متن کامل اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳
نخستین مناظره انتخاباتی نامزد‌های چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری با حضور مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی و محمدباقر قالیباف برگزار شد.
خبرگزاری میزان - ۶ نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در نخستین مناظره انتخاباتی نامزد‌های چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری به سوالاتی پاسخ دادند که مشروح آن به شرح زیر است:
مجری: همانطور که پیش از برنامه مناظره در پخش زنده هم تماشا کردید نامزد‌های محترم بر اساس قرعه کشی که انجام شد روی صندلی‌ها مستقر شدند.
بر این اساس نامزد محترم شماره یک، جناب آقای سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی، نامزد محترم شماره دو جناب اقای محمدباقر قالیباف، نامزد محترم شماره سه جناب آقای مسعود پزشکیان، نامزد محترم شماره ۴ جناب آقای سعید جلیلی، نامزد محترم شماره ۵ جناب آقای علیرضا زاکانی و نامزد محترم شماره ۶ جناب آقای مصطفی پورمحمدی که تشکر می‌کنم از حضور هر ۶ نامزد محترمی که در استودیو حضور دارند.
ما در این دوره از برنامه‌های مناظره بر خلاف ادوار گذشته دیگر برای طرح پرسش‌ها قرعه کشی مجددی تا انتهای برنامه نخواهیم داشت و بنابراین طرح پرسش‌ها و نوبت‌های صحبت کردن و پاسخگویی نامزد‌های محترم بر اساس همین ترتیب شماره‌هایی است که روی صندلی‌های آن مستقر شدید.
اجازه می‌خواهم که در ابتدای این برنامه یاد و خاطره امام راحل عظیم الشان، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران را گرامی بدارم که در واقع نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و برکت برگزاری انتخابات جزء میراث گرانبهای آن پیر سفر کرده فرزانه است و گرامی بداریم یاد و خاطره همه شهدای انقلاب اسلامی را از آغاز تاکنون به ویژه شهدای خدمت به ویژه شهید جمهور، رئیس جمهور شهید حضرت آیت الله رئیسی و همه همراهان ایشان در حادثه پرواز اردیبهشت ماه را و به روح پرفتوح همه شهدا شاخه گل صلواتی را هدیه کنیم.
مجری: همانطور که پیش از این هم از طریق رسانه‌ها اطلاع رسانی شده در این دور از انتخابات ریاست جمهوری و دوره تبلیغات ۵ برنامه مناظره را برگزار خواهیم کرد که این اولین برنامه مناظره است در موضوع کلی اقتصاد و به عنوان مهار تورم و رشد تولید برنامه دوم که باز آن هم در حوزه اقتصاد خواهد بود با عنوان خدمات رسانی عدالت محور دولت روز پنجشنبه ۳۱ خرداد ماه تقدیم حضور شما خواهد شد و برنامه سوم با موضوع فرهنگی و تحت عنوان انسجام اجتماعی و حکمرانی فرهنگی روز جمعه یکم تیر بیننده خواهید بود.
برنامه چهارم مناظره با موضوع کلی سیاسی با عنوان ایران در جهان امروز روز دوشنبه چهارم تیرماه تقدیم شما می‌شود و آخرین برنامه مناظره در موضوع اقتصاد هم به عنوان کارآمدسازی دولت روز سه‌شنبه پنجم تیر انشاالله تقدیم حضور شما خواهد شد، تمامی محور‌های برنامه‌های مناظره پیش از این به اطلاع ستاد‌های انتخاباتی نامزد‌های محترم هم رسیده، اما روال ما در هر برنامه مناظره یک توضیح کلی می‌دهم هم برای نامزد‌های محترم و هم بینندگان محترم که بدانید به چه شکلی این فرایند و روند برگزار خواهد شد ما در هر برنامه مناظره سه مرحله ۸ دقیقه‌ای خواهیم داشت در دو نوبت ۴ دقیقه‌ای در مجموع هر نامزد در هر مرحله به مدت ۸ دقیقه فرصت پاسخگویی و صحبت کردن خواهد داشت که مجموع مراحل سه گانه ۲۴ دقیقه خواهد بود.
در انتهای برنامه مناظره هر نامزد به مدت ۶ دقیقه فرصت جمع‌بندی خواهد داشت در ابتدای هر مرحله ابتدا سوالات کارشناسان از میان نخبگان و اندیشمندان و افراد خبره هر حوزه هستند، سوالاتی مطرح می‌شود در قالب پخش تصویر به صورت یکجا و سپس نامزد‌های محترم به مدت ۴ دقیقه در نوبت اول فرصت دارند که به یک یا چند سوال یا مجموع سوالات در نوبت ۴ دقیقه خودشان پاسخ بدهند.
بعد از پایان نوبت اول در نوبت دوم این بار دیگر سوال جدیدی مطرح نخواهد شد بلکه نامزد‌های محترم فرصت دارند به مدت ۴ دقیقه نقطه نظرات خودشان را راجع به دیدگاه‌های دیگر نامزد‌های محترم که در نوبت اول مطرح می‌کنند اینجا ابراز کنند نکته مهم این است که مدیریت مجموع این ۸ دقیقه با نامزد‌های محترم است و بنا به صلاح دید و تصمیم خودشان تصمیم خواهند گرفت که چه میزان از این ۸ دقیقه را در نوبت اول استفاده کنند و چه میزان از آن را با نوبت دوم.
اما نکته مهم‌تری که حتماً باید متذکر شویم این است که اگر نامزد محترمی از مجموعه ۸ دقیقه در هر مرحله به طور کامل استفاده نکند این زمان برای مراحل بعد و برای نوبت جمع‌بندی ۶ دقیقه ذخیره نخواهد شد و می‌سوزد و از بین می‌رود، اما اگر چنانچه از میزان ۸ دقیقه مقرر در هر مرحله بیشتر استفاده کنند این زمان به صورت دقیق محاسبه خواهد شد و در پایان در زمان جمع‌بندی از مدت ۶ دقیقه کسر خواهد شد ابهام و سوالی ندارید نامزد‌های محترم اگر نکته‌ای است بفرمایید که من کامل‌تر توضیح بدهم ما در این دوره از برنامه انتخابات و مناظره‌ها بنا بر قطع میکروفون نامزد‌های محترم نداریم به احترام حضور همه نامزد‌های محترمی که در برنامه حضور دارند.
اما خواهش عاجزانه‌مان این است که حتی‌المقدور در زمان مقرر و زمانی که اختصاص پیدا کرده صحبت بفرمایید که انشاالله بتوانیم به عدالت رفتار کنیم و البته همکاران بنده و اعضای محترم کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری در استودیوی مجاور حضور دارند بر فرایند و روند کل این برنامه نظارت می‌کنند و البته به طور دقیق و با حساسیت بسیار بالا زمان صحبت کردن و پاسخگویی نامزد‌ها را محاسبه می‌کنند که گزارش زمانبندی آن را در فواصل تقدیم حضور شما خواهیم کرد.
آخرین نکته‌ای که به نظرم حتماً باید راجع به آن تذکر بدهیم این است که فارسی را پاس بداریم و حتماً از واژگان و عبارات فارسی در بیاناتمان استفاده بکنیم که کمک کرده باشیم به اعتلای زبان فارسی اگر نکته و سوالی راجع به فرایند و زمان برنامه وجود ندارد برنامه را با استعانت از خداوند متعال آغاز کنیم بسیار خوب اولین بخش از برنامه مناظره اول و مرحله اول و نوبت اول که پخش تصویر است و طرح صحبت و سوالات کارشناسان محترم که با موضوع مهار تورم و رشد تولید مطرح خواهد شد و سپس نامزد‌های محترم به ترتیب فرصت ۴ دقیقه‌ای برای پاسخ خواهند داشت با هم سوال را ببینیم.
سوال آقای داوود دانش جعفری وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: ما در دولت چهاردهم با یک پدیده جدیدی مواجه هستیم و آن همزمانی دولت چهاردهم و برنامه ۵ ساله هفتم است این شرایطی که شرایط خاصی است آیا دولت شما در واقع همه آنچه که در برنامه هفتم پیش بینی شده را قبول دارد یا فکر می‌کنید که باید بخش‌هایی از آن اصلاح شود؟
تصویر سوال دوم آقای مهدی غضنفری رئیس صندوق توسعه ملی: چگونه متعهد می‌شوند به اینکه نرخ رشد ۸ درصد که در همه برنامه‌ها از جمله برنامه هفتم آمده محقق خواهد شد هر سال چقدر سرمایه‌گذاری می‌شود منابعش از کجا تامین می‌شود نقش بخش خصوصی در این سرمایه‌گذاری چیست و اگر به صورت پلکانی به نرخ رشد ۸ درصد می‌رسند لطفاً بفرمایند که هر سال به چه عددی خواهند رسید.
سوال سوم آقای طهماسب مظاهری رئیس کل اسبق بانک مرکزی: برای تامین سرمایه مورد نیاز برای تحصیل این رشد ۸ درصد سرمایه‌گذاری خارجی همیشه راه حل خوبی بوده و هرگاه سرمایه‌گذار خارجی به کمک اقتصاد آمده باعث رشد اقتصاد مملکت شده رنامه شما برای جلب سرمایه‌گذار خارجی و هدایت آن و البته در چهارچوب قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص چیست؟
سوال چهارم آقای حمیدرضا فولادگر: در حوزه‌های مختلف صنعتی وقتی ما سند راهبردی توسعه نداریم بنابراین می‌توانیم به سرمایه‌گذارمان بگوییم کجا و چگونه سرمایه‌گذاری کن اولویت‌ها کجا است با توجه به شرایط اقلیمی با توجه به سند آمایش سرزمینی که سند بالادستی این استراتژی توسعه صنعتی باشد چه برنامه‌ای دارید که بالاخره این بحث سند راهبردی توسعه صنعتی در کشور تهیه و تدوین و ابلاغ شود؟
سوال پنجم آقای سید حمید پورمحمدی: شما به عنوان رئیس جمهور برای بهبود فضای کسب و کار و ارتقاء جایگاه کشور در بین کشور‌های منطقه و جهان در موضوع فضای کسب و کار چه اقدامی خواهید کرد؟
سوال ششم آقای علی مروی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی: تولید کنندگانی که بخشی از نهاده‌هایشان وارداتی است یک بخشی از تولید کنندگان اینطوری هستند اینها برای اینکه نهاده‌هایشان را تامین کنند باید بروند ثبت سفارش کنند پیمان سپاری ارزی نرخی را که دارد صورت می‌گیرد که نرخ ۴۱ تا ۴۲ هزار تومان است با نرخ بازار آزاد خیلی فاصله دارد تقاضا برای ارز وارداتی خیلی زیاد است.
اینها هفتم باید ۶ تا ۷ ماه در نوبت بمانند این آسیب زیادی می‌زند به تولید از آن طرف صادر کننده هم واقعاً برایش نمی‌صرفد انگار ما داریم به صادر کننده هم ۳۰ تا ۴۰ درصد مالیات وزن می‌کنیم با پیمان سپاری ارزی و این با شدت انگیزه‌های تولید کنندگان را دچار اختلال کرده برنامه شما برای بحث پیمان سپاری ارزی چه خواهد بود؟
سوال آقای محمود نجفی عرب رئیس اتاق بازرگانی تهران: برنامه مشخصی در رابطه با ثبات بخشی به اقتصاد کلان کشور که مجموعه فعالان اقتصادی بتوانند در وادی این ثباتی که در اقتصاد کلان کشور ایجاد می‌شود بتوانند یک برنامه‌ریزی مشخصی در حوزه فعالیت‌های خودشان داشته باشند که امروز واقعاً ما مواجه با مشکل هستیم صبح بلند می‌شویم می‌بینیم که تورم اعدادش تغییر کرده نرخ ارز جابجا شده و خیلی از متغیر‌های دیگر که در اقتصاد کلان ما تاثیرگذار است من این درخواست را از آقای رئیس جمهور محترم دارم که لزوماً در رابطه با ثبات بخشی اقتصاد کلان کشور حتماً برنامه مدون و مشخص خودشان را ارائه بدهند؟
مجری: بسیار خوب سوالات نوبت اول در مرحله اول که در محور برنامه هفتم و رشد اقتصادی بود دیدیم و شنیدیم پیش از اینکه پاسخ جناب آقای قاضی‌زاده هاشمی را بشنویم به شنوندگان رادیو هم سلام عرض می‌کنیم جناب آقای قاضی‌زاده جناب عالی به مدت ۴ دقیقه فرصت دارید به یک یا چند سوال یا مجموع سوالات پاسخ بفرمایید و فقط درخواستمان از همه نامزد‌ها این است که حتماً در چهارچوب سوالات مطرح شده پاسخ بفرمایند.
قاضی زاده هاشمی: بسم الله الرحمن الرحیم بنده به عنوان یکی از اعضای تیم آقای رئیس جمهور وظیفه خودم دانستم که این پرچمی که شهید رئیسی عزیز به دست گرفته بود و یک مسیر جدید و یک مدل جدید در حکمرانی کشور به ما عرضه کرده بود را به نوبه خودم با قوت و قدرت دست بگیرم و جلو ببرم جناب آقای خسروی حالا، چون چراغ اول به نام من روشن شده من هم از شما و هم از محضر مردم عزیز ایران می‌خواهم اجازه بگیرم که در شروع بحثمان، چون خیلی این روز‌ها هم به من مراجعه شده از این منظر یک عرضی نسبت به برادران عزیزم داشته باشم یک تذکری به خودم نگاه کنید بنده که جوان‌ترین عزیزان هستم شاید ۲۰ سال سابقه کار اجرایی داشتم در کشور همه عزیزانی که تحت عنوان رجل سیاسی مذهبی شناخته شده‌اند سابقه طولانی خدمت دارند سابقه طولانی در اعلام مواضع دارند متعلق به یک دولتی بوده‌اند همکار با یک دولتی بوده‌اند.
ما طوری صحبت نکنیم که انگار دنیا از امروز شروع شده و برگردیم و وقت کنیم تمام آن چیزی که در گذشته افتاده به جای اینکه نقش خودمان را در آن ببینیم آن جایگاه و کاری هم که ما کرده‌ایم در او ببینیم نکته دوم هم بحث وعده‌ها هست واقعا مردم از وعده خسته شده‌اند باید و نباید گفتن کار ساده‌ای است بگوییم این بشود آن نشود باید بگوییم این کاری که ما می‌خواهیم انجام بدهیم چگونه می‌خواهیم انجامش بدهیم توسط چه تیمی می‌خواهیم انجام بدهیم با چه روشی می‌خواهیم انجام بدهیم الان می‌خواهیم قانون برنامه هفتم را اجرا کنیم در سوالات این عزیزان هم بود چگونه می‌خواهیم این را انجام بدهیم بعد در سابقه کاری ما نکته‌ای وجود دارد که نشان بدهد ما می‌توانیم این کار را انجام بدهیم یا نه این وعده دادن‌ها باعث می‌شود، چون حضرات سطح ریاست جمهوری دارند دیگر مردم باور می‌کنند وقتی در عمل و تحقق نمی‌رسد نیمی از مردم عده زیادی از مردم ناامید می‌شوند آن وقت با صندوق قهر می‌کنند.
شاید اگر بین وعده ما و حرف ما و عمل ما یکی ببینند آن وقت تمایل پیدا کنند به میدان بیایند و رای بدهند وگرنه می‌گویند الان اینها یک حرفی می‌زنند مثل آن چیزی که در گذشته اتفاق افتاده و به جایی نرسیده من بخواهم خیلی خلاصه عرض کنم برای رشد اقتصادی ۸ درصد که عزیزان اشاره کردند ما بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم با فرض اینکه ناترازی انرژی را هم بتوانیم کنترل کنیم.
قاضی زاده هاشمی: شاید جدی‌ترین کاری که ما باید در داخل انجام بدهیم، اجرای تام قانون هدفمندی یارانه‌ها است که این به درستی انجام نشده است و باز توزیع درست ثروت انجام شود. ما در مورد سرمایه گذاری داخلی، دولت الان اکثر منابع اش صرف هزینه‌های دولت می‌شود، از این طرف هم به بخش خصوصی اعتماد نکرده ایم، دست و پای بخش خصوصی را می‌بندیم، اینجا باید حتماً کاری کنیم که بخش خصوصی بعنوان شریک راهبردی ما وارد موضوع شود و به کمک کند. لازمه آن این است که مسئله سیاسی را از حوزه اقتصاد جمع کنیم، شوک‌های ارزی را کنترل کنیم.
قالیباف: انتخابات یک فرصت بزرگی است که دراختیار یکایک شما مردم عزیز و شریف ایران است که بتوانید برای آینده خودتان، فرزندان تان و ایران عزیز ما تصمیم بگیرید. رییس جمهور مسئولیت‌های سنگینی دارد که باید این بار سنگین را با کمک دیگران به دوش بکشد، لذا انتخاب شما عزیزان در این مقطع بسیار مهم است.
رییس جمهور یکی از مهمترین وظایف اش در این شرایط سختی که امروز داریم، حتماً توجه و تحول در حوزه اقتصاد است به ویژه برای خانواده‌های محروم، برای عزیزان، برای کارمندان و کارگران، برای پرستاران مخصوصاً در مددجویان کمیته حضرت امام، مددجویان در مجموعه سازمان بهزیستی، آن‌هایی که حقوق ثابتی دارند و با تورم فاصله‌ای ایجاد شود و آسیب می‌بیند. رییس جمهور باید به گونه‌ای عمل کند و به گونه‌ای انتخاب شود که ضامن حل این مشکلات باشد، البته بدون شک با کمک خود مردم این کار انجام شود.
امروز بازنشستگان در بخش لشگری، کشوری، تأمین اجتماعی، عزیزان و ایثارگران، این روز‌ها همه با این مشکلات روبرو هستیم که این کار را انجام بدهیم. ما در دهه ۹۰ شرایط سختی را گذراندیم. از جهت اقتصادی رشد متوسط سالانه ما یک درصد است، نقدینگی ما ۲۶ برابر است، این حاکی از اقتصاد سخت و دوره مشکلات بود. ما دوره کرونا را گذراندیم، همین جا باید بگوییم واقعاً هم پدران و هم مادران خانواده مخصوصاً مادران خانواده و زنان ایرانی ما هم کار تربیت و آموزش و حفظ بچه‌ها را در آن شرایط دنبال کردند و هم به تعبیر ما مادر خرج خانه بودند و محور هزینه‌ها با مشکلات اقتصادی. الان وقتی است که باید جبران شود، در برنامه هفتم که کار مشترک دولت سیزدهم و مجلس یازدهم است و امروز تنها سند ما است که میثاق ملی ما است که باید آن را اجرا کنیم؛ لذا رییس جمهور باید با دقت هم حواس اش به سفره مردم باشد و هم حواس اش به رشد اقتصادی و مخصوصاً به پروژه‌های کلانی که بتواند این کار را انجام بدهد.
بنده معتقد هستم که ما باید قفل این توقف را بشکنیم و کاری که دولت سیزدهم شهید رئیسی این کار را شروع کردند و پیش بردند، آن را ادامه بدهیم، نقاط قوت اش را تقویت کنیم و ضعف‌های آن را برطرف کنیم. من بر این باور هستم که ظرفیت‌های کشور اینقدر وجود دارد که ما امروز فقط هدف دادن مستقیم در بحث سرمایه‌هایی که وجود دارد، ۳ و نیم برابر یارانه‌های نقدی بوده است؛ لذا من به مردم عزیز هم عرض می‌کنم، کارمندان شریف، کارگران و زحمت کشان، بازنشستگان و قشر محروم، در دولت خدمت و پیشرفت همه با حضور و مشارکت شما و سرمایه گذاران اقتصاد قوی را دنبال خواهیم کرد که در هر صورت دولت بتواند حقوق عزیزان را متناسب با تورم پیش ببرد و آن قدرت خرید را حفظ کند، تورم به اضافه رشد اقتصادی که رشد اقتصادی طبیعتاً باید هم سرمایه گذار بهره ببرد و عموم مردم.
پزشکیان: برای هر اقدامی اول ما یک مشکل اساسی داریم، اگر ما نتوانیم انسجام داخلی و مشارکت همه جناح‌ها و دسته‌ها و گروه‌ها را در جریان اجرای برنامه همراه خود کنیم، هرچقدر هم برنامه درست بنویسیم، مثل همه آن برنامه‌های دیگر، معطل می‌ماند، هر چقدر هم قول بدهیم، نتیجه این است که اتفاقی نخواهد افتاد. یعنی لازمه اجرای برنامه اول حضور همه، مشارکت به دور از اختلاف، استفاده از کارشناسان برجسته و نه جناحی و نه دسته ای، بلکه آن‌هایی که نخبه هستند و کارشناس هستند و دانشگاهی هستند و یک عده‌ای که ما به اسم کارشناس می‌آوریم و بعد کارشناس اسم آن را می‌گذاریم، ولی دقیقاً نیستند، قطعاً نخواهند توانست ما را به آن هدفی که در برنامه است، برساند.
اما قانون برنامه‌ای که در مجلس نوشته شده است، آنچه که دولت آورد درحقیقت ۷ فصل و ۲۶ بند بود که تبدیل شد به ۲۶ فصل و نزدیک به ۱۱۹ ماده و هزار و ۸ ماده‌ای که ۱۰۸ حکم تصویب کردند که این از نظر علمی غیرممکن است. شورای محترم نگهبان این را اشکال گرفت، به مجلس آمد، یک ماده‌ای را به آن اضافه کردند که ماده الحاقی ۳۵ بود که آن را کرد ۲۶ تا از این بند‌ها را دولت در عرض یکسال برود دوباره بازنگری کند، بنویسد و به مجلس ارائه بدهد و اجرا کند. معنی این حرف این است که دولتی که در آینده می‌آید باید روی ۲۶ تا برنامه ریزی کند.
از نظر علمی غیرممکن است، هر دولتی بخواهد اولاً در این وضعیت با این نیرو‌ها و کارشناس ها، حتی آن برنامه هم قابل اجرا نیست، تازه در این یکی ۲۶ بندی که آورده است، ماده ۳۵ که دولت را موظف کرده است که برنامه بنویسد، فرصتی را به دولت خواهد داد که همراه کارشناسانی که خواهند آمد و خواهند نشست و یک برنامه درستی را تنظیم خواهند کرد، بشود آن اهداف را مجدداً بازنگری کرد و روشن و مشخص این حرف را به نتیجه رساند. بحث دیگری که علاوه بر وحدت و انسجام داخلی ما لازم است، امکان ندارد ما بدون ارتباط یا باز کردن مرز‌های مان با دولت‌هایی که در منطقه هستند و با دنیا بتوانیم به آن ۸ درصد برسانیم.
همان چیزی که عزیزان گفتند، برای رشد ۸ درصدی ما سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار پول می‌خواهیم، در همین حالت عادی بخواهیم این ۲۰۰ میلیارد را تهیه کنیم، غیرممکن است، در نتیجه آن که ما باید با دنیا چگونه ارتباط برقرار کنیم و چگونه ارتباطات بین المللی را حل کنیم یکی از ملزومات این هدف است و اگر نرسیم فقط شعاری است که میدهیم؛ و از این طرف کاری که باید در داخل کنیم، تولیدکنندگان، اتاق بازرگانی و همه کسانی که در تولید مشارکت دارند، میدان بدهیم، در تصمیم سازی، در فعالیت ها، دست شان باز باشد، کار کنند. نباید در این مملکت یک تولیدکننده بدن اش بلرزد که فردا چه بلایی به سرش می‌خواهد بیاید، چون قوانین را لحظه به لحظه می‌نویسیم، بی ثباتی در قانون ایجاد می‌کنیم و مشکلاتی را به وجود می‌آوریم که هیچ تولیدکننده‌ای در این بستری که ما درست کرده ایم، امنیت سرمایه گذاری در آن نیست، که ۱۰۰ میلیارد حداقل آن‌ها باید سرمایه گذاری کنند، آیا ممکن است یا ممکن نیست، چیزی است که باید نوع رفتار در آینده مشخص کند.
جلیلی: این مجموعه سؤالاتی که مطرح شد به نظر من دو ایراد به آن وارد است، ایراد اول اینکه اگر چیزی می‌شود قانون و فصل الخطاب و باید انجام شود، در چنین مقطعی و در چنین سطحی نباید در آن تردید ایجاد شود. یعنی ما اگر صحبت می‌کنیم از رشد ۸ درصد، رشد ۸ درصد امروز یک ضرورت است، علاوه بر اینکه در قانون هم آمده است؛ لذا باید امروز مردم بتوانند انتخاب کنند که این ضرورت را کدام عزیزی می‌تواند به بهترین شکل انجام بدهد.
نکته دوم اینکه معمولاً در برنامه‌ها برای اینکه مثلاً یک رشد محقق شود، شما می‌دانید، عوامل مختلفی وجود دارد، این نیست که فقط سرمایه بدهیم. متأسفانه در جلسه اقتصادی هم این بود در کارشناسی اقتصادی الان هم بود. اینکه ما فقط رشد را منوط کنیم به سرمایه این حتماً نگاه ناقص است. چراکه شما می‌دانید رشد عوامل مختلف دارد، سرمایه باید باشد، اما مهمتر از آن مدیریت این سرمایه است، استفاده از نیروی انسانی است که امروز خوشبختانه یکی از فرصت‌های ما است که ما به خوبی داریم و همینطور فناوری‌های مهمی که می‌تواند رشد بدهد که بعضی از وقت‌ها یک فناوری وجودش اندازه بسیاری از سرمایه‌ها می‌تواند این رشد را شتاب و جهش بدهد.
اما یک نکته مهمی که وجود دارد، اگر ما می‌گوییم قرار است رشد ۸ درصد داشته باشیم و این برنامه و وفاق ملی ما است در برنامه هفتم آمده است که برنامه هفتم الان همزمان است با دولت چهاردهم در اینجا حدود ۴۷ برنامه را از دولت خواسته است تهیه کند برای اینکه از روزی که برنامه شروع می‌شود، برخی با ششماه و برخی با یکسال وقت داده است بعضی‌ها هم سه ماه که باید این برنامه را سریع بنویسید. اگر ما هنوز در اصل آن تردید داشته باشیم آن زمان رشد محقق نمی‌شود. اگر بعضی‌ها را هنوز مطالعه نکرده باشیم و بگوییم می‌خواهیم بررسی کنیم این حتماً کار را ما را عقب می‌اندازد. عرض من این است که امروز این رشد ۸ درصدی محقق می‌شود این رشد ۸ درصد می‌تواند انجام شود به شرط اینکه شما از فردای انتخابات کار را شروع کنید و برنامه را جدی بگیرید امروز مورد وفاق ملی است. اما یک شرط دارد، اینکه شما بدانید اگر می‌خواهید چنین رشدی حاصل شود، باید فرصت‌های کشور را بشناسید.
