نگاهی به سفر نخست وزیر عراق به ایران؛ بررسی محورهای رایزنی السودانی در تهران
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق روز چهارشنبه، ۱۹ دی ۱۴۰۳ برای دیدار با مقام‌های ایرانی طی سفری یک‌روزه وارد تهران شد؛ مسافری که پیش از سفر به ایران در میانه تحولات منطقه به‌ویژه در عراق و سوریه، سفر‌هایی به دیگر پایتخت‌های منطقه داشت و رایزنی‌های دیپلماتیک مختلفی را نیز با سران کشور‌های منطقه و خارج از آن انجام داد.
گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره هدف‌های چهارمین سفر السودانی به ایران در رسانه‌های منطقه و جهان و ازسوی سیاستمداران و کارشناسان داخلی و خارجی مطرح شد.
در عین حال، قابل کتمان نیست که سفر نخست‌وزیر عراق به ایران به‌عنوان بخشی از تحرکات دیپلماتیک تشدیدشده بغداد در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی در کنار دیدار‌های وی با سران برجسته عراق، دارای هدف‌های مختلفی بوده است.
دفتر نخست‌وزیری عراق درباره سفر السودانی به ایران نوشت: این سفر با هدف تقویت روابط دوجانبه و ایجاد پیشرفت‌های حاصل‌شده در سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران به بغداد در سپتامبر ۲۰۲۴ انجام می‌شود؛ همچنین انتظار می‌رود تحولات منطقه‌ای در این گفت‌و‌گو‌ها برجسته باشد.
محمدکاظم آل‌صادق، سفیر ایران در عراق، درباره سفر السودانی به ایران با بیان اینکه این سفر به دعوت رئیس‌جمهور کشورمان انجام می‌شود، گفت: در جریان این سفر، روند اجرای توافق‌های انجام‌شده در جریان سفر آقای پزشکیان به بغداد مورد پیگیری و بررسی قرار می‌گیرد؛ نخست‌وزیر عراق در جریان این سفر با تعدادی دیگر از مقام‌های ارشد کشورمان دیدار و رایزنی می‌کند و برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه در حال انجام است.
حضور ایران در نشست بغداد
نشست بغداد در اواسط فوریه (اواخر بهمن) برگزار می‌شود؛ برای بغداد، ایران در کنار دیگر مولفه‌ها، به‌عنوان یکی از شرکت‌کنندگان سالانه این نشست دارای اهمیت زیادی است.
چندی پیش نیز دولت فرانسه در تماس با دولت عراق بر برگزاری نشست یادشده تاکید کرد؛ در عین حال اعلام شد که مقام‌های جدید سوریه نیز در نشست بغداد حضور خواهند داشت.
تحولات منطقه‌ای
رایزنی‌های حضوری و تلفنی مقام‌های عراقی ازجمله نخست‌وزیر و فواد حسین، وزیر خارجه این کشور، با مقام‌های اردن، عربستان، مصر، ترکیه، امارات و البته انگلیس، آمریکا و فرانسه و در عین حال سفر وزیر خارجه آمریکا و فرمانده سنتکام به بغداد و اقلیم کردستان عراق را نمی‌توان جدای از تحولات منطقه‌ای به‌ویژه تحولات سوریه بررسی کرد.
در عین حال، رسانه‌های عراقی بخشی از این رایزنی‌ها را مرتبط با رشته عملیات مقاومت عراق علیه رژیم صهیونیستی خواندند.
از این رو گفته شد که سفر السودانی به ایران درپی افزایش تحرکات دیپلماتیک بغداد در روز‌های گذشته در چارچوب تلاش این کشور برای ایجاد توازن منطقه‌ای در هماهنگی با پایتخت‌های منطقه بعد از تحولات سوریه نیز قابل بررسی است.
تحولات سوریه
ایران و عراق در حمایت از ثبات در سوریه درپی تحولات اخیر و فرونیفتادن این کشور در ورطه هرج‌ومرج، دیدگاه مشترکی دارند.
طرفین به‌خوبی می‌دانند که نبودن ثبات و امنیت در سوریه به معنای جولان بیشتر رژیم صهیونیستی در منطقه از یک‌سو و گروه‌های تروریستی ازسوی دیگر است.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه اخیرا درباره هدف‌ها و موضوع‌های در دستورکار سفر نخست‌وزیر عراق به تهران، اعلام کرد: تحولات منطقه به‌ویژه سوریه با توجه به اهمیت و حساسیتی که وجود دارد حتما یکی از موضوع‌های دستور کار خواهد بود.
نگرانی‌های مشترک درباره تروریسم
جلوگیری از شیوع ناامنی و افراط‌گرایی در منطقه دغدغه مشترک سال‌های اخیر ایران و عراق بوده است.
سرریز تروریسم به عراق درپی تحولات اخیر در سوریه، یکی از نگرانی‌های جدی بغداد است؛ مقام‌های عراقی با درک نقش ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه و عراق نگرانی‌هایی درباره فعال شدن هسته‌های خاموش داعش در استان‌های غربی خود دارند.
