گام نمایندگان برای افزایش خود نظارتی در مجلس

خبرگزاری میزان - نمایندگان مجلس در نشست علنی امروز (یک‌شنبه، ۲۹ مهر ماه) مجلس شورای اسلامی کلیات طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان را با ۱۵۴ رای موافق، ۶۱ رای مخالف و ۵ رای ممتنع از مجموع ۲۳۳ نماینده حاضر در جلسه علنی به تصویب رساندند.

در این نشست احمد بخشایش اردستانی در جریان بررسی کلیات طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان گفت: بنده به این علت با چنین طرحی مخالف هستم که مجلس به اندازه کافی ضعیف شده است و نمایندگان در راس امور قرار ندارند و آن هم به این دلیل است که هنگام انتخاب ناظران و دبیران مجلس بیش از ۸۰ نماینده ثبت نام می‌کنند تا هنگام بررسی و پیگیری مشکلات حوزه انتخابیه خود و مسائل مختلف ملی بتوانند از نرده بان نمایندگان بالا رفته و مشکلات خودشان را حل کنند.

نماینده مردم اردستان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ثبت نام بیش از ۸۰ نفر برای انتخابات دبیر و ناظر مجلس نشان از ضعف قوه مقننه است، عنوان کرد: همچنین یکی از دلایل ضعیف بودن مجلس وجود نهاد‌هایی است که حق و حقوق مجلس را ضایع می‌کند، به عنوان مثال شورای عالی فرهنگی، یک نهاد مسئول و غیرپاسخگو است و بنده طی ۳۰ سالی که در دانشگاه بودم هیچ کار مثبتی از این شورا ندیدم، اما به جای سیاست گذاری، قانون گذاری می‌کند. به عنوان مثال تاثیر معدل در کنکور که امروز در جامعه معضل ایجاد کرده است تصمیم این شورا است. از سوی دیگر مجمع سران قوا نیز که باید به صورت موقت تشکیل جلسه می‌دادند هم اکنون قانون گذاری می‌کنند و این حق و حقوق مجلس را از بین می‌برد.

وی ادامه داد: امام و مقام معظم رهبری تاکید کردند که مجلس باید در راس امور باشد، اما ما به مرور این وضع را مشاهده می‌کنیم که نهاد‌هایی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در حال تحمیل خودش به مجلس است و این تحمیل‌ها موجب مجلس تضعیف شده است و امروز با بررسی این طرح نیز نمایندگان را بیش از پیش تضعیف می‌کند.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی محدود شدن نمایندگان شجاعت، صداقت و تدبیر را از نماینده می‌گیرد، عنوان کرد: با طرح اصلاح کنونی برای نماینده پرونده سازی صورت می‌گیرد، در حالی که اولین جایگاه نماینده مجلس مصونیت آن است، لذا ما با این اصلاح به شدت مخالف هستیم.

وی ادامه داد: اگر کسی مقامی را در کشور می‌پذیرد، همانند سایر کشور‌ها باید پاسخگو باشد و قدرت تحمل داشته باشد و به محض انتقاد از مسئول نباید منتقد را وارد دادگاه کرده و برای وی پرونده تشکیل دهیم، همچنین اگر عنوان می‌کنیم که شورای انقلاب فرهنگی یک نهاد غیرمسئول و غیرپاسخگو است و همانطور که رئیس مجلس نیز در جلسه غیرعلنی فرمودند که بنده هم در این شورا حضور داشتم و با قانون گذاری این شورا مخالفت کردم. بنده نیز مخالفت کردم که آیا مخالفت رئیس مجلس با شورای انقلاب فرهنگی به عنوان یک نهاد غیرپاسخگو، مخالفت با امام تعبیر می‌شود که رئیس مجلس فرمودند خیر، حال مخالفت بنده نیز در حال حاضر مخالفت با امام تعبیر نمی‌شود. افرادی وارد شورا شدند و تصمیماتی گرفتند که نظم دانشگاه را برهم زدند، از این رو بنده دوست دارم نمایندگان خودشان را محدود نکرده و مجلس باید اجازه دهد قدرت در دست نمایندگان باشد نه در دست هیات رئیسه مجلس، چرا که هم اکنون نیز هیات رئیس مجلس به اندازه کافی دیکتاتوری می‌کنند، بنابراین نمایندگان نباید اجازه دهند با طرح اصلاح قانون مذکور و نام‌های قشنگی مانند صیانت و طرح اصلاح بیش از این محدود شوند.