اینکه ما عرض کردیم در شعارمان که یک جهان فرصت، این واقعی است، شما باید این فرصت‌ها را بشناسید، ما امروز فرصت‌های بسیار ارزشمندی کشور دارد که اتفاقاً لازمه آن یک جهان فرصت، یک ایران جهش است، یعنی ایران می‌تواند جهش کند، می‌تواند رشد ۸ درصد را در این چهار سال آینده و در برنامه پنج ساله دنبال کند و این محقق شود. اما لازمه آن این است که فکر نکنید با چند حق جذب سرمایه انجام خواهد شد، این یک اشتباهی بوده است. حتی در قبل از انقلاب من عرض کردم آمدند وقتی که انجام دادند و بررسی کردند آنجا هم می‌گویند اینها فکر می‌کنند که فقط منابع باید باشد تا رشد حاصل شود، نه این مدیریت می‌خواهد. مهمتر از همه چیست، مشارکت دادن آحاد جامعه است، یعنی اگر شما می‌گویید جهش کشور با یک جهان فرصت، لازمه آن این است که دولت نقش آفرین باشد، بتواند برای هر یک از آحاد جمعیت کشور که استعدادی دارد، امکانی دارد و می‌خواهد نقشی در این زمینه ایفا کند، این نقش را بسترش را فراهم کند. من معتقد هستم با برنامه‌هایی که داریم، این کار ممکن است و با برنامه ریزی می‌شود انجام داد.
زاکانی: مردم عزیز ایران، بنده یک پزشک هستم، پزشک اگر تشخیص غلط بدهد، نسخه غلط می‌پیچد. تشخیص غلط به برنامه غلط و کارنامه سیاه منجر خواهد شد. واقعاً مشکل اقتصادی ایران تحریم نیست، تحریم امریکا نیست، تحریم ظالمانه امریکا نیست، تجویز‌های اقتصادی امریکا است؛ لذا بنده برای تحول در اقتصاد در چهار محور اساسی برای ارتقای شاخص اصل عدالت و پیشرفت با استفاده از همه فرصت‌های داخلی، منطقه‌ای و جهانی قائل هستم که اولاً باید تأکید بر استقلال اقتصادی و ثبات بخشی به اقتصاد کشور براساس دلار زدایی از اقتصاد و تکیه بر پول ملی و افزایش قدرت ملی کنیم و با ارزش افزوده بالا را پیگیری کنیم.
نکته سوم حاکمیت مردم‌سالاری دینی در عرصه اقتصاد را بپذیریم و با تکیه بر مردم و مشارکت آن‌ها کار را پیش ببریم و نکته چهارم هم؛ خلق ثروت و توزیع عادلانه ثروت را در دستور کار بگذاریم. واقع امر؛ مشکل این است که مردم ریالی درآمد کسب می‌کنند، اما با مسیری که ما تنظیم کردیم، دلاری خرج می‌کنند. این اشکال اساسی اقتصاد ماست. بزرگترین ناترازی اقتصادی ما؛ دخل و خرج ماست که با دلار درآمد کسب می‌کنیم، با ریال درآمد کسب می‌کنیم با ریال خرج می‌کنیم و تا وقتی که این حل نشود، اساساً امکان حل موضوع وجود ندارد. ما دائماً داریم نسخه‌های غلط برای اقتصاد می‌پیچیم. از سال ۶۹ که نسخه تعدیل ساختاری اقتصاد کشور را ارائه کردند، دنبال جهانی سازی قیمت‌ها بودند، رهاسازی نرخ ارز بودند، سرکوب دستمزد‌ها و سرکوب دولت بودند؛ لذا باید برگشت به قدرت پول ملی و استقلال کشور را حفظ کرد. در حوزه تولید هم توجه به عدم خام فروشی و ایجاد زمینه ارائه محصول نهایی با ارزش افزوده بالا مد نظر است و در خصوص مردم و مشارکت مردم هم مبتنی بر قانون اساسی، امکانی باید ارائه شود، چون با تکیه بر فناوری می‌شود فرایند‌ها را کوتاه کرد و ابزارآلات را کوچک کرد، مردم را در مشارکت در اقتصاد وارد کرد و نهایتاً خلق ثروتی که تولید شد، توزیع عادلانه صورت بگیرد.
مجری: آقای پورمحمدی زمان ۴ دقیقه‌ای شما شروع شد.
پورمحمدی: اللهم ان نرغب الیک فی دوله الکریمه تعز به الاسلام و اهله و تزل به النفاق و اهله. عرض درود و سلام دارم به ملت شریف مان، به شهدامان درود می‌فرستم و رحمت واسعه الهی را طلب می‌کنم برای شهدای خدمت، شهدای حرم به خصوص شهید عزیزمان؛ شهید رئیسی آرزوی علو درجات دارم. ما همه مشکلات اقتصادی را می‌دانیم، به خصوص ما با اعداد و ارقام و کارشناسان با اعداد و ارقام آشنایی زیادی داریم، اما مردم لمس می‌کنند، روزمره درگیر مشکلات اقتصادی‌اند، با گوشت و پوستشان مشکلات اقتصادی را درک می‌کنند. من در برنامه‌های گذشته که داشتم؛ برنامه‌های تلویزیونی و پیام‌هایی که دادم، در این برنامه هم توضیح نسبت به برنامه خواهم داد و در مباحثات دیگر؛ میزگرد‌هایی که دارم، ایده‌های اقتصادی و طرح‌های اقتصادی را بیان خواهم کرد، اما وقتی با کارشناسان زیادی در گذشته و این ایام مباحثه داشتم، با بخش خصوصی و اندیشه ورزان جوان در محیط‌های عمومی مردمی که گفتگو می‌کنیم، یک دغدغه جدی دارند، نگاه کارشناسی که می‌گویند مسأله اقتصاد و حل مشکلات اقتصادی صرفاً راه حل اقتصادی ندارد.
اقتصاد مقوله‌ای پیوسته به فرهنگ، اجتماع، مقولات حقوقی و امور سیاسی در عرصه داخلی و مسائل بین المللی است، نمی‌شود بدون توجه به اینها راه حل اقتصادی ارائه داد. من هم عقیده و نظرم همین است. مگر می‌شود ما یک مشکل مهم را مثل مسائل اقتصادی را به راحتی از این منظر حل کنیم؟ در عرصه بین‌المللی ما نزدیک به دو دهه است که با تحریم روبرو هستیم، بعضی که اول گفتند که اصلاً تحریم مسأله مهمی نیست، حالا هم همین؛ باز هم می‌گویند تحریم مسأله مهمی نیست. دنیا تحریم فلج کننده را برای ما تحمیل کرده و ما ساده از کنار این می‌گذریم، حالا بعد از مدتی گفتیم نه تحریم هم مسأله‌ای است، ۲۰ درصد، ۳۰ درصد آزار به اقتصاد ما میدهد یا نقل و انتقال مالی را که تمام اقتصاد ما گرفتار آن است. ۱۰ سال است باید دیگر حل کنیم. ما در ۲۰۴ کشور جزء لیست سیاه سه کشور قرار گرفتیم. قفل شده تمام روابط تجاری و مالی ما. فعالان اقتصادی می‌خواهند چطور عمل کنند.
از آن طرف در داخل کشور یک حرکت‌هایی انجام می‌شود، به سفارتخانه حمله می‌شود، کل تبعات اقتصادی، سیاسی در حاشیه آن ایجاد می‌شود، به تحریم‌های ما اضافه می‌شود، حتی حوادث مهم بین‌المللی؛ مثل داستان اوکراین، تایوان و جا‌های دیگر اتفاق می‌افتد. ما مزیت‌هایی داریم، هزینه‌اش را میدهیم؛ سودش را نمی‌بریم و دیگران می‌آیند از این فرصت ما به نفع خودشان بهره برداری می‌کنند. فرصت‌ها را نمی‌توانیم شکار کنیم. چگونه ما باید مشکلات‌مان را حل کنیم، بدون توجه و فرصت شناسی از مسائل بین‌المللی؟ اقتصاد ما؛ اقتصاد بزرگی است، جامعه ما بزرگ است. صنعت ما حجمش بزرگ است، باید با دنیا کار کنیم، نیاز‌های مردم را باید تأمین کنیم به طور جدی. مقولات داخلی هم همین طور است، مگر می‌شود مسائل داخلی را نادیده گرفت.
رهبری سالیان سال دارند بیان می‌فرمایند، توجه می‌دهند ما را به مسائل اقتصادی، مقولات اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت بالا، ولی ما چقدر گوش کردیم. یک سره داریم آسیب می‌زنیم و این وضعیتی است که جوان‌ها و بسیاری از مردم را آزرده خاطر کردیم. مأیوس شدند. امروز ما نیاز داریم در عرصه خارجی به یک وفاق ملی، این اکسیر است، بدون وفاق ملی؛ مسائل بین‌المللی را نمی‌توانیم حل کنیم. در عرصه داخلی باید اعتماد بسازیم. به اعجاز اعتماد نیاز داریم. مردم ما؛ ما را باور ندارند و صادق نمی‌دانند. باید مردم ما را باور کنند و ما صادقانه راه حل‌های خود را به آن‌ها ارائه دهیم.
مجری: پیش از این که نوبت دوم را آغاز کنیم؛ در نوبت اول بعضاً نامزد‌های محترم خیلی کلی و حتی خارج از موضوع صحبت کردند، درخواست این است که حتماً در نوبت دوم در چارچوب سؤالاتی که مطرح شده، حتماً پاسخ بفرمایید. در نوبت دومی که هستیم سؤال جدیدی مطرح نخواهد شد، بلکه هر نامزد به مدت چهار دقیقه فرصت دارد تا دیدگاه‌ها و نظرات خود را راجع به دیدگاه‌ها و نظرات دیگر نامزد‌ها مطرح کند. فکر می‌کنم همه نامزد‌ها از میزان چهار دقیقه خود استفاده کردند و فکر می‌کنم فرصت چهار دقیقه برای همه نامزد‌ها باقی خواهد بود. به هر ترتیب اگر اضافه‌تر هم باشد، نهایت از شش دقیقه جمع بندی کم می‌کنیم. نوبت دوم را آغاز می‌کنیم، اما این زمان بندی به صورت دقیق و حساس محاسبه خواهد شد.
آقای قاضی زاده هاشمی چهار دقیقه فرصت دارید که راجع به دیدگاه دیگر نامزد‌ها صحبت کنید. از همین حالا شروع شد.
قاضی زاده هاشمی: همان طور که حدس می‌زدم حرف‌های کلی باز شنیدیم، حرف‌هایی که قبلاً تکرار شده، مردم به آن اعتماد کردند، فرصت دادند و در عمل یک دهه برای ما اقتصاد منفی ایجاد کرده. رشد اقتصاد منفی ایجاد کرده. تصمیمات اشتباه ما؛ هزینه‌اش را مردم و خانوار‌های ما می‌پردازند. اصلاً چرا دولت خانواده؛ اسم دولت را گذاشتم، چون دیدم هر تصمیمی ما می‌گیریم در ابعاد داخلی، خارجی، اقتصادی، سیاست مالیاتی، روابط سیاسی، امواج مردم را هم پشت آن تصمیم مان قرار میدهیم به عنوان یک نسخه شفابخش، اما این تصمیمات ما باعث می‌شود که سفره ایرانی مردم ایران در یک دهه کوچک‌تر شود. ما الان بیش از ۱۱ میلیون نفر مجرد داریم. مردم ما نمی‌توانند فرزندان خود را عروس و داماد کنند، آن چه که دلشان می‌خواهد. حجم طلاق اضافه شده، مشکلات از این دست ایجاد کرده.
من در دولت مردم و دولت خانواده به این مسأله جزئی دارم می‌پردازم که هر تصمیمی که می‌گیریم، به صورت عینی اثرش در سفره مردم چه خواهد شد و راهکار ارائه می‌کنم. البته، چون فرصت مناظره کوتاه است، در همان گفتگوی ویژه خبری، هم در برنامه کارشناس اقتصادی، شما با جزئیات این راهکار‌ها را عرض کردم. خواهشم هم این است که دوستان به جای این که باز بیایند موضوعاتی را مطرح کنند که نسخه‌های قبلاً ارائه شده است و نتیجه آن هم ما یک دهه پس دادیم و نتیجه؛ بد بوده، این را دوباره از طرحش بپرهیزند. این فایده‌ای ندارد، مردم دیگر باور نمی‌کنند. این که با چنین نسخه‌ای ما می‌توانیم مسأله را حل و فصل کنیم. ما اول از داخل باید شروع کنیم. ما الان اقتصادمان پیش بینی ناپذیر است، باید پیش بینی پذیرش کنیم. می‌خواهیم برویم بخش خصوصی را وارد مشارکت کنیم، آن را باید شریک راهبردی خودمان کنیم، جایی باید دولت وارد شود که بخش خصوصی وارد نشده، هر روز نباید تصمیم بگیریم از جیب صادرکننده بزنیم، یک روز گوجه را ممنوع کنیم، یک روز پیاز را، یک روز آزاد بگذاریم، او بگوید شما، چون نمی‌توانید مسیر خرید و فروش را درست اصلاح کنید، مرتباً دارید توقف می‌دهید روی اقدامات اقتصادی من.
دست از آزار و مردم‌آزاری مردم در بخش اقتصادی برداریم، مثل کاری که با شل و سفت کردن قوانین موضوع مالیات، مسائلی که در گمرک داریم، کار‌های خیلی خوبی در دولت شهید رئیسی شروع شد برای اصلاح این موضوعات. در صدور مجوز، ثبت اسناد و امثال اینها. می‌خواهیم سرمایه‌گذاری خارجی شروع کنیم، ما الان تمام انرژی که داریم خام می‌فروشیم مثل نفت، فرآورده‌ها را روی دست این کشور‌های همسایه ما می‌برند. ما رفتیم به تاجر کشور همسایه خودمان بگوییم تو بیا یک پالایشگاه کوچک بزن، من نفت خام را روزی که صادر کنم بدهم به شما، شما این را تبدیل به فرآورده کن، فرآورده هم مال خودت، اشتغال برای من ایجاد کن، ارزش افزوده اقتصادی برای من ایجاد کن، برای جلب سرمایه گذاری ما باید بسته مشترک درست کنیم، شهرک صنعتی مشترک درست کنیم. آن وقت از این تولیدات هم به صورت ویژه حمایت کنیم، بگوییم از شما عوارض گمرکی نمی‌گیریم، اشتغالش مال ما، ارزش افزوده‌ای که در حوزه مالیات ایجاد می‌کند، برای ما ایجاد کند. الان در راهبرد صنعتی‌مان، سیاست‌های ارزی و تجاری ما معکوس است. باید سیاست تجاری ما به نفع رفاه خانوار، به نفع تولید و سیاست‌های ارزی ما حتماً به نفع تولید و سیاست تجاری ما حتماً به نفع رفاه خانوار باشد. ما الان روغن‌مان را، نفت‌مان را داریم می‌فروشیم، با سه برابر قیمت داریم روغن خارجی وارد می‌کنیم، این همه شرکت دانش بنیان فوق‌العاده ما در کشور داریم که اینها می‌توانند با کیفیت بسیار بالاتر از این ایجاد کنند و نهایتاً ما باید کاری کنیم که مردم با ایجاد رقابت، قدرت انتخاب کالای با کیفیت و ارزان پیدا کنند.
مجری: آقای قالیباف؛ فرصت چهار دقیقه‌ای شما برای نقد سایر نامزد‌ها از حالا شروع شد.
قالیباف: ما برنامه هفتم، چون عزیزان اشاره کردند، آقای پزشکیان فرمودند انسجام و منسجم بودن در همه عرصه‌ها. من کاملاً این را قبول دارم. اینجا آقای پورمحمدی به این موضوع اشاره کردند که تنها اقتصاد نیست، فرهنگ هم هست، حتماً همین طور است. ما اگر فرهنگ کار، فرهنگ تولید، فرهنگ مصرف، اگر اینها را به آن توجه نکنیم، به همین خاطر که می‌گوییم پس وقتی حرف از سرمایه گذاری می‌زنیم، سرمایه گذاری یک بحث، خودش در رابطه با رشد اقتصادی؛ سرمایه‌گذاری است، یک بخش هم بهره‌وری، در بخش بهره‌وری؛ بخش عمده‌اش که نصفی. ما در برخی کشور‌هایی که متوسط در سال ۹ درصد رشد داشتند. نصف پنجاه درصد این ۹ درصد را فقط از بهره‌برداری استفاده کردند. بهره‌برداری یعنی درست استفاده کردن از مدیریت صحیح. یک رئیس جمهوری که قابلیت اجرای کار را داشته باشد. به این معنا که بتوانند از ظرفیت اندیشمندان و متخصصین استفاده کنند، تصمیم سازی کنند. بهره‌وری می‌تواند نصف از این هشت درصد باشد.
در همین برنامه؛ ما دو و هشت دهم درصد از هشت درصد را در بهره‌وری گرفتیم. حتماً ریشه در مسائل فرهنگی دارد. من کاملاً معتقدم اگر انسجام نداشته باشیم، نمی‌شود. یک بحث الان خود برنامه است، برنامه به هر حال یک سند شده و سند ملی ماست، حتماً ممکن است اشکالاتی هم داشته باشد، نقاط قوت هم دارد، الان خانواده؛ اساس کار است. مهمترین موضوع برنامه هفتم؛ خانواده‌محوری است، سبد خانوار در همه ابعاد آن. این دیده شده، بله ممکن است یک جا هم اشکال داشته باشد. ویژگی برنامه هفتم این است که در ماده ۱۱۸ این پیش بینی شده؛ شورای راهبری هر کجا در حین اجرا، هر فصل اشکالی در اجرای برنامه تحقق پیدا شود، کمیته‌ای پیش بینی شده به ریاست معاون رئیس جمهور و مجمع کمیسیون‌های دولت، اگر لازم شد اصلاح کنند، می‌آورند اصلاحش می‌کنند. ولی بدانیم بدانیم قانون هست، باید اجرایش کنیم، نه این که بگوییم بگذاریم آن را کنار. بگذاریم کنار، یعنی دو مرتبه انسجام را از دست بدهیم، یعنی برویم به سمت بهانه‌جویی، به سمت این نشود. نکته دوم که بسیار مهم است؛ ما هدر داریم میدهیم.
دوستان از بیش از ۹ میلیون بشکه نفت منظور انرژی فسیلی ماست، ۱۷ و نیم درصد آن هدر می‌رود. به این معنا هدر می‌رود یا در مصرف مان در نیروگاه‌ها هدر می‌رود یا در گاز‌های مشعل هدر میدهیم، از این انرژی در حوزه پتروشیمی که الان درآمدی قریب به بیست میلیارد دلار داریم، فقط هفت و نیم درصد آن را استفاده می‌کنیم. ما فقط این دقت را انجام دهیم که از این در ۴۴ درصد مصرف مان، ۴ درصد، از بخش ۱۷ و نیم درصد هدر می‌رود، ۳ و نیم درصد و این هفت و نیم درصد را ۱۵ درصد کنیم، در همین قلم ما دوبرابر خودمان را افزایش دادیم و ظرفیت‌های بزرگی داریم که هدر میدهیم. یک مدیر قوی می‌خواهیم که این کار را انجام دهد، ما اقتصاد را پیشینه پذیر نکردیم و با تصمیمات سیاستی و قاعده گذاری غلط، همین دو روز گذشته یک وزارت خانه تصمیم گرفته، بخشنامه صادر کرده است و الان داد همه درآمده است، در همین ۴۸ درصد گذشته، با این تصمیمات سرمایه فرار می‌کند و ظرفیت‌های داخل نمی‌آیند سرمایه گذاری کنند و این کار را انجام دهند، سیاست‌های به گونه‌ای است که صادرات مان را کند می‌کنیم و واردات را ترجیح میدهیم، ما با این راه می‌توانیم این ظرفیت را آماده کنیم.
مجری: آقای پزشکیان فرصت ۴ دقیقه شما آغاز شد.
پزشکیان: (قرآن و روایت به زبان عربی) سیرتاریخ، تجربه جهانی، تجربه بین المللی آدمی که را تقوا داشته باشد راه را برای او مشخص می‌کند، هیچ کشوری از جنگ جهانی دوم تا الان، بدون رشد صادرات و سرمایه گذاری خارجی رشد نداشته است، اصلا رشد بدون اینها امکان پذیر نیست. یعنی ما باید صادرات داشته باشیم، سرمایه گذاری خارجی داشته باشیم، برادرمان آقای دکتر قاضی زاده هاشمی که فرمودند، ما باز سرمایه گذار می‌آوریم، این یک نوع سرمایه گذاری است، بدون سرمایه گذاری نمی‌شود کاری کرد. ما گران می‌خریم، ارزان می‌فروشیم، ما نفت مان را الان کلی داریم ضرر می‌کنیم، چه کسی باید جواب بدهد این جوری مفت دارایی‌های مان را می‌فروشیم.
کی باید جواب بدهد؟ چیز‌هایی که راحت بخریم، گران داریم می‌خریم، مصوبه‌ای که ما کردیم تازه در بهترین شرایط آن ماشین‌های دست دوم شده است، برای ما افتخار که از آن جا بخریم. یعنی این برازنده جامعه ما ایرانیان است که ماشین دست دوم، تازه دولت دلار ندارد بدهد. خوب نمی‌تواند بدهد، برای این که بدهد برای همین ماشین دست دوم مشکل ایجاد می‌شود. تحریم فاجعه است، این که تحریم را بگوییم دور می‌زنیم، بله دور می‌زنید، ولی در مسیر غلطی که می‌رویم کلی بخور بخور وجود دارد. از نظر آمار و از نظر فساد در دنیا نفر پانزدهم از آخر هستیم، نفر پانزدهم از آخر هستیم، این همه بخور بخور از کجا می‌آید و بعد هم کسی نمی‌تواند جلوی آن‌ها را بگیرد.
اگر شفافیت را نیاوریم در اقتصاد و مسیر‌ها را روشن نکنیم و صادر نکنیم، اگر با دنیا رابطه نداشته باشیم، چین قرار بوده است، ما رفتیم آن جا، با هم توافق کردیم، بیاید سرمایه گذاری کند، گفتند؛ تا‌ای اف تی اف تان را حل نکنید، سرمایه گذاری نمی‌کنیم. خوب بیاید بکند اگر راست می‌گویند. امکان ندارد بدون وارد شدن به این چارچوب‌ها سرمایه گذاری خارجی را وارد کنیم و امکان ندارد با این تحریم‌هایی که درست کردند یک شریک درست تجاری داشته باشیم، مگر این که یک عده آدم‌های همین جوری جمع کنند و شریک تجاری شوند این وضعیت اقتصادی از اول تا حالا، چهل سال است که می‌گوییم درست می‌کنیم روز به روز پول مان بدتر می‌شود و قدرت خرید مردم بدتر می‌شود و می‌گوییم پول میدهیم وقتی که می‌خواهید پول را چاپ کنید و بدهید پولت بی ارزش می‌شود. پول از کجا می‌آورید، باید درآمد کسب کنید، چطور می‌خواهید درآمد کسب کنید.
یک مقدار از مسائل که آقای قالیباف فرمودند، دقیقا این است که می‌توانیم در داخل با کنترل انرژی و بهره وری و افزایش کارایی یک کار‌هایی بکنیم، ولی نمی‌توانیم تکنولوژی جدید را وارد صنعت نفت کنید. ما داریم مخازن نفت را با این تکنولوژی‌های غلط از دست میدهیم، برای این که چهل درصد بهره وری داشته باشیم در نفت، فقط ۱۲-۱۳ درصد بهره وری داریم یعنی سی – چهل درصد را داریم در حقیقت مفت از دست میدهیم که دیگر بازیافت نمی‌شود کرد. این را کی باید جواب بدهد؟ این است که کارگر، کارمند، توی همین حقوق‌هایی که الان میدهیم تورم چهل درصدی است، ولی پرداخت ما ۲۰ درصدی است در بهترین شرایط با این روند امکان پذیر نیست و ما باید نگاه مان را عوض کنیم نخبه‌ها دارند می‌روند و سرمایه هم دارد می‌رود، ما می‌گوییم درستش می‌کنیم و از این وعده‌ها میدهیم و روز به روز وضعیت مردم را بدتر می‌کنیم، اگر قرار است درستش کنید، خوب کجا را با این تئوری را درست کردند در دنیا که ما می‌خواهیم مملکت مان را مشابه آن روند می‌کنیم، کدام تئوری و کدام دانشمند می‌گوید این روند را بروید درست می‌شود.
مجری: آقای جلیلی ۴ دقیقه شما شروع شد.
جلیلی: این مطالبی که گفته شد با توجه به برخی از پرسش‌هایی که شد خوب است مصداقی صحبت کنیم، ما اگر می‌گوییم رشد هشت درصد محقق می‌شود لازمه اش این است که فرصت‌ها را ببینیم، اما بحث این است که چگونه محقق می‌شود ناظر به پرسش‌هایی که شد چند تا نکته عرض کنم. ما باید اولویت داشته باشیم، اگر ما می‌گوییم، ما باید صادرات داشته باشیم، ارزآوری داشته باشیم، این باید تبدیل شود به ماموریت برای تک تک دستگاه‌ها موقعی نیست که فقط ۴ تا پروژه تعریف شود و بگوییم ارز آوری. سوال من این است این ظرفیت بزرگ دانشگاه‌ها را داریم، اساتید محترم، دانشجویان و دانش آموختگان، چه ماموریتی برای اینها تعریف کردیم برای اجرای همین برنامه ۵ ساله، ظرفیت بزرگی است، ظرفیت علمی، امروز با فناوری که امروز خوشبختانه کشور از آن برخوردار است می‌توان موفقیت‌های بزرگ را انجام داد.
همین موفقیت‌ها بود همان کسی که می‌گوید راهبرد فشار حداکثری، گفت شکست فاحش خورد، چرا، یک وقت بود در یک دوره‌ای می‌گفتند کاری نمی‌شود کرد، اما با برنامه ریزی و با نگاهی که شهید عزیزمان آقای رئیسی دنبال کردند همین بحث‌هایی که می‌گفتند جذب سرمایه نمی‌شود، کسانی که می‌گفتند اینها با ما روابط نخواهند داشت مگر این که توافق یا فلان چیز امضا شود، اما آمدند با شما توافق‌های طولانی مدت بستند و رسما امکان همکاری راهبردی با شما می‌کنند و هیج جا نمی‌گویند اول باید فلان موضوع انجام شود، حتی یک بشکه نفت ایران نباید بفروشد می‌آید از شما بیش از یک میلیون بشکه نفت می‌خرد. نگاه مان نه به بعضی از ضعف‌های القایی باشد و فرصت‌های مان نبینیم حتما این موفقیت‌ها به دست نمی‌آید، بحث این است برخی از سوال‌هایی که فرمودند بله برخی از کار‌ها باید انجام شود، برای جذب سرمایه گذاری حتما قبلا بسته انجام داده باشید و پروتکل هاش انجام شده باشد که اگر هر کس در داخل و خارج سرمایه گذاری کند دوباره در درون ساختار اداری شما گیر نکند.
اگر سوال می‌کنند راجع به پیمان سپاری ارزی، اگر یک سازوکار دقیق و درست نداشته باشید آن موقع چه صادرکننده و چه واردکننده در این مسیر دچار مشکل می‌شود و برای همین موضوع شاید ده‌ها ساعت جلسه گذاشتیم وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم یک ایرادی در فرآیند تخصیص و تامین ارز وجود دارد که اگر این شما برطرف کرده و کوتاه کنید حتی من یک مثال بزنم، الان ما یک چیزی نزدیک ۱۳ و ۶ دهم میلیارد دلار واردات محصولات اساسی کشاورزی را داریم با بررسی که کردیم اگر این فرآیند اصلاح شود می‌تواند به ۱۰ میلیادر دلار برسد و دست خود ماست و شش ماه بعد این را کاهش بدهیم و بدانیم و اولویت‌های شما مشخص باشد.
