باقری: غربی‌ها آژانس را به محل تسویه حساب سیاسی خود با ایران تبدیل کردند
خبرگزاری میزان - علی باقری، سرپرست وزارت امور خارجه در حاشیه نشست وزرای خارجه عضو بریکس ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ با شبکه راشاتودی مصاحبه کرد؛ متن مصاحبه به این شرح است:
پرسش: جناب آقای وزیر، اخیرا متاسفانه حادثه سقوط هلی‌کوپتر رئیس‌جمهور محترم و دوستان و همکاران جنابعالی و برخی مقام‌های جمهوری اسلامی ایران را متاسفانه شاهد بودیم؛ مردم ایران چگونه توانستند این حادثه دلخراش را مدیریت کنند و با این تراژدی بسیار بزرگ دست‌وپنجه نرم کنند.
پاسخ: بسم الله الرحمن الرحیم، سلام عرض می‌کنم خدمت جنابعالی و بینندگان عزیز شما.
ضایعه شهادت رئیس‌جمهور ما و وزیر امور خارجه ما ضایعه بسیار بزرگی برای ملت ما بود، اما همبستگی و انسجام ملی در میان همه اقشار مردم با رهبری رهبر معظم انقلاب اسلامی توانست از این تهدید یک فرصت درخشان را برای ملت و کشور ایران ایجاد کند و مردم ما وارد یک دوره جدید شدند، با این نگاه که مسئولیت بیشتری متوجه آن‌ها است و آن‌ها باید با عزمی راسخ‌تر و با اراده‌ای مستحکم‌تر خودشان را برای ساختن ایران اسلامی بیش از گذشته آماده کنند؛ حضور پر شور و منسجم مردم در شهر‌های مختلف برای تشییع جنازه این شهدا و همین طور حضور بهم پیوسته مردم در دیگر شهر‌ها برای بزرگداشت یاد و نام و راه و خاطره این شهدا نشان داد که ملت ایران از یک بلوغ سیاسی بسیار بالا برخوردارند که حتی در شرایط سخت هم می‌تواند تصمیم‌های هوشمندانه و جدی را بگیرد که بتواند کشور را در این مقطع حساس از چالش‌ها و بحران‌هایی که می‌تواند در هر کشوری به خاطر از دست دادن این چنین مقام‌هایی ایجاد شود به سلامت عبور دهد؛ ملت ما امروز در آستانه ایجاد یک حماسه دیگر است و آن انتخاب رئیس‌جمهور جدید و ان‌شاالله مشارکت بالای مردم ما در این انتخابات می‌تواند پشتوانه‌ای برای تحکیم نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین ثبات و امنیت پایدار در منطقه باشد.
پرسش: رئیس‌جمهور پوتین اخیرا اعلام کرد که در پاسخ به تسلیح اوکراین از سوی کشور‌های غربی قصد دارند تا سلاح‌های روسی را در اختیار کشور‌های دوست فدراسیون روسیه قرار دهد؛ آیا جنابعالی احتمال می‌دهید که یکی از کشور‌های مقصد سلاح‌های روسی، ایران باشد؛ اگر پاسخ جنابعالی مثبت است،به نظر شما این تصمیم انتقال سلاح از روسیه به ایران چه تاثیری می‌تواند در منطقه بگذارد؟
پاسخ: روابط ایران و روسیه به‌عنوان دو همسایه روابطی تاریخی است؛ روابط ایران و روسیه در همه ابعاد توسعه و گسترش پیدا کرده است؛ البته طبیعی است هر چه که ایران و روسیه با تهدید‌های جدی‌تر مواجه شوند همبستگی آن‌ها برای مواجهه با چالش‌ها و تهدیدات مشترک بیشتر خواهد شد؛ این که ایران و روسیه در چارچوب‌های چندجانبه‌گرایی به‌طور همزمان حضور دارند، نشان‌دهنده این است که ایران و روسیه قصد دارند از ظرفیت‌های موجود و مختلف بین‌المللی مانند سازمان همکاری شانگهای یا مجموعه بریکس برای نهادینه کردن زیرساخت‌های چندجانبه‌گرایی با هم مشارکت فعال داشته باشند؛ ایران و روسیه برای تامین منافع ملی کشورهایشان همکاری در زمینه‌های مختلف دارند، اما نکته مهم این است که همکاری ایران و روسیه در عرصه‌های مختلف همواره تحکیم‌کننده ثبات و امنیت در منطقه و جهان بوده است و در دوره پیش رو هم ایران و روسیه تلاش خواهند کرد ضمن همکار‌های همه‌جانبه با یکدیگر بتوانند با تهدید‌های ناشی از یک‌جانبه‌گرایی مقابله کنند و پیوند‌های منطقه‌ای را جهت نهادینه سازی بیش از پیش ثبات در منطقه و جهان تحکیم کنند.