در ادامه محمد رضا صباغیان نیز در مخالفت با کلیات طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان با استناد به اصول ۸۴ قانون اساسی در خصوص اینکه اظهار نظر نمایندگان در خصوص مسایل خارجی و داخلی و اصل ۸۵ پیرامون اینکه مسئولیت نماینده قائل به فرد بوده و قابل واگذاری نیست و سپس اصل ۸۶ درخصوص آزاد بودن نمایندگان در اظهار نظر گفت: هر دستگاهی وظایف و شرایط خودش را دارد، ذات و جایگاه مجلس این است که نمایندگان جرات داشته باشند و همانند مدرس باشند و شرایط در مجلس به نحوی باشد که حتی اگر حاکم رضاخان است نماینده‌ای جرات داشته باشد در برابر اولین شخص آن زمان بایستد و از حقوق مردم دفاع کند، این ذات مجلس بوده تا بتواند حرف مردم را فریاد بزند و اصول قانون اساسی برای خوشامد ما تصویب نشده است، آن‌هایی که انقلاب کردند و دوران دیکتاتوری شاه را دیده‌اند، این قانون را تصویب کردند.

وی ادامه داد: ذات دستگاه‌های اطلاعاتی این است که کم حرف بزنند، اما ذات مجلس سخن گفتن بوده و نماینده باید جرات حرف زدن داشته باشد، ما نباید کاری کنیم که این جرات از نماینده گرفته شود و نماینده احساس کند چوب شورای نگهبان و هیات نظارت بالای سرش وجود دارد. گفته شده اگر نماینده‌ای بی‌نظمی کرد و یا تاخیر داشت به شورای نگهبان برود، آیا منظور از بی‌نظمی، مخالفت، انتقاد و اعتراض است؟ مدارس ابتدایی هم اینگونه نیستند. در این طرح اصلاح چند بند خوب هم وجود دارد، اما بند‌های اساسی آن تیشه به ریشه آن می‌زند.

این نماینده مردم در مجلس اضافه کرد: اگر با شورای عالی می‌خواهید مجلس را تنبیه کنید؛ مجلس باید تنبیه شود چرا که در برابر قانون گذاری سران قوا و شورای عالی نظارت و مجمع تشخیص مصلحت نظام حرف نمی‌زند، اگر می‌خواهید قدرت مجلس را ارتقا دهیم، این ارتقا است نه اینکه نماینده با تاخیر به شورای نگهبان ارجاع داده شود. قانون فعلی می‌گوید اگر نماینده‌ای شکایت کرد، هیات نظارت بر رفتار آن ورود می‌کند، اما هم اکنون با این اصلاح افرادی را که انتخاب می‌شوند با اختیار خودشان می‌توانند به آن ورود کنند و این بدین معنی است که یک شورای نگهبان نیز در مجلس ایجاد کردیم. بنازم شورای نگهبان را که هر روز قدرتش بیشتر می‌شود و هر روز جایگاهش را ارتقا می‌دهد، اما مجلس هر روز خودش را تضعیف کرده است، چرا از مقام معظم رهبری مایه می‌گذارید، اینجا قوه عاقله ملت بوده و مگر ما نمایندگان نمی‌دانیم که غیبت و تاخیر به چه معنایی است، پیش از جلسات علنی مجلس، غایبان و تاخیرکنندگان به صورت زنده اعلام می‌شود. در کدام دستگاه اینگونه است، دیگر چه می‌خواهید بر سر نماینده بیاورید که بتواند حرف بزند. هر دوره نمایندگان با طرح‌هایی مجلس و خودشان را ضعیف‌تر کرده‌اند. قانون فعلی کافی است، بیش از این ما را تضعیف نکنید. در کنار چند بند مناسب اصولی را در مجلس ایجاد می‌کنیم که موجب می‌شود جایگاه مجلس تنزل پیدا کند، نمایندگان جایگاه فعلی خودشان را در مقابل وزیر، استاندار، فرماندار و سایر مقامات ببینند، وضعیت کنونی ناشی از قوانین فعلی است و هر بار فردی نمایندگان را تضعیف کرده است.