اشاره کردند هر روز سرمایه بیاید، درآمد زیاد شود، ولی اگر خدای ناکرده دچار نشتی‌هایی باشد، منابع شما، آن جا‌هایی که باید حفظ کند مشکلات باشد این حتما شکل نمی‌گیرد. همین مجلس در برنامه هفتم یک بحثی را خیلی دنبال کردیم و مجلس استقبال کردند، شما در درآمد‌هایی که کسب می‌کردید بین دو درصد تا چهار درصد طبیعی است که پرتی داشته باشد، چرا سرمایه ملت باید پرتی داشته باشد چیزی که چند میلیارد دلار می‌شود و می‌تواند خیلی از پروژه‌ها را با آن کمک کنید. باید رئیس جمهور بداند چه مشکلاتی، چه نقص‌هایی وجود دارد، اما از آن طرف چه فرصت‌هایی وجود دارد که با رفع آن نقص‌ها این فرصت‌ها بتواند شکوفا شود.
مجری: آقای زاکانی فرصت ۴ دقیقه شما شروع شد.
زاکانی: مردم عزیز ما می‌توانیم، این صحبت‌های ناامید کننده شما را ناامید نکند.
بنده چهارتا نکته گفتم، صریح، کلی گویی هم نکردم، گفتم آزادسازی اقتصاد از کمند دلار و پیگیری افزایش و تقویت ارزش پول ملی، جلوگیری از خام فروشی با تکیه بر دانش، حاکمیت مردم در عرصه اقتصاد، ما اصل ۴۴ را انجام دادیم قانون آن را، اما اختصاصی کردیم، خصوصی سازی نکردیم. نکته بعد هم خلق ثروت و توزیع عادلانه آن، این هم در مسیر مشارکت خود مردم است، مردم نباید اعانه بگیر باشند، مسیر غلطی را در گذشته ما طی کردیم. این نکته اول، این چهار ویژگی ان شاءالله در آینده باز می‌کنم تا ببینید چه زیبا می‌شود مملکت را اداره کرد، این صحبت‌هایی که می‌شود شما را ناامید نکند. آقای قالیباف راجع به نقدینگی صحبت کردند که شش برابر شده است من بیانم این است که اصل نقدینگی مفید است، مهم است که این نقدینگی سرگردان نشود و جای خاص برای آن تنظیم شود و برود آن جا سرمایه گذاری شود.
در چین نسبت نقدینگی به تولید ناخاصل داخلی اش بیش از ۲۰۰ برابر است میانگین دنیا ۱۴۰ برابر است، ولی ایران ۷۵ درصد است. آن بیش از ۲۰۰ درصد، ۱۴۰ درصد میانگین دنیاست، ایران ۷۵ درصد لذا نقدینگی به ذات بد نیست. نکته دوم راجع به آقای پزشکیان که نکات کلی بیان کردند همه چیز را به همه چیز گره زدند، نتیجه معلوم نشد که چی شد، ته‌اش درآمد که نمی‌توانیم. من تعجب کردم که ایشان چه جوری نامزد ریاست جمهوری شده است و اسباب تعجب ماست، اولا ناظر به موضوع کار من عرض کنم خدمت شما آقای پزشکیان مردم الان اطلاعات و آمار دست شان است و ترکیه جزو ناتو است و هم دبیلیو اچ او عضو است و اف‌ای تی اف ایشان عرض کردند در مرکزیت آن قرار داد و طی ۲۰ سال گذشته تا امروز از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳، ۲۵۰ میلیارد دلار در آن سرمایه گذاری شده است و اروپایی‌ها هدف اول سرمایه گذاری شان است، همین ترکیه سال ۲۰۲۳، ۲۵۰ میلیارد دلار صادرات داشته است، اما ۷۰ درصد تورم دارد آقای پزشکیان، ارزش لیرش هم از ۵ سال پیش از یک دلار شده است الان ۳۲ لیر یک دلار، اینها همه می‌شود تحلیل اقتصادی کرد.
شما که الحمدالله موضوع دانش و علم مبنا قرار می‌دهید این جا هم باید تاکید و توجه داشته باشید، علاوه بر این که راجع به چین صحبت کردیم، ما شهرداری تهران بودیم رفتیم چین ۱۳ میلیارد یورو تفاهم نامه نوشتیم و قریب ۲ میلیارد یورو قرارداد نوشتیم و بیش از ۳۴۰ میلیون یورو من ضمانت نامه گرفتم و می‌شود این کار را کرد مگر از مسیر درست رفت و دنبال کرد. موضوع رشد هشت درصد هم توجه به موضوع نیروی انسانی و سرمایه و در کنار آن آموزش از اهمیت بالایی برخوردار است. آقای پورمحمدی نکاتی گفتند که در مورد بعد نکاتی را عرض می‌کنم که مبنا راه را اشتباهی رفته اند، مسیر دیگر رفتند با این جور مسایل نمی‌شود دولت و حکومت داری کرد، بله می‌شود شعار داد و حرف زد و حرف‌های کلی و قشنگ زد، ولی نمی‌شود مشکل مردم را حل کرد.
مجری: آقای پورمحمدی فرصت ۴ دقیقه شما از حالا شروع شد.
پورمحمدی: من هم به گذشته نظام، مردم، دولت‌ها افتخار می‌کنم و به توان ملی خودمون خیلی باور دارم و فکر می‌کنم کار‌های بسیار بزرگی مردم ما، ملت ما، نظام ما انجام داده است، ولی واقعیت‌ها را نباید نبینیم و انکار کنیم، طبیعی است که نکات قوت داشتیم و فراوان هم هست و با توجه به نقاط قوت مان می‌توانیم ضعف‌های مان را حل کنیم. عملکرد گذشته راهنمای آینده است، قبلا مگر ما برنامه هفتم نیستیم، شش تا برنامه بوده است و همه قانون بوده است و لازم الاجرا بوده است. همه هم قانون بوده لازم الاجرا بوده چرا رهبری فرمودند سی تا سی و پنج درصد اجرا شده مگه قانون نبود چرا اجرا نشد مشکلش چی بود؟ فقط مجریان بودند، کارشناسان بودند، شاید برنامه‌ها هم اشکال داره فکر بکنیم، چرا فقط کلی می‌خواهیم یک اصولی را یک آرمان‌هایی را یک رویا‌هایی را مطرح کنیم، هشت درصد حتما درست است کشور نیاز هم داره، ولی الزاماتش محقق می‌شود خب آخه این برنامه باید امکان اجرا داشته باشد.
برنامه قبلی هم هشت درصد بوده، ماقبلیش هم همین طور بوده چرا اجرا نشده؟ ببینید؛ همین برنامه در ماده الحاقی سی و پنجش ۲۵ مورد آمده که اشاره هم کردند دوستان شش ماه تا یک سال وقت داره تکمیل بشود دولت‌ها بیاورند حالا دولت قبلی جناب آقای رئیسی اون اصلا برنامه پیشنهاد داد با مجلس دو سال طول کشید برنامه تصویب بشود کشور دو سال بی برنامه بود، حالا یک مجلس دیگه یک دولت دیگه برنامه تصویب کرده بایست یک دولت دیگه اجرا کند که شعارهایش متفاوت است این جا شش نفریم با شعار‌های متفاوت باید ما تعهداتمان را عمل کنیم به مردم، مردم از ما قول و قرار گرفتند، فردا می‌گوییم این قدر مسکن می‌سازیم، این قدر اشتغال ایجاد می‌کنیم، برنامه باید جواب آن‌ها را بدهد، خب برنامه که ما پیشنهاد ندادیم ببینید ساختار برنامه مشکل دارد، الان جایش این جا نیست، من باید جای دیگه بحثش را انجام بدهم.
به هر حال نمی‌شود شما ۲۵ تا موضوع مهم که اولیش است تجهیز منابع مالی برای تحقق این رشد هشت درصدی آقای قاضی زاده گفتند مثلا دویست، دویست و پنجاه میلیارد دلار که من کمتر فکر می‌کنم خوش بینانه می‌گوییم ۵۰ درصد از منابع داخلی تامین بکنیم یعنی از ریال چیزی حدود شش هزار همت خواهد شد این از کجا می‌خواهیم تامین کنیم مردمی که به ما اعتماد ندارند در بورس سرمایه شان از بین رفته پول هایشان را تبدیل به دلار و طلا می‌کنند جای پراکنده می‌برند حاضر نیستند به تولید هدایت کنند تا اعتماد نسازیم ما را باور نکنند که نمی‌شود رشد اقتصادی داد و تازه می‌گوییم از منابع خارجی حالا در این برنامه آمده ده میلیارد یورو این ده میلیارد یورو نمی‌شود این سیاست‌های این برنامه هشت درصدی را تبعا اجرا کرد. ببینید نمی‌شود ما خودفریبی یا خوشبینانه با مسایل برخورد کنیم.
به هر حال کارشناسان مسایل را می‌بینند، مردم دارند لمس می‌کنند، من تازه این حرف‌هایی که این جا زدم، با کارشناسان متعهد باسواد دانشگاه‌های معتبر و صنعتی و تهران و شریف و علامه و جوانان انقلابی بسیار هم جدی، تعابیر خیلی تندی کردند، من نمی‌خواستم آن تعابیر را بگویم و بدبینی ها، اینها دلیل ندارد ما مایوس شدیم و فکر کنیم نمی‌توانیم مایی بودیم که این راه را تا اینجا پیمودیم این قدرت‌ها را تولید کردیم با این جایگاه والا در عرصه بین المللی و جهانی قرار گرفتیم، در مقابل این تحریم سخت ایستادیم، این توانمندی ملی است که ما را به این جا رسانده والا فروپاشی شده باشیم آن‌ها تحریم فلج کننده تحریم خیلی مهم است ما مهمتریم، ما قدرتمندتریم قدرت خودمان را باور کنیم البته اشتباهات خودمان را بپذیریم با مردم صادق باشیم قرار‌های درست بگذاریم وعده‌های درست بدهیم برنامه‌هایی که نمی‌شود اجرا کرد اینها مطرح نکنیم اینها نمی‌شود مثل گذشته می‌شود دوباره باید برویم بین مردم و ناباوری شان تکرار شود.
مجری: به این ترتیب مرحله اول از این مناظره را به پایان بردیم با موضوع برنامه هفتم و رشد اقتصادی و حالا مرحله دوم را با موضوع مردمی سازی اقتصاد آغاز می‌کنیم و طبق مرحله اول در ابتدا طرح پرسش کارشناسانی که سوالاتشان را در قالب تصویر مطرح خواهند کرد و سپس فرصت‌های چهار دقیقه‌ای نامزد‌های محترم.
سوال ها:
آقای محمدجواد ایروانی، وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: با عنایت به این که در شعار سال قبل و مهار تورم از طریق رشد تولید تاکید شده و شعار امسال هم جهش تولید منوط به مشارکت آحاد مردم است برای موضوع مهم جهش تولید برای سرمایه گذاری و برای مشارکت آحاد مردم چه الگو‌ها و برنامه‌های مشخصی دارید؟
آقای محمد خوش چهره، نماینده سابق مجلس: از آن جایی که تجربه خصوصی سازی در ایران یک فراز و نشیب‌ها و چالش‌هایی این را در اجرا نشان میدهد رویکرد خصوصی سازی در ایران یک فراز و نشیب‌ها و چالش‌های جدی را در اجرا نشان میدهد رویکرد یک رئیس جمهور فکر می‌کنید برای تاکید روی طرح‌های مردمی کردن اقتصاد و تولید چی می‌تواند باشد؟
آقای حمیدرضا فولادگر، عضو شورای مالی اجرای سیاست‌های کلی اصل ۲۴: ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ در سال‌های ۸۴ و ۸۵ به قصد یک تغییر ریل در اقتصاد کشور بود و انتقال از یک اقتصاد دولتی به اقتصادی که دولت در آن نقش اصلی خودش را ایفا بکند یعنی نظارت، سیاست گذاری، تنظیم گری و حضور آن جایی که مردم نمی‌توانند حضور پیدا کنند و بقیه مسایل اقتصادی را به مردم بدهد و تصدی گری اقتصادی نداشته باشد، به نظر شما چه اتفاقاتی افتاد که این سیاست‌ها و جامعه خوب اجرا نشد؟ ایجاد زمینه رقابت، رفع انحصار و نوعی آماده کردن محیط کسب و کار برای حضور مردم در اقتصاد چرا به آن‌ها پرداخته نشد و آیا ما نباید مسیر خصوصی سازی مان را با اصلاح روش‌ها ادامه بدهیم؟
آقای سیدحمید پورمحمدی، معاون اقتصادی سابق سازمان برنامه و بودجه کشور: از سوی مقام معظم رهبری مکرر تاکید شده جایی که بخش خصوصی می‌تواند فعالیت کند شرکت‌های دولتی ورود نکنند نهاد‌های عمومی غیردولتی و شرکت‌های مشهور به خصولتی‌ها هم ورود نکنند، تدبیر شما برای این که دست بخش خصوصی را باز کنیم و از طرف دیگه شرکت‌های دولتی و نهاد‌های عمومی غیردولتی را در بازار رقابت اقتصادی محدود کنید چیست؟
آقای محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: یک چیزی بنگاه‌های به اصطلاح شاید به اصطلاح خوبی هم نباشد، ولی مشهور شده بنگاه‌های خصولتی راه افتاد که اینها نه دولتی هستند نه خصوصی هم دولتی هستند هم خصوصی به قول معروف شترمرغی هستند که می‌گویند بار ببر می‌گویند ما مرغیم بگوییم تخم بگذار می‌گویند ما شتریم. برای این که بنگاه‌های خصولتی را از این چرخه اقتصاد هم بهره وری شان را بالا ببرید و هم به صورت جدی به مردم واگذار شود چه برنامه‌ای دارید؟
آقای داود دانش جعفری، وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی: در سیاست‌های خصوصی سازی که در گذشته در ایران پیاده شده نقش شبهه دولتی‌ها خیلی پررنگ است یعنی اکثر واگذاری‌ها به جای این که به مردم و بخش خصوصی واقعی باشد به شبهه دولتی‌ها واگذار شده است در حالی که اینها هم منابعشان به نوعی غیرمستقیم ربط به دولت دارد یا بخش عمومی دارد از نظر شما در صورتی که بخواهد برنامه اقتصادی در کشور پیاده بکنید نقش شبهه دولتی‌ها را در واگذاری‌ها چگونه می‌بینید؟ کلا سیاست شما برای استفاده از منابع مردم در اقتصاد چیست؟
مجری: پیش از این که پاسخ‌های نامزد‌های محترم را در مرحله دوم با موضوع مردمی سازی اقتصاد را بشنویم، زمان بندی و گزارش آن را باهم یک مروری داشته باشیم. در مرحله اول که در این گزارش مشخص است که هر نامزد محترم در هر نوبت چه میزان صحبت کردند زمان‌های اضافه از شش دقیقه جمع بندی کسر خواهد شد و اگر زمان کوتاه‌تر استفاده شده باشد این زمان به مرحله بعد هم همان طور که توضیح داده شد منتقل نمی‌شود و ذخیره نخواهد شد.
سوالات کارشناسان محترم را شنیدید مانند مرحله اول به ترتیب نامزد‌های محترم به مدت چهار دقیقه هر یک فرصت پاسخ گویی خواهند داشت.
قاضی زاده هاشمی: پاسخ کارشناسان محترم را باید بدهیم؟
مجری: بله.
قاضی زاده هاشمی: ما کارشناس نیستیم، ظاهرا بعضی از دوستان هم بنا ندارند بحث کارشناسی بکنند در جلسه. به احترام این کارشناسان محترم حضرتعالی چند تا کلمه بگویم اولا، چون یکی از عزیزان گفتند که دولت‌ها جدیدا بنده به عنوان کسی که جزو کابینه شهید رئیسی بودم به برنامه‌های ایشان که تبلورش برنامه تحول دولت مصوب شده و لایحه برنامه هفتم که اعطا شده به مجلس بنده خودم را ملزم می‌دانم و همه آن تعهدات را به لطف خدا حتما اجرا خواهیم کرد مردم هم وقتی اعتمادشان از دست می‌دهند که سیاستمداران اعتماد به نفس نداشته باشند و بیایند داشته‌ها و اتفاقات مثبتی که اتفاق افتاده را نادیده بگیرند و سیاه نمایی بکنند نگاه کنید بلکه در بحث خصوصی سازی اشکالات و اشتباهاتی داشتیم که باید برگردیم ببینیم کی اتفاقات افتاده خودش محل بحث است اختصاصی سازی کردیم مردم بعد از عمری ثروت برخوردار باشند، بحث سهام عدالت کار خوبی بود، اشکالش این بود که دولت مدیریت سهام عدالت را حفظ کرد و مدیریت سهام عدالت هم به مردم واگذار می‌شد نه این که حیات خلوت سیاسیون بشود. کارخانه‌ها را دادیم به بخش خصوصی بعضا قانون رعایت نکردیم حقوق کارگر را و اینها رعایت نشد مجبور شد دولت و قوه قضاییه دخالت بکند و این را حل و فصل بکند. درخصوصی سازی ما باید کاملا رقابتی باشد، شفاف باشد، پشت یک اتاق شیشه‌ای باشد این مفهومش این است که ابزاری که الان وجود دارد بورس است یعنی ما باید بنگاه‌های غیرکارآمد را که بعضا دولت‌ها به جای بدهی خودشان ببخشید به بعضی از این نهاد‌ها انداخته اند این را ببریم اول بهره ور کنیم ببریم در بازار بورس حساب‌ها شفاف باشد بعد بریم آن جا و واگذار بکنیم آن وقت مجبور نیستیم خیلی سریع برگردیم.
این معنیش این نیست که ما سهم دولت را در سرمایه گذاری‌ها کم کنیم دولت یک پایه اصلی سرمایه گذاری است دولت تصدی گری نباید انجام بدهد. این که می‌گوییم باید کاهش پیدا کند سهم دولت در اقتصاد مفهومش این است که بجز امور حاکمیتی که امنیت آموزش بهداشت که این جا دولت تمام عیار باید وسط ماجرا و میدان باشد و تضمین بکند اینها را این کالا‌های اساسی را برای عموم مردم جای دیگری آن جایی باید باشد که یا مردم نمی‌خواهند یا نمی‌توانند در اقتصاد نقش داشته باشند نگاه کنید مثلا ما بزرگراه‌ها را اگر تعرفه هایش را واقعی کنیم همین سرمایه گذاران داخلی ما با ایجاد کنسرسیوم ها، اجتماع‌های اقتصادی می‌آیند و با کمک اهرمی شدن منابع تسهیلات این را انجام می‌دهند این کار بخش خصوصی است دلیلش سیاست گذاری غلط ما است، اما در همان حوزه جاده روستایی را نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم، چون اصلا مساله، مساله اقتصادی نیست. این جا را باید دولت برود و سرمایه گذاری کند.
نکته بعدی این است که دولت نباید با بخش خصوصی رقابت بکند، بخش خصوصی بخش مردمی اقتصاد شریک راهبردی دولت است دولت باید تلاش کند لذت ببرد از این که بخش خصوصی توسعه پیدا کند، چون ماخذ مالیاتش افزایش پیدا می‌کند کمک می‌کند که درآمد‌های مالیاتی دولت افزایش پیدا کند و هرچه قدر بخش خصوصی فعال‌تر باشد درآمد‌های بخش عمومی اشتغال و هزینه‌هایی که ناشی از بیکاری در دولت بار می‌شود کاهش پیدا می‌کند یعنی هم درآمد‌های دولت افزایش پیدا می‌کند هم هزینه‌هایی که هر سال در بودجه ما پیش بینی می‌کنیم کاهش پیدا می‌کند بقیه اش را در بخش بعدی می‌گویم.
قالیباف: به مردم عزیزمان می‌خواهم بگویم نکاتی که این جا مطرح می‌شود ما به هر حال برای رشد هشت درصد سرمایه گذاری داریم و بهره وری از نظر بنده حتما بهره وری ارجح است نسبت به سرمایه گذاری دلیلش این است که بهره وری الان این فرصت را به ما میدهد که ظرفیت‌هایی که موجود داریم اینها را حفظش کنیم دنبال کنیم خود این بسترسازی می‌کند برای ادامه سرمایه گذاری هم بیاید ما الان داریم اشاره کردم بخش عمده‌ای را داریم هدر میدهیم به درستی آقای دکتر پزشکیان گفتند که ما خودروی دست دوم می‌آوریم ارز نداریم بدهیم که آن‌ها را وارد کنند من می‌گویم ارز داریم همین الان در سال گذشته هشت میلیارد دلار فقط ما در حوزه خودرو ارز داریم و چه ماشینی درآوردیم این وضعی که هست کیفیت قیمت همه چی دولت ناراحت مردم ناراحت خب چرا هشت میلیارد دلار را میدهیم آن جا این می‌شود بهره وری، نکته‌ای که آقای زاکانی گفتند در رابطه با نقدینگی قطعا این شکلی است، ولی بدانیم نقدینگی که الان دست ما است ما حتما به کیفیتش توجه داریم نه به کمیت آن می‌تواند بیشتر هم باشد، ولی نقدینگی که الان بیش از هزار همت است این دیگه از کمان برنامه ریزی خارج شده این دیگه الان در مجموعه است.
در همین برنامه هفتمی که الان تصویب شده درماده هشت آن بند الحاقی آن دولت را موظف کرده در همین سال ۱۴۰۳ بانک یکی از بانک‌های تخصصی را تبدیل به بانک توسعه بکند، همه نقدینگی بیاید آنجا، فقط برود در پروژه‌ای که برای زیرساختی است، نگاه کنید این ظرفیت‌ها است، من اشاره کردم همین الان ما دوستان می‌دانند که در ال پی جی آن چیزی که در مدار خزانه اداره می‌شد ۲۷ همت بوده در سال ۱۴۰۰، مجلس یازدهم پیگیری کردیم، کنترل کردیم، آنجا دیدیم که آن‌ها در واقع آنجا دارند حیف می‌شود به این معنا که ۶ رده پایین‌تر برای اینها تصمیم می‌گیرند، ال پی جی در سالی که گذشت ۱۸۰ همت شد، یعنی این حجم از پول چطور؟ از مدیریت خارج است، بهره وری یعنی همین، در معادن هم همین است، در حوزه بحث یارانه‌ها من اشاره کردم سه و نیم برابر ما الان داریم هدر میدهیم یعنی ۱۲۶۰ همت، یعنی ۵۰ درصد، لذا من می‌خواهم بگویم که حتی در حوزه تحریم، بله حتما تحریم اثر می‌گذارد، بنده معتقدم در اولویت برنامه ام توضیح دادم همه دستگاه‌های دولتی یک طرف، دستگاه دیپلماسی ما یک طرف، باید برود رفع تحریم را حل کند، تلاش کند، ما طرح مشخص و روشن داریم، اقدام با اقدام می‌شود دنبال کرد، یکی از ضعف‌ها مثل همین است که بنده اشاره می‌کنم، این عدد و رقمی که به شما می‌گویم دقیق می‌گویم ۱۰۴ میلیارد دلار ما فقط پرت داریم در همین حوزه بهره برداری در سال، یعنی آن عددی که دویست و خورده‌ای فقط در بهره وری این جا آمده می‌شود، همه اینها نشان میدهد که مردم عزیز ما بدانند انتخاب یک رئیس جمهور درست که بتواند این ظرفیت‌هایی که دارد از دست ما می‌رود وجود دارد، همین الان قرارداد‌های ما با چین باز مانده، تفاهمات اجرایی نشده، با روسیه همین طور است، از ظرفیت شانگهای، از ظرفیت بریکس، در انضباط مالی، اینها را من در دور بعد توضیح می‌دهم، من معتقدم برنامه هفتم با همین نکته‌ای که به انسجام توجه کنیم، به موضوعات زیرساختی فرهنگی توجه کنیم، اهمیت به مردم بدهیم و با آن‌ها مشارکت واقعی داشته باشیم.
مجری: متشکرم، جناب آقای پزشکیان فرصت ۴ دقیقه‌ای شما از همین الان شروع شد.
پزشکیان: در رابطه با ادامه بحث‌هایی که آقای قالیباف کردند قطعا اگر مدیریت اصلاح بشود یکسری مسائل هزینه‌ای مطمئنا می‌شود از آن محافظت کرد که آن برنامه اش مفصل است و در اصلاحاتی که در دنیا انجام گرفته در ۴۰ کشوری که بانک جهانی بررسی کرده، ۳ تا اصل و ۵ تا استراتژی در آن دیده شده که اگر این را در کشور ما عملیاتی کنیم، یکسری از مشکلات داخل را خواهیم توانست حل کنیم، این سه تا اصل چه کسی مسئول است؟ چطور باید اقدام بکند در هر کدام از این قسمت‌هایی که فرمودند و چگونه باید پاسخگو باشد؟ اگر ما تصمیم گرفتیم و خراب کردیم چه کسی باید جواب بدهد؟ این تصمیمات ما اگر مردم را وضعیت شان را بدتر کرد چه کسی پاسخگو است؟ این سه تا اصل، ۵ تا استراتژی وجود دارد، این که عملکرد این انسان‌ها چگونه است؟ چون ما خیلی از جا‌ها آدم‌هایی را آوردیم که اصلا کاری هم نمی‌کنند و اصلا کارایی هم ندارند و فوق العاده مدیریت هم می‌گیرند، پول را بر اساس نتیجه کار پرداخت کنیم یعنی پرداخت عملکردی که اصلا این کار هم نمی‌کنیم، پول‌ها را داریم میدهیم، هزینه‌ها را داریم انجام میدهیم، نتیجه هیچی، هر چقدر هم. کسی که دارد مدیریت را بدتر می‌کند و هزینه اضافه می‌کند فوق العاده مدیریت می‌گیرد، چرا باید به کسی که دارد ضرر میدهد ما فوق العاده مدیریت بدهیم؟ این روند اصلاح مدیریت است، بعد خصوصی سازی است یعنی آن جا‌هایی که باید به خصوصی بدهیم باید بدهیم، این را هم کسی می‌تواند بکند که باز آن بک گراند علمی و توان علمی را دارد وگرنه یک عده آدم‌هایی را بگذاریم دوست خودمان را و حزب خودمان و جناح خودمان را و بعد بگوییم بیا این کار را بکن همین اتفاقاتی می‌افتد که در این ۴۰ ساله افتاده است حالا من نمی‌دانم فردا اگر چطور شد، دولت‌ها گفتیم، دولت آقای رئیسی، دولت‌ها در این روند این مشکلات را داشتند، آن قرارداد‌ها کنتراتی و یا شرکتی واگذار کردن و طبق اینها عمل کردن است، اینها تجربیات بین المللی است، این حرف‌هایی که ما می‌گوییم ما اله می‌کنیم باید این عزیزان بگویند این روش را کدام رفرانس علمی این حرف را زده؟ کدام مملکت این روش را رفته که غیر از این چارچوب‌ها است که نتیجه گرفته؟ این را چند درصد از کارشناسان مملکت ما این حرف‌ها را قبول دارند که ما می‌گوییم باید این کار را بکنیم؟ کسی که می‌گوید من این کار را خواهم کرد هلاک خواهد شد، آن کسی که با عقل دیگران و اندیشه دیگران مشورت می‌کند دارد نجات پیدا می‌کند، من بار‌ها این را گفتم، کدامیک از ما‌ها اگر مریض می‌شویم می‌رویم پزشکی که مثلا هم حزبی، هم جناحی و هم دسته‌ای است؟ می‌رویم پزشکی که علم دارد، می‌فهمد، دنبال پزشک کارشناس می‌گردیم، ما این کار را نمی‌کنیم، در اقتصاد، در صنعت، در کشاورزی، در تجارت، نتیجه هر تئوری درستی هم بدهید دست آن کسی که اسمش را گذاشته کارشناس، حال مریض را بدتر می‌کند یعنی اصلا امکان ندارد درستش کند شما بهترین روش را الان طراحی کنید اگر درست هم باشد، بدهید دست کسی که کارشناس این قصه نیست، خرابش می‌کند. در نتیجه اینگونه چگونه ما این نیرو‌های کاردان و باتجربه را بیاوریم سر کار و از آن‌ها استفاده کنیم؟ در تئوری بگوییم ما ال خواهیم کرد خیلی وقت‌ها از این حرف‌ها می‌زنیم، همه گفتند ما هشت درصد رشد میدهیم چرا ندادند؟ آن آدم‌هایی که ادعا می‌کنند، اگر قدرت به دست گرفتند و نتوانستند این کار را بکنند باید در مقابل این مردم محاکمه بشوند، الان بازنشسته‌های ما زندگی نمی‌توانند بکنند، معلمین ما زندگی شان نمی‌توانند همه کسانی که کارمند هستند گرفتار شدند چه کسی باید حل بکند؟ با شعار‌های ما حلش می‌کنند؟ با تجربه‌های بین المللی، با کار کارشناسی، با مستندات علمی، با تجربه روشن دنیا است که اگر ما به آن متکی بشویم می‌توانیم یک راه حلی پیدا کنیم، مغز‌ها دارند فرار می‌کنند، سرمایه هم دارد فرار می‌کند.
