عدالت و سرعت دسترسی به حوزه بهداشت و درمان در دولت یازدهم، اتفاق افتاد/ در یک دوره ۴۰ ساله در حوزه پزشکی به مرز دانش رسیده‌ایم
به گزارش گروه جامعه محمدرضا فراهانی، معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در مراسم تکریم و معارفه رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک گفت: قبول مسئولیت در جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه یک فرصت است، یک تهدید نیز برای افرادی که قبول مسئولیت می‌کنند نیز، محسوب می‌شود. فرصت از این جهت که این امکان به انسان داده می‌شود که در شرایط معمولی بتواند فرصت بیشتری برای خدمت به مردم داشته باشد و خدماتی که انجام می‌دهد را به عنوان ذخیره‌ای برای آخرت خود اندوخته کنند.
فراهانی با بیان اینکه اگر انسان نتواند وظایف خود را به خوبی انجام دهد قاعدتا قبول مسئولیت برای او وزر و وبال خواهد بود، تصریح کرد: بر همین اساس است که موجب می‌شود بگوییم وقتی فردی مسئولیتی را در کشور می‌پذیرد شرایط سختی را باید بگذراند.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، پرداختن به سلامت مردم را موضوع بسیار دشواری دانست و خاطرنشان کرد: این قبول مسئولیت مخصوصا در دانشگاه‌های علوم پزشکی یک موضوع پررنگ و بسیار سنگین است، زیرا اگر چه در برخی از مسئولیت‌ها اشتباه، قصور و تقصیر نمی‌تواند به کار ضربه جدی وارد کند، اما در بحث سلامت، قصور، تقصیر، سهل انگاری و بی‌توجهی به مسئولیت می‌تواند آثار بسیار بدی داشته باشد.
وی ابراز داشت: از طرفی این حوزه یک محدوده وسیع کاری است که به سلامت، آموزش، پژوهش، و تربیت نسل آینده می‌پردازد که این موارد نشان می‌دهد که این حوزه مسؤولیت بسیار سنگین است. این یعنی رییس دانشگاه در دانشگاه‌های علوم پزشکی هم باید به آموزش آینده سازان این کشور توجه کند، هم به بحث پژوهش که موتور متحرکه کشور محسوب می‌شود و هم در جهت ارتقای سلامت مردم که از موضوعات مهم هر جامعه‌ای محسوب شود نیز، توجه ویژه داشته باشد.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت با بیان اینکه رخ دادن هر حادثه کوچکی در حوزه سلامت، به شدت با توسعه ارتباطات فضای مجازی که در قرن ۲۱ با آن مواجه هستیم به یک مساله بسیار بزرگ و مورد توجه برای همه مردم تبدیل می‌شود، گفت: تمام این موارد نشان می‌دهد که کار در این حوزه بسیار دشوار است.پس از انقلاب اسلامی در طول ۴۰ سال، رشد کیفی بسیار خوبی در حوزه سلامت رخ داد. قبل از انقلاب بخش عمده‌ای از امور حوزه سلامت را پزشکان هندی، تایلندی و پاکستانی انجام می‌دادند و عده بسیاری از مردم که توان مراجعه به کشور‌های دیگر را داشتند برای حفظ سلامت خود به کشور‌های دیگر سفر می‌کردند.
فراهانی به جایگاه بهداشت و درمان، پس از انقلاب اسلامی در کشور اشاره کرد و بیان داشت: بعد از انقلاب اسلامی در طول ۴۰ سال، رشد کیفی بسیار خوبی در حوزه سلامت رخ داد. قبل از انقلاب بخش عمده‌ای از امور حوزه سلامت را پزشکان هندی، تایلندی و پاکستانی انجام می‌دادند و عده کثیری از مردم که توان مراجعه به کشور‌های دیگر را داشتند برای درمان خود به کشور‌های دیگر سفر می‌کردند.
وی اضافه کرد: می‌توانیم بگوییم در یک دوره ۴۰ ساله در حوزه پزشکی به مرز دانش رسیده‌ایم و اکنون بیماران از دیگر کشور‌ها برای درمان خود به ایران سفر می‌کنند، زیرا اکنون سطح پزشکی ایران در جهان سطح قابل قبولی است.
معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه در دولت یازدهم و دوازدهم به یک جنبه دیگر از سلامت توجه شد که در آن زمان مورد غفلت قرار گرفته بود، بیان داشت: اگرچه ایران در طول این ۴۰ سال در حوزه پزشکی توسعه کمی پیدا کرده بود، اما این شرایط موجب نشده بود که همه مردم دسترسی عادلانه به خدمات سلامت را در اختیار داشته باشند. به بیان دیگر ما به شعاری که در ابتدای انقلاب تحت عنوان عدالت داده شده بود که همه مردم بتوانند در شرایط برابر به همه امکاناتی که در کشور وجود دارد دسترسی پیدا کنند نرسیده‌ایم.
