دلایل اهمیت سهام‌دارشدن ایران در بانک بریکس؛ از تسهیل‌گری برای مبادلات مالی تا امکان استفاده از ارز دیجیتال ملی

خبرگزاری میزان - گروه بریکس یا قدرت‌های اقتصادی نوظهور که هم‌اکنون درحال گسترش است در سال ۲۰۰۹ تاسیس شد.

کشور‌های روسیه، چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی اعضای موسس بریکس هستند و ایران، مصر، امارات متحده عربی و اتیوپی نیز در سال ۲۰۲۴ به گروه بریکس ملحق شدند.
کشور‌های عضو بریکس در جهت توسعه مناسبات پولی و بانکی با یکدیگر به‌دنبال ایجاد نهاد مالی مشترک بوده و مذاکرات برای عملیاتی کردن این موضوع مهم نیز در دستور کار اعضا قرار دارد.

کشور‌های بریکس که همگی از بزرگ‌ترین اقتصاد‌های جهانی هستند و تاثیرگذاری بسیار بالایی بر گردش نقدینگی و روابط بین‌المللی دارند بعد از تحریم‌های گسترده غرب علیه روسیه، تصمیم گرفتند به سمت ایجاد زیرساخت مالی و مستقل بروند تا از این راه، امنیت تراکنش‌های گسترده مالی‌شان دچار مشکل نشود.
 
در سال ۲۰۱۴ بریکس با ایجاد بانکی با نام «بانک توسعه جدید» که هدف آن تزریق نقدینگی و تامین منابع مالی برای زیرساخت‌ها و پروژه‌های اقتصاد‌های نوظهور بود، به این تصمیم جامه عمل‌پوشاند.

بر اساس این گزارش، محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران ۱۴ تیر امسال در کنکره مالی روسیه از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای کمک به ایجاد نهاد مالی مشترک میان کشور‌های عضو گروه بریکس خبر داد و گفت: ایجاد نهادی مشابه «FATF» در میان کشور‌های عضو بریکس فرصت بسیار خوبی برای توسعه همکاری‌های بانکی میان کشور‌های عضو است.

همچنین دومین نشست روسای بانک‌های مرکزی کشور‌های عضو گروه بریکس و چهارمین نشست معاونین وزرای اقتصادی این گروه در مسکو آغاز به‌کار کرد و فرزین در این نشست پیشنهادهایی برای توسعه زیرساخت‌های فنی و عملیاتی در جهت افزایش همکاری کشورهای عضو ارائه داد.

فرزین در این نشست گفت: موضوع مهم ابزار پرداخت در بریکس و یادداشت مقدماتی موسوم به BCBPI با هدف ایجاد یک پلتفرم تسویه برای پرداخت‌های فرامرزی بر اساس سیستم‌های تسویه ناخالص آنی (RTGS) و همچنین موضوع پول‌های دیجیتال بانک‌های مرکزی اعضای بریکس (CBDCs) پیشنهاد شده است که با توجه به جایگاه و تاثیر پرداخت‌های فرامرزی در سایر موضوعات، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و انتظار می‌رود با جدیت و فوریت بیشتری پیگیری شود.

ایران عضو و سهامدار بانک بریکس می‌شود

فرزین همچنین در حاشیه این اجلاس اعلام کرد بانک توسعه جدید (New Development Bank) که توسط بریکس ایجاد شده است می‌تواند بسیاری از اهداف توسعه کشور‌های عضو بریکس را دنبال کند؛ لذا امیدواریم که بانک مذکور این نقش را برای کشور‌های عضو بریکس ایفا کند و ما قصد داریم عضو و سهامدار این بانک شویم.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه در دومین اجلاس روسای بانک مرکزی کشور‌های عضو گروه بریکس توافقات بسیار خوبی در زمینه مالی و پولی صورت گرفته است، تصریح کرد: ایران در دوره‌ای که روسیه دبیر بریکس بود، توافقات خوبی با بانک مرکزی روسیه انجام داد و ما در مورد اتصال شبکه‌های کارت و همکاری‌های مالی و پولی توافقات خوبی داشتیم که همه آن‌ها را در بریکس مطرح کردیم.

فرزین اعلام کرد: ما سیستم پرداختی بین کشور‌ها بر اساس ارز‌های محلی داریم که یکی از موضوعات این جلسه بود. چین، روسیه و ایران به شدت به این موضوع علاقه‌مند هستند. ما به سمت انجام معاملات با ارز‌های محلی با دیگر کشور‌ها پیش رفته‌ایم و در حال کاهش نقش دلار آمریکا در معاملات بین‌المللی هستیم. روسیه نیز پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته است.

 پتانسیل بالای بریکس برای تاثیر‌گذاری بر اقتصاد جهانی

ذبیح‌اله خداییان، رئیس سازمان بازرسی کشور نیز در اجلاس کاری آمبودزمان‌های گروه بریکس که ۲۱ مهر ۱۴۰۳ در روسیه برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به اینکه گروه بریکس متشکل از کشور‌هایی با ساختار‌های سیاسی و فرهنگی متنوع است، اشتراک‌گذاری تجربیات اعضا می‌تواند به ارتقای نحوه رسیدگی به شکایات شهروندان از ادارات و سازمان‌های دولتی و همچنین نظارت بر حسن جریان امور در ساختار اداری کشور‌های عضو کمک کند.

گروه بریکس با دارا بودن حدود نیمی از جمعیت جهان و بین ۲۵ تا ۲۸ درصد از ظرفیت اقتصاد جهان و همچنین منابع انسانی و طبیعی غنی و به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور دارای پتانسیل بالایی برای تاثیرگذاری بر اقتصاد جهانی و به تبع آن تاثیر بر فرآیند‌های قانونی در تبادلات مالی بین‌المللی و مبارزه با شکل‌های مختلف فساد اعم از پولشویی، تقلب و ارتشا در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین کشور‌های عضو است.