مجری: آقای جلیلی فرصت ۴ دقیقه‌ای شما شروع شد.
جلیلی: من خدمت مردم عزیزمان عرض می‌کنم که بحث‌های خوبی مطرح شد و اتفاقا خیلی کمک می‌کند به انتخاب شان، چون مهم این است که چه انتخاب و چه رویکردی قرار است کشور را اداره کند، برادر ما آقای پورمحمدی سوال کردند چرا برنامه ششم قبل اجرا نشد؟ خودشان در دولت اول آن برنامه حضور داشتند، و این که اصلا آن دولت اعتقادی به برنامه نداشت، برای این که اصلا نیامد، اولین بار بود که دولت گفت من برنامه نمی‌نویسم، مجلس برنامه را نوشت، این یک انتخاب است، در دولتی بود که بیان می‌کرد که بله من اگر می‌خواهم فلان کار بشود نامه‌ای نوشت به مجمع، این جالب است، بهمن ۹۷ نوشت که اگر فلان توافق مثلا امضا نشود، ما حقوق اسفند ۹۷ را نمی‌توانیم بدهیم، هنوز هم امضا نشده الان ۱۴۰۳ است، می‌خواهم بگویم این که سوال می‌کنیم چرا نشد؟ اتفاقا این جا مردم ما، چون محل انتخاب است می‌توانند خیلی خوب انتخاب کنند، این یک رویکرد است، یک رویکرد هم نه همین شهید عزیز ما آقای رئیسی بود که آمد کار‌ها را پیش برد و خیلی چیز‌هایی که آن‌ها می‌گفتند نمی‌شود انجام شد، این سوالی که کارشناسان محترم کردند، سوال باز به نظر من فرع بر یک موضوع اصلی‌تر است این که مثلا بخش خصوصی یا بخش دولتی؟ ببینید ما نیازی که داریم یک دولت فهیم و کارامد است که مسلط باشد به کار، اگر این شناخت نباشد، مردم عزیز، چه بخش دولتی باشد چه بخش خصوصی باشد و چه مابین اینها خصولتی باشد، فلان باشد، او سوءاستفاده خودش را می‌کند، او ممکن است نتواند افرادی بیایند آنجا و آن ناکارآمدی‌های خودشان را بروز بدهند. ما دقیقا بحث مان این است باز من مثال بزنم ف یک وقت هست شما با هوشیاری کار می‌کنید، می‌دانید چیست، اگر واگذار می‌کنید، این واگذاری بر اساس چیست؟ بر اساس افزایش بهره وری است نه برای این که فقط یک درآمد اندکی بدست بیاید و بعد خودت را هم راحت کنید، نه، یعنی من چند ماه پیش رفته بودم درود لرستان یک کارخانه آنجاست ۱۲۰۰ کارگر داشته، این ۱۲۰۰ نفر در یک فرآیند واگذاری به گونه‌ای واگذار شده بود که، چون طرف مقابل و آن افرادی که بودند اهلیت نداشتند شما باید می‌دیدید نتیجه اش چه شده بود؟ این که امروز فقط ۴ تا نگهبان در آن کارخانه بودند در همین سال‌های آخر دهه ۹۰ آن دولت وقت این کار را کرده بود، ما چند شب پیش آذرآب رفته بودیم می‌گفتند این جایی که ۳ هزار تن تولیدش بوده، با یک واگذاری که انجام شد رسید به ۷۰ تن، هپکو می‌گفت این جایی که ۱۸۰۰ ماشین ساختمانی تولید می‌کرد با یک واگذاری غلط رسید به صفر به ۴-۵ دانه، این حاصل چیست؟ وقتی که یک دولتی باشد که نداند چه کار می‌کند، نفهمد این روندی که دارد انجام میدهد ولو شکل ظاهر آن را هم درست کند نتیجه چه می‌شود؟ بحث من دقیقا این است این جا است که این انتخاب اهمیت پیدا می‌کند اینجاست که تو باید بدانی کسی را انتخاب می‌کنی که می‌داند از فرصت‌های کشور چگونه باید استفاده کند، بهترین استفاده، یکی از مهمترین بحث‌هایی که همه دوستان روی آن تاکید دارند اهلیت است اگر شما فقط یک کسی آمد یا با رانت یا با رابطه و یا حتی به نظر من سرمایه، فقط آمد یک سرمایه گذاشت و یک چیزی را تحویل گرفت، اما اهلیت لازم را نداشت، اصلا مقاصد دیگری داشت، این حتما نتیجه به دست نمی‌آید، عرض من این است که دولت مقتدر، دولت مشرف به مسائل، دولت آگاه باید بداند آنچه که دارد می‌گذرد چیست، ما همین بحث را در بانک‌ها داریم که باز مفصل بحث خواهیم کرد، اگر دولتی بیاید، اگر بانک خصوصی بیاید، خلق سرمایه کند، بعد تورم کشور را بالا ببرد، این جا حتما باید یک بررسی جدی بشود.
سوال: آقای زاکانی فرصت ۴ دقیقه‌ای شما شروع شد.
زاکانی: امام (ره) یک حکم شرعی دارند می‌گویند آنجایی که مردم می‌توانند کار کنند دولت حرام است وارد شود، ما یادمان رفته که به اصل خودمان برگردیم، دولت الان رقیب مردم است و مقابل مردم است، دولت باید دولت چالاک باشد، فکور باشد، حامی باشد، تسهیلگر باشد، ناظر باشد، مکمل باشد، همه این معانی کنار هم یک دولت مقتدر را ایجاد می‌کند، دولت مقتدری که جلوی مردم نیست، برای مردم خدمتگزاری دارد می‌کند، لذا این جا نیازمند یک متناسب سازی دولت است که این کار اتفاق بیفتد، واقع امر آن، چون اقای قالیباف گفتند نقدینگی هم دستوری نیست که با قانون برود در زیرمجموعه‌ها و بنیان‌های کشور سرمایه گذاری بشود، مگر نقدینگی دست ما است؟ دست کسانی است که هر کجا که سود باشد همان جا بر می‌دارند می‌برند، ما رعایت را برای انتقال نقدینگی نمی‌کنیم می‌رود در طلا، می‌رود در ارز، می‌رود در دلار، لذا این جا قانونگذاری درست نیست، فراتر از قانونگذاری بستر سازی درست است، بعد نسبت به آن بستر سازی باید قانون انجام بشود، جناب اقای پزشکیان و جناب اقای پورمحمدی هم به نظر من آن موضوع ترکیه را من یک بار دیگر مرور کنم، در واقع یک الگوی جلوی چشم ما است که خلاف صد در صد نظرات اینها دارد عمل می‌شود و مردم دارند بیچاره می‌شوند. در خصوص مردم، مردمی کردن اقتصاد، بخش خصوصی را باید باور کرد، سرمایه گذاری و کسی که کارآفرین است با کسی که کار می‌کند جفت شان دارند عبادت می‌کنند، موتور محرکه اقتصاد باید بخش خصوصی باشد و آحاد مردم به ویژه بخش طبقات محروم باید مشارکت داشته باشند، تعاونی‌ها باید مورد دقت قرار بگیرند، بله، باید اشراف کامل داشت در جریان پول و کالا و سیاست درست در حوزه توسعه صنعتی را دنبال کرد، اصل ۴۳ به ما می‌گوید باید بستر کار را برای مردم ما فراهم کنیم، فناوری‌ها می‌توانند برای ما یک کارکرد بسیار جدی داشته باشند و دنبال کنند که بشود انشاالله عموم مردم مشارکت کنند، موضوع نقدینگی که مطرح شد، فاجعه‌ای که در دهه ۹۰ توسط دولت آقای روحانی اتفاق افتاد شرایط را به سمتی برد که سال ۱۴۰۰ یک درصد رشد نقدینگی ما ابتدای سال ۱۴۰۰ داشتیم در دولت جناب آقای رئیسی این به ۲۳ درصد رسید یعنی یک افتخار شد برای دولت جناب آقای رئیسی، دوستان عزیز توجه کنند به عدد و رقم‌هایی که بوده، همین جور روی هوا ما حرف می‌زنیم این بی توجهی و بی دقتی است که بهرحال باید به آن توجه کرد، چرا ما یک عده‌ای هستیم که دقت نمی‌کنیم یک عده دارند با مردم می‌جنگند، دولت الان در موضع مقابل مردم و بعد هم یک عده‌ای دارند با فساد اقتصادی، با شرایط مختلف دارند سفره مردم را روز به روز تنگ‌تر می‌کنند، ما در این دو سال گذشته بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان امکانات خودمان در شهرداری تهران برگرداندیم، در واقع امر می‌شود کار کرد، امکانات کشور الی ماشاالله وجود دارد، صحبت تحریم کردند، تحریم را باید داخل خنثی کرد و بعد دیپلماسی برود اساس و بنیان او را هم تغییر بدهد، ما تا وقتی که این جا تحریم را خنثی نکردیم در کرونا، واکسن به ما ندادند، واکسن را رفتیم درست کردیم دیگر فهمیدند تحریم بی اثر است، لذا اگر دنبال رفع تحریم هم هستیم به توانمندی داخلی تکیه کنیم از همه فرصت‌ها استفاده کنیم، نکته آخرم این است که واقعا علم اقتصاد در مورد درستی و غلطی سیاست‌ها ساکت است، تشخیص این امر با سیاستمدار است، نه کارشناس، من تعجب می‌کنم، دوستان چرا این طور، همه کارشناس دارند، اما سیاستمدار است که باید تاکید و.
مجری: آقای پورمحمدی فرصت ۴ دقیقه‌ای شما از حالا شروع شد.
پورمحمدی: ببینید من قبلاً هم گفتم به جد معتقدم که با توان ملی و مدیریتی و کارشناسی که داریم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، اما همچنان به نظرات کارشناسی بها بدهیم، بله ما سیاستگذار هستیم، اما با پشتوانه کارشناسی اولویت‌ها را شاید ما تعیین کنیم با نظر مردم با گرایش مردم، ولی با پشتوانه کارشناسی دنیای امروز دنیای فناوری است دنیای دانش است دنیای تخصص است دنیای تجربه است اعداد و ارقام گواه هستند گویا هستند ما که نمی‌توانیم همینطور حرف بزنیم اعداد دارد داد می‌زند، فریاد می‌زند، خودش را دارد نشان میدهد، ببینید من در مناسبت‌های کاری خودم همیشه جدی بودم سختگیر هم بوده‌ام دیگران قضاوت می‌کردند که موفق بودی خودم نه سطح موفقیتم را پایین می‌دانستم، اما بلندپروازی بدون پشتوانه که جواب نمی‌دهد بنده طرح‌های خیلی بزرگ و موفقی در این کشور اجرا کرده‌ام، ولی توان اجرا وجود دارد باید یک همبستگی و هماهنگی و دقت به واقعیت‌های خارجی ببینید تورم حالا من چند نقطه را باید سریع بگویم، چون ما نمی‌خواهیم باز حرف‌های کلی بزنیم، چون بحث‌هایمان باز رفت کلی بیاییم یک خرده بحث‌های کارشناسی‌تر انجام بدهیم ثبات مالی رمز موفقیت اقتصادی است در هر جامعه‌ای ثبات مالی اولش کنترل تورم است ما تورم ۵۰ ساله‌مان حالا یک خرده کمتر ۲۰ درصد است ما تورم این شش هفت سال اخیرمان که این دو سه سال اخیر هم بهش ملحق شده بالای ۴۰ درصد است مگر می‌شود با این تورم در این دریای مواج تورم شما ثبات اقتصادی ایجاد کنید ناترازی بودجه کسری بودجه دولت ۶۰۰، ۷۰۰ هزار میلیارد ۶۰۰ همت است اصلاً ما گیر هستیم ناچاریم تن بدهیم به نقدینگی و تورم از طرفی ناترازی بانک‌ها، مگر می‌توانیم از ناترازی بانک‌ها عبور کنیم حالا در بحث‌های بعدی هم می‌آید بخش بزرگی از نقدینگی قفل شده حالا یا سیاست‌های تکلیفی دولت است یا بنگاهداریشان است یا مسائل دیگر است بحث جلوگیری از شوک ارزی است نرخ ارز است، ببینید بدون اینها بدون برنامه‌ریزی اینها ما نمی‌توانیم بگوییم که اقتصاد موفق و ۸ درصدی را انجام میدهیم اینها را باید حل کنیم بهره وری را من قبول دارم حتماً سهم تعیین کننده‌ای دارد، ولی بهره‌وری با کی با مدیرانی که پشتوانه تخصصی دارند شعار نمی‌دهند پیشینه شان گواهی میدهد که اینها توانمند هستند در انجام فعالیت‌ها به وعده‌هایشان وفادار هستند پروژه‌ها را گران تمام نکرده‌اند حاشیه‌هایشان مشکل‌دار نشده‌اند اینهاست که می‌تواند مشکل کشور را حل کند و مردم اعتماد پیدا کنند که می‌شود یک کاری ما انجام بدهیم حالا بهره‌وری را می‌خواهیم بالا ببریم درست با کدام کارشناس کارشناسی که به ما اعتماد ندارد کارشناسی که زندگی اش گیر است کارشناسی که در فکر مهاجرت است با این می‌شود نرخ بهره‌وری را بالا برد همش ما یک نفر دو نفر ۳۰ نفر در دولت بیش از اینکه ظرفیت نداریم بدنه اجتماعی باید با ما همراهی کند، همدلی نشان بدهد، به ما اعتماد کند، بله حتماً توانش را داریم، اما این زیرساخت‌هایش را باید حل کنیم، با جهان خارج هم شوخی نکنیم از قدرت دیپلماسی با پشتوانه توان ملی مان بهره بگیریم این را نمی‌شود به سادگی همین جور گفت ما حالا در داخل ما که هر روز داریم خود تحریمی را افزایش میدهیم آن وقت که حالا تحریم داخلی را داریم افزایش میدهیم بعد می‌توانیم تحریم خارجی را حل کنیم حتماً ناکام هستیم باید رویکردهایمان را عوض کنیم نگاه حل مسائل بین‌المللی را تغییر بدهیم.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای پورمحمدی نوبت اول به پایان رسید نوبت دوم را به روال مرحله قبل آغاز خواهیم کرد که در این فرصت باز نامزد‌های محترم به مدت ۴ دقیقه فرصت نقد صحبت‌های دیگر نامزد‌های محترم را خواهند داشت.
جناب آقای قاضی زاده هاشمی ۴ دقیقه جناب عالی از حالا شروع شد؟
قاضی زاده هاشمی: ما هم به تجربه جهانی و کسب استفاده از تجربه جهانی قائلیم، اما هم تجارب مثبت و هم تجارب شکست خورده بانک جهانی را دوستان اشاره کردند یک نمونه از اینکه کشوری نسخه‌های بانک جهانی را رعایت کرده است و توانسته اقتصادش را درست کند در کشور‌های در حال توسعه مثل ما یک نمونه ذکر کنند بالاخره کشور‌های آمریکای لاتین هستند برخی از کشور‌های آفریقایی هستند جلوی چشم ما هستند وضعیتشان بدتر شده بعضی از اموری که اشاره می‌کنند نسخه‌های بانک جهانی اصلاً مفهومی به نام انسان و انسانیت را قبول ندارد این پرداخت کارکردی که برادرمان ذکر فرمودند مفهومش این است که ما حقوق ثابت به کارگران و کارمندان ندهیم به اندازه نقششان در تولید بهشون پول بدهیم به اندازه بهره‌وری شان و تولید اقتصادی‌شان در اداره بهشون پول بدهیم ما شرایط اجتماعی این گونه نظام سیاستی کشور را در نظام پرداخت تغییر بدهیم یک مطالبی می‌فرمایند برخی از دوستان برعکس رویایی این مطالب است با حقایق جامعه ما.
سوال: جناب آقای پورمحمدی فرصت جناب عالی از حالا شروع شد؟
پورمحمدی: ببینید من قبلاً هم گفتم به جد معتقدم که با توان ملی و مدیریتی و کارشناسی که داریم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، اما همچنان به نظرات کارشناسی بها بدهیم، بله ما سیاستگذار هستیم، اما با پشتوانه کارشناسی اولویت‌ها را شاید ما تعیین کنیم با نظر مردم با گرایش مردم، ولی با پشتوانه کارشناسی دنیای امروز دنیای فناوری است دنیای دانش است دنیای تخصص است دنیای تجربه است اعداد و ارقام گواه هستند گویا هستند ما که نمی‌توانیم همینطور حرف بزنیم اعداد دارد داد می‌زند، فریاد می‌زند، خودش را دارد نشان میدهد، ببینید من در مناسبت‌های کاری خودم همیشه جدی بودم سختگیر هم بوده‌ام دیگران قضاوت می‌کردند که موفق بودی خودم نه سطح موفقیتم را پایین می‌دانستم، اما بلندپروازی بدون پشتوانه که جواب نمی‌دهد بنده طرح‌های خیلی بزرگ و موفقی در این کشور اجرا کرده‌ام، ولی توان اجرا وجود دارد باید یک همبستگی و هماهنگی و دقت به واقعیت‌های خارجی ببینید تورم حالا من چند نقطه را باید سریع بگویم، چون ما نمی‌خواهیم باز حرف‌های کلی بزنیم، چون بحث‌هایمان باز رفت کلی بیاییم یک خرده بحث‌های کارشناسی‌تر انجام بدهیم ثبات مالی رمز موفقیت اقتصادی است در هر جامعه‌ای ثبات مالی اولش کنترل تورم است ما تورم ۵۰ ساله‌مان حالا یک خرده کمتر ۲۰ درصد است ما تورم این شش هفت سال اخیرمان که این دو سه سال اخیر هم بهش ملحق شده بالای ۴۰ درصد است مگر می‌شود با این تورم در این دریای مواج تورم شما ثبات اقتصادی ایجاد کنید ناترازی بودجه کسری بودجه دولت ۶۰۰، ۷۰۰ هزار میلیارد ۶۰۰ همت است اصلاً ما گیر هستیم ناچاریم تن بدهیم به نقدینگی و تورم از طرفی ناترازی بانک‌ها، مگر می‌توانیم از ناترازی بانک‌ها عبور کنیم حالا در بحث‌های بعدی هم می‌آید بخش بزرگی از نقدینگی قفل شده حالا یا سیاست‌های تکلیفی دولت است یا بنگاهداریشان است یا مسائل دیگر است بحث جلوگیری از شوک ارزی است نرخ ارز است، ببینید بدون اینها بدون برنامه‌ریزی اینها ما نمی‌توانیم بگوییم که اقتصاد موفق و ۸ درصدی را انجام میدهیم اینها را باید حل کنیم بهره وری را من قبول دارم حتماً سهم تعیین کننده‌ای دارد، ولی بهره‌وری با کی با مدیرانی که پشتوانه تخصصی دارند شعار نمی‌دهند پیشینه شان گواهی میدهد که اینها توانمند هستند در انجام فعالیت‌ها به وعده‌هایشان وفادار هستند پروژه‌ها را گران تمام نکرده‌اند حاشیه‌هایشان مشکل‌دار نشده‌اند اینهاست که می‌تواند مشکل کشور را حل کند و مردم اعتماد پیدا کنند که می‌شود یک کاری ما انجام بدهیم حالا بهره‌وری را می‌خواهیم بالا ببریم درست با کدام کارشناس کارشناسی که به ما اعتماد ندارد کارشناسی که زندگی اش گیر است کارشناسی که در فکر مهاجرت است با این می‌شود نرخ بهره‌وری را بالا برد همش ما یک نفر دو نفر ۳۰ نفر در دولت بیش از اینکه ظرفیت نداریم بدنه اجتماعی باید با ما همراهی کند، همدلی نشان بدهد، به ما اعتماد کند، بله حتماً توانش را داریم، اما این زیرساخت‌هایش را باید حل کنیم، با جهان خارج هم شوخی نکنیم از قدرت دیپلماسی با پشتوانه توان ملی مان بهره بگیریم این را نمی‌شود به سادگی همین جور گفت ما حالا در داخل ما که هر روز داریم خود تحریمی را افزایش میدهیم آن وقت که حالا تحریم داخلی را داریم افزایش میدهیم بعد می‌توانیم تحریم خارجی را حل کنیم حتماً ناکام هستیم باید رویکردهایمان را عوض کنیم نگاه حل مسائل بین‌المللی را تغییر بدهیم.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای پورمحمدی نوبت اول به پایان رسید نوبت دوم را به روال مرحله قبل آغاز خواهیم کرد که در این فرصت باز نامزد‌های محترم به مدت ۴ دقیقه فرصت نقد صحبت‌های دیگر نامزد‌های محترم را خواهند داشت جناب آقای قاضی زاده هاشمی ۴ دقیقه جناب عالی از حالا شروع شد؟
قالیباف: من خطابم مردم عزیزمان است، بحث ما رو اینجا می‌شنوید به آن نقطه اولی که اشاره کردم که پنجره طلایی انتخابات چقدر مهم است در سرنوشت کشور و در زندگی یکایک شما عزیزان مشخص است، از بحث‌های اینگونه می‌فهمیم که ما اگر خود تحریمی داخل کشور را حذف نکنیم امکان ندارد رفع تحریم را بتوانیم در خارج از کشور حل و فصل کنیم نمونه‌هایش را من اشاره کردم و من می‌گویم که این کار را می‌توانیم یکی از کار‌هایی که در تورم است انضباط مالی در دولت است ما در بدو ورود مجلس یازدهم در احکام دائمی بودجه یک مصووبه‌ای داشتیم که این مصوبه از سال گذشته ابلاغ شد در دولت شهید رئیسی یعنی آمدیم حساب‌های دولتی که بیش از ۲۴۰ تا ۲۵۰ هزار حساب بود که به صورت نقدی پول می‌رفت در وزارتخانه‌ها در دستگاه‌ها تا آخر این را ما همه را بردیم تحت عنوان حساب خزانه بانک مرکزی تقریباً شد حدود ۵ هزار تا ۶۰۰۰ حساب نتیجه چه شد گفتیم اولاً پول به جای نقدی باید اعتباری داده شود این پول باید به ذینفع نهایی داده شود و سطح راه کسی هی نرود از این حساب به آن حساب حالا دوستان می‌دانند که چه تبعاتی دارد نتیجه این کار چه شد همه دولت‌ها در ماه آخر سال در پرداخت حقوق همیشه کسری نقدینگی داشتند از خزانه پول برمی‌داشتند قرض می‌گرفتند برای سال بعد در سال گذشته دولت بیش از ۱۹۰ همت در پایان سال پول در اعتباراتش داشت پس می‌شود و می‌توانیم دوستان ما در شهرداری تهران به طور روشن ۱۲ سال توفیق خدمت داشتم دولت نهم و دهم و یازدهم به هر دلیلی همراهی نبود من نمی‌خواهم بحث کنم در یک جلسه دولت در این سه دولت من شرکت نکردم پشتیبانی لازم از ما نشد حتی مصوبات مجلس را هم درست اجرا نمی‌کردند آنجایی که وظایف قانونی داشتند آیا اتفاق نیفتاد در ۲۵ سال ۷۰ کیلومتر ریل کشیده شد برای مترو در ۱۲ سال ۱۵۰ کیلومتر مترو کشیده شد در تهران پولش از کجا آمد از ظرفیت‌های داخلی از دارایی‌هایی که وجود دارد از حتی ال سی از چین این حرف را آقای صفری که خودشان سفیر بودند آنجا در چین دیدند تنها ال سی که بدون پیش پرداخت ۱۵ درصد باز شد برای شهرداری تهران در آن دوره انجام شد، بدون پیش پرداخت، بدون گارانتی، بانک مرکزی با حمایت بخش خصوصی نگاه کنید پس می‌شود این کار را انجام بدهیم و اگر این کار را کردیم از ظرفیت خارجی هم می‌توانیم استفاده کنیم همین الان من می‌گویم مطالعه شده می‌گویم بین ۱۸ تا ۲۲ میلیارد دلار ظرفیت‌های گفتگو‌های ارتباطات از کشور‌هایی که ما کار کنیم الان وجود دارد پرونده‌هایش بلاتکلیف است خوب اینها را باید تمام کنیم اینجاست که من خدمت شما عرض می‌کنم مثلاً خود همین بحث مربوط به شانگهای بحث مربوط به توافقاتی که با خود روسیه داشته‌ایم ما از این استفاده نکردیم باید اینها را عملیاتی کنیم و کارش را انجام بدهیم، من لذا معتقدم ما می‌توانیم این تحول را ایجاد کنیم اینها در برنامه هفتم که الان قانون است همه اینکه اینجا نشسته‌ایم همانطور که اشاره کردم دیگر آن قانون را باید اجرا کنیم این ظرفیت وجود دارد.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای قالیباف؛ جناب آقای پزشکیان فرصت ۴ دقیقه جناب عالی شروع شد؟
پزشکیان: من تنها کاندیدی بودم که وقتی که ثبت نام کردم گفتم سیاست‌های کلی قانون برنامه را اجرا خواهم کرد و اینها گفتند که تو برنامه نداری؟ اما آنچه که برنامه دولت فرستاده اشکالی که شورای محترم نگهبان و بعد تشخیص مصلحت گرفته و آمده مجلس آنجا نوشته ماده الحاقی ۳۵ را به تصویبی که بر اساس آن دولت مکلف شده حداکثر ظرف یک سال از لازم الاجرا شدن قانون نسبت به تهیه برنامه‌ها اقدام کند یعنی قرار است یک برنامه‌ای در رابطه با آن ۲۶ بند نه ۱۰۰۸ تا هدفی که اینها مشخص کردند یا نزدیک ۱۱۹ ماده این خود قانون است یعنی با برنامه‌ای که نوشته شده تبدیل شده به اینکه یک ساله بنویسند دو بانک جهانی من که نگفتم نسخه‌اش رو اجرا کن من گفتم بانک جهانی ۴۰ تا کشور را بررسی کرده آن‌هایی که موفق شده‌اند این راه را رفته‌اند شما بفرمایید غیر از این راه کدام مملکتی رفته و موفق شده مسئولیت و روش اجرا و پاسخگویی، این‌هایی که می‌گویند ما می‌توانیم چرا جوابگو نیستند؟ مگر قرار نبود ما مسکن یک میلیون مسکن درست کنیم تا حالا بیش از ۳۰۰ هزار تا اصلاً درست نشده، قرار نبود یک میلیون شغل داشته باشیم من نمی‌خواهم وارد آن قصه‌ها شوم آقای دکتر مگر قرار نبود می‌گفتند سه روزه مشکل بورس را من حل می‌کنم همشون یک جا بودن چرا مشکل بورس را حل نکردن؟ یکی در همان جریان می‌گفت من با یک میلیون تومان شغل ایجاد می‌کنم اصلاً توهین است به شعور آدم، در رابطه با مسائل در دنیا مشکل نبود راه حل نیست برای حل مشکل مشکل کشور‌های در حال توسعه و کشور‌های عقب مانده نبود انسان‌هایی است که علم مهارت و انگیزه جهت استفاده از این روش‌ها را داشته باشند اینکه ما خودمان می‌توانیم خودمان بدون تجربه بدون استناد علمی بدون کارشناسی بدون تجربه چطوری می‌توانیم این نسخه را می‌نویسیم برای مملکت دل و روده مملکت را می‌ریزیم بیرون باز نمی‌توانیم جمعش کنیم آخر چرا آدمی که کارشناس نیست سر کار می‌گذارید چرا آدم‌هایی که تجربه ندارند من نمی‌خواهم الان بگویم که در دانشگاه‌ها در بنگاه‌ها آدمی که اصلاً در آن سازمان نبوده از جای دیگر آورده‌اند رئیس سازمانش کرده‌اند، من نمی‌خواهم بگویم که در فلان کارخانه یک آدمی را آوردند که اصلاً از آن رشته سر در نمی‌آورد بدترش کرده‌اند اینکه ما دستاورد داریم که غیر قابل انکار است.
