آینده نامعلوم آتش بس شکننده در یمن؛ آیا ترک مخاصمه در الحدیده دوام می‎آورد؟

به گزارش گروه بین الملل ، نشریه نیویورک تایمز در گزارشی به موضوع آتش بس بندر الحدیده یمن پرداخته و آن را بنا به دلایلی شکننده توصیف کرده است.

در این گزارش آمده است: آتش بس مورد حمایت جامعه بین المللی در بندر راهبردی و کلیدی الحدیده نیمه شب سه شنبه با نگرانی‌های فراوان آغاز شد. ساکنان بندر جنگ‎زده الحدیده پس از مدت‌ها جنگ و درگیری که منجر به آوارگی دست‌کم ۵۵۰ هزار نفر و کشته شدن هزاران غیرنظامی شد، طعم آرامش را چشیدند.

این آتش بس که در اواخر هفته گذشته در جریان مذاکرات صلح دولت مستعفی یمن مورد حمایت عربستان و نیرو‌های یمنی در سوئد حاصل شد، دسترسی به کمک‌های انسان‎دوستانه از طریق بندر الحدیده که ۷۰ درصد کمک‌های انسان‎دوستانه از آن وارد یمن می‌شود، را تضمین می‌کند. این مذاکرات در واقع با این امید آغاز به کار کرد که بتواند به مذاکرات کامل پایان جنگی کمک کند که فقیرترین کشور عربی را به سوی یک فاجعه انسانی هدایت کرده است.

 

 

اما آتش بس فعلی که پس از یک هفته حملات سنگین در شهر، به دست آمده، بسیار شکننده است. تداوم حملات تا ساعات پایانی روز سه شنبه یادآور این واقعیت است که جنگ شدیدی در صورت فقدان حمایت‌های بین المللی در آنجا ادامه خواهد داشت.

در مذاکرات صلح هفته گذشته سوئد، طرفین درگیر در جنگ توافق کردند نیرو‌های خود را تحت نظارت کمیته ویژه سازمان ملل از شهر و بندر الحدیده خارج کنند. «مارتین گریفیث» نماینده ویژه سازمان ملل در امور یمن اعلام کرد ریاست این کمیته بر عهده «پاتریک کامائرت» نظامی بازنشسته هلندی خواهد بود که قبلا مسئولیت نیرو‌های حافظ صلح سازمان ملل را در جمهوری دموکراتیک کنگو و در امتداد مرز بین اتیوپی و اریتره برعهده داشته است.

 

گریفیث امیدوار است تا این توافق با تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در حمایت از تلاش‌های صلح محکم‌تر شود. وی همچنین امیدوار است بتواند توجهات بیشتری از سوی جامعه بین الملل را متوجه تحولات یمن کند. رای سنای آمریکا به پایان حمایت‌های نظامی واشنگتن از ریاض فرمانده ائتلاف سعودی در جنگ یمن، در ۱۳ دسامبر تا زمان سوگند خوردن مجلس جدید بیشتر نمادین است. اما پیامی تلخ برای ترامپ، متحد عربستان سعودی به دنبال دارد. این رای مجلس سنا به ترامپ نشان داد که در حال حاضر موضوع جنگ یمن به شدت زیر ذره بین قرار دارد.

نیویورک تایمز دلیل عمده تشدید توجهات جهانی به جنگ یمن را در حال حاضر، چشم انداز قحطی فاجعه باری می‌داند که تمامی اذهان را متوجه خود ساخته است.

بررسی‌های اخیر سازمان ملل نشان می‌دهد که ۱۶ میلیون یمنی در حال حاضر با کمبود مواد غذایی به زندگی خود ادامه می‌دهند. ۵ میلیون نفر در شرایط پیش از قحطی زندگی می‌کنند و ۶۳۵۰۰ نفر در آستانه مرگ به دلیل گرسنگی قرار دارند. این ارقام از زمان آخرین بررسی‌ها در مارس ۲۰۱۷، حدود ۴۲ درصد افزایش یافته و نگرانی درباره قحطی سراسری قریب الوقوع را تشدید کرده است.