علی بابایی کارنامی در ادامه بررسی کلیات طرح مذکور و در مخالفت با آن گفت: ما نماینده مردمی هستیم که با یک گفتمان و سلیقه‌ای از سوی مردم انتخاب شدیم، اما می‌خواهیم با دست خودمان اصل ۷۱، ۸۴، ۸۵ و ۸۶ قانون اساسی را نقض کنیم و ثابت کنیم که شاید یک نماینده از میان ۲۹۰ نماینده ممکن است تخلف کند، آزادی و ابتکار عمل را از نماینده بگیریم و بگوییم، می‌خواهیم قوانینی وضع کنیم که نمایندگان تحت کنترل قرار بگیرند.

این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: مقام معظم رهبری در آغاز مجلس دوازدهم تاکید کردند که نمایندگان باید پاسخگو باشند، پاسخگو از زوایایی که به نحوی شریک عملکرد دولت هستند، وقتی میان مردم می‌رویم و می‌گوییم شورای عالی انقلاب فرهنگی پاسخگو نیست و در موضوع تاثیر معدل در کنکور چنین اتفاقی رخ داده، واقعا پاسخگو نیست. ما معتقدیم که قانون اساسی باید اجرایی شود، اما افرادی که آن را اجرایی می‌کنند باید پاسخگو باشند، به عنوان مثال هیات عالی نظارت طرح سامان دهی کارکنان دولت را در اختیار خود قرار داده است. این طرح در مجلس تصویب شده، اما به دلیل اختلاف نظر در دو تبصره و علی‌رغم اسرار مجلس باز هم مخالفت می‌کنند و به نوعی با آن سلیقه‌ای برخورد می‌کنند، در حالی که ما به عنوان نمایندگان مردم باید در کف جامعه باید پاسخگوی مردم باشیم. ضریب اطمینان نظام مام هستیم و باید بگوییم در همه حال پشتیبان مردم و نظام هستیم، نمی‌توانیم با ایجاد قوانین به نمایندگان استرس وارد کنیم، دنیا در حال کنترل ما است و می‌داند این مجلس پشتیبان کافی ندارد، هنگام مراجعه مردم و ارباب‌رجوع‌ها به آن‌ها بی‌احترامی شده و به نامه نمایندگان نیز پاسخ داده نمی‌شود، حال در این طرح گفته شده است که اگر نماینده‌ای فلان رفتار را نشان داد، دولت از نماینده شکایت کند، مگر دولت حق شکایت از نماینده را دارد.

این نماینده مردم در مجلس اضافه کرد: این انتقاد به این معنی نیست که هیات نظارت بر رفتار نمایندگان حضور نداشته باشد، بلکه ما معتقدیم حضور داشته باشد، اما نه به این شکلی که ذکر شده است در محتوای طرح مذکور گفته شده نماینده‌ای می‌تواند در هیات نظارت حضور داشته باشد که سه دوره نماینده باشد در صورتی که ممکن است، نماینده یک دوره‌ای تشخیص بهتری از آن نماینده داشته باشد چرا باید حق برخی از نمایندگان را صلب کنیم و در همان ابتدا القا کنیم که نماینده دوره اولی نمی‌تواند نماینده واقعی باشد و این از مصادیق تبعیض است.