پزشکیان: من الان نمی‌خواهم بگویم در دانشگاه‌ها در بنگاه ها، آدمی که در آن سازمان نبوده است، از جای دیگر آورده اند و رئیس سازمان اش کرده اند. من نمی‌خواهم بگویم که در فلان کارخانه آدمی آورده اند که اصلاً از آن رشته سردرنمی آورد و بدترش کرده اند. اینکه ما دستاورد دارم غیرقابل انکار است، من که نگفتم دستاورد نداریم، من می‌گویم از روش‌های علمی و کارشناس‌ها و آن‌هایی که خبره هستند استفاده نکنیم، غیرممکن است و در ضمن راه حل وجود دارد، براساس قانون برنامه هم باید رفت، حرف من از اول هم همین بوده است. اما اینکه این قانون برنامه منابع آن همخوانی داشته باشد، یک بحث عدد و رقم علمی است.
پزشکیان: الان ما چهل سال است که ما می‌گوییم رشد ۸ رقمی، همه دولت‌های دارند می‌گویند ۸ رقمی داریم رشد میدهیم، چرا نتوانسته اند، از اول انقلاب تا الان چرا نتوانسته اند. چرا حرف‌هایی می‌زنیم که اجرای نخواهیم کرد، الان ادعا می‌کنیم، پشت سرش اجرا نمی‌توانیم جواب بدهیم، هیچ کس هم نیست بگوید چرا. آقای دکتر می‌فرمایند ترکیه شکست خورده است، لطفاً بروند جاده‌ها و مغازه‌ها و صادرات بازرگانی آنجا را ببینند و مردم شان با همه این تورم ها، باید بیایند جاده ایران را ببینند. زمان قبل از انقلاب ترکیه‌ها وقتی به ایران می‌آمدند حسرت جاده‌های ایران را می‌خوردند. بروند نگاه کنند ببینند در یک جاده صد و بیست کیلومتری نزدیک به ۷۰ یا ۸۰ تا تونل زده اند، ما چهار تونل می‌زنیم افتخار می‌کنیم. ما باید بدانیم کجا هستیم تا بدانیم می‌خواهیم چه را حل کنیم. ما بدون مشارکت همه و بدون حل این اختلافات و مشکلات و بدون اتکاء به مسائل علمی و تجربه‌های بین المللی و بدون باز کردن بازار امکان ندارد.
جلیلی: من فکر می‌کنم مردم عزیز ما الان در یک انتخاب هستند که دو تا نگاه وجود دارد، یک نگاه حداقلی روزمره است که برخی موضوعات را بگوییم که این چرا حل نشده است، آن چگونه حل می‌شود و اینها و تشدید کنیم در اینکه آیا می‌شود کار بزرگ انجام داد، می‌شود از این فرصت‌های بزرگ استفاده کرد، می‌شود جهش داد یا خیر، یکی هم است که می‌گوید نه این فرصت‌ها وجود دارد روی آن جهش دارد.
جلیلی: من برای مردم عزیز چند مثال می‌خواهم زنم، آقای دکتر نکته خوبی فرمودند، اینکه چرا انجام نشده است، عرض من این است، آیا این فرصت‌ها را برای آن‌ها برنامه ریزی کرده ایم و نشد، اصلاً نگاه ما چه بود. چند مثال بزنم، فرمودند دانشگاه‌های ما خیلی از جوانان ما دارند می‌روند، سؤال من این است، نگاه ما به دانشگاه چه بوده است، یک زمانی اینکه مثلاً می‌گوییم دانشگاه این است که یک کلاس درسی باشد، تدریس شود، یک عده‌ای فارغ التحصیل شوند، این یک نوع نگاه است، یک نگاه حداقلی است. یک زمانی می‌گوید حق دانشگاه است، حق همه آحاد دانشگاهی ما است، اساتید، دانشجو، دانش آموخته است که اتفاقاً در این جهش و پیشرفت کشور نقش داشته باشد، برای ارزآوری نقش داشته باشد.
جلیلی: من خودم یکی از اساتید محترمی از دانشگاه‌های مختلف پیش من آمده اند، با هم جلسه داشته ایم، عرض کردند من می‌توانم در اینجا این ارزآوری را داشته باشیم، من و دانشجویان می‌توانیم این کار را انجام بدهیم، می‌توانیم این موفقیت را انجام بدهیم. اتفاقاً عرض ما همین است که شما از این علم و آگاهی می‌توانید استفاده کنید، می‌توانید علم را رشد بدهید. عرض کردم فلان دانشگاه اگر می‌گویند در طول حیات خودش شده است دهمین هولدینگ اقتصادی در فلان کشور خارج چه کار کرده است، این کار‌ها را کرده است. شما می‌گویید تجربه جهانی، خب این تجربه هم استارتر کنیم، آیا ما نمی‌توانیم چنین برنامه‌ای داشته باشیم. مهم این است، الان مردم انتخاب شان این است یک نگاه حداقلی که چه شد این مشکل را برطرف کنیم، یک نگاه حداکثری است.
جلیلی: مثلاً در زمینه روستا‌های ما، یک وقت است به روستا‌ها نگاه می‌کنیم می‌گویم بله در راستای محرومیت زدایی کار‌های دیگر را هم کنیم، این یک حداقل است. اما روستا‌ها یک ظرفیت است می‌گوییم سرمایه، الان سرمایه‌ای هزینه شده است، به درستی روستا‌های شما امروز آب، برق، گاز، تلفن و جاده و همه چیز دارند، آیا شما برنامه دارید که از همین ظرفیت روستا، شما ۴۰ هزار روستا دارید که اینها تقریباً بالای ۲۰ خانوار هستند، هر روستایی شما نمی‌توانید یک سلول جهش کشور باشد، آیا نمی‌تواند آن سند پیشرفت اش را که خود جوانان در خیلی از روستا‌ها این را انجام داده اند، با یک مجموعه شان آشنا شده ام، دیدم این روستا چه ظرفیت‌هایی دارد که فقط می‌تواند کار کند، بحث من این است که اینجا نقش دولت چیست و چه کمکی می‌کند.
جلیلی: یا سرمایه‌هایی که الان دراختیار مردم است، ما صحبت می‌کنیم از مردمی سازی، مردم را دولت نباید بعنوان قلک نگاه کند در مواقعی با سوءتدبیر، من خاطرم است آن حوادثی که در قضیه سال ۹۹ پیش آمد در قضیه بورس، من در سال ۹۹ نامه نوشتم برای رییس جمهور وقت، گفتم این کارت‌های شما که اصلاً با مردم این مشکل را بازار سرمایه می‌آورد. بازار سرمایه شما باید بستری باشد که مردم به آن اعتماد کنند و بیایند کار کنند، چرا آن زمان آن مشکلات پیش آمد، وقتی که شما تصمیم خلق الساعه بگیرید، اینکه ثبات در نرخ ارز، در انرژی، در آن قطعی اش، در تصمیمات دولت نباشد، من با ۲۲ صنف جلسه داشته ام، می‌گویند ما بخشنامه‌های متعدد بود، همان سال ۹۷ داشتیم. وقتی شما انضباط مالی نداشته باشید، طبیعی است که نتیجه نمی‌گیرد.
جلیلی: عرض من این است اگر ما صحبت از مردم سازی می‌کنیم، لازمه آن این است که همه مردم را شامل شود، هر ایرانی بتواند یک نقش ایفا کند. وقتی شما انحصار داشته باشید، اگر رانت داشته باشید، اگر تبعیض داشته باشید، این حتماً نمی‌تواند. عرض کردم وقتی فقط یک بانک خصوصی شما ۵۰ درصد مردم شما تسهیلات نگرفته است، ولی آن می‌آید مثلاً خلق پولی می‌کند که مثلاً ۶ و ۷ درصد تورم کشور را اضافه می‌کند.
زاکانی: ما قانون برنامه را می‌توانیم اجرا کنیم، اگر هم اشکالی داشته باشد از طریق قانون اصلاح می‌کنیم. ما در مجلس هفتم همان ابتدا، برنامه چهارم را که مجلس ششم تصویب کرده بود، بند الف ماده ۳ آن آزادسازی یکدفعه قیمت‌ها در حوزه انرژی مبتنی بر دلاریزه کردن آن داشت. ما قانون را اصلاح کردیم و مانع شدیم که کشور را به انفجار بکشانیم. ما هم قائل به حوزه کارشناسی هستیم، ما هم کارشناس هستیم و کارشناسان دارند ما را حمایت می‌کنند، اما علاوه بر کارشناسی خودمان مافوق آن یک سیاستمدار هم هستیم. جناب پزشکیان این فرمایشات که می‌فرمایند، می‌ماند که بگوییم سلامت چیز خوبی است در همین حد.
زاکانی: ببینید سلامت چیز خوبی است، نه سلامت چیز خوبی است، پیشگیری از بیماری، مواجه درست با بیماری، اینها همه چیز‌هایی است که بعنوان یک پزشک باید نسبت به آن توجه داشته باشیم. نکته‌ای که است اینکه فرمودند که می‌گویم اله می‌کنیم، نه آقای پزشکیان ما اعلام کردیم، در شهرداری تهران هم نکته‌ای که جناب آقای قالیباف فرمودند، ما همان هفته اول هزار و ۲۰۰ حساب داشتیم، انضباط مالی ایجاد کردیم، همان هفته اول بعد از دو سال و نیم شهرداری از ما درآوردیم در همان ۱۴۰۰، این کار را ما کردیم یا ناظر به درآمد و اعتبار و امکان، ما توانستیم میزان درآمد‌های مان را طوری بالا ببریم که غیرقابل تصور است، از طریق درست آن، با فساد برخورد کردیم.
زاکانی: ما کارآمدی را از بین بردیم، توجه کردیم به مشارکت مردم و طرف مردم ایستادیم، لذا اینها چیز‌هایی است که می‌شود انجام داد. نکته‌ای که است اینکه ما در این مسیر ناظر به قرارداد چین هم عرض کردم که اصلاً قابل، ما باید راه را برای مردم باز کنیم حقیقتاً و شفافیت و نظارت مردم را بر خودمان بپذیریم. ما در طرح من شهردار هستم، پذیرفتیم که مردم بر ما نظارت کنند، سال اول ۳۴۶ هزار نفر شرکت کردند، سال دوم که سال قبل بود، ۱ میلیون و ۳۵۲ هزار نفر شرکت کردند. جناب آقای پزشکیان و آقای پورمحمدی، مردم ما اعتماد کنند، مردم ما خوب هستند می‌آیند و کمک می‌کنند. مشکل ما هستیم که ممکن است از مردم دم بزنیم، اما رفتار‌های مان و عمل مان دو تا باشد، بیان و عمل مان دو تا باشد، این بد است. مردم نگاه می‌کنند می‌گویند ما چطوری داریم رفتار می‌کنیم.
زاکانی: لذا این کاری که در دولت آقای رئیسی انجام شد، ناظر به صدور آسان مجوز‌ها و حرکت در مسیر راه انداختن پروژه‌های خوابیده و ایجاد زمینه حضور مردم در اقتصاد و جمع سپاری‌های مالی امکان بزرگی بود. در همین جمع سپاری‌های مالی الان ما ۹ هزار میلیارد پروژه ناتمام داریم می‌توانیم مردم را مشارکت بدهیم در کوتاه مدت با تنظیم و بلند مدت تورم را بتوانیم کنترل کنیم از طریق چه، در کوتاه مدت با افزایش نرخ دقیق و مواجه در حوزه ارز و اساساً ارززدایی کردند و در بلندمدت هم نقدینگی را جذب کردند در مسیر درست هزینه کردند. نکته آخر من ناظر به حوزه سیاست خارجی است، چون جناب پورمحمدی خیلی اصرار دارند سیاست خارجی را گره بزنند. آقای پورمحمدی، ما اگر دست مان را روی پای خودمان نگیریم دشمن به ما رحم نمی‌کند، دیپلماسی منزلت طلب زمانی موفق است که داخل کشور ما بتوانیم مشکل مردم را حل کنیم، مردم پشت سر ما بایستند، میدان وقتی موفق بود دیپلماسی می‌تواند آن روی سکه دیگر باشد، وگرنه شما دیپلماسی التماسی را هم تجربه کرده اید، تا آن دولتی تشریف داشتید، دیپلماسی التماسی را هم تجربه کرده اید، این راه حل نیست.
پورمحمدی: ببینید مسئله مهم همه برای ما، این است که ما یکسری هدف برای خودمان قرار میدهیم این هدف‌ها را هم آمده ایم در برنامه باز تکرار کرده ایم و بعد می‌گوییم اینها را انجام میدهیم، ما باید تجربه‌های قبلی مان را معیار قرار بدهیم برای اینکه تعهداتی که می‌خواهیم در آینده داشته باشیم. به هر حال بحث دیپلماسی تعهد تحریم‌های داخلی که مکمل تحریم خارجی است، اینها را باید با تدبیر جلو ببریم. آیا در گذشته جلو برده ایم، دوستان، بنده، شما در مصادر عالی در کشور بوده ایم، حالا با همدیگر هر وقت از من دعوت کردند به هر دولتی افتخار هم می‌کنم، تمام تلاش‌های خودم را معطوف کرده ام تا به مردم خدمت کنم، چون دولت‌ها موضوعیت ندارند، مردم موضوعیت دارند و خدمت به مردم است.
پورمحمدی: ما وظیفه داریم در هر موقعیتی اگر به ما تکلیف شد، حتی آبروی مان را گرو بگذاریم برای اینکه به مردم کمک کنیم و مشکلات مردم را برطرف کنیم. مسئله مهمی که اگر دو حرکت هم می‌خواهد بشود، آیا ما می‌رویم و سنگ می‌اندازیم یا کمک می‌کنیم، این مسئله مهم است. همین الان در این جلسه هم ما وفاق نداریم، آیا بدون وفاق می‌توانیم حل مشکلات بین المللی کنیم، با رویکرد‌های متفاوت. رهبری تدابیری دارند، سیاست‌های کلی دارند، تبلیغ شان ابلاغ می‌فرمایند، می‌نشینیم کارسازی می‌کنیم، دوباره این را توجیح می‌کنیم، می‌گوییم نه منظورشان چیز دیگری بوده است. شاید قصد خاصی بوده است، برای موقعیت خاصی بوده است، کشور را زمین گیر می‌کنیم مثل خیلی از چیز‌هایی که زمین گر کرده ایم. این واقعیت‌های موجود است، دیگر از آسمان که نمی‌توانیم آدم بیاوریم، کارشناس هم نمی‌توانیم بیاوریم، مدیر مجرب هم که نمی‌توانیم بیاوریم. همین مدیران هستند، ما باید مشکلات مان را با خودمان حل کنیم، مسائل مان در ذهن و درون خودمان باید روشن کنیم، ما کلی فضای سیاسی تبلیغاتی روی تصمیمات ما تأثیر می‌گذارد، منافع ملی را به خطر می‌اندازیم، اینطور که نمی‌شود تدبیر کرد.
پورمحمدی: به هر حال این کشور به تمام نیرو‌های خودش نیاز دارد، اگر تمام نیرو‌های کارشناس کشور با هم جمع شویم، با وفاق عمل کنیم، خیلی از مشکلات را راحت می‌توانیم حل کنیم، نمی‌گویم ما ناتوان هستیم، ولی سخت است، دنیای استکبار، هم آوردش هستیم، ما شعار‌های بلند جهانی داده ایم، ما دایه تمدنی در دنیا داریم، نمی‌شود با این دست و پا شکستگی، با این اختلاف، با این نگاه غیرکارشناسی مشکلات مان را حل کنیم. هر روز دعوا، هر روز اختلاف، اینها حل نمی‌کند، بعد به هر حال موضوعی حداقلی دارد، حداقل‌ها را قبول کنیم، به هم دیگر احترام بگذاریم، به کارشناس هایمان احترام بگذاریم، به مدیران مجرب مان احترام بگذاریم.
پورمحمدی:یعنی همه ما در هر دولتی، الان من بخواهم حرف بزنم، حکم شهرداری آقای قالیباف را بنده صادر کردم، مخالفت هم شد برای صادر کردن حکم ایشان، زمانی که وزیر کشور بودم، ولی اعتقاد به توانایی آقای قالیباف هم داشته ام. اما اینطور نیست که شهرداری تهران مشکلی نداشته است، مسائل آن ساده بوده است، با چه هزینه‌ای تمام شده است. اینها مسئله‌ای است که آیا تحولی در نظام شهری با چه رویکردی در چه دوره زمانی انجام شد. این است که مبنای آینده می‌شود که می‌خواهیم کشور را بسازیم و به کدام سمت ببریم، ایده‌های روشن و برنامه درازمدت ما چیست. مگر من می‌خواهم برنامه روزمره و جاری را مطرح کنم، من نگاه کلان داخلی، خارجی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مسائل سیاسی ما مردم اینطور ناامید کرده است، منزوی کرده است، نگران کرده است، حتماً باید رویکرد‌های سیاسی مان را هم اصلاح کنیم، رویکرد‌های فرهنگی مان را هم باید اصلاح کنیم.
مجری: مرحله سوم مناظره را آغاز می‌کنیم که محور آن بحث مهار تورم است و در ابتدا طرح پرسش از سوی کارشناسان محترم که در قالب پخش تصویر تقدیم حضور شما خواهد شد.
غلامرضا مصباحی مقدم (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام): یکی از مشکلات جامعه ما تورم مزمن است آن هم در یک نرخ بالا؛ نرخ ۴۰ درصد و بالاتر که حدود ۶ سال است اتفاق افتاده است، شما با این تورم مزمن که ماندگار شده، چگونه می‌خواهید برخورد کنید؟
طهماسب مظاهری (رئیس کل اسبق بانک مرکزی): با این فرض پایه‌ای و اساسی که کسری بودجه دولت و تسهیلات تکلیفی که دولت برای تامین نیاز‌های خود به بانک‌ها تحمیل می‌کند ریشه اصلی رشد نقدینگی شدید و تورم‌های بالا است که شاهد آن بودیم، سوال این است که در صورتی که مردم شما را انتخاب کنند و رئیس جمهور بشوید، چه برنامه‌ای برای کنترل و مهار کسری بودجه و در نتیجه مهار تورم در حدودی که در برنامه هفتم هم پیش بینی شده دارید؟
محمدجواد ایروانی (وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی): برای تنظیم جهت گیری نقدینگی و اعتبارات بانکی به سوی تولید چه برنامه‌ای دارید؟
پیمان قربانی (معاون سابق اقتصادی بانک مرکزی): نظام اقتصادی ما بانک محور است و بانک‌ها حدود ۹۰ درصد تامین مالی اقتصاد را برعهده دارند، از طرف دیگر طی سال‌های گذشته ضعف سلامت بانکی در برخی از بانک‌های کشور عملا باعث شده که تامین مالی شبکه بانکی با اختلال مواجه بشود و از طرف دیگر این ناترازی که در این بانک‌ها وجود دارد به دلیل سیاست‌های گذشته یا تکالیفی که به ایشان محول شده یا ضعف مدیریتی شان باعث شده که رشد نقدینگی عمدتا برود به سمت افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و اضافه برداشت بانک‌ها به نحوی که دو سوم اضافه برداشت مربوط به چند بانک خاص است، برنامه جنابعالی با توجه به این که برنامه هفتم هم تاکید کرده که سالیانه ناترازی بانک‌ها در حد مشخصی کم بشود و رشد نقدینگی کاهشی باشد، برنامه جنابعالی برای اصلاح نظام بانکی و در واقع احیای بانک‌های ناتراز و احیانا حل و فصل بانک‌هایی که قابلیت احیا ندارند چیست؟
مهدی غضنفری (رئیس صندوق توسعه ملی): یکی از پارامتر‌های اقتصادی و شاخص‌های اقتصادی که اقتصاد دان‌ها همه ما را نسبت به آن حساس کردند وضعیت نقدینگی کشور است و به گونه‌ای هشدار دادند که افزایش نقدینگی موجب تورم می‌شود، البته می‌دانیم که اگر نقدینگی هم نباشد بسیاری از شرکت‌های تولیدی که به سرمایه در گردش و سرمایه ثابت نیاز دارند گرفتار می‌شوند و حجم تولیدشان کاهش پیدا می‌کند، در اقتصاد کلا همیشه پارامتر‌ها با هم بده و بستان دارند و نمی‌شود فقط یک پارامتر را چسبید و از پارامتر دوم غافل شد، سوال من این است که نامزد محترم چگونه نقدینگی را مهار می‌کند در حالی که نقدینگی روغن کار چرخ دنده‌های تولید است آن روغن را به اندازه کافی در اختیار تولید قرار میدهد تا چرخ دنده‌ها به هم ساییده نشوند؟
محمدرضا پور ابراهیمی (رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس): علیرغم همه تلاش‌هایی که در طی سال‌های گذشته انجام شده باز هم ما با شرایط ناترازی در حوزه بودجه کشور مواجه هستیم، راهکار‌هایی که می‌تواند با فرض استمرار تحریم‌ها و عدم ایجاد منابع درآمدی پایدار از محل فروش نفت در حوزه کسری بودجه کمک بکند و بر اساس داده‌های واقعی باشد داده‌هایی که امکان تحقق آن امکانپذیر هست، چه چیزی است و دولت آینده چه راهکار‌های مشخصی برای ناترازی بودجه بعنوان اصلی‌ترین موضوع و مهمترین مولفه اثرگذار در شاخص‌های اقتصادی کشور مدنظر قرار داده است؟
مجری: سوالات کارشناسان محترم را شنیدید، جناب آقای قاضی زاده هاشمی جنابعالی ۴ دقیقه فرصت پاسخگویی دارید.
قاضی زاده هاشمی: اگر اجازه بفرمایید اولا یکی دو نکته ای، چون در صحبت دوستان بود و یک بخش آن هم به من مربوط بود، مثل قضیه بورس را یک توضیحی بدهم، متاسفانه بعضی از طرفداران یکی از عزیزان کاندیدا خیلی روی آن مانور میدهد. کسی که با بورس آشنا باشد می‌داند بورس ناشی از یک مفهومی است به نام انتظارات، اعتماد مردم، اصلا مردم در بورس آینده را می‌خرند، باید ببینیم در دوره دولت قبل، دولت قبل از آیت الله رئیسی چه کسانی یک شبه بورس را به خاک سیاه نشاندند، در یک شب تصمیم گرفتند این تصمیمات را پیش خودشان حفظ کردند، دیر اعلام کردند، یک عده وارد بازار شدند.
قاضی زاده هاشمی: من آن زمان نائب رئیس اول مجلس بودم جناب پزشکیان، نامه نوشتم به قوه قضائیه، آن افراد الان برایشان تشکیل پرونده شده، بله، اگر کار دست ما باشد حتما می‌توانیم، خیلی سریع‌تر از اینها هم قضایای بورس را حل کنیم، چون بر اثر یک سیاست غلط بورس ریزش می‌کند آن سیاست‌ها اصلاح بشود اصلاح خواهد شد، متاسفانه آنقدر کار پیچیده شده، این که ما صحبت از مردم می‌کنیم، اول از همه باید بتوانیم اعتماد عموم مردم را حفظ کنیم، مردم نباید احساس بکنند یک عده پس پستو‌های ما هستند، از تصمیمات ما مطلع می‌شوند، ما و دوستان ما، طرفداران ما، بعضی از این کارشناسانی که حتی باصطلاح می‌آیند مشورت می‌دهند اینها خودشان جزء آن فعالان بورس بودند، شما بروید ببینید، حالا اگر خواستید بعد از جلسه هم اسم شان را به شما می‌دهم، که بعضی هایشان ممکن است با شما هم در ارتباط باشند که اینها چگونه سهام خودشان را فروختند به موقع و پول شان را از بورس خارج کردند بقیه مردم را دست تنها گذاشتند.
قاضی زاده هاشمی: نکته دوم سر بحث این که جاده‌های ترکیه را ببینید جاده‌های ایران، ما مشهدی‌ها یک مشکلی داریم هر بزرگواری می‌آید مشهد از فرودگاه می‌رود حرم و می‌آید و فکر می‌کند همین مسیر همان مسیر کل مشهد همان است، اطراف آن را نمی‌بیند در مکه و مدینه اطراف حرمین را می‌بینند، احتمالا دوستان نهضت بزرگ جاده سازی در دوره آقای احمدی نژاد یادشان رفته، یا اقدامات خوبی که در این سه سال آیت الله رئیسی اتفاق افتاده، در رابطه با مسکن دو میلیون و ۶۰۰ هزار مسکن در حال ساخت است نه ۳۰۰ هزار تا، یعنی اگر می‌خواهیم اطلاع بدهیم من خواهش می‌کنم اطلاع دقیق بدهیم، وسط ساخت پروژه‌ها هستیم و انشاالله به لطف خدا حتما تمام می‌کنیم و تحویل مردم هم میدهیم، در رابطه با وفاق نظام کارشناسی مگر می‌شود کل کارشناسی کشور را یکی کرد؟
قاضی زاده هاشمی: یک مفهومی هست ما با آقای دکتر پزشکیان و آقای دکتر زاکانی با آن مشترک هستیم در دو حوزه سلامت در دنیا دو تا مکتب است یک عده این به سازمان بهداشت جهانی هم می‌گوید برو آقا دولتی کن، یک نظریه بود قبلا بانک جهانی داشت در آن زمان می‌گفت آقا بده به اقتصاد بازار، درمان را هم مانند سایر حوزه‌های بازار ببین، بالاخره ما کدام را انتخاب کنیم؟ این طور نیست که نظرات کارشناسی همه جا یک جور باشد، تورم هم عرض بکنم تمام مکاتب اقتصادی، تمام کارشناسان داخلی معتقدند می‌شود تک رقمی کرد، این چیزی که در قانون برنامه هفتم آمده است و در سیاست‌های کلی امده، راهکار عملی و اجرایی دارد یعنی علم اقتصاد از معدود جا‌هایی که راه حل روشن دارد برای حل و فصل آن، مسئله تورم است، این اجماع کارشناسی روی آن وجود دارد منتها یک اقتدار سیاسی می‌خواهد اقتدار سیاسی از جنس اقتدار سیاسی شهید رئیسی است نه از جنس عنوان سیاسی برای سازش با سایرین، ما هر حرفی می‌زنیم می‌گویند آقا اول برویم با بیرونی‌ها سازش کنیم اگر سازش مان به سرانجام رسید مسائل داخلی مان حل می‌شود، یک خطی بعضی از دوستان گرفتند همه امورات ما را مثل همان آب خوردن می‌خواهند به بیرون وصل کنند اینها راه حل داخلی دارد، قاطع است در دولت شهید رئیسی شروع شده و انشاالله حتما به سرانجام می‌رسد.