این موضوع نیز به‌عنوان یکی از محورهای سفر السودانی به ایران مورد بحث قرار گرفت.
تهدید عراق ازسوی آمریکا
موضوع ادعایی تهدید دونالد ترامپ در روز‌های اخیر طیف گسترده‌ای از واکنش‌های مقام‌های عراقی را درپی داشته است.
براساس گزارش‌های موجود، ترامپ بغداد را تهدید کرده که در صورت آنچه مقابله نکردن با گروه‌های مقاومت عراق خوانده شده، با واکنش واشنگتن مواجه می‌شود؛ همزمانی این گزارش‌ها با سفر‌های برخی از مقام‌های عراقی به آمریکا، نگرانی‌هایی را برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
نخست‌وزیر عراق هم به‌تازگی در این باره اظهار کرد: عراق کشوری دموکراتیک است؛ هرگونه تغییری در این کشور از تغییر صندوق رای انجام می‌شود.
از این رو انتظار می‌رفت که یکی از موضوع‌های مورد بحث در گفت‌وگوی مقام‌های ایرانی و السودانی راه‌های مقابله با فشار‌های واشنگتن بر بغداد باشد.
در عین حال، توجه به این نکته ضروری است که اعمال فشار آمریکا بر عراق در رابطه با مناسبات بغداد با تهران، موضوع جدیدی نیست و پیشتر نیز رخ داده بود؛ ضمن اینکه درخواست واشنگتن برای برخورد بغداد با گروه‌های مقاومت به‌عنوان تابعی از حمایت‌های گسترده آمریکا از رژیم صهیونیستی نیز با مخالفت جدی مردم، دولت و مرجعیت شیعی در عراق روبه‌رو شده است.
موضوع‌های دوجانبه
گمانه‌زنی‌ها درباره هدف‌های سفر السودانی به ایران، شامل موضوع‌های دوجانبه و در عین حال پیشرفت‌های قابل توجه در روابط ایران و عراق در زمینه‌های مختلف اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک در دوران نخست‌وزیری السودانی ایجاب می‌کند که طرفین درباره آینده روابط تهران و بغداد در میانه تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای رایزنی داشته باشند.
دیدار‌های السودانی با مقام‌های ایرانی
نخست‌وزیر عراق در سفر به ایران با رئیس‌جمهور کشورمان دیدار و رایزنی کرد.
وی همچنین با حضور در بهارستان، با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفت‌و‌گو کرد.
- بیشتر بخوانید:
- نخست‌وزیر عراق به ایران سفر می‌کند
- رئیس‌جمهور: ایران همواره خواهان صلح، ثبات و توسعه برای محیط پیرامون خود است
السودانی پس از دیدار با رئیس‌جمهور چه گفت؟
نخست‌وزیر عراق پس از دیدار با پزشکیان در تهران با بیان اینکه ما به دنبال تقویت روابط با ایران و توسعه همکاری‌ها به گونه‌ای هستیم که در خدمت امنیت و رفاه دو ملت باشد، اظهار کرد: ما بر تمایل خود برای ایجاد روابط متوازن با همه طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به‌گونه‌ای که در خدمت همه باشد، تاکید می‌کنیم.
وی همچنین ضمن تاکید بر موضع قاطع عراق برای محکوم کردن نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه و کرانه باختری، گفت: تنها راه برای ایجاد ثبات در منطقه توقف جنگ و توانمندسازی فلسطینی‌ها برای ایجاد کشور آزاد است.
السودانی درباره رایزنی‌های خود با رئیس‌جمهور، گفت: با رئیس‌جمهور ایران در مورد اهمیت ثبات در سوریه براساس راه‌حلی جامع که تمامیت ارضی آن را حفظ می‌کند، توافق کردیم؛ ما به اراده مردم سوریه احترام می‌گذاریم و از هر چارچوب سیاسی که آن‌ها انتخاب کنند حمایت می‌کنیم و آماده همکاری با همه طرف‌ها برای دستیابی به ثبات در سوریه براساس روند انتقال روان هستیم؛ ما بر اهمیت استفاده از زبان گفت‌و‌گو و رد زبان تهدید برای حل مشکلات بین کشور‌ها تاکید می‌کنیم.
به گفته وی، عراق خواستار گفت‌وگوی منطقه‌ای جامع است که همکاری و ثبات را در منطقه افزایش دهد.
سفر به دوحه؛ ایستگاه پایانی تحرکات دیپلماتیک اخیر السودانی
حجم قابل توجه چالش‌ها در منطقه ضرورت همکاری و هماهنگی میان کشور‌های منطقه را افزایش داده است و این موضوعی است که بیشتر پایتخت‌های منطقه آن را درک کرده‌اند.
سفر السودانی به دوحه، پایتخت قطر پس از سفر به ایران، در چارچوب تلاش‌های بغداد برای برقراری هماهنگی‌های لازم میان عراق با دیگر کشور‌های منطقه در میانه تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قابل بررسی و ارزیابی است.
استمرار روابط میان تهران و بغداد می‌تواند نقشی مهم در افزایش توانمندی‌های آن‌ها در مقابله با این چالش‌ها داشته باشد.
انتهای پیام/