سلام. در قانون جدید چک، چک برگشتی چه وضعیتی دارد و چه شرایطی برای دارنده و صادرکننده چک برگشتی ایجاد میشود؟
پاسخ کارشناسان وکیل‌آنلاین:
اصلاحیه جدید قانون چک حاوی تغییراتی نسبت به گذشته است. از جمله این اصلاحات می توان به ماده 4 قانون صدور چک مبنی بر صدور گواهینامه عدم پرداخت چک و نیز نحوه شرایط آن اشاره نمود. مطابق این ماده هرگاه وجه چک پرداخت نگردد، بانک مکلف به ثبت مراتب در سامانه یکپارچه ی بانک مرکزی می باشد. متعاقباً گواهینامه عدم پرداختی که دارای یک کد رهگیری منحصر می باشد صادر می شود، چنانکه بدون آن نمی توان اقدام قانونی انجام داد.
به عبارت دیگر من بعد از این، شاهد صدور گواهینامه عدم پرداختی می باشیم که صرفاً یک برگه کاغذ به منظور طرح شکایت یا انجام سایر اقدامات قانونی از جمله مراجعه به دوایر اجرای ثبت نمی باشد. بلکه سندی است که دارای اثرات و حمایت های فراتر و موثرتری از دارنده نسبت به قبل می باشد. ازجمله اینکه بعد از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری اطلاع خواهد داد.
پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا هنگام رفع سوء اثر از چک، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند:
الف- عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
ب- مسدود کردن وجوه کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا مؤسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی
ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های ارزی یا ریالی
د- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
اهمیت این مقرره و نیز کارکرد مثبت آن زمانی روشن می گردد که شخص پیش از دریافت چک می تواند بواسطه ثبت و ضبط موارد عدم پرداخت در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، نسبت به استعلام و بررسی وضعیت افراد به لحاظ صدور و کارسازی وجه چک آگاهی لازم پیدا کند و با این آگاهی نسبت به انجام معامله و دریافت چک از افراد اقدام نماید.