی در بسیج نیرو‌ها و سازندگی و هدایت سیاسی و دینی مردم داشته‌اند.
اسلام برای نماز جمعه، خیلی اهمیت قایل است و من امروز فکر کردم بعضی از روایاتی را که در باب نماز جمعه هست، بخوانم، تا ببینید چه‌قدر این مراسم هفتگی مهم است.
از قول پیامبر خدا (صلّی اللَّه‌علیه‌واله) نقل شده که فرمود: (من کان یؤمن باللَّه و الیوم الاخر فعلیه بالجمعه یوم الجمعه) (1). یعنی هر کس که ایمان دارد، در روز جمعه نباید نماز جمعه را فراموش کند. از امام باقر (علیه‌السّلام) روایت شده است که فرمود: (واللَّه لقد بلغنی انّ اصحاب النّبی (صلّیاللَّه‌علیه‌واله) کانوا یتجهّزون للجمعه یوم الخمیس) (2). یعنی اصحاب پیامبر، در روز پنجشنبه خودشان را برای فردا آماده میکردند، تا به نماز جمعه بروند. در یک روایت دیگر دارد که امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: روز پنجشنبه دارویی نخورید که شما را در بستر بیندازد، تا مبادا نماز جمعه‌ی فردا از دستتان برود.
درباره‌ی احترام به نماز جمعه، از امام صادق (علیه‌الصّلاةوالسّلام) روایت است: (لیتزیّن احدکم یوم الجمعه) (3)؛ روز جمعه، خود را زینت کنید. (یغتسل و یتطیّب و یسرّح لحیته) (4)؛ غسل کنید، عطر بزنید و سر و صورت خود را مرتب نمایید. (یلبس انظف ثیابه) (۷)؛ تمیزترین لباسهایتان را بپوشید و به نماز جمعه بروید.
در روایت دیگر دارد که ملائکه‌ی الهی می‌ایستند و می‌بینند که چه کسی زودتر وارد مصلا شد و همین‌طور می‌نویسند: نفر اول، نفر دوم، نفر سوم، نفر پنجم، نفر صدم؛ تا وقتی که امام جمعه بلند میشود خطبه را بخواند. یعنی هرچه میتوانید، زودتر در نماز جمعه حاضر شوید.
در یک روایت دارد که امام مسلمین، زندانیانی را که به خاطر قرض به زندان افتاده‌اند، روز جمعه یا روز عید، به نماز جمعه یا به نماز عید بیاورد و محافظ هم برایشان بگذارد و وقتی که نماز را تمام کردند، آن‌ها را به زندانشان برگرداند؛ یعنی حتّی زندانی هم از نماز جمعه محروم نماند.
در یک روایت دارد که (لو یعلم امّتی ما لهم فیها) (5)؛ اگر مردم منافع این سه چیز را میدانستند، (لیضربوا علی‌ها بالسّهام) (6)، بر سر آن با هم منازعه میکردند. آن سه چیز، عبارت از اذان و زود رفتن به نماز جمعه و قرار گرفتن در صف اول است، که ممکن است صف اول جهاد یا صف اول نماز جمعه باشد.
چندی پیش، من راجع به اذان سفارش کردم و البته گفتم که صبح‌ها با بلندگو در همه‌جا اذان نگویند، تا مردم از خواب بیدار نشوند. مثل این‌که بعضی از مؤمنین، این قسمت دومش را بیشتر از قسمت اول گوش کردند! آنچه که مقصود ما بود، این بود که در سحرها، هر جایی یک بلندگو صدا نکند؛ ولی معنایش این نبود که به هنگام سحر، صدای اذان در شهری مثل تهران به گوش نرسد! نه، در جایی مثل تهران، اقلاً در چند مسجد از مساجد مهم، خوب است که با بلندگو اذان پخش بشود؛ حتّی اذان صبح. در شهر‌های کوچک هم به فراخور وسعت آن شهر، می‌بایست اذان صبح در چندجا پخش بشود. اما در ظهر و شب اذان بگویند؛ هم اذان بلندگو، هم جلوی مساجد، هم داخل مساجد و هم در خیابانها، تا مردم به اذان گفتن عادت کنند.
در یک روایت فرمود: (من ترک الجمعه ثلاثا تهاونا طبع اللَّه علی قلبه) (7). هر کس سه جمعه پشت سر هم، از روی بیاعتنایی نماز جمعه را ترک کند - اگر کسی کاری داشته باشد، آن مورد بحث نیست - خداوند بر قلب او مهر میزند.
مردم و خود ائمه‌ی محترم جمعه، نماز جمعه را در همه جای کشور قدر بدانند؛ نماز را با توجه، با خضوع، با ذکر و با دعا بجا بیاورند؛ و آنچه را که برای مردم لازم است، در خطبه‌ی اول و دوم بگویند. خطبه‌ی اول و دوم را هرچه هم بتوانند مختصرتر بکنند، بهتر است. البته سنگ بنای خطبه‌های طولانی را خود ما در همین نماز جمعه‌ی تهران گذاشتیم و تقصیر آن به گردن کس دیگری نیست! اما حالا عرض میکنم که خطبه‌ها را کوتاه کنند، تا مردم به کارهایشان برسند. علاوه‌ی بر نماز جمعه، مردم نماز‌های دیگر را هم در مساجد اجتماع کنند و بخوانند. مساجد را آباد کنید. این‌ها به حرکت انقلابی و بزرگ شما برکت خواهد داد و نماز جمعه، زمینه‌ی تقوا را در میان مردم زیاد خواهد کرد.
1. بحارالانوار، ج 20 ، ص 126
2. الاصول من‌الکافی، ج 3 ، ص 415
3. بحارالانوار، ج 86، ص 352
4. همان
5. بحارالانوار، ج 86، ص 197
6. همان
7. وسائل‌الشیعه، ج 5 ، ص 6