رمزگشایی از نشست ایران و اروپا؛ ازسرگیری گفت‌وگو‌ها در ایستگاه ژنو
خبر آغاز گفت‌وگو‌های ایران با سه کشور اروپایی ازسوی کیودو، رسانه ژاپنی در روز چهارم آذر، منتشر شد؛ خبری که باید در راستای تاکید همیشگی ایران بر رویکرد اصولی باز بودن باب گفت‌وگو و رایزنی‌ها با اروپا مورد بررسی قرار بگیرد.
بقایی با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران درباره تعامل و همکاری با دیگر کشورها بر مبنای اصول عزت، حکمت و مصلحت، گفت‌وگو‌های آتی با سه کشور اروپایی را در ادامه گفت‌وگو‌های انجام‌شده با آن‌ها در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک توصیف کرد و گفت: در این دور از گفت‌وگو‌ها که از نیویورک برنامه‌ریزی شده، طیفی از مباحث و موضوع‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ازجمله موضوع فلسطین و لبنان و نیز موضوع هسته‌ای مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
در توضیحات سخنگوی وزارت امور خارجه درباره آغاز گفت‌وگو میان ایران و کشور‌های اروپایی نیز نکته کلیدی مشخصی وجود داشته است؛ این گفت‌وگو‌ها ادامه بحث‌هایی است که وزارت امور خارجه در چارچوب دیپلماسی فعال و فراگیر برای تبیین مواضع کشور و بحث راجع به مسائل و موضوع‌های متعددی که عامل یا نتیجه بروز چالش و تنش در روابط ایران و اروپا شده، از مدت‌ها قبل آغاز کرده است.
رئیس‌جمهور پس از بازگشت از سفر نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که قرار شده است برای حل اختلاف‌ها با اروپا جلسه‌ای برگزار شود؛ به گفته وی، تلاش این است که با گفت‌وگو روند را پی بگیریم.
مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه نیز در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که نشستی با مدیران سیاسی انگلیس، آلمان و فرانسه داشته و درباره بسیاری از مسائل گفت‌وگو کرده است.
به گفته این مقام وزارت امور خارجه، تمام طرف‌ها بر ضرورت گفت‌وگو و همکاری با هدف پرداختن به موضوع‌های مورد نگرانی و علاقه متقابل ازجمله مذاکرات رفع تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای و وضعیت نگران‌کننده منطقه تاکید کردند.
ازسوی دیگر، پس از انتشار خبر از سرگیری گفت‌وگو‌های ایران با هیئت‌های نمایندگی سه کشور فرانسه، آلمان، انگلیس و اتحادیه اروپا در ژنو با محوریت مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی و البته مذاکرات متوقف‌مانده احیای برجام و رفع تحریم، برخی سفر اخیر تخت‌روانچی، به نروژ را هم به روند پیش‌رو متصل کردند؛ این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهند که ارتباطی میان این سفر و ماموریت پیش‌روی هیئت ایرانی در روز‌های پنجشنبه و جمعه در ژنو وجود ندارد.
بقایی درباره انجام این سفر و ارتباط میان آن و گفت‌وگو‌های پیش‌رو میان ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو، گفت: سفر معاون سیاسی وزیر خارجه به نروژ یک ماموریت کاری متعارف دیپلماتیک برای بحث و تبادل نظر راجع به روابط دوجانبه، تحولات منطقه و بین‌المللی بوده است.
- بیشتر بخوانید:
- اروپا مسیر خطرناکی را در قبال ایران پیش گرفته است
- گفتوگوی تخت‌روانچی با دیپلمات‌های ارشد اروپایی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها
موضوع آغاز گفت‌وگو‌های ایران و اروپا در روز‌های اخیر به محل گمانه‌زنی‌های متعددی درباره نمایندگان کشورها در گفت‌وگو، موضوع‌های مورد بحث و اهداف برگزاری این گفت‌وگو تبدیل شده است؛ در عین حال پیش‌بینی‌هایی درباره نتیجه این گفت‌وگو صورت گرفته است.