وی اضافه کرد: در این طرح اصل صیانت از حقوق نماینده از جمله سالم بودن نماینده و تفکر و رویکرد نماینده زیر سوال می‌بریم، در حالی که نماینده باید صدای مردم باشد، ما نمایندگان باید بر سر مدیران ناکارآمد فریاد بکشند و حتی تحقیق و تفحص انجام دهند، چرا که این حق نماینده بود و البته این حق را دارد که با استماع صحبت‌های وزیر طرح خود را پس بگیرد.

سلمان اسحاقی در موافقت با گزارش کمیسیون آئین نامه داخلی در مورد کلیات طرح اصلاح موادی از قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان، گفت: چه اتفاقی صورت می‌گیرد زمانی که تحقیق و تفحص‌ها در مجلس مطرح و در صحن علنی تصویب و به کمیسیون مربوطه ارجاع می‌شود. کمیسیون نیز موضوع را بررسی می‌کند و گزارش را به صحن ارائه می‌نماید، اما بررسی میدانی آن متاسفانه سال‌ها طول می‌کشد. به عنوان مثال در خصوص تحقیق و تفحص از اتاق بازرگانی هیچ کس پاسخگو نبود در حالی که اتاق بازرگانی یک دولت مستقل است و بودجه مستقل نیز برای خود دارد و در قبال این بودجه به هیچ کجا پاسخگو نیست. چه اتفاقی رخ می‌دهد که تحقیق و تفحص سال‌ها در بایگانی باقی می‌ماند.

نماینده مردم قائنات و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: نمایندگان چند وظیفه دارند، اولین آن قانونگذاری و دیگری نظارت است، همیشه گفته ایم که اگر مجلس و کمیسیون‌های تخصصی در بعد نظارتی کار خود را درست انجام دهند شاید نیاز نباشد حتی به دیدار وزرا برای پیگیری موارد برویم. هفته گذشته نیز دکتر قالیباف تذکر داد که چه اتفاقی رخ می‌دهد که نمایندگان در صحن اطراف وزیر حاضر می‌شوند. اگر به وظیفه نظارتی خود حول محور عدالت عمل کنیم چنین اتفاقاتی رخ نمی‌دهد و کار‌ها پیش می‌رود.

وی ادامه داد: در حوزه سوخت توقع داریم اعضای کمیسیون انرژی به موضوع توجه ویژه داشته باشد، چگونه سوخت در استان‌ها پخش می‌شود، چرا کامیون داران استان خراسان جنوبی مقابل استانداری به دلیل ناعدالتی در توزیع تجمع می‌کنند و جایگاه‌های استان خراسان جنوبی با مشکل روبرو هستند. اگر موضوع قاچاق است از قاچاقی که از استان خراسان جنوبی عبور می‌کند جلوگیری کنید.

این نماینده مردم در مجلس عنوان کرد: درخواست ما از سایر نمایندگان در بعد نظارتی این است که مردم باید بدانند که چه اتفاقی رخ می‌دهد با وجود مشکلات در کشور وزیر در جای امنی نشسته است. به صورت مثال امروز گرانی در بحث لبنیات داریم، توزیع ناعادلانه آرد و سوخت را شاهد هستیم، برخی پروژه‌ها در سطح کشور معطل مانده اند، برای مردم سوال پیش می‌آید چرا پروژه راه در یک استان با سرعت پیش می‌رود، اما به صورت مثال در استان خراسان جنوبی تعلل صورت می‌گیرد. وقتی برای مردم چنین سوالی پیش می‌آید دوست دارند بدانند وزیر چه پاسخی ارائه می‌کنند و نماینده حوزه طرح سوال از وزیر و استیضاح وی را راه می‌اندازد مشاهده می‌کنند افرادی که پیرو استیضاح و سوال از وزیر بوده اند کم می‌شوند.