به گفته رئیس سازمان بازرسی کشور، همکاری نهاد‌های اجرایی و قضایی کشور‌های عضو گروه بریکس در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و معاضدت‌های قضایی تاکنون به مرحله اجرا درآمده است.

در همین زمینه محسن حاج‌محمدی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با میزان گفت: پیمان مالی که بین ایران و روسیه در حوزه بریکس انجام می‌شود و پیشنهادات و توافقات جدیدی که در این مورد انجام شده باعث می‌شود ما با کشور‌های عضو بریکس و به‌ویژه چین و روسیه که بیشترین مبادلات را در حال حاضر با آن‌ها داریم تسهیل‌گری‌ها و توافقات بسیار خوبی صورت گیرد.

وی ادامه داد: در دومین نشست روسای بانک‌های مرکزی کشور‌های عضو گروه بریکس که اخیراً با حضور رئیس کل بانک مرکزی برگزار شده است پیمان‌های ۲ جانبه‌ای به همراه داشته که می‌تواند شرایط مناسب‌تری در مبادلات تجاری کشور فراهم کند.

این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به اینکه پیشنهاد برگزاری این نشست از سوی ایران بوده، عنوان کرد: روسیه و چین که مبادلات زیادی با ایران دارند نیز از این مسئله استقبال خوبی کردند که نشان می‌دهد همه دنیا به دنبال ایجاد شرایط مناسب‌تر است تا بتوانند وضعیت مناسب‌تر اقتصادی برای کشور خود فراهم کنند.

تسهیل مبادلات مالی شاه‌کلید برون‌رفت از مشکلات اقتصادی

حاج‌محمدی با بیان اینکه تسهیل مبادلات مالی شاه‌کلید برون‌رفت از مشکلات اقتصادی است، تاکید کرد: ایجاد روش‌های مناسب و تسهیل‌گر برای مشکلات اقتصادی یک اصل است که همه دنیا به سمت آن می‌رود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر سیستم مالی جهانی بیشتر بر اساس صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و کشور‌های غربی بنا شده، افزود: متاسفانه به دلیل تعاملات سیاسی که با کشور‌ها داریم و استکبار جهانی برای سایر کشورها ایجاد کرده قطعاً با روش‌های موجود امکان انجام مبادلات اقتصادی در دنیا میسر نخواهد بود.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: پیوستن ایران به بانک توسعه جدید که در اجلاس اخیر بریکس مطرح شد می‌تواند بسیاری از اهداف توسعه‌ای را بین ایران و سایر کشور‌های عضو بریکس محقق کند.

به گفته حاج‌محمدی درحال حاضر سوئیفت، بیش از ۱۱ هزار بانک و موسسه مالی در بیش از ۲۰۰ کشور دنیا را به هم متصل کرده است و ما نمی‌توانیم منافع خود نسبت به این کشور‌ها را نادیده بگیریم پس باید به دنبال روش‌هایی باشیم که بین ۲ یا چند کشور ارتباط برقرار کنیم و اقتصاد کشور را پیش ببریم.

نکات مثبت استفاده از ارز دیجتیال ملی

وی افزود: از مهم‌ترین توافقات جدید که می‌توان به آن اشاره کرد بحث ارز دیجیتال است که بین ایران و کشور‌های عضو بریکس می‌تواند مبادله شود؛ مثلاً ایران اگر ریال دیجیتال داشته باشد می‌تواند مبادلات خود را با کشور‌های عضو پیش ببرد و به‌عنوان پول دیجیتال بانک مرکزی ایران می‌توان در پرداخت‌های فرامرزی از آن استفاده کرد و دلار را مبادلات حذف کرد.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به نکات مثبت استفاده از ارز دیجیتال ملی گفت: با این ارز می‌توان از ظرفیت مجامع بین‌المللی همچون بریکس، اوراسیا و اتحادیه‌های آسیایی استفاده کرد.

حاج‌محمدی با اشاره به اینکه با ارز دیجیتال ملی ظرفیت‌های ویژه‌ای برای بخش خصوصی ایجاد می‌شود، اظهار کرد: استفاده از ارز دیجیتال ملی در قرارداد‌ها و مشارکت‌های عمومی و خصوصی می‌تواند در پیشبرد اهداف موثر واقع شود.

وی ادامه داد: به‌واسطه ارز دیجیتال ملی در حوزه تحقیق و توسعه، تعامل بیشتری می‌توان داشت و از طرفی استفاده از آن باعث بالارفتن ظرفیت دیپلماسی کشور می‌شود.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ارز دیجیتال ملی ریسک کمتری دارد، گفت: در شرایط تحریمی که درحال حاضر برای برخی از کشور‌های عضو بریکس ایجاد شده با ظرفیت جدیدی که در حوزه پول‌های دیجیتال می‌تواند ایجاد شود می‌توان تعاملات اقتصادی را تقویت کرد و پرداخت‌های فرامرزی را انجام داد.

حاج‌محمدی تصریح کرد: با شکل‌گیری ارز دیجیتال ملی دیگر ملاک ما برای تجارت کشور دلار نخواهد بود و سایر ارز‌های دیجیتال می‌تواند برای ما نقش‌آفرین باشد و در حوزه‌هایی مثل پیمان‌های اقتصادی شانگهای، بریکس و سایر پیمان‌های ۲ جانبه و چندجانبه می‌توانیم به‌راحتی نقش اقتصادی کشور خود را پررنگ‌تر کنیم و شرایط مناسب‌تری برای توسعه اقتصادی پایدار برای کشور ایجاد کنیم.

انتهای پیام/