مجری: آقای قالیباف شما بفرمایید.
قالیباف: موضوع بحث تورم از موضوعات حیاتی و جدی ما است و متاسفانه ما هم تورم بالایی داشتیم و هم از جهت زمانی طولانی و این انصافا به مردم ما و به سفره‌های مردم مخصوصا به آن‌ها که حقوق ثابت داشتند فشار جدی در سال‌های گذشته آورده که من توضیح دادم باید در اولویت باشد. این موضوع به نظر من ریشه در سه موضوع دارد، یک: اول اصلاح نظام بانکی، به هرحال در نظام بانکی مخصوصا بانک‌هایی که بانک‌های خصوصی بودند و یا بانک‌های حتی دولتی، اینها باعث شدند باعث خلق پول شدند، حالا بحث‌های آن روشن است، این را باید چاره اندیشی کنیم.
قالیباف: ما الان نقدینگی ما حدود ۸ هزار و ۲۰۰ همت است، طبیعتا این کیفیت این نقدینگی هم درست در محل تولید نرفته است، این یکی از اشکالات است که این تورم ایجاد شده و ما باید تلاش کنیم. یکی از اقداماتی که در مجلس یازدهم هم انجام شد این بود که ما قانون جدید بانک مرکزی را اقتدار به بانک مرکزی برگرداندیم که بتواند از قانون گریز استفاده کند، حوزه قضایی را هم به آنجا منتقل کردیم که این تخلفات و عدم کفایت سرمایه و این که کنترل نظارت دقیقی بر بانک‌ها انجام نمی‌شد این باید به این توجه شود، در کنار آن ما برای این که بتوانیم سرمایه گذاری هم در بخش تولید بیاوریم به آن توجه کردیم یعنی ما ماده ۸ را برای همان بانک توسعه که در واقع در همین سال اول تشکیل بشود که بتوانیم این کار را انجام بدهیم. تا این کار را نکنیم باید یک توجه برای یک سپر حمایتی برای مردم مان در حوزه تورم بگذاریم.
قالیباف: مقام معظم رهبری بیش از ۱۰ سال متوالیا سال‌ها را نامگذاری می‌کنند به موضوع مسائل اقتصادی، تاکید بر تولید، تاکید بر جلوگیری از تورم، ریشه اش هم در این است. یک بخش هم در اصلاح ساختار بودجه است، در بودجه وقتی که ما درآمد پایدار نداریم و متکی به نفت هستیم و در حوزه نفت هم آن نابسامانی که من توضیح دادم در آن جا داریم یا در حوزه اصلاح ساختار نهادی در موضوع بودجه و انضباط مالی، اینها نکاتی است که باید توجه کنیم این کار را انجام بدهیم، ولی من معتقدم که مهمترین کنار اینها این است که ما نیازمند یک مدیر قوی هستیم، ما امروز واقعا بخش عمده‌ای مشکلات ما ریشه در بی تدبیری در سیاستگذاریهای اشتباه و به نوعی سفره مردم دارد کوچک می‌شود، از بی عرضه‌گی و تصمیم گیری در این بخش است.
قالیباف: به همین جهت باز من تاکید می‌کنم که در دوره چهاردهم دولت خدمت و پیشرفت حتما این سپر حمایتی را می‌گذارد که این حقوق را نسبت به تورم حداقل به مردم داده بشود، حتما که اگر رشد اقتصادی هم اتفاق بیفتد آن هم باید به آن اضافه بشود تا این اصلاحات به طور کامل تمام بشود. پس این نکته را من در این جا در ادامه عرض کنم که ما یکی از اشکالات مان این است که درآمدمان که پایدار نیست درآمد نفتی است این درآمد نفتی کم و زیاد می‌شود این باعث مشکلات ریشه‌ای و اساسی می‌شود و این نفت آلودگی را ما در همه بخش‌های اقتصادمان داریم می‌بینیم که حتما باید برای آن چاره اندیشی کنیم.
مجری: آقای پزشکیان ۴ دقیقه جنابعالی از همین حالا آغاز شد.
پزشکیان: در رابطه با بیانات آقای دکتر قاضی زاده، چه کسی گفته که ما به خارج دل می‌بندیم، من اول صحبت کردم گفتم باید انسجام داخلی مان را و اختلافات مان را کنار بگذاریم اگر در داخل اختلاف داشته باشیم و مرز‌ها را هم باز کنیم مشکل حل نمی‌شود هر چقدر پول هم بیاوریم فایده ندارد، اول این اختلافات مان را باید حل کنیم، تصور این که یک عده محدودی آن‌ها عقل کل هستند بقیه همه اجنبی و خارجی اند و وابسته اند و از این حرف‌ها، این تصورات را باید درست کرد، این مردم ایران هستند که می‌توانند مشکل را حل کنند نه یک گروه و یک دسته و جناح، این اول، دوم این که من نگفتم بورس حل نمی‌شود، بورس سه روزه حل نمی‌شود اصلا سه روزه سهل است معلوم نیست یک ساله هم بتوانیم آن را حل کنیم.
پزشکیان: در نتیجه این تئوری که توقعی که در جامعه ما ایجاد می‌کنیم ما سه روزه آن را حل می‌کنیم امکان ندارد همه این وعده‌هایی که داده بودند دردولت شهید رئیسی وجود داشت نشد، تورم هم آمد آن وعده‌هایی که دادند معلوم شد چگونه است، این مانعی نمی‌شود که تلاش و زحمات ریاست محترم جمهور آقای رئیسی را آدم نادیده بگیرد، شبانه روز واقعا زحمت می‌کشید، شبانه روز تلاش می‌کرد، ما قدردان زحمات آن‌ها هستیم، اما این که چرا حل نشد؟ دلایل علمی دارد. مدیران، کارشناسان، روش‌ها، عدم ارتباط بین المللی، اختلافات و دعوا‌های داخلی، اینها علل عدم حل مشکل است که بماند، عامل اصلی تورم دولت‌ها است، فرقی نمی‌کند هر دولتی که باشد، دولت است که تورم ایجاد می‌کند، یا کسری بودجه اش است، یا از بانک‌ها پول چاپ کردن آن است، می‌خواهد درست بشود باید آن کسری بودجه اش را نیاورد مجلس، از این طرف هم در بانک‌ها از آن کار‌ها انجام ندهد.
پزشکیان: واقعیت قضیه تورم یعنی جیب مردم را خالی کردن بدون این که متوجه بشود شب می‌خوابی صبح متوجه می‌شوی که قدرت خریدت از بین رفته اکثر این نگرانی‌ها و اعتراضاتی که بازنشسته‌ها در این کشور دارند اکثر آن نگرانی‌هایی که مردم معلمان ما می‌آیند و صدایشان بلند است برای این که نمی‌توانند زندگی شان را با آن روند تورمی راحت به اصطلاح ادامه بدهند شرمنده اند شرمسار خانواده معلم چرا باید مثلا اسنب برود کار کند یک نیروی انتظامی حالا نگم بهتره وقتی آدم این بازنشسته‌ها و این افراد را می‌بیند تصورش برای آدم غیرممکن است این که ما چه کار باید بکنیم این همان برمی گردد در اصلاح و در بودجه ریزی عملیاتی کردن.
پزشکیان: یعنی اگر بخواهیم هزینه را دولت باید هزینه اش را کنترل کند کسری بودجه برای سیستم درست، کنترل هزینه چه طور می‌شود؟ کنترل هزینه زمانی امکان پذیر است که بودجه ات را عملیاتی کنی کنترل بودجه زمانی است که نظارتت را اصلاح کنی کنترل هزینه زمانی صورت می‌گیرد که شفافیت در هزینه‌ها را بتوانی اعمال کنی و از آن ور هم در بانک‌هایی که دارند پول چاپ می‌کنند اولین کاری که باید بکند دولت به بانک‌ها دستور ندهد که پول چاپ کنند بانک‌ها را وادار نکند که تعهداتی ایجاد کنند که امکان پرداختش وجود ندارد می‌گویند پول مثلا آن‌هایی که می‌خواهند ازدواج کنند را بانک‌ها این پول‌ها را بدهید از کجا بدهند باید چاپ کنند بدهند اکثر این توقعاتی که دولت دارد در بانک‌ها اعمال می‌کند همان‌ها عامل این تورم هاست می‌خواهیم درست کنیم باید بانک‌ها را علمی و درست نظارت بکنیم و نظامش را اصلاح کنیم و نظارت به اصطلاح کلان قاعده مندی کردن قیمت گذاری خدمات بانکی اینها مشکلاتی است.
جلیلی: یک نکته بسیار مهمی که برای مردم خیلی آزاردهنده است بحث تورم است، اما یک سوال جدی که وجود دارد این است تورم مثل کرونا نیست که هم خودش شناخته شده نباشد هم درمانش به هر حال تورم یک معضلی است که هم مساله اش روشن است و هم راه حل هایش خیلی از کشورها هم در کنترل تورم موفق بودند سوالی که شاید برای مردم است این است که چرا در کشور ما تورم این قدر مزمن ادامه دارد به ویژه در سال‌های اخیر. من بحثم را در آن چهار محور اصلی که برای برنامه دولت مطرح کردیم یک بحث انضباط مالی مطرح کردم و این جا می‌خواهم آن ریشه تورمی که به نظر می‌رسد وجود دارد و راه حل‌هایی که برایش است و این که امکان کنترل تورم وجود دارد همان طور که امکان رشد هشت درصد وجود دارد امکان کاهش تورم و کنترل آن هم وجود دارد.
جلیلی: چگونه من این را یک توضیح بدهم ببینید اولین بحثی که در این جا باید به کار برد بحث حاکمیت ریال است اگر ما واحد پول رسمی مان ریال است باید دولت مقتدر و نظام بتواند بر ریال حاکمیت داشته باشد یعنی باید بداند که این گردش پول و این حرکتی که در مسیر اقتصاد کشور ریال دارد کجا می‌رود چگونه خرج می‌شود در کجا‌ها حضور دارد تا آن را بتواند مدیریت و حکمرانی کند اگر شما این را نتوانی انجام بدی آن ساز و کارهایش را درست نکنی با برخی از اقدامات مقطعی این حتما شکل نمی‌گیرد که اولین بحث مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که حتما هم باید دنبال شود این است که برای حاکمیت ریال شما باید بتوانید آن سامانه‌هایی که لازمه حاکمیت ریال است و خوشبختانه امروز زیرساخت هایش را داریم مثل سامانه مدعیان، سامانه جامع تجارت، سامانه املاک و اسکان، سامانه رفاه ایرانیان اینها باهم ارتباط پیدا کنند تکمیل بشوند ارتباط داشته باشند شما بتوانید بر موضوع به اصطلاح حاکمیت ریال آن تفوق لازم را داشته باشید بر همین اساس آن موقع است که شما باید دو تا ناترازی را حل کنید.
جلیلی: برای بودجه و این اراده دولت را می‌خواهد و فهمش را این که ما می‌گوییم رئیس جمهور وقتی می‌تواند موفق باشد که موضوع را بشناسد تصمیم بگیرد و دچار تردید نشود یکیش این جوری است یکی ناترازی بانک هاست یکی ناترازی بودجه است. ناترازی بودجه که اصلا مربوط به خود دولت است و خیلی محکم باید رئیس جمهور در این جا بایستد این جا دو تا کار راه وجود دارد یکی این است که شما باید مواظب باشید منابع اولا هرز نرود اتلاف نشود و ثانیا روز به روز افزایش پیدا کند که حالا بحث تولید و اینها بر همین اساس است که برخی از مثال‌هایی که در همین جلسه زدیم یا جلسات دیگر در مورد این که مثلا به دلیل نبود میترینگ یک دفعه هفت میلیارد دلار منابع نفت و گاز شما می‌رود یک دفعه به دلیل مثلا اشکال در برخی فرآیند‌ها چهار میلیارد دلار در آن موضوع خرید کالا‌های اساسی شما از بین می‌رود.
جلیلی:اینها یکی از همان راه‌هایی است که یکی یکی باید بررسی شود حالا اینها را مفصل بررسی کردیم که چگونه می‌توان اولا منابع را از هرز رفتن نگه داشت و ثانیا ارتقا داد. یکی هم بحث ناترازی بانک هاست که در این جا باز آن بانکی که باید مشخص بشود بانک‌هایی که خلق پول می‌کنند این از جیب مردم است این خلق پول در سه جهتی است نمی‌تواند از جیب مردم خلق پول کند در یک جهتی که خودش می‌خواهد به منافع عده محدودی است آن را هزینه کند این بحث مهمی است یک بحث دیگر بحث ارزی است که حالا آن بحث دوم است که، چون وقتم دارد تمام می‌شود در بخش دوم عرایضم خواهم گفت که یک دلیل شوک بازار ارز.
زاکانی: انتظارم این است که دوستان عزیز موضوعات سیاسی را سر جای خودش در آن میزگرد سیاسی بحث بکنند الان شفاف ما صحبت بکنیم که مردم بتوانند نظرات ما را متوجه بشوند و بتوانند انتخاب داشته باشند ناظر به ترکی هم که صحبت کردم ترکیه دیگه عضو دبلیو تی او است، اما در این پنج سال ششصد درصد ارزش پولش افت کرده است تورم هفتاد درصد را دارد تجربه می‌کند تورم هم در کوتاه مدت موضوع افزایش نرخ ارز است و انتظارات تورمی در درازمدت هم رشد نقدینگی کنترل نشده است.
زاکانی: بانک‌ها عامل اصلیند در کنار بانک‌ها دولت، چون بیان شده از دولت شهید رئیسی جا دارد بگویم سال ۹۲ دولت وقت ۲۰۵ همت بدهی داشت به بانک‌ها بانک مرکزی و به صندوق‌های بازنشستگی سال ۴۰۰ وقتی که تحویل داد آقای پزشکیان هزار و ۲۹۹ همت بدهی داشت دولت آقای روحانی یعنی یک مجموعه مخروبه‌ای را تحویل دادند و این خودش از هنر‌های این شهید بزرگوار بود که بتواند این را سامان بدهد رشد نقدینگی هم اساسا بیان کرد آقای غضنفری لازم در واقع ضرر به ذات ندارد اگر هدایت بشود می‌تواند فوق العاده برای ما مثمر ثمر واقع شود ما همین سه هفته پیش ۲۰۳ هزار مسکن را واحد مسکن را در تهران شروع کردیم یکی از جا‌هایی است که می‌رود نقدینگی آن جا هزینه بشود و یک نیاز مردم را مرتفع کند.
زاکانی: اگر می‌خواهیم مردم مشارکت سیاسی هم داشته باشند که دوستان اصرار دارند و همه ما اصرار داریم، اما اصرارمان اصرار واقعی است این است که مردم پای انقلاب بایستند بعد مردم را در اقتصاد شریکشان کنیم لذا معتقدیم که اعتبار طلا را من آن بند چهارم اصلاحات خودم را که گفتم ما اعتبار طلا را به جای یارانه به مردم بدهیم انرژی مثل طلا با ارزش است که ما بد مصرف می‌کنیم علاوه بر این که افزایش تولید صورت باید بگیرد و به سمت بستر در‌ها به سمت خام فروشی برویم، اما مصرف را هم باید بهینه استفاده کنیم برای شریک شدن مردم ما معتقدیم که باید اعتبار طلا را به جای یارانه به مردم داد یارانه مردم در حوزه انرژی بدون تغییر قیمت انرژی صورت می‌گیرد معادل قیمت طلای روز اعتبار طلای غیرقابل برداشت در حساب سرپرست خانواده به اندازه سهم خانواده از انرژی شارژ می‌شود ماهانه شارژ می‌شود این اعتبار دور از تلاطم تورم است، چون به خاطر این که موضوع تورم بود این جا بحث کردم در پایان هر ماه میزان یارانه انرژی که معادل قیمت روز طلا محاسبه می‌شود و ۵۰ درصد آن طبق قانون برنامه هفتم ماده ۴۶ آن به حساب سرپرست خانوار شارژ می‌شود.
زاکانی: قابلیت خرید اعتباری هم کاهش نقدینگی را عدم افزایش نقدینگی را خواهد داشت حفظ ارزشش با پول با طلاست حفظ ارزشش با طلاست دور از تورم است امکان فروش اعتباریش در بازار است امکان پشتوانه شدن اعتبار طلا برای وام و وثیقه وجود دارد به قیمت دلار گره نمی‌خورد همان تحول اول اقتصادی که ما استقلال اقتصادی ما با دوری از وابستگی به دلار دنبال کنیم محور هم خانواده است و جمعیت صرفه جویی کنید اعتبار طلا بگیرید و می‌شود این جوری مردم را شریک کرد در اقتصاد.
پورمحمدی: بحث تورم خب بزرگواران ریشه هایش را و برخی راه حل هایش را هم اشاره کردند ما هم نظرمان همین جور است، چون نگاه کارشناسی دقیق و علمی به نقاط مشترک نزدیک می‌شویم تورم و نقدینگی ریشه‌های مشترکی دارد طبعا با کنترل نقدینگی می‌شود تورم را هم کاهش داد البته کنترل نقدینگی باز علل خودش را دارد که قبلا هم اشاره کردم دوباره هم باز خواهم پرداخت نکته‌ای که الان وجود دارد ببینید من می‌خواهم چند تا مثال که یک مقداری عملی باشد و ببینیم سیاست گذاری‌های ما به چه سمت و سویی می‌رود برادرمان آقای قالیباف اشاره کردند که ما در مجلس تصویب کردیم اقتدار بانک مرکزی برگردد بسیار کار خوبی و از گذشته هم باید این کار را می‌کردیم و جزو ضروریات مدیریت مالی ماست و سیاست‌های پولی ماست، اما ببینید یک اقتدار می‌گوییم داریم، ولی ابزارش را عوامل تشکیل دهنده آن اقتدار را فراهم نکردیم در همین ایامی که می‌گوییم اقتدار داریم بانک مرکزی می‌آید برای این که قیمت ارز بالا نرود همه تسهیلات را کنترل می‌کند.
پورمحمدی: همه وام الان متوقف شده همه بانک‌ها به آن‌ها تمام قول‌هایی که به کارآفرین‌ها دادند به بنگاه‌ها دادند همه را متوقف کردند اصلا کل تولید مشکل پیدا کرده به خاطر بانک مرکزی که ادعای استقلال دارد برای اجرای سیاست دستوری که ارز قیمتش بالا نرود کل تسهیلاتی که بنگاه‌ها باید سرمایه در گردش می‌خواهند برای هزینه‌های دیگرشان متوقف است ناچار به جذب منابع سرگردان و نقدینگی بکنه بهره از ۱۹ و ۲۰ و ۲۱ الان برده ۲۹ درصد هزینه مالی در بازار آزاد الان ۴۱، ۴۲، ۴۳ بلکه بیشتر است اگر این خودش تورم زای شدید است چرخه معیوب نقدینگی را تشدید می‌کند می‌گوییم استقلال بانک مرکزی خب کی اجرا بکند دوباره دستور بهش می‌دهند همان را دارد عمل می‌کند ببینید ما نیازمند مدیر قوی هستیم برای هر کاری مدیر قوی می‌خواهیم.
پورمحمدی: مگه می‌شود کار‌های بزرگ را به آدم‌های ناتوان سپرد همه جا مدیر قوی، ولی رئیس جمهور فقط مدیر قوی نیست مدیری است که مسایل سیاسی مسایل دیپلماتیک مسایل فرهنگی مسایل اجتماعی مسایل روانی جامعه آشنا باشد قدرت تحلیل داشته باشد قدرت جمع بندی داشته باشد قدرت ایجاد وفاق داشته باشد قدرت تحریک کنندگی اجتماعی داشته باشد قدرت اعتمادسازی داشته باشد مردم باورش بکنند این است که می‌تواند نیرو‌ها و مردان قوی را دور خودش جمع بکند و کشور را به آن جهتی که می‌خواهد نزدیک بکند.
پورمحمدی: امنیت آفرین باشد در فعالیت‌ها به هر حال امنیت روانی امنیت فکری امنیت حقوقی امنیت مالکیت اینها لازمه موفقیت در یک مدیریت کلان و سطح عالی است خب ببینید می‌خواهم بگویم یک نقاط مشترکی گفته شد تکرار نمی‌خواهم بگویم بعدا در فرصت‌های بعدی هم داریم باید ما منظومه فکری اقتصادی مان مشخص کنیم به مردم بگوییم می‌خواهیم چکار کنیم اصول ما در اقتصادمان چیست من ناچارم سریع بگویم. ببینید من هشت اصل را به عنوان اولویت‌ها انتخاب کردم یک رقابت اگر اقتصاد می‌خواهد موفق باشد اصل رقابت را شوخی نباید بگیرد دولت از رقابت باید برود کنار دوره تصدی گری دولت بگذارد کنار نکته دوم اقتصاد بازار را قبول بکنیم و اقتصاد دستوری را کنار بگذاریم بحث مالکیت فکری حقوق مالکیت بحث بسیار جدی است که جای توضیحش نیست بحث بسیار مبنایی است برای رشد اقتصادی انضباط مالی در بخش‌های اقتصادی به خصوص دولت الان که بی انضباطی از گذشته بوده بله دولت چابک می‌خواهیم ناظر ضامن و حافظ رقابت و اقتصاد بازار خب من چند اصل دیگر دارم این چهار تایش را بیان کردم در فرصت بعدی باقیش را اعلام خواهم کرد.
مجری: نوبت اول در مرحله سوم به پایان رسید نوبت دوم را آغاز می‌کنیم که طرح پرسشی نخواهیم داشت و نامزد‌های محترم به مدت چهار دقیقه فرصت دارند که دیدگاه هایشان را درباره نظرات دیگر نامزد‌ها مطرح بکنند.
آقای قاضی زاده هاشمی: برای مهار تورم باید سه تا مساله را ما حل کنیم یکی مسایل پولی مالی کشور است بهبود بهره وری است و مسایل سیاسی، جمع اینها کمک می‌کند البته تورم برنامه‌های مختلفی، در حوزه مسایل پولی مالی هم کارکرد کنترل نقدینگی توسط بانک مرکزی است هم انضباط بخشی به وضعیت بودجه دولت است که اصلاح ساختار قانون بودجه خوشبختانه در مجلس تصویب شد عملکردش از امسال شروع شده حالا جلوتر رفتیم من بحث بیشتری می‌کنم. در حوزه بهره وری در دولت شهید رئیسی برنامه ریزی جدی شد ما حتی در دنیا به عنوان کشور نمونه شناسایی شدیم و جایزه گرفتیم در این حوزه به خاطر اتفاق بهره وری که به مدد بچه مسلمانان جوان این اتفاق افتاد که گزارشش در سایت‌های مختلف است دوستان می‌توانند مراجعه کنند و مسایل سیاسی ارتقا این که می‌بینید یک ثبات در بازار ارز داریم و توانسته بانک مرکزی ما کنترل کنه ناشی از اقتدار سیاسی است.
آقای قاضی زاده هاشمی: با اینکه تنش سیاسی با همسایگان داشتیم با دشمن تا دندان مسلحمان درگیر شدیم، اما توانسته‌ایم نرخ ارز را تا حد زیادی کنترل کنیم اقتدار درونزای سیاسی نه برونزا که بعد با مصاحبه یک کسی و یا پاره کردن یک برگه کلاً به هم بریزد و قیمت ارز ما یک دفعه چند برابر شود.
قاضی زاده هاشمی: در حوزه کنترل نقدینگی دوستان گفتند در حوزه اصلاح نظام بانکی اول از همه ما باید جلوی دخالت اشخاص غیر مسئول و تسهیلات سفارشی را بگیریم، همین بانک دی که در اختیار ما بود در بنیاد شهید پر از پرونده‌های تسهیلات سفارشی توسط سیاسیون بود که الان در دستگاه قضایی باز است ما رفته‌ایم اقدام کردیم علیه شان بعد از ۱۰ سال ۱۵ سال بعد با فشار دادگاه بتوانیم برویم این تسهیلات را ازشون دریافت کنیم باید مراقبت شود و جلوی اینها گرفته شود بانک توسعه و بانک قرض الحسنه باید ایجاد کنیم نگاه کنید ما الان همین دو بانک قرض الحسنه که داریم مهر ایران و رسالت خوب عمل کرده‌اند موفق عمل کرده‌اند.
قاضی زاده هاشمی: ما باید برای نیاز‌های عامه مردم مثل اشتغال و ازدواج تسهیلات قرض الحسنه بدهیم برای توسعه و عمران و آبادانی کشور هم بانک توسعه درست کنیم در برنامه هفتم آمده بانک‌ها و سهامدارانشان را هم باید پاسخگو کنیم معنی ندارد با افزایش اعتبار و تسهیلات تورم را منتقل کنند به مردم عملیات بانکی را هم باید اصلاح کنیم در ارتباط با ساختار بودجه نگاه کنید بودجه رفتار مدیران کشور را تنظیم می‌کند باز ما این کار را در بنیاد شهید با ایجاد یک نظام یکپارچه برنامه عملیاتی ایجاد کردیم بودجه را وصل کردیم به برنامه عملیاتی و مبتنی بر برنامه منابع را دادیم اگر مدیری نتوانست برنامه را اجرا کند بهش منابع را ندادیم حق مدیریتش را هم کسب کردیم خودش را هم عزل کردیم این نظام بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد به این شکل، شکل می‌گیرد و عملیاتی می‌شود.
قاضی زاده هاشمی: من فقط اینجا در رابطه با یک نکته بگویم که این ایراد به همه ما وارد است وقت تنظیم بودجه است، وقت تنظیم بودجه همه بخش‌ها می‌خواهند رویاهایشان محقق شود نیاز‌هایی وجود دارد در دولت که می‌آید به زور بالاخره روی کاغذ تراز می‌شود، منابع مصارف وقتی می‌رود مجلس حالا من، چون مدت زیادی هم نماینده مجلس بودم آنجا باز رویا‌های همکاران ما هم بهش اضافه می‌شود یعنی یک مقداری تراز بودجه و عدد سازی است در واقع ناتراز است درآمد‌های دولت ۷۰ درصد ۸۰ درصد حاصل می‌شود مجبور است برخی از خدماتی که به مردم وعده کرده و هزینه قطعی است را نادیده بگیرد ما در دولت مردم انشاالله هم قسم با مجلس جدید که همه برادران خوب ما هستند و ما بهشون ایمان داریم باید با همدیگر دست به دست همدیگر بدهیم و یک بودجه تراز بدون ایجاد تورم درست کنیم.