عکس‌های دردناک کودکان اسکلتی یمن مانند "امل حسین" که در ماه اکتبر جان خود را از دست داد، توجهات عمومی را از بحران‌های دیگر منطقه خاورمیانه مانند عراق و سوریه به سوی خود جلب کرد.

 

 

به نوشته نیویورک تایمز، تمرکز توجهات بین المللی بر یمن محصول عمکرد سیاست بین المللی است. تنفر و انزجار شدید جهانی در مورد قتل جمال خاشقجی منتقد دولت سعودی در اوایل ماه اکتبر سال جاری در کنسولگری عربستان در استانبول، موجی از مخالفت‌ها و اعلام انزجار‌ها از محمد بن سلمان شاهزاده سعودی را در پی داشت.

برای حداقل برخی از سناتور‌های آمریکایی، رای به پایان کمک‌های نظامی عربستان و ائتلاف سعودی در جنگ یمن، راهی برای اثبات خشم و ناراحتی از ولیعهد سعودی و نیز دونالد ترامپ به دلیل امتناع از اتخاذ اقدامات تنبیهی علیه عربستان علیرغم وجود کوهی از مدارک دال بر نقش مستقیم شاهزاده در این جنایت بود.

نویسنده با شکننده توصیف کردن آتش بس در یمن، تمرکز ناگهانی مجامع بین المللی بر موضوع یمن را سبب اعمال فشار بر طرفین جنگ و در نهایت آمدن آنان پای میز مذاکره می‌داند. دولت ترامپ اخیرا اعلام کرد سوخت رسانی هوایی به هواپیما‌های ائتلاف در جنگ یمن را متوقف خواهد کرد. این اقدام دولت آمریکا که با توجیه تلاش برای کاستن از تلفات غیرنظامیان انجام شد، تنها به دلیل کاستن از فشار‌های انتقادات بین المللی انجام شده است.

 

از آغاز جنگ یمن در سال ۲۰۱۵ میلادی تاکنون هزاران نفر جان خود را از دست داده‏‎اند. عمده این افراد با تسلیحات و مهمات آمریکایی کشته شده‎اند.

اما نگرانی‌های فراوانی در مورد پایبندی به توافق صلح سوئد نیز وجود دارد. در صورت نقض توافق و شکست مذاکرات، جنگ، شدیدتر و در بردارنده تلفات بیشتری خواهد بود. آتش بس پیشین که در سال ۲۰۱۶ اعمال شد، پس از اندکی فروپاشید.

 

 

از نظر کارشناسان وجود و تداوم انگیزه‌ها برای ادامه درگیری‌ها دلیل اصلی شکست احتمالی آتش بس خواهد بود. در شش ماه گذشته، امارات، متحد اصلی عربستان سعودی، نیرو‌های نظامی خود را به امید تصرف شهر الحدیده و گرفتن کنترل این شهر از نیرو‌های یمنی، به دروازه‌های الحدیده رساند. اما تحلیلگران تحولات یمن بر این باورند که مشخص نیست که در صورت سقوط الحدیده نیرو‌های یمنی تسلیم شوند یا مقاومت شدیدتری را انجام دهند. حتی در صورت سقوط حدیده، مبارزات در سایر جبهه‌های یمن مانند استان شمالی حجه همچنان ادامه خواهد داشت.

نیویورک تایمز آینده حدیده را همچنان مبهم و غیرقابل پیش بینی می‌داند. اگرچه «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل با طرف‌های درگیر در جنگ یمن در سوئد دست داده و به آنان لبخند زد، اما باید بداند وظیفه سخت تری از ژست گرفتن در میدان واقعیت‌های موجود دارد.

شورای امنیت در حال حاضر در حال بررسی قطعنامه پیشنهادی انگلیس است که خواستار برنامه ریزی برای تشکیل نیروی نظارتی بر صلح الحدیده تا پایان ماه است. تحلیلگران سرعت اقدامات را بسیار کند ارزیابی می‌کنند.

فارا المسیلمی از مرکز مطالعات راهبردی صنعا گفت: "بزرگترین دلیل خوش بینی فعلی، توافق طرفین بر ادامه مذاکرات در ماه ژانویه است. در غیر این صورت، این آتش بس بستگی زیادی به اما و اگر‌ها دارد. باید منتظر بمانیم. "