عراقچی: حمایت از مقاومت یک اصل تغییرناپذیر است؛ برجام به شکل فعلی قابل احیا نیست

خبرگزاری میزان –  سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری، اصول سیاست خارجی دولت چهاردهم را تبیین کرد.

وی اظهار کرد: رویکرد کلی سیاست خارجی دولت چهاردهم به نوعی تناسب بین استمرار و تغییر است؛ به این معنی که ما در سیاست خارجی خود اصولی داریم که تغییرناپذیر است و استمرار آن‌ها به‌طور طبیعی در برنامه ما و هر دولت دیگری خواهد بود؛ ضمن آنکه این رویکرد با ابتکارها و گام‌هایی برای ایجاد تغییر در جهت بهتر شدن و پیشرفت کشور ممزوج خواهد شد.

به گفته وزیر امور خارجه، رویکرد کلی سیاست خارجی دولت چهاردهم تا حد بسیار زیادی از فرمایشات مقام معظم رهبری در روز تنفیذ رئیس‌جمهور محترم نشئت گرفته است؛ اگر دقت کرده باشید، نیمی از صحبت‌های مقام معظم رهبری در رابطه با سیاست خارجی بود که ایشان تقریبا مانیفستی از سیاست خارجی را برای دولت چهاردهم ترسیم فرمودند و برنامه‌ای هم که تهیه و به مجلس ارائه شد، در راستای همین مانیفست کلی است.

میدان دیپلماسی را گسترده خواهیم کرد

عراقچی در ادامه یادآوری کرد: عنوان این برنامه، سیاست خارجی فراگیر، فعال و اثرگذار است که هر سه تعبیر از فرمایشات مقام معظم رهبری نشئت گرفته است؛ فراگیر به معنی آن است که ما میدان دیپلماسی را گسترده خواهیم کرد و تنها به یک منطقه و محدوده خاص منحصر نخواهیم شد؛ همچنین سیاست خارجی ما فعال خواهد بود به این معنی که منغعل نخواهد بود، یعنی ما در مسائل جهانی در موضوع‌های بین‌المللی و منطقه‌ای تلاش خواهیم کرد که نقش موثری را ایفا کنیم؛ مواضع خود را بیان و دنبال کنیم؛ ما باید در همه موضوع‌ها در سطح بین‌المللی حضور داشته باشیم، اگر نظم نوینی در حال شکل‌گیری است ما نباید منفعل باشیم و نگاه کنیم تا دیگران جایگاهی برای ما تعریف کنند؛ باید در همه عرصه‌ها حضور داشته باشیم و در جهت منافع ملی خود ایفای نقش کنیم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه، سیاست خارجی ما اثرگذار خواهد بود، گفت: ما به صرف رفت‌وآمد‌های دیپلماتیک، دیدارها، حضور و سخنرانی در مجامع اکتفا نخواهیم کرد؛ باید هر برنامه سیاسی ما با یک هدف مشخصی صورت بگیرد و تاثیرهای آن در منافع ملی و اقتصاد کشور و در سفره‌های مردم خود را نشان دهد؛  بنابراین سیاست خارجی ما فراگیر، فعال و اثرگذار خواهد بود.

عراقچی با بیان اینکه ۳ ماموریت را برای این سیاست خارجی تعریف کردیم، گفت: ماموریت اول تامین منافع ملی، ماموریت دوم تحکیم قدرت ملی یا امنیت ملی و ماموریت سوم افزایش عزت ملی و منزلت بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران است که همه فعالیت‌های وزارت امورخارجه و سیاست خارجی ما در ذیل یکی از این سه ماموریت قرار خواهد گرفت.

وزیر امورخارجه با تاکید بر اینکه اولویت‌های ما با همان ترتیبی که مقام معظم رهبری فرمودند تعریف شده است، تشریح کرد: اولویت اول همسایگان ما هستند، حرکتی که در دولت شهید رئیسی انجام شد در این دولت هم با قوت هرچه بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد؛ اولویت دوم، گسترش میدان دیپلماسی به حوزه‌های آفریقا، آمریکای لاتین، شرق آسیا و دیگر مناطقی است که کمتر مورد توجه بوده‌اند؛ اولویت سوم، کشور‌هایی هستند که در زمان سختی‌ها در کنار جمهوری اسلامی بودند و در زمان تحریم‌ها به ما کمک کردند و روابط بسیار ویژه‌ای با آن‌ها داریم، به‌طور مشخص چین و روسیه و کشور‌های دیگری که کشور‌های دوست ما در زمان سختی بودند که ما روابط با این کشور‌ها را مستحکم خواهیم کرد و با قدرت بیشتری ادامه خواهیم داد.

