پدیده گنبد گرمایی چیست و در چه مناطقی شکل می‌گیرد؟
خبرگزاری میزان - بسیاری از دانشمندان آب و هوا مشاهده کردهاند که گنبد‌های گرمایی در مناطق طولانی‌تری قرار می‌گیرند و با افزایش میانگین دمای زمین، فراوان‌تر می‌شوند.
این پدیده آب و هوایی نه‌تنها فعالیت در فضای باز را دشوار و غیرممکن می‌کند، بلکه می‌تواند مرگ‌بار نیز باشد.
براساس گزارش سرویس ملی هواشناسی آمریکا، گرمای هوا عامل شماره یک مرگ‌ومیر ناشی از آب و هوا در این کشور است و بیشتر از مجموع سیل‌ها، طوفان‌ها و گردباد‌ها در بیشتر سال جان افراد را می‌گیرد.
گنبد گرمایی چیست؟
هوای گرم خطرناک در دهه‌های اخیر با تأثیر تغییرات اقلیمی بر سیستم‌های آب و هوایی، به موضوعی مبرم‌تر تبدیل شده است؛ گرمای شدید که روز‌ها و هفته‌ها در یک زمان در یک منطقه باقی می‌ماند می‌تواند خطرناک باشد و این نوع رویداد به عنوان گنبد گرمایی شناخته شده است.
گنبد گرمایی اصطلاح علمی استاندارد نیست، اما به‌طور موثر سیستم‌های اتمسفر فشار بالا را توصیف می‌کند که باعث می‌شود هوای گرم به سطح رانده شود و برای مدت طولانی در آنجا به دام بیفتد و بماند.
چه چیزی باعث ایجاد گنبد‌های گرمایی می‌شود؟
سیستم‌های فشار آب و هوای معمولی از غرب به شرق در عرض‌های جغرافیایی آمریکای شمالی حرکت می‌کنند؛ گاهی اوقات این سیستم‌ها با ضعیف شدن و شکستن «جریان جت» مسدود می‌شوند و هنگامی که جریان متوقف می‌شود، می‌تواند منجر به ایجاد یک ناحیه دائمی با فشار بالا شود.
جریان جت (Jet Stream) نوار باریکی از باد شدید در سطوح بالایی جو است؛ جریان‌های جت ناشی از چرخش زمین و تکانه‌ای است که هوا هنگام دور شدن از خط استوا ایجاد می‌کند و هر جریان جت در امتداد مرزی بین گرم و سرد جریان دارد و در نتیجه جریان‌های جت قطبی و نیمه گرمسیری ایجاد می‌شود.
گنبد‌های گرمایی در اصل ناشی از ناحیه‌ای با فشار بالا در جو است که هوای گرم را به دام می‌اندازد و آن را به پایین می‌راند و یک «گنبد» از گرمای شدید را تشکیل می‌دهد.
از آنجایی که هوا نمی‌تواند فرار کند، دما برای روز‌ها یا هفته‌ها افزایش می‌یابد و وضعیت خطرناکی ایجاد می‌کند تا زمانی که یک جبهه سرد گنبد گرما را در هم بشکند.
گنبد‌های حرارتی در کجا تشکیل می‌شوند؟
تاکنون گنبد‌های حرارتی در سرتاسر آمریکا و بسیاری از نقاط جهان رخ داده است؛ در سال ۱۹۹۵، موجی از گرما به غرب میانه رسید که موجب مرگ حدود ۶۰۰ نفر در منطقه شیکاگو شد.
موج گرمای آمریکای شمالی در سال ۱۹۳۶ و موج گرمای اروپا در سال ۲۰۰۳ نمونه‌های مخرب دیگری از پدیده گنبد گرمایی در عمل بودند.
براساس گزارش آسوشیتدپرس، تابستان گذشته ۲ هزار و ۳۰۰ نفر در تنها در آمریکا به دلیل گرمای بیش از حد جان خود را از دست دادند.
بیل نای، دانشمند آب و هوا در گفت‌وگو با شبکه سیانان می‌گوید که متاسفانه آب و هوای شدید، از جمله گنبد‌های گرما، برای آینده قابل پیش‌بینی باقی مانده است.
- بیشتر بخوانید:
- موج گرمای هوا در جهان؛ گوترش خواستار اقدام برای مقابله با اپیدمی گرمای شدید شد
- جهان گرم‌ترین روزهای خود را می‌گذراند؟
این کارشناس بیان کرد: گنبد جامد است، یا بهتر است بگوییم، هوای پرفشار است و جریان جت به سمت شمال رفته و این گنبد غول‌پیکر هوای گرم را قادر می‌سازد تا آنجا بماند.
به دلیل سطوح بی‌سابقه آلودگی گرمایی در اتمسفر، گنبد‌های حرارتی برای مدت طولانی‌تری نسبت به آب و هوای پایدارتر روی مناطق ایجاد می‌شوند.
در سراسر جهان، رکورد‌های گرما -حتی در ماه‌های زمستان- به دلیل گرم شدن سیاره شکسته می‌شود و این امر همه را در معرض خطر قرار می‌دهد، به‌ویژه کودکان، سالمندان و افراد دارای نقص ایمنی.
تفاوت امواج گرما و گنبد گرمایی چیست؟
در حال حاضر با توجه به اینکه بسیاری از مناطق در گرمای شدید تابستان در این هفته قرار دارند هواشناسان در مورد امواج گرما و گنبد‌های گرمایی صحبت می‌کنند.
هر دو به این معنی است که واقعا هوا گرم است و مردم این اصطلاحات را با گرم شدن جهان بسیار بیشتر خواهند شنید اما تفاوت در چیست؟
درباره گنبد گرمایی، هنگامی که یک سیستم پرفشار در اتمسفر فوقانی ایجاد می‌شود، باعث فرورفتن و فشرده شدن هوای زیر آن می‌شود که باعث افزایش دما در اتمسفر پایین می‌شود، اما درباره امواج گرما جف مسترز، کارشناس هواشناسی می‌گوید: موج گرما با شدت گرما، مدت زمان و مکان وقوع آن تعریف می‌شود.
انتهای پیام/