فراهانی ادامه داد: این یکی از اهدافی است که پس از ۴۰ سال هنوز محقق نشده است و ما شاهد بی‌عدالتی در بسیاری از حوزه‌ها هستیم. شکاف طبقاتی، نمادی از این موضوع است که نشان می‌دهد با اینکه ضریب جینی کاهش پیدا کرده است، اما عدالت محقق نشده است.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت با بیان اینکه قبل از دولت یازدهم همه افراد توان دسترسی به خدمات حوزه سلامت را نداشتند، خاطرنشان کرد: آمار‌ها نشان می‌داد که هر ساله حدود سه درصد مردم به خاطر هزینه‌های کمرشکن سلامت فقیر می‌شدند و اینکه می‌گوییم دچار فقر می‌شدند، منظور نه آن فقری که تا انتهای عمر ادامه داشته باشد، زیرا برخی مردم می‌توانند خود را بازیابی کنند و از خط فقر نجات پیدا کنند، اما در هر صورت سه درصد مردم به دلیل هزینه‌های گران حوزه سلامت در مقطعی فقیرتر می‌شدند.
وی بیان داشت: تمام این موارد در حالی بود که علاوه بر در اختیار نداشتن عدالت در دسترسی به حوزه بهداشت و درمان، سرعت دسترسی به خدمات نیز خوب نبود و گاهی افرادی مجبور می‌شدند از مناطقی که در آن ارائه خدمات وجود نداشت به دیگر مناطق سفر کنند و این در حالی است که زمان یکی از عناصر مهم در حفظ سلامتی افراد است.
فراهانی با بیان اینکه دسترسی عادلانه در حوزه بهداشت و درمان با ایجاد طرح تحول سلامت برای همه مردم امکانپذیر شد، تصریح کرد: بر این اساس در اقصی نقاط کشور تقریبا فرصت‌های برابری برای بهره برداری از خدمات بهداشتی و درمانی به وجود آمد به نحوی که کمتر خدماتی بود که در تهران ارائه شود و در دیگر شهر‌های کوچک قابل ارائه نباشد.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت با بیان اینکه کاهش پرداختی از جیب مردم از دیگر تلاش‌های صورت گرفته در طرح تحول سلامت است، خاطرنشان کرد: قبل از اجرای طرح تحول سلامت، پرداختی مردم از جیب حدود ۵۳ تا ۶۰ درصد بوده است که طرح تحول سلامت این رقم را به حدود ۴۰ درصد کاهش داده است.
وی یادآور شد: نکته دیگر اینکه در حوزه سلامت تا زیرساخت‌های لازم فراهم نباشد، ارائه خدمت نمی‌تواند صورت گیرد و تخت‌های بیمارستانی یکی از مهمترین زیرساخت‌ها در این حوزه به شمار می‌رود. این در حالی است که در ابتدای کار دولت یازدهم وضعیت تخت‌های بیمارستانی در کشور مناسب نبود و در اورژانس‌ها و بیمارستان‌ها شاهد مراجعات بسیار زیاد بیماران و کمبود امکانات بودیم که این موارد در دولت یازدهم مورد توجه قرار گرفت و حوزه سلامت در این دولت به یکی از سه حوزه اصلی مورد توجه تبدیل شد و این در حالی بود که بهداشت و درمان در دولت‌های قبل در ردیف اولویت‌های آخر محسوب می‌شد.
فراهانی با تاکید بر اینکه اکنون در مسیر طرح تحول سلامت با چالش‌هایی مواجه شده‌ایم، خاطرنشان کرد: تامین منابع حوزه سلامت به خوبی صورت نمی‌گیرد و همکاران نجیب ما در دانشگاه‌های علوم پزشکی گاهی کارانه خود را بین شش ماه تا یک سال با تاخیر دریافت می‌کنند، اما با نجابت این مشکلات را تحمل می‌کنند تا از کیفیت خدمات مورد نیاز مردم کاسته نشود.
وی با بیان اینکه برخی در روز‌های اخیر این موضوع را مطرح می‌کنند که بیش از حد نیاز به حوزه بهداشت و درمان منابع مالی تزریق شده است، گفت: در سیاست‌های کلان تصویب شده که درصدی از تولید ناخالص ملی به حوزه سلامت اختصاص پیدا کند که باید این رقم در حد کشور‌های منطقه باشد. کشور‌های منطقه حدود هشت درصد از تولید ناخالص ملی خود را به حوزه سلامت اختصاص می‌دهند، که در کشور ما نیز قبل از طرح تحول سلامت این رقم حدود ۶/۲ درصد بود و اکنون به هشت درصد ارتقا یافته است و این در حالی است که این رقم در کشور ایالت متحده با سرانه تولید ناخالص ملی بسیار بالا حدود ۱۴ درصد است.
معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت در پایان با اشاره به برخی از انتقادات مطرح شده، گفت: هر زمان که به بخش درمان توجه بیشتری می‌شود بعضی ادعا می‌کنند که وزارت بهداشت به حوزه بهداشت اهمیت نمی‌دهد و زمانی که در حوزه بهداشت مردم اقدامات موثری انجام می‌دهیم برخی معترض می‌شوند که در حوزه بهداشت پول‌پاشی شده است، بنابراین وزارت بهداشت فعالیت‌های کارشناسی خود را ادامه داده و این مردم هستند که باید از دستاورد‌های طرح تحول نظام سلامت محافظت کنند.