وی عنوان کرد: شأن نمایندگان و مجلس پاسخ دادن به مردم است. متاسفانه اخیرا شاهد هستیم برخی گرانی‌ها آرام آرام و زیر پوستی در بازار به مردم تحمیل می‌شود از دکتر قالیباف درخواست داریم به موضوع گرانی‌هایی که آرام آرام به مردم تحمیل می‌شود ورود جدی کند تا مردم متضرر نشوند.

اسحاقی گفت: این خواست مردم است که نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان در اولویت قرار بگیرد، زیرا مردم اعتقاد دارند نمایندگان برای اقتدار باید نظارت بر خود را آغاز کنند، چون هر شبهه‌ای که برای نمایندگان مطرح می‌شود آسیب جدی به سرمایه اجتماعی مجلس است.

گفتنی است علیرضا سلیمی به عنوان دیگر موافق با کلیات طرح مذکور، گفت: شهادت شهید سنوار را تبریک و تسلیت عرض می‌کنم، اشتباه صهیونیست‌ها در پخش لحظات آخر زندگی شهید سنوار نشان داد که مقاومت علیرغم اینکه دست خالی دارد حتی با یک چوب در مقابل اشغالگری که به همه تجهیزات روز مجهز است تا آخرین نفس می‌جنگد. مقاومت نمی‌میرد و زیر خاک دفن نمی‌شود آنکه دفن می‌شود اشغالگر، خونریز، آدمکش و رژیم صهیونیستی است.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: اصل موضوع این است که در این موارد ورود کنیم یا خیر. در حال حاضر کلیات موضوع مطرح است و بررسی جزئیات در دستورکار نیست، در جریان بررسی جزئیات فرصت برای اصلاح باقی است. در ابتدای دوره در دیدار با مقام معظم رهبری ایشان فرمودند نماینده علاوه بر اینکه پرسشگر است پاسخگو نیز است، این عین قانون اساسی بوده و اصل ۸۴ می‌گوید هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است.

وی ادامه داد: اگر ما مسئول هستیم چگونه باید پاسخگو باشیم. نحوه پاسخگویی ما در برابر ملت چگونه است؟ آیا نباید ساز وکاری در مجلس تهیه شود تا اگر رفتار یک نفر به ۲۹۰ نفر آسیب زد آن فرد اصلاح شود به نحوی که شأن مجلس حفظ گردد. مگر در قانون آئین نامه نیامده است که حفظ شأن نماینده، حفظ شأن مجلس است، از وظایف هیات رئیسه حفظ شأن مجلس است. حفظ شأن مجلس تنها مربوط به هیات رئیسه نیست و خود نمایندگان نیز باید شأن خود را حفظ کنند به این معنا که باید ساز وکاری تهیه شود تا اگر تخلفاتی صورت بگیرد با این موارد بر اساس ساز وکار مقابله شود تا آبروی کل مجلس نرود.

سلیمی عنوان کرد: در گزارش در خصوص سوءاستفاده مالی نمایندگان موردی آورده شده است مگر قرار است نمایندگان سوءاستفاده مالی داشته باشند که بخواهیم در مقابل آن گارد بگیریم. اگر یک نفر اقدامی انجام داد و آن را به کل مجلس تعمیم دهند نباید در داخل مجلس هیاتی باشد تا به داد کل مجلس برسد؟

سخنگوی هیات رئیسه مجلس گفت: چه کسی توانسته است جلوی حریت و شجاعت نمایندگان را بگیرد و با آن مقابله کند. این مجلس برآمده از خون شهدا است، پیوسته حریت خود را حفظ کرده است، خودمان را متهم نکنیم اگر یک نفر اقدامی خلاف شأن نمایندگی انجام داد و مسائل اخلاقی داشت نباید دست روی دست بگذاریم تا آبروی مجلس برود. در برخی از پرونده‌ها یک یا دو نفر اقداماتی را انجام داده اند، اما به دلیل اینکه دست هیات نظارت بر رفتار نمایندگان باز نبود همه مجلس متهم شد.

