هدر دادن بودجه فرهنگی در مسیر جشنواره‌های تئاتر/تاثیر جشنواره‌های تئاتر بر هنر نمایش چیست؟

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، همواره در طول سالیان سال فعالیت هنرهای نمایشی در ایران، جشنواره‌ها نقش عمده‌ای در فعالیت‌های گروه‌های تئاتر جوان داشته اند و همچنان این وظیفه را به دوش می‌کشند اما به واقع جشنواره‌ها چه تاثیری بر بدنه تئاتر کشور دارند.

در سالهای دور به دلیل نبود امکانات کافی برای اجرای عموم آثار نمایشی گروه‌های جوان و جویای نام بهترین راه برای حضور موثر در عرصه تئاتر را جشنواره‌ها می‌دانستند. جشنواره‌هایی که شاید به تعداد و انبوهی امروز نبودند اما همواره مقصد نهایی اکثریت دانشجویان بودند.

جشنواره‌هایی مانند جشنواره بین المللی تئاتر فجر، جشنواره تئاتر دانشگاهی و جشنواره تئاتر سوره از جمله جشنواره‌های قدیمی تئاتر در سالیان اخیر بوده اند اما در سالهای اخیر شاهد رشد روز افزون جشنواره‌های تئاتر در کشور بوده ایم.

جشنواره تئاتر تجربه، جشنواره تئاتر رادی، جشنواره تئاتر مونولوگ هنر، جشنواره تئاتر مونولیو، جشنواره تئاتر موندا، جشنواره تئاتر شهر، جشنواره تئاتر ایثار، جشنواره تئاتر صنعت نفت، جشنواره تئاتر آینی سنتی، جشنواره تئاتر عروسکی، جشنواره تئاتر کودک و نوجوان، جشنواره تئاتر الف، جشنواره تئاتر کیش تنها بخشی رویدادهایی هستند که در عرصه تئاتر به صورت سالانه برگزار می‌شوند.

اما سوال اصلی اینجاست که آیا این تعداد زیاد جشنواره کمکی هم به عرصه هنر نمایش کرده اند؟. چند در صد از این جشنواره‌ها به کشف و استعدادیابی عناصر جوان و مستعد در رشته‌های جوان تئاتر پرداخته‌اند.

به عنوان مثال آیا جشنواره تئاتر فجر به رونمایی از چهره های جوان تئاتر پرداخته و یا سالانه به بازاجرای آثار نمایشی در طول یکسال می‌پردازد؟. اگر جشنواره تئاتر فجر به عنوان مهمترین رویداد نمایشی کشور نتواند در این عرصه تاثیرگذار باشد آیا می‌توان از جشنواره‌های دیگر انتظار داشت؟.

از طرفی باید دید آیا هزینه‌های سرسام آور این جشنواره‌ها نمی‌توان گامی دیگر در تئاتر برداشت؟. وقتی این جشنواره‌ها در کلیت تئاتر تاثیری ندارند چرا و چگونه وزارت ارشاد به آنها بودجه داده و به برگزاری آنها جواب مثبت می‌دهد. آیا وزارتخانه نمی‌تواند با تعطیلی این جشنواره‌ها بودجه آنها را صرف تاسیس سالن‌ها دولتی و ایجاد اشتغال برای فارغ التحصیلان کند؟.

در این میان انگار جشنواره‌ها و برگزاری آنها تنها به عنوان یک رزومه در فهرست کاری مدیران فرهنگی قرار می گیرد. زیرا سابقه نشان داده دبیران و مسئولین برگزاری این جشنواره حتی به صورت مدون و ده ساله برنامه‌ای برای برگزاری درست این رویدادها ندارند و مدیران اصلی هر سال با سلیقه خود جشنواره را برگزار می‌کنند.

به واقع لزوم برگزاری جشنواره‌های تئاتر چیست؟. آیا این جشنواره‌های فله‌ای فرهنگ جشنواره زدگی را ترویج نمی‌دهند. آیا باعث به وجود آمدن رقابتی اشتباه و کم کیفیت در عرصه تئاتر نمیشوند؟. به عنوان مثال در جشنواره‌ای مثل جشنواره تئاتر دانشگاهی و یا تجربه تعداد نزدیک به سیصد اثر برای بازبینی در مرحله اول انتخاب می‌شوند که این تعداد باید در طول نزدیک به دو هفته تا یک ماه اثرشان را آماده کنند.

سوال اول اینکه بازخوانان جشنواره چگونه در این بازه زمانی قادر به خوانش متون شده‌اند و دیگر اینکه چگونه بازبین های حضوری تنها با دیدن ده دقیقه از کار در خصوص کلیت یک اثر نظر می‌دهند. آیا در قبال یک اثر هنری همچون تئاتر یا فیلم می‌توان با تماشای ده دقیقه ابتدای نظری کارشناسانه داد؟.

طی سالهای اخیر بر تعداد جشنواره‌های تئاتر افزوده می‌شود و ما شاهد آن هستیم که این روند هر روزه افزایش می‌یابد. اما مرکز هنرهای نمایشی، خانه تئاتر و در راس وزارت ارشاد هیچگونه دستورالعمل مدونی برای برگزاری هدفمند این جشنواره ها ندارد.