پرسش: همان طور که جنابعالی مستحضر هستید امروزه در منطقه خاورمیانه روز‌های بسیار پرچالش و پر تنشی داریم که اگر بتوانیم اسمش را مناقشه بگذاریم مناقشه‌ای است که در غزه وجود دارد و تجاوزی که توسط اسرائیل انجام گرفته است؛ در عین حال ما حوثی‌ها را داریم که در دریای سرخ علیه کشتی‌هایی حملاتی انجام می‌دهند، اما کشور‌های غربی و ائتلافی که از کشور‌های بسیار قدرتمند تشکیل داده‌اند هنوز نتوانسته‌اند حوثی‌ها و حملاتشان را در دریای سرخ متوقف کنند؛ به نظر جنابعالی چه چیزی پشت این انرژی حوثی‌ها وجود دارد که چنین ائتلاف پرقدرتی نتوانسته آن‌ها را متوقف کند؟
پاسخ: لازم هست اینجا تاکید کنم که آن چیزی که در غزه در حال جریان است، یک مناقشه نیست، بلکه یک جنایت آشکار جنگی و یک نسل‌کشی عیان است که ملت مظلوم فلسطین قربانی آن هستند و صهیونیست‌ها به‌عنوان متجاوزان و جنایت‌کاران و اشغال‌گران، عامل اصلی این جنایت هستند و آمریکایی‌ها، پشتیبان اصلی صهیونیست‌ها در این جنایت‌ها هستند؛ واقعیتی که امروز در منطقه همه دنیا با آن مواجه است؛ جریان مقاومت می‌باشد؛ مقاومت در فلسطین در طول هشت ماه گذشته با دست خالی در مقابل صهیونیست‌ها ایستاده و اجازه نداده است صهیونیست‌ها در این منطقه حتی به کوچک‌ترین اهدافشان دست پیدا کنند؛ بعد از استمرار جنایت صهیونیست‌ها در غزه، مقاومت در جای جای منطقه به حمایت از مظلوم برخاست و در مقابله با ظالم ایستاد؛ از جمله در عراق، سوریه، لبنان و یمن؛ رمز ایستادگی و پایداری و پیروزی مقاومت حتی در مقابل ائتلاف غربی‌ها به سرکردگی آمریکا و انگلیس در یمن این است که مقاومت ریشه در مردم دارد؛ ویژگی اصلی مقاومت این است که مبتنی بر خواست و باور و اراده مردم است، لذا هیچ‌گاه نمی‌توان مقاومت را یک گروه دانست؛ این تلاشی است که غربی‌ها می‌خواهند انجام دهند که مقاومت را یک جریان یا گروه خاص نشان دهند، ولی واقعیت این است که جنگ در غزه نشان داد که مقاومت همان مردم هستند؛ صهیونیست‌ها بار‌ها و بار‌ها تلاش کردند که بتوانند افکار عمومی جهانی اینگونه جلوه دهند که بین مقاومت و مردم در غزه فاصله وجود دارد، اما در طول هشت ماه گذشته نتوانستند این ادعای دروغین را اثبات کنند؛ لذا این اتفاقی که در یمن در حال جریان است حمایت از مظلومان غزه و مقابله با جنایت‌کاران صهیونیست است و این مقاومت همین طور که عرض کردم ریشه در باور و خواست و اراده مردم یمن دارد و به همین جهت هم است که به‌کارگیری ظرفیت‌های قدرت از سوی آمریکا و انگلیس نتوانسته هیچ خللی در این عزم و اراده و ابتکار و اقدام یمنی‌ها ایجاد کند.