وی افزود: اگر یک نفر اقدامی خلاف امنیت ملی کشور انجام داد آیا باید تماشاچی باشیم. مصونیتی که در قانون اساسی آمده است می‌گوید نمایندگان مجلس در مقام ایفای نمایندگی مصونیت دارند و این مصونیت مطلق نیست و اگر کسی رفتاری خلاف شرع انجام و سوءاستفاده مالی کرد باید توسط هیاتی از سوی مجلس با آن‌ها برخورد شود.

لازم به ذکر است سید سلمان ذاکر به عنوان دیگر موافق کلیات طرح اصلاح موادی از قانون نظارت بر رفتار نمایندگان، گفت: موضوع مذکور ضرورت دارد، قوانینی که به مرحله اجرا می‌رسند و پس از مدتی آسیب شناسی می‌شوند و نارسایی‌های آن شناخته می‌شود. مجلس بر اساس مقتضیات زمان و مکان و نیازسنجی که از امورات کشور و رفتار نمایندگان دارد موظف است قانون را اصلاح کند. قانونی که بهره وری نداشته و مفید نباشد به درد نمی‌خورد، قانون باید گره گشا باشد حتی در خصوص نظارت بر رفتار نمایندگان. باید ببینیم قانون چه تاثیری در رفتار نمایندگان دارد.

وی افزود: وقتی به قانون اساسی نگاه می‌کنیم بیش از ۴۰ اصل آن به مجلس و عملکرد نمایندگان اختصاص دارد. از اول که نماینده وارد عرصه نمایندگی می‌شود قسم می‌خورد وظایف وکالت، امانت و تقوا را رعایت کند و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم پایبند باشد. زمانی که نماینده‌ای کار خود را شروع و مردم را رها می‌کند و کنار آن‌ها قرار نمی‌گیرد و مشکلات آن‌ها را پیگیری نمی‌کند و به مسئولین مربوطه منعکس نمی‌کند چه وظایفی را برعهده دارد؟ از سوی دیگر نگاه می‌کنیم که این نماینده در مجلس نیز فعال نبوده و به دنبال حل مشکلات نیست، این چه نماینده‌ای است که انتخاب شده، اما پشت پا به مردم زده است.

ذاکر با تاکید بر اینکه چه کسی باید بر رفتار نمایندگان نظارت کند، عنوان کرد: از سوی دیگر شاهد هستیم این نماینده جرمی انجام نداده، زیرا این رفتار جرم انگاری نشده است، آیا به گروهی نیاز نداریم که به رفتار اینگونه نمایندگان تذکر دهد و با وجود مشکلات پیش رو از شأن مجلس صیانت کند. بر اثر مشکلات مردم گا‌ها به دستگاه‌های اجرایی مراجعه و داد و فریاد راه می‌اندازیم که چرا وزیر و معاونین وی مشکلات مردم را پیگیری نمی‌کنند، اما فورا گزارش ارسال می‌شود که نماینده و مشاور وی در دستگاه اجرایی سر و صدا به راه انداخته و این گزارش به شورای نگهبان نیز می‌رود. هیات نظارت بر رفتار نمایندگان در اینگونه مسائل می‌تواند از نمایندگان حمایت کنند نه اینکه پرونده برای نماینده درست شود که چرا از حقوق ملت دفاع کرده اید.

نماینده مردم ارومیه در مجلس گفت: نماینده در مقام ایفای وظایف نمایندگی خود تلاش می‌کند تا مشکلات برطرف شود ما نوکر مردم هستیم و این موضوع نیازمند صرف هزینه و تلاش است. اگر این قانون اصلاح شود به نفع نمایندگان بوده و تاکید مقام معظم رهبری نیز بر این موضوع است.

انتهای پیام/