سوال: خیلی متشکرم ممنونم جناب آقای قاضی‌زاده هاشمی جناب آقای قالیباف فرصت جنابعالی از حالا آغاز می‌شود؟
قالیباف: من فکر می‌کنم در تورم اولین نکته‌ای را که ما باید بهش توجه کنیم که یک بودجه است و اصلاحات ساختار بودجه وقتی ما بودجه می‌نویسیم می‌گوییم بودجه دولت این خیلی اشتباه است بودجه بودجه دولت نیست بودجه بودجه زندگی مردم است ما حالا حرف از تورم می‌زنیم ما به تفاوت این تورم خلق پول اینها از کجا اتفاق می‌افتد از سفره مردم یعنی هم اقتصاد را کوچک می‌کنیم، چون تولید رونق ندارد تولید که رونق نداشته باشد مالیات پرداخت نمی‌شود مالیات که پرداخت نمی‌شود افزایشی می‌شود از کجا می‌گیرند؟ مالیات را از تورم می‌گیرند، تورم کی هزینه‌اش را پرداخت می‌کند؟ همه مردم.
قالیباف: اینجاست که من می‌گویم یک مدیر قوی و یک فردی که بتواند موثر باشد و سابقه تجربه و کار با برنامه را داشته باشد، الان برنامه هست اشاره کردند الان بانک مرکزی این قدرت را دارد من نگفتم استقلال بهش دادیم اقتدار بهش دادیم به سمت استقلال نرفتیم الان هم فرصتش نیست که برویم زمانش هم نیست، ولی شورای عالی یکی از ارکان آنجاست که کارش را هم انجام میدهد باید قدرتمندانه بایستد و با جریاناتی که خلق پول می‌کنند که فشار به مردم می‌آورند برخورد کنند جای درست مبارزه با فساد جایش اینجا است نگاه کنید این یک انسجام می‌خواهد یعنی این منافع ملی ما است این یک انسجام سیاسی می‌خواهد این فرهنگ کار و تلاش را می‌خواهد این فرهنگ تولید می‌خواهد چه کسی می‌تواند این را ایجاد کند کسی جز یک رئیس جمهور قوی که بتواند انجام بدهد.
قالیباف: رئیس جمهور قوی معنایش این نیست که فقط او تصمیم می‌گیرد، بله اون تصمیم می‌گیرد، ولی باید بداند که تصمیم سازی را باید بدهد به نخبگان جامعه وقتی که اساتید ما وقتی که بزرگان ما وقتی که اهل علم ما نیرو‌های خلاق ما به کار گرفته نمی‌شوند و ما یک مرتبه خلق الساعه می‌گوییم قیمت ارز ۴۲۰۰ از کجا آورده‌ای معلوم نیست همه اندیشمندان مان و صاحب نظران بهت زده هستند بعد می‌گوییم که چرا اساتید ما مهاجرت می‌کنند چرا دانشجویان ما مهاجرت می‌کنند. یک رئیس جمهور قوی این انسجام را باید درست کنند این اعتماد را باید بیاورد از این ظرفیت استفاده کند.
قالیباف: بله حتماً باید از تجربه دنیا استفاده کنیم، ولی جناب آقای پزشکیان وقتی ما از تجربه نیرو‌های داخل خودمان استفاده نمی‌کنیم می‌خواهیم برویم از بیرون استفاده کنیم اینها واقعیتی است ما از سرمایه داخلی خودمان استفاده نمی‌کنیم می‌رویم می‌خواهیم از سرمایه خارجی استفاده کنیم؟ حتماً نمی‌توانیم ما همه انسجام سیاسی و ملی را برای رفع تحریم و برای اقدام در مقابل ظلمی که به کشور می‌شود استفاده می‌کنیم، ولی وقتی یک مدیر بی‌عرضه بی‌تدبیر نپخته بدون برنامه می‌آید طبیعتاً قانونی هم که الان تصویب شده باید بیاید اجرا کند نمی‌تواند اجرا کند، لذا ما اگر نیاییم به تولید توجه نکنیم وقتی دولت را بزرگ می‌کنیم تمرکز زدایی نمی‌کنیم پرهزینه می‌کنیم دولت هزینه دارد آن می‌شود بودجه زندگی مردم در سفره مردم ما همین جا بود که تاکید کردم باید در این بخش به طور جد آن رشد اقتصادیمان را پیگیری کنیم که بهره وری ریشه همه اینجاست لذا باز به مردم عزیزمان گفتم انتخابات مهمترین تغییر در تصمیم برای حل تورم است.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای قالیباف جناب آقای پزشکیان فرصت جنابعالی از حالا آغاز می‌شود؟
پزشکیان: آنچه که من گفتم آقای دکتر هم می‌گوید خارج، از اول دارم می‌گویم داخل ما هوای داخل را نداریم ما فقط یک گروه خاصی را مدیر می‌دانیم دعوایی هم که آن موقع می‌کردند می‌گفتند مشکل مدیریت است راست می‌گویند مشکل مدیریت است، ولی آدمی که نه دوره دیده نه علم دارد و نه تجربه دارد و یک جایی عملکرد خودش را نشان داده آن‌هایی که تجربه داشته‌اند گذاشته‌ایم کنار یک عده آدم صفر کیلومتر آورده‌ایم خب معلوم است که هزینه درست می‌کند.
پزشکیان: حضرت ابراهیم که پیامبر بوده خدا می‌گوید وقتی که امتحان داد گفتیم که تو حالا می‌توانی پیامبر شوی یک آدمی که هیچ تجربه‌ای ندارد هیچ کارشناسی نکرده همین جوری می‌آوری مدیر کل می‌کنیم مدیر بنگاه می‌کنیم این نمی‌شود آن مراحل را ما اینجا به هم زده‌ایم اینجا باید درست کنیم ساختار همین است که برادران گفتند یعنی روش معلوم است بحث این نیست که الان اختلاف در روش وجود داشته باشد عامل اصلی ایجاد تورم دولت‌ها هستند فرق نمی‌کند این دولت یا آن دولت کسری بودجه مهمترین عامل است توسعه افزایش بزرگ کردن دولت مهمترین عامل است دولت باید از بزرگ شدن جلوگیری کند جا‌هایی که بیخود است ببندد بنگاه‌هایی که اصلاً کارایی ندارند حذفش کند.
پزشکیان: یعنی بودجه‌اش را کنترل کند بودجه‌ای باید بیاورد به مجلس که بدون کسری بودجه باشد همین الان ما ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم غیر از آن پول‌هایی که جا‌های دیگر تکلیف‌هایی که بر دولت وارد می‌کنیم واقعیت قضیه ما خودمان مقصریم بانک‌های ما هم از همین دولت این کار را می‌کند یعنی عامل اصلی این تورم چاپ پول است چاپ پول یا با کسری بودجه شکل می‌گیرد یا با آن تعهداتی که بانک‌ها کار‌هایی می‌کنند که در حقیقت تورم را تشدید می‌کنند.
پزشکیان: در نتیجه اگر ما بخواهیم اصلاح نظام بانکی را بگوییم خروج بانک را از بنگاهداری باید در نظر بگیریم نظارت بر وام‌های کلان را در نظر بگیریم وام‌های کلان می‌گیرند و بانک‌ها در حقیقت در برگرداندن آن وام‌ها مشکل پیدا می‌کنند بانک‌ها موظف هستند قاعده گذاری کنند نه اینکه قیمت گذاری کنند بانک‌ها دارند قیمت گذاری می‌کنند برای خدمات بانکی ممنوعیت تامین مالی دولت از بانک‌ها دولت باید ممنوع باشد که از این بانک‌ها در حقیقت چیزی نگیرد دولت نباید سراغ بازار بدهی برود و اینها چیز‌هایی است که اگر ما‌ها و دولت و مجلس هم همانطور که فرمودند مقصر است دولت یک پولی را می‌آورد در مجلس هم تقریباً چند صد میلیارد هم ما می‌گذاریم رویش دیگر.
قالیباف: با اصلاحی که الان انجام شد دو مرحله‌ای شد دیگر این اتفاق نمی‌افتد.
پزشکیان: یعنی واقعیت قضیه هم مجلس مقصر است و هم دولت مقصر است و این وام‌ها و نتیجه کار این است که ما روزگار مردم را سیاه می‌کنیم آن‌هایی که حقوق بگیر هستند و گردن کلفت‌ها را گردن کلفت‌تر می‌کنیم فقرا را محروم‌تر می‌کنیم و مردم را بیچاره‌تر می‌کنیم راه معلوم است و روش معلوم است مدیریت باید توسط کسانی که تجربه دارند و علم و علم دارند و کارشناسان شکل بگیرد مدیران ما حالا هر چقدر هم بگوییم آن مدیران با تجربه آنقدر نداریم که ما بگوییم ما داریم فردا عوضش می‌کنیم مشورت گرفتن از کشور‌های مذهبی که موفق شده‌اند جای دوری نمی‌رود، اما اگر بتوانیم از کسان دیگر هم که تجربه دارند مشورت بگیریم خیلی بهتر است ضرر نمی‌کنند چرا برای بیماری خودمان می‌رویم خارج ۴ تا از اینها را هم بیاوریم در این رابطه نسخه بنویسیم و حلش کنیم.
سوال: خیلی متشکرم جناب آقای پزشکیان جناب آقای جلیلی فرصت جنابعالی از حالا شروع می‌شود.
جلیلی: به هر حال موضوع موضوع تورم است که اکثر مردم نسبت بهش نگرانی دارند و واقعاً آن‌ها را رنج میدهد یک بخشی هم همان بود که من در قسمت اول عرض کردم علتی که بقیه دوستان هم بهش اشاره کردند آن ناترازی بودجه ناترازی بانک‌ها و برخی از موضوعاتی که بهش اشاره شد من اینجا می‌خواهم بحث دوم را عرض کنم ببینید یک بخش مهم تورم کشور به ویژه در سال‌های اخیر ناشی از قیمت ارز است هر وقت که ارز قیمتش بالا رفته بلافاصله اثر خودش را روی سایر کالا‌ها گذاشته قیمت‌ها گران شده و مردم ازش متاثر شده‌اند بحث من این است که اینجا دولت چه نقشی دارد؟
جلیلی: دولت به معنای عام بانک مرکزی دولت چه وظیفه‌ای دارند آیا این راه حلی دارد یا ندارد ما فکر می‌کنیم که بررسی مفصلی کرده‌ایم در این روند کنترل بازار ارز یک مجموعه اقداماتی وجود دارد که حتی احکامش را هم تهیه کرده‌ایم که ما فکر می‌کنیم دولت چهاردهم از روز اول باید این را شروع کند و دنبال کند چند تا را من عرض کنم اگر شما بتوانید بازار ارز را که تاثیر مستقیمی بر تورم و سایر کالا‌ها دارد این را مدیریت کنید آن موقع خیلی از این بحث تورم کنترل می‌شود چند تاش را عرض کنم یکیش این است که ما امروز یک مصارف ارزی داریم یک منابع ارزی داریم.
جلیلی: خوشبختانه امروز ما منابع ارزی‌مان نه تنها اندازه مصارف ارزی است بلکه خیلی بیشتر هم است، اما این باید تعریف شود باید اولویت بندی بشود باید مشخص شود آن اولویت‌های مصارف ارزی ما چیست و آیا منابع همان سمت می‌رود یا نمی‌رود برخی حادثه‌ها و وقایعی که روی داد که مطلوب نبود مثل دبش و مثل چیز‌های دیگر حاصل یک روند و فرایندی بود که از قبل وجود داشت که این منابع و مصارف با هم همخوان نبودند و منطبق با اولویت‌ها نبودند اینکه من عرض کردم یه کار دولت این است که شما باید آن اولویت‌هایت را بدانی چیست از جمله در این موضوع.
نکته دومی که وجود دارد اگر شما این را به اصطلاح تعیین کردید آن موقع این فرایند ثبت سفارش تخصیص و تامین می‌تواند آنقدر به روز و به موقع باشد که دیگر موجب التهاب در بازار ارز نشود چرا؟ چون وقتی که فاصله می‌افتد بین تاسیس و تامین طرف می‌رود در بازار ارز یک شوک وارد می‌کند آزاد می‌خرد قیمت می‌رود بالا دوباره وقتی که ارز بهش تخصیص کرد دوباره می‌آورد می‌فروشد و دوباره همان شوک وارد می‌شود.
نکته سومی که وجود دارد این است که ما الان در بازار ارزمان برخی از معاملاتی که مجاز است، اما در بازار غیررسمی می‌شود، این را باید بیاوریم در بازار رسمی، باید بستر آن را فراهم کنیم که البته بانک مرکزی در دولت شهید رئیسی یک کار خیلی خوبی انجام داده اند که این را دارند عملیاتی می‌کنند. این باید حتماً محقق شود و کمک می‌کند به اینکه این کار دنبال شود. اما نکته مهم این است که این تدابیر از این جنس باید پیگیری شود تا به نتیجه برسد. خاطرم است از سال گذشته که مقام معظم رهبری سال کاهش تورم اعلام کرده بودند، یکی از این اجناس مثلاً لاستیک یکدفعه قیمت آن ۲۰۰ درصد افزایش پیدا کرد. این بحثی بود من به شهید رئیسی گفتم گفتند شما یک بررسی کنید، بررسی کردیم، اول بهانه می‌آوردند که ارز به موقع تخصیص داده نشده است، من نگاه کردم دیدم بانک مرکزی به موقع ارز تخصیص داده است و بیشتر از سال قبل هم تخصیص داده است، اما چرا قیمت بالا رفته بود، چون آن فرآیند مدیریت نشده بود. من یادم است خودم رفتم چهارراه مولوی، آنجا تماس گرفتم با مسئول مربوطه می‌گفت نه ارزان شده است، گفتم من اینجا پشت درب مغازه هستم. می‌گویم این فرآیند را باید تا نتیجه دنبال کنیم.
زاکانی: من راجع به تورم که نکاتی را گفتم، راجع به ارز هم که اشاره شد، معتقد هستم اساساً باید به سمت پول ملی و ارزش بالای آن رفت و این اموراتی که است، جنبه التیام بخشی و تسکین دارد. درمان آن جای دیگری است که سر موقع آن بحث می‌کنیم و بیان می‌کنیم. نکته‌ای که است اینکه سال ۹۹ موضوع بورس که پیش آمد، ۲ هزار همت قیمت ارزش گذاری کل بورس بود، صد همت با ناشی گری وارد شد، با یک دقتی دولت وقت این جنبه غیرحرفه‌ای را تبلیغ کرد، یک حباب ۶۰ برابری ایجاد کرد و نهایتاً مردم را به خاک سیاه نشاند. برای چه الان دارم می‌گویم، برای اینکه جناب پزشکیان می‌گویند که باید افراد ناکارآمد را محاکمه کنیم، ما معتقد هستیم، معلوم است که چه کسانی ناکارآمد بودند، از خارج هم نیامده بودند، در همین ایران بودند، دولتمرد هم بودند، البته الان در ستاد ایشان هم هستند و ایشان باید این مجوز‌ها را هم بدهد که کسی برود سراغ برخی از این آقایان. واقع امر آن کارآمدی جمع بین توانمندی است و پاکی و اگر ما توانمندی و پاکی را با هم نبینیم، دچار مشکل می‌شویم. کارشناسی خوب است، اما واگذاری کار توسط یک مسئول و رییس جمهور به کارشناس و بی دقتی در امورات آن کارشناس می‌تواند فاجعه به بار بیاورد. همان بنزین صبح جمعه یادمان نرفته است، روزی ۸۰۰ تا به رحمت خدا می‌رفتند در دوران کرونا، وقتی شهید رئیسی آمد ۷۰۰ یا ۸۰۰ تا به رحمت خدا می‌رفتند، اگر می‌خواست یکسال ادامه پیدا کند از شهدای جنگ تعدادشان بیشتر می‌شد. یا نه کار را واگذار کردند به کارشناس به معنی اینکه خود آدم اشراف نداشته باشد خود آقای پزشکیان در جریان هستند می‌شود تقلب کنکور سال ۸۲، که یک عده‌ای آمدند و رفتند سؤال خریدند، ۳۰ میلیون، و بعد هم آمدند حق همه پزشک‌ها را تضییع کردند و بعد هم با جان مردم می‌خواستند بازی کنند که بحمدالله مجلس جلوی آن‌ها را گرفت؛ لذا از این جهت به اعتقاد بنده کشور اگر تدبیر و تصمیم درست در آن باشد، می‌شود به بهترین نحوی تهدیدات را به فرصت تبدیل کرد. ما قریب ۸۱ بدهی قطعی ما بود با بانک‌ها طی ۲۰ سال گذشته، ما سال گذشته ۳۳ همت آن را تسویه کردیم، الباقی را هم امسال تسویه می‌کنیم در شهرداری تهران، کل بدهی‌ها را تسویه می‌کنیم و این را تسهیلات می‌گیریم می‌آوریم در حمل و نقل عمومی مان. در موضوع درآمد ما سال ۱۴۰۱، ۳۳ درصد به بودجه پایه سال ۱۴۰۰ اضافه کردیم، ۵۰ و ۳ دهم شد، تحقق آن شد ۱۳۷ درصد، غیرقابل باور، در طول گذشته شهرداری یک همچنین چیزی نبود. سال ۱۴۰۲، ۵۰ درصد اضافه کردیم، شد ۷۵ و ۹ دهم، تحقق آن شد، ثبت شده آن شد ۱۰۷ که ۱۵۰ درصد شد. امسال هم بودجه پایه را صد در صد افزایش دادیم شد ۱۵۱ باضافه ۱۸، ۱۶۹ همت که قابل مقایسه با قبل نیست.
پورمحمدی: عرض می‌کردم، منظومه فکری اقتصادی دولت قرار را پنج تا را گفتم که پنجمی بود انضباط مالی در بخش‌های اقتصادی که اگر ما بخواهیم رشد اقتصادی در کشور ایجاد کنیم، بدون ایجاد انضباط دقیق مالی بخصوص در حوزه دولت، توفیقی نخواهیم داشت. بحث بعدی مشارکت آحاد جامعه است در اقتصاد، اینکه مردم سازی اقتصاد، مسئله بسیار مهمی است. مردم هم سرمایه زیادی دارند، هم ابتکارات و خلاقیت زیادی دارند، هم انرژی زیادی دارند، همه اینها را باید در بازار توسعه و رونق اقتصادی به کار بگیریم. باید ما توانمندسازی اقتصاد مردمی را سرلوحه اهداف خودمان قرار بدهیم، بخش تعاون، نقش اش همچنان در اقتصاد کوچک است و در این جهت ما بحث اصل ۴۴ اصل بسیار مترقی است. مثال‌هایی که دوستان زدند و در جامعه می‌بینید، قبل از اجرای اصل ۴۴ است، ولی مشکل ما در اصل ۴۴ حدود ۱۳ یا ۱۴ درصد به بخش خصوصی واقعی واگذار شده است، عمده آن یا به رد دیون است یا به نهاد‌های عمومی تحت کنترل مدیریت دولت است و یا به نهاد‌های شبه دولتی است. اینکه دیگر خصوصی سازی نشد، ولی اصل ۴۴ را جدی و صحیح بتوانیم اجرا کنیم. بحث ساماندهی سهام عدالت است، ببینید ما باید مالکیت را و مدیریت را هم در بورس و هم سهام عدالت به مردم برگردانیم، به مردم می‌گوییم ۵۰ میلیون عضو هستید، ولی خودمان مدیریت می‌کنیم، اینکه نشد بگوییم مردم سهامدار هستند و شریک هستند.
تلقی من این است که ما باید اقتصاد مقاومتی که رهبری معظم با هوشمندی و فراست و درک صحیح از موقعیت کشور و فهم درست از نظام بین المللی انجام داده اند، جدی بگیریم. در این رابطه مسئله مهم که در زنجیره اقتصاد جهانی ما باید ورود پیدا کنیم، نه بازیچه باشیم، حتی من به بازیگری هم اعتقاد ندارم، به بازیگردانی اعتقاد دارم، ما توانمند هستیم، ما کشور بزرگی هستیم، اقتصاد بزرگی هستیم، در جای بزرگی واقع شده ایم، توانمندی تخصصی کارشناسی و نخبگی جامعه ما بخصوص جوانان ما، قابل توجه است، چرا از این غفلت می‌کنیم، مگر ما می‌ترسیم، چرا احساس ضعف می‌کنیم، باید در میدان‌های بزرگ بازی کنیم، باید شکست هم بخوریم. نمی‌گویم حتماً شکست بخوریم، از شکست نترسیم، انسان ها، کشورها، ملت ها، هدف گیری‌های درشت و بزرگ و جهت دار را باید انتخاب کنند، خودشان را آماده کنند در آن میدان بازی کنند، بعضی وقت‌ها هم دو بار هم شکست می‌خورند، مثل همه میدان‌های قهرمانی جهانی، یک جا و چند جا هم پیروز می‌شوند، ولی معلوم است که مرد این میدان هستند. از این جهت ببینید اقتصاد مقاومتی در گفتمان دولت قرار محور است و ما با نگاه و پایه نگاه کارشناسی عمیق و البته متکی به مدیران کارآمد و توانا. نکته اساسی در این جهت این است که این مدیران ذهن هم بسته و هماهنگ و هم افزا داشته باشند، استحکاک ایجاد نکنند، همدیگر را انرژی هایشان را هرز نبرند و البته سلامت اقتصادی که من در بحث مبارزه با فساد که رشته تخصصی طولانی خودم بوده است، مفصل بحث خواهم کرد.
قاضی زاده هاشمی: ملت بزرگ ایران، من ابتداعاً که پا به عرصه انتخابات می‌گذاشتم فکر می‌کردم در مناظرات لازم است با توجه به اینکه شهید رئیسی عزیز در طول حیات و دولتمردی خودش مظلوم واقع شده است به بعضی از ظلم‌های ایشان پاسخ بدهم، اما امروز متوجه شدم که ظلم بالاتری هم وجود دارد و آن دستاورد‌های انقلاب اسلامی است. دستاورد‌های جمهوری اسلامی است که بعضاً زیر سؤال می‌رود، انگار ما هیچ کارشناسی در کشور نداریم و نیاز است کارشناس هم وارد کنیم، مانند تئوری از بعضی از عزیزان که می‌فرمودند مدیر باید وارد کنیم. بله ما از تجارب کشور‌های جهان باید استفاده کنیم، اما برجسته‌ترین کارشناسان جهانی را داریم، عزیزی می‌فرماید ما باید وارد میدان‌های بزرگ شویم، ما میدان دار بزرگ عالم هستیم، قدرت‌های جهانی هیچ تعامل جهانی را بدون حضور و وجود ایران نمی‌توانند به سرانجام برسانند. این بخاطر این است که ما به مردم پشت کرده ایم، امام مردم را باور داشت، آقا مردم را باور دارند و با مردم کار‌های بزرگی کرده اند. شهید رئیسی عزیز ما هم مردم باور داشت، عزیزان می‌فرمایند بعضاً مدیران خاص، گروه خاصی از مدیران، شما دور میز کابینه شهید رئیسی را ببینید از همه؟ فکری افرادی هستند، برادر عزیز ما جناب پزشکیان که خدمت ایشان هستیم، به گیر یک دایره تنگ نگاه سیاسی افتاد، حتی ایشان را هم تحمل نکرد مجلس هم راستای فکری ایشان و طرح استیضاح ایشان را به مجلس برد، آن نگاه بسته است یا نگاه شهید رئیسی، آن ظرفیت خودش را از ظرفیت مدیران برجسته کشور محروم می‌کند یا شهید رئیسی عزیزمان. عزیزان من این حرف‌ها را می‌دانستم، همانطور که شاهد و عیان است، الان هم می‌بینیم. موقعی که ما دولت را تحویل گرفتیم گفته شد روزی ۷۰۰ یا ۸۰۰ نفر کشته می‌شدند بخاطر اینکه ما ادعا می‌کردیم کار با دنیا را بلد هستیم، ۴ عدد واکسن نمی‌توانستیم بیاوریم و مردم را واکسینه کنیم و تعداد مرگ را کاهش بدهیم، شهید رئیسی این کار را کرد و تعداد مرگ‌ها اینقدر کاهش پیدا کرد که حتی در امریکا و اروپا هم نشد. آقایان معطل مانده بودند برای فایزر و آسترانزیکا و امثال اینها، شاید این غرب زده‌های عزیز، شاید غربی‌ها دردشان را دوا کنند، می‌فرمودند ما کشور را با خزانه خالی تحویل گرفتیم، وقتی ما روی کار آمدیم خودشان گفتند حتی برای دو ماه آینده اینها نمی‌توانند حقوق بدهند و با خزانه بدهکار، خزانه را تحویل دولت شهید رئیسی دادند، اما دیدید که به خوبی اداره شد. ارز ترجیحی زمانی که دولت روی کار آمد، ۸ میلیارد دلار فقط ارز ترجیحی وجود داشت آن هم در ششماه اول مصرف شده بود، یعنی ما حتی همان ارز ۴ و ۲۰۰ تومانی هم نداشتیم که برای مردم گندم بخریم و نان سر سفره مردم را بیاوریم، ولی دولت شهید رئیسی ایستاد، با همکاری مجلس و عنایت مقام معظم رهبری این کار را هم انجام داد.
قاضی زاده هاشمی: در بحث فروش نفت، تحریم‌ها بیشتر شد، ولی پیشرفت ما دو تا سه برابر شد. چگونه توانست دولت شهید رئیسی این کار را انجام دهد. روابط با همسایگان، ما روابطمان با همه کشور‌های همسایه دچار اشکال بود، با خیلی از آن‌ها قطع بود، دانه دانه آن‌ها را ایجاد کرد. ما وارد باشگاه‌های بزرگ بین‌المللی شدیم و توانستیم با قدرت این را پیش ببریم. تراز جمهوری اسلامی، تراز رئیس جمهور رشد پیدا کرد. جایگاه ما در سازمان‌های بین‌المللی به همین ترتیب. در مورد تورم که دوستان این قدر به آن می‌پردازند، شهریور ۱۴۰۰ نرخ تورم ۴۶ درصد بوده، نقطه به نقطه ۴۴ درصد، در اردیبهشت ۱۴۰۳ رشد تورم کنترل شد، رو به کاهش است، سالانه ۳۷ درصد، نقطه به نقطه به ۳۱ درصد رسید. این رشد اقتصادی به خصوص، یک دهه رشد اقتصادی منفی داشتیم ما، رشد اقتصادی را ما میانگین شش درصد تثبیت کرد، این را بانک جهانی اعلام کرد که رشد اقتصادی در ایران، پایدار شده است در دوره شهید رئیسی. این کارکرد دولت اعتماد کننده به جوان‌هاست. بالأخره ما دولت ژنرال‌ها را هم دیدیم. جوان‌های پاک باخته، انقلابی، بچه مسلمان‌ها به میدان آمدند، تمام وجودشان را در طبق اخلاص گذاشتند برای شما مردم خدمت کنند. اینها همان جوان‌هایی هستند که زمانی که جنگ بود به جبهه رفتند، جان‌شان را به شما مردم دادند. هر وقت سیل و زلزله است، کنار شما هستند، شما را تنها نمی‌گذارند. در عرصه مدیریت و اقتصاد هم شما را تنها نخواهند گذاشت. حضرت آقا به کابینه شهید رئیسی احسنت گفت به خاطر جوان‌گرایی، جوانان مخلصی که پاک و سالم هستند. بله ما مدیر قوی و سالم می‌خواهیم، مدیر دارای برنامه می‌خواهیم، مدیری می‌خواهیم که جهان را بشناسد و بتواند اینها را به نتیجه برساند. ما در دولت مردم به شما قول میدهیم، تعهد می‌کنیم با همین جوان‌های انقلابی که کار‌های بزرگ کردند و خواهند کرد، با پشتیبانی که شما مردم خواهید کرد و اعتمادی شما خواهید کرد و کمکی که شما خواهید کرد. با قوت و قدرت این آرزو، آرمان‌ها و برنامه‌های شهید رئیسی را به دست بگیریم و به قله برسانیم ایران عزیز و مقتدر را و ایرانی بزرگ، سرافراز و جهانی بسازیم.
