واقعیت حقوق بشر در عربستان؛تبعیض، شکنجه و یمن موضوعات اصلی نقض حقوق بشر در عربستان در سال ۲۰۱۸

به گزارش گروه بین الملل ، پعربستان سعودی سال‎هاست که با اتهام نقض قوانین بین المللی در زمینه حقوق بشر مواجه است. سازمان ملل، سازمان عفو بین الملل، گزارشگران بدون مرز، دیده بان حقوق بشر و شمار زیادی از دیگر سازمان‌ها و نهاد‌های بین المللی فعال در زمینه حقوق بشر همواره ضمن انتقاد از نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر در عربستان سعودی، خواهان بررسی و برخورد با پادشاهی عربستان بوده‎اند.

اما آن چه سبب شد این موضوع بیش از پیش در مجامع بین المللی مطرح شده و واقعیت حقوق بشر در عربستان بر همگان آشکارتر شود قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد سعودی در اکتبر سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول بود. اگرچه ناپدید شدن و در پی آن قتل وحشیانه این روزنامه نگار برای ده‌ها تن از فعالان سعودی چندان غیر منتظره نبود، اما این هشدار را برای فعالان سعودی خارج از کشور به همراه داشت که پادشاهی سعودی توانایی استفاده ابزاری از اعضای خانواده‎هایشان به عنوان اهرم فشار را دارد.

سازمان ملل هر چهار سال یکبار، ارزیابی از وضعیت حقوق بشری کشور‌های عضو منتشر کرده و در پی آن از این کشور‌ها می‌خواهد گزارشی از اقداماتی که در راستی بهبود شرایط انجام داده اند، ارائه کنند.

 

موضوع حقوق بشر در عربستان یک ماه پس از قتل وحشیانه جمال خاشقجی، در شورای حقوق بشر سازمان ملل مورد بحث قرار گرفت.

به گزارش «دویچه وله»، هیئت سعودی در آن نشست با موج گسترده‌ای از سوالات درباره رکورد بی سابقه نقض حقوق بشر و نیز مسائل مهم دیگری مانند نقش ریاض در جنگ داخلی یمن مواجه شد. حقوق شهروندان سعودی از دیگر موضوعات مطرح شده در مجامع بین المللی در خصوص نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر است. یک موسسه آمریکایی در سال ۲۰۱۸ با اشاره به اینکه سلطنت عربستان تقریبا کلیه حقوق سیاسی را محدود می‌کند، عربستان را از این منظر در پایین‌ترین رده کشور‌ها قرار داد.

از جمله موارد مورد بحث در زمینه نقض حقوق بشر در عربستان می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• تبعیض

 

به گزارش سازمان عفو بین الملل، مقامات عربستان سعودی در سال گذشته علاوه بر این که محدودیت‌های شدیدی را در زمینه آزادی بیان اعمال و طیف وسیعی از فعالان و مخالفان را بازداشت کردند، اقلیت‌های مذهبی را به شدت سرکوب کردند.

سازمان حقوق بشر نیز گزارش داد زنان با "تبعیض سیستماتیک" مواجهند و "محافظت از آنان در برابر انواع خشونت‌ها از جمله جنسی" ناکافی است. نظرسنجی ماه ژوئن موسسه «تامسون رویترز» نیز با در نظر گرفتن فاکتور‌هایی مانند خشونت و تبعیض عربستان را پنجمین کشور خطرناک جهان برای زنان اعلام کرد.

خانه آزادی نیز طی گزارشی نوشت: "حقوق سیاسی همه شهروندان پادشاهی با عوامل متعددی محدود می‌شود"، اما زنان و اقلیت‌های مذهبی با محدودیت‌های مضاعفی روبرو هستند.

 

 

به گزارش دیده بان حقوق بشر، از پاییز گذشته مقامات سعودی "ده‌ها تن از جمله روحانیون برجسته" را دستگیر و اقلیت‌های مذهبی مسلمان - به طور عمده شیعیان و اسماعیلیان – را سرکوب کرده‎اند و دسترسی آن‌ها به آموزش عمومی مشابه سایر شهروندان، آزادی مذهبی و حقوق شغلی را رد کرده‎اند.

سرکوب و بازداشت مخالفان اگرچه رویه‌ای مستمر در عربستان سعودی بوده، اما از زمان به قدرت رسیدن محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. تلاش‌های فراوان بن سلمان برای ارائه تصویری پیشرو و مترقی از خود و کشورش که در سطح جهان با آزاد شدن ممنوعیت رانندگی برای زنان در ماه ژوئن جدی‌تر از قبل دنبال شد، با دستگیری ۱۲ تن از فعالان نقش بر آب شد. دولت عربستان با خائن نامیدن کلیه دستگیرشدگان، اعلام کرد اتهام آنان امنیتی بوده است.

عربستان سعودی سابقه طولانی در شکنجه زندانیان دارد. وضعیت بد زنان در زندان‌های سعودی از دیگر موارد نقض حقوق بشر در این کشور است.

گاردین گزارش داد مقامات پادشاهی از قوانین ضد تروریسم برای توجیه شکنجه‌های گسترده استفاده می‌کنند. در عربستان بیش از ۳۰۰۰ مورد شکنجه بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ به طور رسمی ثبت شده است.

 

 

سازمان عفو بین الملل ضمن نام بردن از "قطع عضو" به عنوان یکی از شکنجه‌های سیستم قضایی عربستان، آن را "مجازات بی رحمانه، غیر انسانی و تحقیر آمیزی که در سیستم قضایی جایی ندارد" نامید.

• یمن

مهم‌ترین مسئله برای سازمان‌های حقوق بشر، اقدامات مداخله جویانه ائتلاف تحت فرماندهی عربستان در جنگ داخلی یمن است. نیرو‌های عربستان سعودی با هدف حمایت از دولت مستعفی یمن که در سال ۲۰۱۵ توسط قیام‌های مردمی سرنگون شد، وارد جنگ علیه فقیرترین کشور غرب آسیا شدند.

در سال ۲۰۱۶، هیئتی از سازمان ملل با ارائه آمار و مستندات اعلام کرد که ائتلاف تحت فرماندهی عربستان، با "حملات گسترده و منظم" علیه اهداف غیرنظامی، شامل حملات هوایی به اردوگاه‌های پناهجویان، مراسم عروسی، مدارس، مراکز مذهبی و بازار به نقض گسترده حقوق بشر و قوانین بین الملل می‌پردازد.

 

 

نیویورک تایمز نوشت گروه‌های حقوق بشری، اقدامات عربستان سعودی در یمن را "جنایات جنگی" توصیف کرده‎اند.

به اذعان ویک، ممکن است قتل خاشقجی نیز "به دلیل گزارشی که وی در مورد استفاده ریاض از سلاح‌های شیمیایی در مبارزات نظامی ویرانگرانه در یمن تهیه کرد" برنامه ریزی و اجرا شده باشد.