پرسش: همان طور که جنابعالی استحضار دارید اخیرا در جنوب لبنان و شمال اسرائیل مناقشاتی میان اسرائیل و حزب الله در میان است؛ در صورتی که سطح این مناقشه‌ها بالا بگیرد و جنگی تمام‌عیار و حمله‌ای از طرف اسرائیل به حزب‌الله و یا لبنان شکل بگیرد به نظر جنابعالی، ایران چه واکنشی نسبت به این موضوع نشان خواهد داد؟
پاسخ: ما هیچ‌گاه به صهیونیست‌ها توصیه نمی‌کنیم که به شکست سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۶ که در لبنان متحمل شدند مراجعه کنند؛ صهیونیست ها، شکست‌های تاریخی را از مردم و مقاومت لبنان متحمل شدند؛ اگر صهیونیست‌ها در مقابل مقاومت مردم مظلوم و بی‌سلاح غزه در طول هشت ماه گذشته موفق شدند، می‌توانند این امید را داشته باشند که با گسترش جنگ و درگیری با لبنان به موفقیتی دست پیدا کنند؛ اگر صهیونیست‌ها بخواهند از چاله غزه به چاه لبنان بیفتند ما هیچ‌گاه به آن‌ها توصیه نمی‌کنیم که مرتکب یک همچین خطای راهبردی نشوند؛ مقاومت چه در فلسطین و چه در لبنان از چنان قدرتی برخوردار است که اجازه نخواهد داد که صهیونیست‌ها به هیچ‌یک از اهدافشان دست پیدا کنند؛ لذا مقاومت در لبنان به‌عنوان یک نیروی مستقل، رشید و بالغ و دارای هوشمندی قطعا اجازه نخواهد داد که صهیونیست‌ها دست از پا خطا کنند.
پرسش: مجددا درباره اسرائیل وفلسطین صحبت کنیم؛ جنابعالی استحضار دارید که در ICC و ICJ برخی احکام علیه اسرائیل درباره مواردی که آفریقای جنوبی مطرح کرده، صادر شده است و امروز هم در بریکس صحبت‌هایی از وزیر خارجه آفریقای جنوبی در این باره مطرح شده است؛ نظر جنابعالی در این باره چیست؟ آیا این دادگاه‌ها می‌توانند اسرائیل و خاطیان را به مجازات برسانند؟
پاسخ: شاید هشت ماه قبل و یا یک سال قبل هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که صهیونیست‌ها با شرایطی مواجه شوند که چندین کشور در دنیا با آن‌ها قطع رابطه کامل سیاسی و اقتصادی کنند؛ آن‌ها شاید هیچ‌گاه باور نمی‌کردند که امروزه چند کشور آن‌ها را تحریم کرده و با آن‌ها قطع رابطه اقتصادی کنند؛ شاید یک سال یا هشت ماه پیش صهیونیست هیچ‌گاه باور نمی‌کردند که دادستان دادگاه کیفری بین‌المللی درخواست دستگیری نخست‌وزیر و وزیر جنگ صهیونیست‌ها را بدهند؛ همین طور شاید آن‌ها باور نمی‌کردند که روزی فرا برسد که پایتخت‌های غربی به‌ویژه کشور‌های اروپایی و همین طور دانشگاه‌ها و دبیرستان‌های آمریکایی به محلی برای حمایت از مردم فلسطین، آرمان فلسطین و کشور فلسطین و مقابله با جنایت صهیونیست‌ها تبدیل شوند؛ همین طور آن‌ها باور نمی‌کردند که سازوکارهای غربی مانند ICC یا ICJ به محلی برای بازخواست صهیونیست‌ها تبدیل شوند؛ اقدامی که آفریقای جنوبی انجام داد، اقدامی بود که مورد حمایت همه کشور‌های مستقل قرار گرفت؛ لذا آنقدر جنایت صهیونیست‌ها، گسترده و وسیع و پر حجم بود که حتی سازوکارهای غربی هم نتوانستند در مقابل آن سکوت کنند، اما واقعیت این است که مردم فلسطین هیچ‌گاه امیدی به این سازوکارهای در واقع حقوقی یا سیاسی نداشته‌اند؛ هرچند که وظیفه این سازوکارها است که به دنبال استیفای حقوق مردم فلسطین و مقابله با جنایت‌کاران باشند؛ مردم فلسطین با اتکا به باور خودشان و اتکا به قدرت، هوش و خلاقیت جوانان خودشان و با امید به آینده‌ای درخشان در مقابل اشغال‌گران ایستاده‌اند و با وجود همه فشار‌ها و جنایت‌هایی که صهیونیست‌ها و حامیان غربیشان انجام می‌دهند، هیچ‌گاه خللی در عزم راسخ‌شان برای مقاومت در برابر جنایت‌کاران صهیونیست ایجاد نشده است.