مجری: آقای قالیباف شما با کسر زمان‌های اضافه که محاسبه شده، در مجموع به مدت پنج دقیقه و ۳۰ ثانیه فرصت جمع بندی دارید.
محمدرضا قالیباف: جمع‌بندی بحث را در حوزه رشد اقتصادی و تورم در این جلسه اول این طور می‌خواهم بگویم که ما اولین جایی که مایه تحول و اساس تحول هستند، مردم هستند و نقش مردم در این تحول مخصوصاً در اقتصاد. این که امنیت سرمایه آن‌ها تأمین شود، فرصت‌ها برای آن‌ها فراهم شود و از همه مهمتر؛ دست و پای دولت از حوزه اقتصاد کوتاه و جمع شود که با دستورات سیاست‌گذاری، سیاستی یا قاعده گذاری‌هایی که خلق‌الساعه اتفاق بیفتد، باعث ناامنی، فرار سرمایه و این که سرمایه‌ها تبدیل و حبس شوند در صندوق بانک‌ها، چنین اتفاقی نیفتد.
دوم؛ توجه کنید که نخبگان، اندیشمندان و صاحبنظران و کارآفرینان ما مخصوصاً جوانان که پیشگامان این کار هستند در حوزه دانش بنیان و علم روز دنیا که پنجره طلایی جمعیت ما را این جوانان عزیز گام دوم انقلاب تشکیل می‌دهند و می‌توانند ارزش افزوده بسیار بزرگتر و چند برابرتر نسبت به کار‌های قدیم، این تحول را ایجاد کنند، اینها را بر صدر بنشانیم و اجازه دهیم برای ما آن‌ها تصمیم‌سازی کنند و ما تصمیم‌گیری کارمان را انجام دهیم. همه تحولات بزرگ کشور ریشه در حضور مردم و جوانان و پیشگامان هر تحولی بودند، الان هم به آن توجه کنیم.
نکته سوم؛ توجه به بازار سرمایه؛ بازار سرمایه، هم بازار اولیه، هم بازار ثانویه؛ به هر دو باید توجه کنیم؛ اینها لازم و ملزوم هم هستند. من همین جا علاوه بر اینها معتقدم که حتماً باید رفع تحریم را دنبال کنیم. این پرونده‌های حوزه‌هایی که در کار‌های خارجی ما هست در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی از بریکس، شانگهای یا بحث‌هایی که مربوط که خود تحریم را بتوانیم با پیشنهاد‌های روشنی اقدام در مقابل اقدام، دنبال کنیم در اولویت کار ما باشد. مخصوصاً باز کانال نرخ بهره را به طور جد توجه کنیم که به تولید آسیب نرسد. ما همین طور که اشاره کردم؛ تورم نتیجه سیاستگذاریهای دولتی‌هاست، پس ما مکلفیم در دوره چهارم؛ دوره دولت خدمت و پیشرفت را معتقدیم باید یک سپر حمایتی برای حداقل پنج دهک از جامعه و مثل بازنشستگان درست کنیم در کالا‌هایی حتی مثل لوازم خانگی چهار تا پنج قلم اصلی، در حوزه معیشت، در کالا‌های اساسی که الان داریم دنبال می‌کنیم که تا زمانی که تورم را می‌خواهیم کنترل کنیم، جلوی آسیب را بگیریم. این آسیب به خاطر بی‌تدبیری‌های دولت‌ها اتفاق افتاده، مردم تقصیر ندارند. در ماده ۲۸ مدیریت خدمات کشوری می‌گوید باید حقوق این افراد به اندازه تورم باشد، این را باید تا زمان کاهش تورم در دولت چهاردهم این را ضامن باشیم و ضمانت داشته باشیم و متعهد و بنده معتقدم البته که حتماً با مدیریت قوی و یک رئیس جمهور قوی، مدیران قوی و متدین که هم قوی باشند و هم امین باشند و با کارنامه و عملکرد مطمئن، حتماً و مطمئناً می‌توانند که تورم را کنترل کنند و کاهش دهند و در حقیقت این جا می‌خواهم عرض کنم انقلاب اسلامی این فرصت را به همه مردم عزیز ما داد در مردم سالاری دینی که مردم بر سرنوشت خودشان حاکم باشند و بتوانند نفرات را در سلسله مراتب قدرت در هر سطحی انتخاب کنند. مردم عزیز ما امروز شما هستید که از این فرصت انتخاب تصمیم بگیرید و ان‌شاءالله بتوانید در پنج سال آینده دولتی را شما مستقر کنید که این دولت؛ آینده فرزندان این سرزمین را همین طور که در حوزه دفاع دیدیم که همه دنیا حسرت خوردند به توان ما، ان‌شاءالله شاهد باشیم که در حوزه مسائل اقتصادی هم به گونه‌ای باشد که حسرت بخورند در نسبت به پیشرفت این کشور. این در یک قدمی ماست، در توان ماست، تصمیم شما و گام محکم جوانان، در گام دوم انقلاب؛ ان‌شاءالله.
مجری: اعضای کمیسیون بررسی تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری هم در استودیوی مجاور؛ شماره ۱۵، ضمن نظارت بر روند و فرایند برنامه مناظره، در حال تماشای این برنامه هستند. آقای پزشکیان با کسر زمان‌های اضافه در مراحل قبل، جنابعالی به مدت پنج دقیقه و ۵۵ ثانیه فرصت جمع‌بندی دارید.
مسعود پزشکیان: من فقط خدمت برادرمان آقای قاضی زاده هاشمی بگویم که من نمی‌خواهم وارد اصلاً تحلیل دولت آقای رئیسی شوم، چون قلباً خدمت ایشان ارادت دارم، ولی این چیز‌هایی که آقای دکتر فرمودند، من هیچ وقت نگفتم مدیر از خارج بیاوریم. گفتم مشورت و مشاور بیاوریم، مشورت کنیم. ۲- آن کار‌ها و وعده‌هایی که می‌دهید و می‌گویید به آن جا می‌رسیم؛ همان حل مشکل بورس سه روزه است یا اشتغال یک میلیون تومانی، برادرمان آقای زاکانی هم فقط اگر لطف کنند قرارداد با چین را شفاف کنند، بعد بگویند پولش را از محل بانک مرکزی ایران در چین است، یا از منابع کشور چین است، یا اگر از فاینانس چین نیست، با چه نرخی است و آن تخلفاتی که خود الان در شهرداری شکل می‌گیرد اگر بخواهد آدم این طور مسأله پیدا کند، بنده هیچ وقت نمی‌گویم مشکل شهرداری از شماست، ولی همین تخلفات شکل می‌گیرد. حالا من نمی‌خواهم وارد بحث‌های دیگر...، بهتر است وارد نشویم. همان چیز‌هایی که هست، بگوییم. مردم عزیز ایران زندگی شخصی و سیاسی من مبتنی بر یک اصل اخلاقی بوده و آن صداقت است. این بنیان را تغییر نخواهم داد و این مهمترین عهد من با شما خواهد بود. خوب می‌دانم که رئیس جمهور در کشور اختیارات تعریف شده‌ای دارد. قرار نیست کشور را با دعوا و درگیری اداره کنم. ولی مواضع خود را شفاف اعلام می‌کنم و دنبال خواهم کرد. هر رویکردی در عرصه اقتصاد باید به کاهش تورم و فقر بینجامد.
نگاه من در حوزه حکمرانی، حکمرانی اقتصادی و اجتماعی است. در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، من طرفدار عدالت اجتماعی هستم، نه شعار‌های پوپولیستی که حاصل آن تورم بیشتر برای همان‌هایی است که قرار بود از آن‌ها حمایت کنیم. به تعامل فعال با جهان قویاً معتقدم، تحریم به معنای جنگ است. کشته‌های جنگ اقتصادی؛ فقرا هستند. ثروتمندان کارآفرین را متفاوت از ثروتمندان نوکیسه می‌دانم. ثروتمندان کارآفرین به بهره وری و کارایی‌شان متکی هستند، دست آن‌ها را می‌بوسم. اقدامات اولویت‌دار از نظر دولت من؛ مردم باید بدانند پول دولت کجا خرج می‌شود. من خزانه دولت را در یک اتاق تمام شیشه‌ای قرار می‌دهم. به استثنای امور نظامی و امنیتی باید هر مبلغی که به خزانه وارد یا پرداخت می‌شود، منتشر شود. حذف زمینه‌های ایجاد فساد و نیز برخورد با افراد فاسد، کاملاً ضروری است. نظام چندنرخی؛ منشأ اصلی فساد است؛ به سمت حذف آن حرکت خواهم کرد. البته شوک وارد نخواهم کرد. من اساساً پدیده‌ای به نام شبه دولتی را قبول ندارم و میدان را به بخش خصوصی واقعی خواهم سپرد. البته بخش خصوصی هم باید بداند که رانتی در کار نخواهد بود. در تأمین آب، برق، گاز، بنزین و سوخت به سرعت سمت بحران حرکت می‌کنیم، دولت چهاردهم با هر رئیس جمهوری ناچار از اتخاذ تصمیم‌های مهم خواهد بود. هر تصمیمی باید هم مشکل کمبود را حل کند و هم به رفع فقر مطلق بینجامد. فیلترینگ، محدودیت اینترنت؛ باعث ایجاد مانع برای این کسب و کار‌ها شده است. در دولت من، حوزه‌های کارآفرینی نوین میدان بیشتری خواهند داشت. فقر پدیده‌ای چند بعدی است، باید همزمان با از بین بردن عوامل آن، یک نظام تأمین اجتماعی مؤثر برای فقرا داشته باشیم. من در دولتم این نهاد را ایجاد خواهم کرد. هر اصلاحی که در اقتصاد صورت بگیرد، باید بزرگترین برنده آن؛ فقرا باشند. در رابطه با آن چه که عرض کردم؛ چهار اصل را به آن معتقدم، در بهداشت و درمان بوده، این چهار اصل برای حل همه این مشکلات می‌تواند استراتژی اقدام باشد. عدالت است، روابط بین بخشی است، مشارکت مردمی است و تکنولوژی مناسب. بنده با همین روش در همان استانی که رئیس دانشگاه بودم، نزدیک ۶۰۰ تا ۷۰۰ خانه بهداشت در عرض شش ماه بدون اعتبار دولتی ساختم. ۵۰ مرکز بهداشتی بدون اعتبار دولتی فقط با مشارکت مردم و روابط بین بخشی. اگر ما بسیج شویم با نگاه بسیج و مشارکت مردم بخواهیم مشکلات را حل کنیم و اگر روابط بخشی و بین بخشی را درست کنیم، ما قادریم هر کاری کنیم. ولی این لازمه‌اش، حذف اختلاف‌هاست. آتش زدن، دامن زدن به این اختلافات و تشدید این که شما این عیب را داشتید، من می‌توانم و شما می‌توانید از من عیب بگویید و من هم می‌توانم از شما بگویم. این را به دولتی...، من باید اصلاً هیچ ربطی به دولت روحانی نداشتم. بنده هر دولتی که خواستم دفاع کنم، دفاع کردم، نقد کنم؛ نقد کردم. هر دولتی عیبی داشته و هر دولتی مزایایی داشته، نظام با همین دولت‌ها به این جا رسیدند. همدیگر را خراب کردن، تخریب کردن، به نفع مملکت و انقلاب نیست، بنده را نکشید به آن طرفی که بخواهم مدام عیب آدم‌ها را بگویم. من اگر بخواهم بگویم؛ می‌توانم عیب‌های هر کدام از ما را دربیاورید، هست. چرا وادار می‌کنید باهم دربیفتیم. دست به دست هم بدهیم، این مملکت نیاز به هماهنگی و همدلی و همفکری دارد. سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری، قانون برنامه که باید دولت تنظیم کند؛ مسیر راه ماست.
مجری: آقای جلیلی با کسر زمان‌های اضافه، زمان باقی مانده برای شما در زمان جمع‌بندی؛ ۵ دقیقه و ۳۲ ثانیه است که از حالا شروع می‌شود.
جلیلی: مردم عزیزمان حرف‌ها را شنیدند، یک نکته‌ای که خیلی اهمیت دارد این است که ما در ۴ سال آینده به ویژه رئیس جمهوری که عهده کار خواهد شد و زیربار این مسئولیت سنگین می‌رود، دچار روزمرگی باشد و برخی از همین مشکلات و مسائلی را که وجود دارد حداکثر حل کند یا این که نه، نه تنها از این مشکلات عبور کند بلکه بتواند کشور را پیشرفت و بلکه جهش بدهد این خیلی مهم است که در این ایام انتخابات از مجموعه‌های برنامه، دیدگاه‌ها و رویکرد‌ها در یک محیط سالم این تشخیص داده شود که چکار خواهد شد.
کسی که رئیس جمهور ۴ سال آینده می‌شود باید در سرلوحه کار خودش یا داشبورد مدیریتی خودش چند موضوع را جدی مورد توجه قرار بدهد و روزانه پیگیری کند که لازمه پیگیری آن‌ها و نتیجه آن جهش کشور خواهد بود. من چند تا عرض می‌کنم که بسیار اهمیت دارد لازمه این جهش چیست؟ این است که رئیس جمهور اولویتش مشخص باشد و بداند علت اصلی مشکلات چیست و از همه مهمتر این که بداند چه فرصت‌هایی وجود دارد که بتواند به آن اولویت‌ها برسد و آن علت‌های مشکلات را برطرف کند. لازمه آن این است که فراتر از حل تک تک این موضوعات که تورم چگونه حل می‌شود َ، آن چگونه حل می‌شود در یک چارچوب کلی برنامه‌ای داشته باشد که خود به خود اینها در آن حل شود. من این را رویش تاکید دارم که اگر رئیس جمهور این اولویت و این داشبورد مدیریتی را سرلوحه کار خودش قرار ندهد آن موقع در مسیر مرتب دچار روزمرگی خواهد شد.
چهار محور اصلی این است که خیلی از این مسائلی که امشب مطرح شد مثل تورم و بخشی از مشکلات در خصوصی سازی ریشه اصلی آن‌ها چه بود؟ این بود که ابتدا شما باید اولویت تان این باشد که در کشور، در مالیه کشور، در اقتصاد کشور یک انضباط جدی باشد، منابع، مصارف، سازوکار‌ها و فرآیند‌ها به بهترین شکل ساری و جاری بشود که این عوارض این فرمی که عمدتا ناشی از این آَسیب هاست دیگر بروز نکند، وگرنه این را شما حل کنید یک چیز دیگر پیدا می‌شود.
نکته دومی که وجود دارد این است اگر می‌گوییم پیشرفت چگونه به دست می‌آید، این فقط با یک عده خاص و چند تا پروژه که چند تا دستگاه خصوصی و یک بخش خصوصی انجام نمی‌شود. این با مشارکت دادن همه مردم انجام می‌شود، شما باید این امکان را در اختیار همه آحاد کشور قرار بدهید که آن استعداد خودشان حالا اگر علم است، علم، اگر سرمایه است، سرمایه، اگر مهارت است، مهارت، اگر یک تجربه است بیاورند وسط کار و این برنامه می‌خواهد که ما برنامه‌هایی داریم چه در بحث تامین مالی و آوردن سرمایه و چه در استفاده از ظرفیت خوب دانشمندان و متخصصان جوان که با فناوری‌ها ما را دوباره از غفلت‌های تاریخی که گذشته بوده است در زمان قاجار و پهلوی عبور دهند و در بزنگاه‌های علمی و فناوری حضور موثر داشته باشیم. نکته سوم، عدالت این است همه را شما بیاورید پای کار و نگذارید عده‌ای با تبعیض، با رانت و برخی از این موضوعات بخواهند فقط آن‌ها در این عرصه فعال باشند که این نوع کار‌ها نتیجه لازم را ندارد. این که شما یک اقتصاد مولد را برنامه ریزی کنید، یک اقتصادی که بتواند راه خود را درعرصه جهانی بشناسد و کار کند، ما امروز در یک موقعیت بسیار کم نظیر تاریخی هستیم، به عنوان کسی که ۳۵ سال کار سیاست خارجی دنبال کردم این را عرض می‌کنم. ما امروز فرصت‌های تاریخی مان، فرصت‌هایی که درسیاست خارجی داریم، در تعاملات گسترده و سازنده با جهان می‌توانیم داشته باشیم که اولین آثار خودش در روابط اقتصادی نشان دهد یک فرصت‌های کم نظیر است که می‌تواند کشور را ارتقا دهد با آن ظرفیت علمی و فناوری که داریم که می‌تواند اقتصاد را ارتقا دهد.
نکته آخر این است که این مسائل را بررسی کردن به معنای آن نیست که از معیشت مردم غافل شد و برای کوتاه مدت باید طرح‌های مردمی داشت. در خدمت دولت شهید رئیسی مطرح کرده بودیم مثل طرح سفر، طرح سبد غذایی، طرح وام که اینها می‌تواند کمک کند به این که مردم در مباحث معیشتی هم پا به پای آن حرکتی که برای جهش انجام می‌شود موفق شوند.
مجری: آقای زاکانی با توجه به زمان‌های باقیمانده شما، ۵ دقیقه و ۴۹ ثانیه فرصت برای پاسخگویی دارید.
زاکانی: بنده سعی می‌کنم یک جمع بندی داشته باشم، به اعتقاد بنده برای این که کار کشور به سمت خیر و صلاح پیش برود حتما نیاز به کار کارشناسی است، حتما نیاز به کار دقیق است و مدیری را می‌خواهد که بتواند هم دانش داشته باشد و هم تجربه داشته باشد، َ مدیری که هم سلامت باشد و هم با فساد مبارزه کند و مدیری که عرضه کار داشته باشد یعنی این سه تا ویژگی یک مدیر داشته باشد وگرنه کلاه سرش می‌گذارند، راست و حسینی من بگویم به مردم، کلاه سرش می‌گذارند.
هر کس می‌خواهد سکان کار را به دست بگیرد باید تکلیف خودش با تهدیدات امروز که در اقتصاد کشور وجود دارد، مشخص کند، بگوید می‌خواهد با نقدینگی سرگردان چکار کند، با تورم چکار کند، با قاچاق چکار کند و با فساد اقتصادی می‌خواهد چکار کند، با عدم توازن یارانه‌ها چکار کند، نوسان نرخ ارز چکار کند، فقر و فساد و تبعیض را چکار کند برنامه ارائه دهد و نمی‌شود شعار دهد و چگونه می‌خواهد گره از زندگی مردم باز کند و سفره مردم تنگ و کوچک شده است و مردم به آن‌ها فشار اقتصادی می‌آید و در حوزه مسکن، تفریحات، رفاه باید سبد ارائه دهد باید بسته ارائه دهد و ناظر بر زیرساخت‌های کشور چکار می‌خواهد بکند که نیاز به یک تحول دارد.
تحریم ظالمانه است، ولی تا خودمان تحریم را خنثی نکنیم کسی به ما رحم نمی‌کند من تعجب می‌کنم از دوستان عزیزمان، آقای پزشکیان، برادران عزیز، مولیبدن رو مگر سال ۸۸ قطع نکردند؟! مریض‌های سرطانی سرگردان شدند، دو – سه ماه ژنراتور بچه‌های دانشمند ایران درست کردند و به ما دادند. بنزین را می‌خواستند تحریم کنند ستاد خلیج فارس مانع شد، قضیه کرونا این شاهد مثال است جلوی چشم ما. من خیلی صریح خدمت سروران عرض کردم من به دنبال ارتقای عدالت و پیشرفت هستم. در عدالت و پیشرفت هم چهار تا سرفصل تحولی عرض کردم، یکی اقتصاد است خودمان مستقل از ارز و بر پایه تقویت ارزش پولی ملی طراحی کنیم.
نکته دوم خام فروشی نکنیم. مبتنی بر دانش پایگی محصول نهایی را با یک ارزش فوق العاده بفروشیم. آن تحریم پذیر هم دیگر نیست، بله نفت خام را تحریم می‌کنند، ولی آن را نمی‌توانند تحریم کنند.
نکته سوم حاکمیت مردم در اقتصاد است که بپذیریم که مردم در اقتصاد حاکم شوند.
نکته چهارم توزیع ثروتی که خلق می‌شود، برای مردم خساست نکنیم و بگذاریم مردم ثروتمند شوند، وقتی در تهران شروع کردیم، مشکلات متعددی داشتیم، شهردار محترم توسط یکی از عزیزان یک پیغامی برای من آمد، یکی از آقایان گفت، گفته شما تا سرماه شما نمی‌کشید، تا سر ماه نمی‌کشید، اما شد، تخلف هم نکردیم، مسیر درست هم رفتیم، من خیلی خوشحال می‌شوم که آقای پزشکیان از من سوال کند راجع به فساد ما، در شهرداری در دو سال اخیر صد و سی هزار میلیارد امکانات را برگرداندیم، ممنون شما هستم که فرصت ایجاد می‌کنید من بگویم، راجع به چین ما ۱۳ میلیارد یورو تفاهم نامه نوشتیم و قریب ۲ میلیارد یورو قرارداد نوشتیم و حدود ۲۰ درصد آن را از پول بلوکه شده خودمان در چین پرداخت کردیم و الباقی با نرخ ۴ و ۷ دهم و نرخ ۴ و ۹ دهم گرفتیم سه ساله، آقای فرزین می‌گفت در تاریخ جمهوری اسلامی همچین چیزی سراغ ندارم و این شفاف شفاف است و همه اش افتخار است. من عرض کردم، ما یارانه‌ها را مبتنی بر اعتبار طلا تنظیم می‌کنیم که دستخوش تورم نشود و موارد آن را ذکر کردم.
در مناظرات قبل توهین‌های جدی می‌شد به شهید رئیسی، این صحنه‌ها جلوی چشم ماست، برخی از دوستان در آن ایام بودند، بله می‌شود اتهام زد، می‌شود دنبال کرد، می‌شود کشور را ناکارآمد معرفی کرد، می‌شود مسیری را رفت که در آن مردم ناامید شوند، اما شهید ما مذاکره را تعطیل نکرد، چک برجام را هم نقد کرد، سفره مردم که دنبال می‌کردند در دهه ۹۰ کوچک و کوچک‌تر شود و مردم ما الان سکته می‌کنند اگر بخواهد یاد این بیافتند که به دهه ۹۰ برگردند، برنمی گردد به آن شرایط به لطف امام رضا (ع) ما مسیری را داریم فراروی مان و تکیه به داشته‌هایی می‌کنیم که می‌شود به بهترین نحو خط این شهید سعید را حفظ کرد، گره از زندگی مردم گشود، پیشرفت و آبادانی را برای کشور به ارمغان آورد.
مجری: آقای پورمحمدی با کسب زمان‌های اضافه در مراحل سه گانه که پشت سرگذاشتیم شما در مجموع ۵ دقیقه و ۲۹ ثانیه فرصت جمع بندی دارید.
پورمحمدی:، چون آخرین نفر هستم وظیفه دارم چند تا تشکر کنم، یک تشکر از دوستانم که این جا هستند، جلسه خوب، گفتگوی سازنده، صریح و جدی بود و نیاز کشور، نیاز جامعه به این گفتگوهاست، از سازمان صدا و سیما تشکر می‌کنم، این بستر را به شکل خوبی فراهم کرد. از مردم عزیز که تا این لحظه بیننده این گفتگو هستند و به آگاهی سیاسی شان می‌افزایند باید از همه تشکر کنیم. امیدوارم که مجموعه این تحرک‌ها و تلاش‌ها سبب شود که عیدی ما در امروز و گفتگو‌های دیگر ما تا عید سعید غدیر که منجر خواهد شد، مشارکت بالای مردم در انتخابات باشد که رمز اقتدار ملی ماست ان شاءالله انتخاب بهترین و اصلح ترین.
من یک جمع بندی خلاصه بکنم آن چه که من توضیح دادم و البته در جلسات آینده هم توضیح بیشتری خواهم داد مسئله مهم در این گفتمان و منظومه فکری – اقتصادی مان ثبات، اطمینان و آرامش بخشی به جامعه است؛ که در نهایت رئیس دولت در دستیابی به دو هدف بسیار کلان و مهم تقویت اعتبار دولت نزد مردم و ارتقای نقش منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران کمک کند. مهمترین ویژگی مورد انتظار از چنین برنامه‌ای برخورداری از انسجام کافی در همه حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و قابلیت سنجش مستمر و به هنگام نتایج مورد انتظارمان است و در این چارچوب اهداف اصلی می‌بایست قابل سنجش و کمی برای کنترل و نظارت مردم و پاسخگویی به آن باشد. دولت وظیفه‌ای جز ایجاد امنیت و تامین زندگی توام با رفاه، عزت و آرامش برای مردم ندارد و قرار ما در دولت چنین است، دولت باید از سر راه فعالیت اقتصادی مردم کنار برود و مانع فعالیت و آزادی کسب و کار مشروع مردم نباشد. دولت باید در زیرساخت‌ها سرمایه گذاری کند تا مردم، بخش خصوصی و تعاونی بتوانند به کمک این زیرساخت‌ها از این سرمایه گذاری‌ها نهایت استفاده را ببرند. زیرساخت‌های اصلی مغفول مانده کشور مثل شبکه‌های ارتباطی فیزیکی و به خصوص شبکه ارتباطی الکترونیکی توسعه پیدا کند، سریع باشد، ارزان بشود و از دانش‌های جدید و مهندسی نوین و کارآمد اقتصادی بهره گیری کند. من در ابتدا هم عرض کردم شرط تحقق این خواست‌ها وفاق، گفتمان واحد در عرصه بین المللی و مباحثات بین المللی است و در داخل شرطش تحقق معجزه است، اعجاز است، اعتماد مردم به حاکمیت است و اعتماد حاکمیت به مردم است. در حوزه اقتصادی، در حوزه سیاسی، در حوزه فرهنگی از قدیم هم گفتند، دل به دل راه دارد، بها ندهیم به مردم، صادق نباشیم، مردم هم به ما اعتماد نخواهند کرد.
در پایان می‌خواهم بگویم دولت یک پیمانکاری نیست، یک بنگاهداری نیست، مدیریت یک بیمارستان، مدیریت یک شهر، یک موسسه، یا یک پژوهشکده نیست، دولت مجموعه ظرفیت‌های یک کشور، یک ملت، یک تاریخ، یک فرهنگ، یک هویت و یک تمدن است، مدیریت دولت باید تجمیع این ظرفیت‌ها را بکند، هماهنگی بین کنشگران و فعالان را داشته باشد، هم افزایی تلاش‌ها را داشته باشد و طبعا نظارت و هدایت به سوی اهداف ملی بکند. این تفکر و گفتمان جامعه و کارآمد عقبه کارشناسی، تجربه و امتحان دادگی می‌خواهد، ان شاءالله با رمز وفاق و رمز اعتبار به تعهدات مان پایبند باشیم، صادقانه با مردم عمل کنیم تا جواب مناسب دریافت کنیم. پیروز و سربلند باشید.
منبع: خبرگزاری صداوسیما
انتهای پیام/
نظرات بینندگان
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *