داستانسرایی به سبک بیبیسی جهانی؛ چرا گزارش نیکا شاکرمی در بیبیسی فارسی منتشر نشد؟
بهتازگی سرویس جهانی بیبیسی گزارشی ادعایی را درباره مرگ نیکا شاکرمی منتشر کرد که از همان ابتدا جعلی بودن آن آشکار شد.
شبکه تحت مالکیت انگلیس پس از انتشار گزارش ادعایی خود درباره مرگ شاکرمی سعی کرد که آن را برای مخاطبانش تشریح کند، اما در این پروژه هم ناکام ماند.
در همین رابطه محمد لسانی، کارشناس رسانه در گفتوگو با خبرگزاری میزان ضمن اشاره به وجود روایتی مختلف در بررسی آنچه بیبیسی جهانی از آن بهعنوان گزارش تحقیقی جدید در پرونده نیکا شاکرمی خواند، میگوید که از چند زاویه میتوان به ادعای بیبیسی جهانی درباره این پرونده پرداخت.
لسانی با بیان اینکه زاویه نخست در بررسی این موضوع، کانال یا مجرای انتشار گزارش یاد شده است، زاویه دوم، محتوا و زاویه سوم، سابقه طرح چنین ادعاهایی از سوی برندهای رسانهای در سالهای اخیر است، اظهار کرد: نکته مهم این است که بیبیسی جهانی با در اختیار داشتن بیبیسی فارسی چرا برند مادر و اصلی را وارد موضوع کردند؟
کارشناس رسانه با اشاره به اینکه به نظر میرسد ۲ مسئله در اینجا وجود دارد؛ مسئله نخست اینکه اثرگذاری بیبیسی فارسی روی مخاطبانش محدود شده است، بیان کرد: پیمایشهای داخل و خارج ایران نشان میدهد که اسلوب کلاسیک بیبیسی فارسی در رقابت با دیگر رسانههای فارسی زبان خارج از کشور که از ادبیات بسیار تند، هیجانی و غیر خبری استفاده میکنند، جامانده و در جلب توجه مخاطبان ناموفق بوده است؛ کاهش بودجههای بیبیسی فارسی و تعدیل نیروهایش هم موید این امر است؛ به همین دلیل برند مادر وارد شده که قدرت و برد پیام بیشتری دارد.
وی در ادامه با بیان اینکه نکته دوم این است که اصولا برجسته کردن و مسئله ساختن در افکار عمومی جهانی کار رسانههای منطقهای نیست، بلکه رسانههای بینالمللی و رسانههای مادر توان مسئلهسازی دارند، اضافه کرد اکنون به دلیل وجود چند مسئله در مورد ایران شامل عملیات وعده صادق، موضوع هستهای و اقتدار منطقهای ایران، حاشیهسازی علیه کشور به شدت در حال گسترش یافتن است تا به زعم خود بتوانند ایران را بهعنوان یک مسئله جهانی مطرح میکنند؛ در همین چارچوب تلاش میشود تا مسئله ایران همتراز با موضوع گرمایش جهانی برای افکار عمومی مردم سراسر دنیا بهعنوان یک مسئله جهانی مطرح شود؛ این اقدام در چارچوب تلاش کشورهای غربی برای تحریک افکار عمومی علیه کشورهایی که در مقابلشان میایستند، انجام میشود.
به گفته لسانی، به نظر میرسد بیبیسی جهانی به این دلایل خود مجرا و کانال انتشار خبر درباره پرونده مرگ نیکا شاکرمی شد.