ورای همه گمانه‌زنی‌ها و پیش‌بینی‌ها، آغاز گفتوگوی ایران و اروپا نشان‌دهنده اراده سیاسی ایران برای حل‌وفصل اختلاف‌نظر‌ها و موضوع‌های مورد بحث میان طرفین است؛ این گفت‌وگو‌ها در شکل و قالب کنونی نه تعیین‌کننده و نه بی‌اهمیت محسوب می‌شود، بلکه باید به این گفت‌وگو‌ها به‌عنوان گفت‌وگو‌های مقدماتی برای شروع روند سیاسی با هدف کاهش تنش نگاه کرد.
به نظر می‌رسد طرف‌های اروپایی با نگاهی به روند تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و موضع‌گیری‌ها و رویکرد‌های ایران به این نتیجه رسیده باشند که استفاده از استراتژی فشار علیه ایران یک اشتباه محاسباتی است که نتیجه مورد نظر را به دست نمی‌دهد؛ ایران ثابت کرده است که تحت هیچ فشاری در قالب‌های مختلف قطعنامه، بیانیه و تحریم از مواضع خود عقب‌نشینی نمی‌کند و همواره باب گفت‌وگو را برای حل‌وفصل چالش‌ها و اختلاف‌نظر‌ها باز نگه می‌دارد.
از این رو باید به این نکته مهم توجه داشت که آنچه در جمعه پیش رو در ژنو میان طرف ایرانی و طرف‌های اروپایی رخ می‌دهد، گفت‌وگو است و نه مذاکره به معنای به دست آوردن توافق یا یافتن راه‌حل برای مسائل موجود؛ آنچه در این رویداد که به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه احتمالا ادامه‌دار خواهد بود، مدنظر است، گفت‌وگویی است که می‌تواند زمینه‌ساز و تسهیل‌کننده روند‌های دیپلماتیک با هدف کاهش و تخفیف چالش‌ها و تنش‌ها باشد.
این رویکرد ایران در کنار محاسبه‌ای سرانگشتی، بدهکاری اروپا را در تعامل با ایران به دست می‌دهد؛ چراکه با وجود فرصت‌های ارائه‌شده ازسوی ایران برای نقش‌آفرینی اروپایی‌ها به‌ویژه در موضوع برجام، آن‌ها نه تنها نتوانستند از این فرصت‌ها برای ارتقای دیپلماسی استفاده کنند، بلکه در بزنگاه‌های مختلفی مانند جنگ اوکراین با محاسبه‌های نادرست در مسیر سیاست انقباضی حرکت کرده و باب‌های تعامل و گفت‌وگو را بسته و بر طبل اختلاف‌ها کوبیدند.
فهرستی از مسائل و مشکلات دوجانبه ایران و اروپا در میانه بدترین دوران روابط فیمابین وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها تحریم‌های ضدایرانی اروپا است؛ تحریم‌هایی که بر روابط تنشآلود ایران و اروپا در ۲ سال گذشته بار شده‌اند.
در عین حال، ناگفته پیداست که آنچه روابط دوجانبه طرفین را دچار مشکل و تنش ساخته است، رفتار‌های متناقض و نسنجیده و ادعاهای بی‌پایه و اساس برخی از کشور‌های اروپایی است که بر مبنای محاسبات اشتباه پیش می‌رود؛ از این رو، گام نخست و ضروری برگزاری این گفت‌وگو، تجدیدنظر اروپا در سیاست‌های خود درباره ایران از یک‌سو و توجه ویژه به تحولات جاری و آتی بین‌المللی است.
اروپا باید به این درک برسد که به‌عنوان یک بازیگر مستقل بین‌المللی می‌تواند و باید سیاست‌های خود را پیش برده و نگاهی واقع‌بینانه به موضوع‌ها داشته باشد؛ چنین رویکرد و موضعی برای اروپا به معنای کاهش هزینه‌ها به موازات افزایش دستاوردهاست.
انتهای پیام/