پرسش: اخیرا گزارش‌هایی در رسانه‌های غربی مبنی بر انجام برخی پروژه‌های معدنی و استخراج مواد کانی بین ایران و نیجر منتشر شده است؛ کشور‌های آفریقایی در حال حاضر در دوران پسا استعمار قرار دارند و بسیاری از آن‌ها به دنبال استقلال هر چه بیشتر برای خودشان هستند؛ نظر جنابعالی در این باره و روابط میان ایران و نیجر چیست و همچنین ایران چه کمکی می‌تواند به این کشور‌ها در زمینه دستیابی کامل به استقلال خود داشته باشد؟
پاسخ: همان طور که اشاره کردید جمهوری اسلامی به‌عنوان یک کشور مستقل و مقتدر در جهان مبتنی بر چندجانبه‌گرایی در این مسیر حرکت می‌کند که ظرفیت‌های مختلف در نقاط مختلف جهان برای هویت‌یابی و توانمندشدن، به‌عنوان اولویت سیاست خارجی ایران عمل کنند؛ در همین چارچوب، کشور‌های مختلف در آمریکای لاتین و آفریقا در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار دارند؛ ما ظرفیت‌های بسیار مناسبی برای همکاری‌های اقتصادی چه در آمریکای لاتین و چه در آفریقا داریم؛ این ظرفیت‌ها می‌تواند موجب توانمندسازی این کشور‌ها برای توسعه و پیشرفتشان بشود و در نتیجه آن‌ها را برای ایستادگی در برابر استعمار نو، پایدارتر و مقاوم‌تر کند؛ لذا در دوره ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی، آمریکای لاتین و آفریقا از جمله اولویت‌های نخست همکاری‌های اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بود و این سیاست همچنان تداوم خواهد داشت.
پرسش: احتمالا جنابعالی استحضار دارید که اخیرا سه کشور اروپایی نامه‌ای را مبتنی بر نگرانی‌های خود درباره نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ به شورای امنیت ارسال کردند؛ آمریکا تنها کشور در جهان است که از بمب اتم استفاده کرده و امروزه خودش را در موضعی قرار داده که به دیگران درباره بمب اتم و تسلیحات هسته‌ای درس اخلاق می‌دهد؛ به نظر جنابعالی این یک کار ریاکارانه است یا یک ترویج ترس نسبت به ایران؟
پاسخ: همان طور که اشاره کردید، این آمریکا بود که بدون هیچ دلیل منطقی از توافق سال ۲۰۱۵ کنار کشید و خودش را از چارچوب این توافق خارج کرد؛ اروپایی‌ها از حدود دو سال پیش، هیچ اقدام مثبتی در عرصه مذاکرات انجام ندادند؛ قطعا این اقدام سه کشور اروپایی از جمله اقدام‌های فریب‌کارانه آن‌ها است که در حالی که هیچ جدیت و اراده‌ای برای پیگیری مذاکرات از خودشان نشان نمی‌دهند، ایران را به ناحق متهم به عدول و نقض تعهداتش می‌کنند؛ ایران در چارچوب تعهداتی که در چارچوب توافق ۲۰۱۵ داشت همچنان در آن مسیر حرکت می‌کند؛ اقدام‌هایی که ایران درباره توسعه فعالیت‌های هسته‌ای خود انجام می‌دهد و در دوره پیش رو هم قطعا این فعالیت‌ها را توسعه خواهد داد، در چارچوب معاهده ان‌پی‌تی و زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صورت می‌گیرد و لذا ایران مرتکب هیچ‌گونه تخلف و نقض تعهدی نشده است و این طرف‌های غربی به‌ویژه سه کشور اروپایی هستند که با سوءاستفاده از ظرفیت سازوکار فنی و تخصصی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به دنبال جبران ناکامی‌ها و شکست‌هایشان در عرصه‌های دیگر هستند و در واقع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تبدیل به محل تسویه حساب سیاسی خودشان با ایران کردند که قطعا در این مسیر موفق نخواهند شد.