- بیشتر بخوانید:
- اسناد محرمانه، اما جعلی از فوت نیکا شاکرمی؛ چرا بیبیسی جهانی آبروی خود را وسط گذاشت؟
- ماشین تبلیغاتی انگلیس چگونه دروغ میفروشد؟
این فعال رسانهای در بخشی دیگر به موضوع گزارش ادعایی سرویس جهانی بیبیسی از منظر محتوا پرداخت و گفت: از منظر محتوا نیز محتوای گزارش ادعایی یک اصل و یک فرع دارد؛ اصل ادعایی به معنای اصل روایت مرگ و نسبت دادن آن به نیروهای نظامی چیزی است که در سال ۱۴۰۱ انجام شده بود و عملا داستان جدیدی نبود، اما شاید آنچه برای سوژهپردازان رسانهای در پرونده مرگ نیکا شاکرمی جذابیت داشته، فرع این داستان بوده است.
لسانی با بیان اینکه چگونگی مرگ این نوجوان هدف اصلی سوژهپردازان رسانهای یاد شده بود، عنوان کرد: در حال حاضر موضوع ادعایی تروریستی خواندن سپاه پاسداران در اتحادیه اروپا و دیگر کشورها در جریان است و اینها در حوزههای مختلف با طرح نکات فرعی قصد داغ کردن این داستان را در افکار عمومی جهان و انحراف توجهات را داشتهاند.
وی با تاکید بر این موضوع که تلاش برای انحراف توجه از موضوع روز یعنی بحث اعتراضهای گسترده دانشجویی که میتوان از آن بهعنوان انتفاضه دانشجویان اروپایی و آمریکایی یاد کرد، دلیل مهمی برای طرح داستان جدید در موضوع مرگ نیکا شاکرمی بوده است، اظهار کرد: این انتفاضه ارتباط با گفتمان مقاومت دارد و در حوزه گفتمان مقاومت، جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از اصلیترین پیشقراولان و پیشگامان ارتش مقاومت مطرح است.
کارشناس رسانه با اشاره به اینکه داستان بیبیسی جهانی با روایتهای جزیی و فرعی مطرح شده کاملا درصدد جدا کردن اتفاقهای روز از سردمداران گفتمان مقاومت است، افزود: یعنی تلاش میشود بین اعتراضها با عقبه آنها که گفتمان مقاومت است، فاصله و جدایی ایجاد شود.
به گفته لسانی، محتوای این ادعا هم بدون هیچ سند و مدرکی ارائه شده است؛ این در حالی است که بیبیسی جهانی مدعی ارائه گزارش تحقیقی شده و در این نوع گزارش بهعنوان کاری در چارچوب روزنامهنگاری تحقیقی برخلاف گزارشهای معمولی، یک تیم خبری خبره چند صد ساعت کار و خروجی را آماده میکنند؛ در مورد گزارش بیبیسی جهانی در پرونده نیکا شاکرمی ما شاهد این هستیم که منابع و شواهد کافی وجود ندارد و بر مبنای بیان مجموعهای از شنیدهها تهیه و ارائه شده است.
فعال رسانهای، ادامه داد: از منظر دیگر نیز باید به بررسی پیشینه ادعاهای صورت گرفته توجه شود؛ در حوزه ادعاهای رسانهای، چندین ادعا طی چند سال اخیر وجود داشت که مهمترین آنها ادعاهای رویترز، نیویورکتایمز و بیبیسی هستند.
این کارشناس رسانه در پایان با تاکید بر اینکه داستانسرایی اخیر بیبیسی جهانی سومین مسئله از این دست در سالهای اخیر است؛ چراکه رسما هم اعلام کردند که در اسناد دست برده و آنها را دستکاری کردند تا به ادعای خود منابعشان افشا نشود، گفت: این مسئله نشان میدهد که ما امروز شاهد ورود و نفوذ فیکنیوز به رسانههای جهانی هستیم؛ یعنی برخلاف اینکه قبلا فیکنیوز در کف گروههای شبکههای اجتماعی تشکیل میشد، امروز شاهد این هستیم که این موضوع از طریق برندها پیگیری میشود و تحریف روایت یا عملا عملیات روایت از سوی اینها انجام میشود.
انتهای پیام/