وی ادامه داد: اولویت بعدی رابطه با قدرت‌های نوظهور مانند هند، آفریقای جنوبی، برزیل و تا حدی ترکیه و... است، بعد از این‌ها اولویت بعدی که فعلا در اولویت ما نیست کشور‌های اروپایی هستند، روابط ما با کشور‌های اروپایی در سال‌های اخیر فرازونشیب زیادی را طی کرده و بعضا سیاست‌های خصمانه‌ای را نسبت به جمهوری اسلامی داشته‌اند که ما با این‌ها یک تعامل عزتمندانه و فرصت‌محور براساس احترام متقابل و از موضع برابر خواهیم داشت.

عراقچی اذعان کرد: درباره آمریکا هم ما به دنبال رفع تخاصم و تنش‌ها با آمریکا نیستیم برای آن که خیلی از تنش‌ها و دشمنی‌هایی که وجود دارد ناشی از یکسری اختلاف دیدگاه‌های مبنایی است؛ آنچه ما باید انجام دهیم، مدیریت تخاصم و تنش‌ها است؛ اگر تخاصمی وجود دارد لزومی ندارد که ملت ایران هر هزینه‌ای را به خاطر آن پرداخت کند؛ ما در سیاست خارجی وظیفه داریم که هزینه‌های این تخاصم را تا حدی که می‌توانیم کاهش دهیم و اجازه ندهیم که اجماع بین‌المللی علیه ما شکل بگیرد.

راهبرد اول سیاست خارجی دولت چهاردهم خنثی سازی تحریم‌ها است

وزیر امور خارجه در رابطه با ۲ راهبرد رفع تحریم و بی‌اثرسازی تحریم‌ها نیز بیان کرد: به اعتقاد بنده هر ۲ راهبرد باید همزمان با هم حرکت کند؛ راهبرد خنثی‌سازی تحریم‌ها اولویت بیشتری دارد و این ماموریتی است که در صحبت‌های مقام معظم رهبری در روز تنفیذ بر آن تاکید شده است؛ مقام معظم رهبری ۲ ماموریت را تعریف فرمودند که ماموریت اول که اولویت بیشتری هم دارد بحث خنثی‌سازی و بی‌اثرسازی تحریم‌هاست که این ماموریت به کل دولت مربوط می‌شود و هدف اول ما این است که تحریم‌ها را تا حدامکان خنثی و فشار تحریم‌ها را بر مردم کم کنیم تا بتوانیم سیاست‌های تحریمی را بی‌اثر کنیم؛ ماموریت دیگر تلاش برای رفع تحریم‌ها است که این ماموریت خاص دستگاه سیاست خارجی ما است.

وی یادآوری کرد: رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس فرمودند ما می‌توانیم تحریم‌ها را با ابزار شرافتمندانه رفع کنیم و این تکلیف وزارت خارجه است که ما تلاش خود را در جهت رفع تحریم‌ها آغاز خواهیم کرد؛ البته این تلاش از قبل شروع شده بود در دولت شهید رئیسی هم ادامه داشت و الان هم تلاش خواهیم کرد تا به شکل عزتمندانه‌ای احیا شود.

عراقچی تاکید کرد: اگر بتوانیم تحریم‌ها را برداریم یک ساعت هم تاخیر نخواهیم کرد؛ تلاش ما برای رفع تحریم‌ها از طریق مذاکره یا هر طریق شرافتمندانه و عزتمندانه دیگری حتما شروع خواهد شد و ادامه پیدا خواهد کرد؛ البته در این زمینه تاخیر و تعجیل بی‌جهت نخواهیم کرد؛ هیچ تعجیلی در کار نخواهد بود، ولی گرفتار مذاکرات فرسایشی هم نخواهیم شد؛ اگر مذاکراتی شروع شود در کمال دقت و امانت خواهد بود و تلاش می‌کنیم این بار با یک وفاق ملی در این حوزه وارد شویم.

برجام قابل احیا نیست/ باید مذاکرات جدیدی شکل بگیرد

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از اظهاراتش در رابطه با موضوع احیای برجام نیز بیان کرد: اواخر سال ۱۳۹۹، زمانی که ترامپ شکست خورد و بایدن رئیس‌جمهور شد، آمریکا ابراز علاقه کرد که به برجام برگردد؛ این درخواست از طرف ایران رد نشد، بلکه شرایطی برای آن گذاشته شد، شرایطی که به مواضع قطعی نظام معروف شد و مجلس شورای اسلامی هم قانون اقدام راهبردی را در همان مقاطع زمانی تصویب کرده بود؛ بعد از درخواست آمریکایی‌ها مذاکرات مربوط به احیای برجام در اوایل سال ۱۴۰۰ در چارچوب مواضع قطعی نظام و در چارچوب قانون اقدام راهبردی شروع شد که ۶ دور از این مذاکرات را بنده انجام دادم و در زمان شهید رئیسی نیز ادامه پیدا کرد، اما به سرانجام نرسید.

وی گفت: اکنون احیای آن مذاکرات به آسانی گذشته نیست، شرایط بین‌المللی عوض شده و جنگ اوکراین پیش آمده و جنگ غزه شرایط منطقه را دگرگون کرده است؛ تصویری که اکنون وجود دارد، نسبت به گذشته تصویر متفاوتی است؛ در خود برجام هم بعضی از تاریخ‌ها گذشته و لذا برجام به آن شکل فعلی که وجود دارد، قابل احیا نیست و حتما این سند باید دوباره باز شود و قسمت‌هایی از آن تغییر کند که این کار آسانی نیست و جمع کردن آن کار شاقی است.

عراقچی با اشاره به اینکه مذاکرات ۱۴۰۰، به نحوی به بازگشت به برجام مربوط می‌شد و در رابطه با خود برجام هیچ مذاکره‌ای نداشتیم، گفت: اکنون شرایط متفاوت شده است؛ شکل قبلی مذاکرات و توافق برجام می‌تواند راهنما و مرجعی برای رجوع و استفاده باشد، ولی آن‌ها دیگر به آن شکل نمی‌تواند دوباره مورد اجرا واقع شود؛ باید مذاکرات جدیدی شکل بگیرد البته شرایط در اروپا سخت است و آمریکا هم گرفتار انتخابات است؛ کار آسانی نخواهد بود، ولی ما همه تلاش خود را خواهیم کرد و این را یک ماموریت و یک تکلیف برای خود می‌دانیم.

محور مقاومت تحت هر شرایطی مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران است

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از این گفت‌وگو در رابطه با مسئله فلسطین نیز بیان کرد: بحث محور مقاومت بحث جدایی است و ما این را در چارچوب تخاصم بار آمریکا نگاه نمی‌کنیم؛ محور مقاومت براساس مجموعه‌ای از آرمان‌ها شکل گرفته است و برای خود مکتبی دارد و سردار سلیمانی این مکتب را به منصه ظهور رساند؛ محور مقاومت تحت هر شرایطی مورد حمایت جمهوری اسلامی خواهد بود؛ این رویکرد هم در برنامه ما به صراحت عنوان شده، هم در سخنرانی رئیس‌جمهور در روز تحلیف بیان شد و هم در سخنرانی بنده در روز رای اعتماد خیلی روشن بیان شد و مورد استقبال نمایندگان هم واقع شد؛ این جاست که می‌گویم برخی تخاصم‌های ما با آمریکا حل‌شدنی نیست لذا وقتی به تخاصم می‌رسیم کار ما مدیریت است به این معنی که اجازه ندهیم هر هزینه‌ای به ما تحمیل شود.

عراقچی تاکید کرد: حمایت ما از مقاومت و همه گروه‌ها و کشور‌هایی که در حوزه مقاومت قرار می‌گیرند، یک اصل تغییرناپذیر است و ما به این سیاست اصولی خود ادامه خواهیم داد؛ حمایت از مردم لبنان، مردم فلسطین به‌ویژه در غزه و مردم یمن جزء سیاست‌های تغییرناپذیر دولت چهاردهم خواهد بود.

رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه با اشاره به اینکه درباره  غزه در بحث مقاومت ایران کاملا حضور و بروز خود را دارد، تصریح کرد: در عرصه دیپلماتیک کشور‌های دیگری هستند که مذاکرات آتش‌بس را میانجی‌گری می‌کنند که این کافی نیست؛ سیاست خارجی ما نه فقط در میدان بلکه در دیپلماسی هم باید فعال باشد و این‌طور نباشد که کشور‌های دیگر مذاکرات آتش‌بس یا هر اقدام دیگر را بدون توجه به خواست مردم فلسطین و مواضع ایران پیش ببرند؛ از همکاران خود در وزارت امور خارجه خواستم که طرح مشخصی در این زمینه داشته باشند تا براساس آن حرکت کنیم؛ همه دنیا به نقش میدانی جمهوری اسلامی ایران اذعان دارد و باید به حضور و نقش سیاسی ما هم اعتراف کنند.

دیپلماسی اقتصادی مبحث مهمی است

وی در بخش دیگری در پاسخ به این پرسش که شما چه برنامه‌ای برای فعال کردن ظرفیت‌های عضویت ایران در پیمان‌ها و سازمان شانگهای و بریکس گفت: یکی از مباحث مهم ما بحث دیپلماسی اقتصادی است که قطعا بخش مهمی از فعالیت وزرات امور خارجه و حرکت سیاست خارجی ما را در برخواهد گرفت؛ معتقدم سیاست خارجی ما باید در مدار پیشرفت اقتصادی کشور قرار بگیرد که این یک وظیفه سنگینی را برای ما ایجاد می‌کند.

عراقچی تاکید کرد: قرار نیست وزارت امور خارجه وارد فعالیت‌های اقتصادی شود، اما باید راه را برای فعالان بخش اقتصادی باز کند؛ ما باید موانع را برطرف و فضا‌های سیاسی مطلوبی را ایجاد کنیم که فعالان اقتصادی در این فضا حرکت کنند که یکی از اقدام‌ها در همین رابطه استفاده از ظرفیت سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مثل شانگهای و بریکس است.

به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی، وظیفه وزارت امور خارجه این است که عضویت در این سازمان‌ها را محقق کند، وارد آن‌ها شود و ظرفیت‌هایی که وجود دارد، شناسایی و آن‌ها را به بخش‌های اقتصادی کشور منتقل کند و بعد از آن است که بخش‌های اقتصادی باید در این فضا حرکت کنند و منافع اقتصادی را به دست آورند تا آثار عضویت ایران در این سازمان‌ها در سفره‌های مردم خود را نشان دهد.

وی با تاکید بر اینکه دیپلماسی اقتصادی را در هماهنگی کامل با بخش‌های اقتصادی طراحی خواهیم کرد گفت: کار ما فضاسازی، مانع‌زدایی، راهگشایی و ایجاد فضا و بستر سیاسی مطلوب است تا بخش‌های اقتصادی بتوانند در این فضا حرکت کنند؛ البته نیاز است که دولت هم کار فعالین اقتصادی در داخل را تسهیل کند و البته فعالان اقتصادی داخل دچار تحریم‌های داخلی یعنی قوانین دست‌وپا گیر و مشکلات بروکراسی هستند که به اندازه تحریم‌های خارجی مانع از کار است که همه این مشکلات باید اصلاح شود.

عراقچی تصریح کرد: ما به وظیفه خود عمل خواهیم کرد، یکی از مهم‌ترین وظایف‌مان خنثی‌سازی تحریم‌ها و تلاش برای رفع تحریم‌هاست تا یک مانع بزرگ از سر راه اقتصاد ایران برداشته شود؛ باید برای سفارتخانه‌های ما در خارج از کشور ماموریت‌های مشخصی تعریف شود، چه بسا باید برای هر سفارتخانه‌ای مامویت جداگانه‌ای تعریف شود، باید نقش‌ها تعریف شود و مشخص باشد که این‌ها در چه مسیری باید حرکت کنند و چه نیاز‌هایی را باید برآورده کنند.

انتهای پیام/