پرسش: جناب آقای دکتر همان طور که جنابعالی استحضار دارید ایران کشوری است که بیشترین تحریم‌ها علیه آن اعمال شده است و در عین حال روسیه نیز کشوری است که این روز‌ها بیشترین تحریم‌ها را علیه آن اعمال می‌کنند؛ آیا این رژیم تحریم‌ها می‌توانند همکاری‌های بیشتری را بین ایران و روسیه شکل بدهند و این اقدام‌ها به چه نحوی می‌تواند کمک‌کننده باشند؟ همچنین سازوکارهای جهانی همانند بانک جهانی و خود سازمان ملل به‌عنوان سازوکارهایی که باید به نفع همگان کار کنند، عملا از میزان تاثیر و موثر بودنشان در چنین فضایی کاسته شده است؛ نظر جنابعالی در این باره چیست؟
پاسخ: این یک واقعیت است که تحریم‌های غیرقانونی آمریکا علیه ایران و روسیه بر این دو کشور تاثیراتی گذاشته، ولی بر ایران و روسیه موثر نبوده است؛ به این معنا که تحریم‌ها توانسته برای ایران و روسیه موانع و مشکلاتی ایجاد کند، ولی هیچ‌گاه این تحریم‌ها نتوانسته‌اند آمریکایی‌ها را به اهداف خودشان برسانند؛ لذا شما مشاهده می‌کنید که امروز که ما به‌عنوان جمهوری اسلامی ایران بعد ار چند دهه تحریم‌های آمریکا پیشرفته‌تر از گذشته در حال نگاه به یک افق بلند و روبه جلو هستیم؛ امروز ایران در کنار چند کشور بزرگ در چارچوب سازوکارهای چندجانبه‌گرایی مانند شانگهای و بریکس در حال هم‌افزایی ظرفیت‌های خودش با دیگر قدرت‌ها جهت مقابله با یک‌جانبه‌گرایی آمریکا است؛ این یک واقعیت است که اگر کشور‌های مستقل و قدرت‌های بزرگ مانند ایران، روسیه و چین و دیگر قدرت‌ها در چارچوب سازمان همکاری شانگهای و مجموعه بریکس، ظرفیت‌های خود را با هم به اشتراک بگذارند چندان دور نخواهد بود که تحریم‌ها دست‌وپای تحریم‌کنندگان را محدود خواهد کرد و دست‌وپای آن‌ها را خواهد بست.
البته سازوکارهای مالی و بانکی که آمریکایی‌ها در چارچوب بانک جهانی یا صندوق بین‌المللی پول تدارک دیده‌اند در واقع توانسته‌اند برای مدتی ظرفیت‌هایی را برای آن‌ها ایجاد کنند، ولی عزم راسخ کشور‌های مستقل در چارچوب مجموعه بریکس برای دلارزدایی از مناسبات اقتصادی و تجاریشان و همین طور ایجاد موسسه‌های مستقل مانند بانک بریکس به این کشور‌ها اجازه می‌دهد که از اتکا به ظرفیت‌های غربی رهایی پیدا کنند و این توانایی نزد این کشور‌ها وجود دارد؛ شما وقتی دقت کنید می‌بینید در مجموعه کشور‌های بریکس بزرگ‌ترین کشور‌های تولیدکننده نفت و گاز که ایران و روسیه هستند حضور دارند؛ همین طور بزرگ‌ترین کشور‌های مصرف‌کننده نفت جهان که هند و چین هستند، حضور دارند؛ اگر بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی و بزرگ‌ترین واردکنندگان انرژی در یک مجموعه حضور داشته باشند، این‌ها می‌توانند با تدوین سازوکارهایی بین خودشان، نیاز‌های اقتصادی خود را در عرصه‌های مختلف پوشش بدهند و از اتکای ظرفیت‌هایی که جزء سازوکارهای غربی است فارغ و از آن‌ها بی‌نیاز شوند؛ لذا تحریم‌ها برای ایران و روسیه هزینه‌هایی ایجاد کرده است و از طرف دیگر هم این فرصت را در اختیار این کشور‌ها قرار داده است که راه‌حل توسعه پایدار و موفقیت و پیشرفت مطمئن را در دستور کار قرار دهند؛ راه‌حل بلندمدت این است که به سازوکارهای چندجانبه‌گرایی تکیه شود و خود را از اتکا و اعتماد به ظرفیت‌هایی که مبتنی بر سازوکارهای غربی است، رها کرده و این تجربه‌ای است که ظرف چند سال اخیر به‌ویژه در همکاری ایران و روسیه و چین منجر به همبستگی و هم‌افزایی در عرصه‌های اقتصادی و تجاری شده است و نشان داده که این کشور‌ها از این توانایی برخوردارند تا آینده‌ای مطمئن برای پیشرفت خود و جهان مستقل ترتیب بدهند ان‌شاالله.
- بیشتر بخوانید:
- باقری: بریکس استقلال پولی و بانکی را به‌طور جدی مورد بررسی قرار دهد
- نشست وزیران خارجه بریکس؛ باقری: ایران اقدام تروئیکای اروپایی را تنش‌زا می‌داند
انتهای پیام/