فیسبوک در ۲۰ سالگی؛ از جامعه مجازی تا جاسوسی و سانسور واقعیت
خبرگزاری میزان - سال ۲۰۲۴ بیستمین سالگرد راهاندازی فیسبوک است. این شرکت طی ۲۰ سال گذشته به یک ابزار اصلی برای دستکاری، مهندسی اجتماعی و کنترل از سوی دولتها، کسبوکارهای بزرگ و آژانسهای جاسوسی غربی تبدیل شده است.
الجزیره در مقالهای تحلیلی درباره کاربرد فیسبوک برای کشورهای غربی نوشت: برای مدتی به نظر میرسید که فیسبوک پتانسیلی برای خدمت بهعنوان یک انجمن الهامبخش و جامعه مجازی واقعی دارد؛ البته همبستگی انسانی هرگز هدف فیسبوک نبوده و سرمایهداری به سرعت چهره خود را در آن نمایان کرد.
در ادامه این مقاله نوشته شده که پس از کشاندن بخش قابل توجهی از بشریت به اعتیاد دیجیتال، فیسبوک مفهوم حریم خصوصی را بهعنوان یک حق اولیه بشری از بین برد.
عفو بینالملل در سال ۲۰۱۹ مدل کسبوکار فیسبوک مبنی بر «سرمایهداری نظارتی» را محکوم کرد؛ مدلی که شامل تجمع حجم وسیعی از دادهها در مورد افراد، استفاده از آن برای استنتاج نمایههای فوقالعاده دقیق در مورد زندگی و رفتار آنها، و کسب درآمد از آن با فروش این پیشبینیها به دیگران است.
علاوه بر این، عفو بینالملل تصریح کرده بود که این شرکت چگونگی دستکاری احساسات و هدف قرار دادن افراد براساس آسیبپذیریهای روانشناختی مانند زمانی که احساس بیارزشی یا ناامنی میکنند، را بررسی کرده است.
مطمئنا، تکامل فرهنگ سلفی و پرستش افراد مشهور که سطحیسازی کلی هستی را در فیسبوک و دیگر رسانههای اجتماعی ترکیب میکند، برای عزت نفس یک انسان معمولی کارایی ندارد؛ و برای جوانانی که در دنیای آنلاین بزرگ میشوند، نمیتوان اثرات سمی بیگانگی همهگیر و روحافزای فیسبوک را بدون در نظر گرفتن محیط حاصلخیزی که این پلتفرم برای قلدری و آزار جنسی فراهم میکند، دست کم گرفت.
رابطه فیسبوک و رژیم صهیونیستی
از نقطه نظر سیاسی نیز، نیویورک تایمز گزارش کرده بود که فیسبوک یک شرکت تشخیص چهره صهیونیستی به نام Face.com را خریداری کرده که نه تنها برای شناسایی افراد، بلکه شناسایی جنسیت و سن آنها طراحی شده است.
منشا این شرکت تعجبآور نبود؛ به هر حال، هیچ کجا مانند رژیم صهیونیستی با در اختیار داشتن یک جمعیت اسیر فلسطینی نمیتواند تکنیکهای نظارت سرکوبگرانه و دیگر مکانیسمهای مرگبارتر را آزمایش کند.
بلن فرناندز، ستوننویس الجزیره درباره تجربه شخصی خود از سانسور از سوی فیسبوک نوشت: من یک همکاری نگرانکننده دیگر بین فیسبوک و اسرائیل را در سال ۲۰۱۶ تجربه کردم؛ زمانی که عکسی از شهر العدیسه در جنوب لبنان منتشر کردم و از من خواسته شد که مکان را با عنوان «مسگاو ام، حزافون، اسرائیل» برچسبگذاری کنم. این یک مورد استعمار دیجیتال بهحساب میآید.
همچنین در حالی که فلسطینیها و فعالان طرفدار فلسطین مدتها از سانسور و تبعیض در رسانههای اجتماعی رنج میبرند، رابطه خاص فیسبوک با رژیم صهیونیستی با توجه به نسلکشی مداوم در نوار غزه، بیشتر شده است.
در ماه دسامبر، دیدهبان حقوق بشر گزارشی طولانی درباره «سانسور سیستماتیک» محتوای رسانههای اجتماعی حامیان فلسطین از سوی متا، شرکت صاحب فیسبوک، اینستاگرام و واتساپ منتشر کرد.
از زمان آغاز تهاجم رژیم صهیونیستی به غزه، دیدگاه فلسطینیها بهطور فزایندهای از طریق تاکتیکهایی مانند حذف محتوا و حذف حسابها خاموش شده است.
استفاده سازمانهای جاسوسی از اطلاعات فیسبوک
اسپوتنیک هم در مقالهای با موضوع ۲۰ سالگی فیسبوک نوشت: در زیر سطح ظاهر فیسبوک، داستان تاریکتری از دستکاری و برنامهریزی اجتماعی، سانسور و تلاشهای بیشرمانه برای کنترل روایت از سوی دولتهای غربی، شرکتهای بزرگ و سرویسهای جاسوسی وجود دارد.
همانطور که آمریکاییها، اروپاییها و سایرین در سراسر جهان در این رسانه اجتماعی ثبت نام کردند، وارد سیستم شدند و داوطلبانه اطلاعات خصوصی را ارائه کردند که شرکتها و آژانسهای جاسوسی تنها چند دهه پیش برای دستیابی به آن هزینه گزافی پرداخت میکردند، غربیها بهسرعت به اهمیت جمعآوری و مهندسی این شکل جدید از تعامل انسانی آنلاین پی بردند.
رایان هارتویگ، پیمانکار فیسبوک که به افشاگر تبدیل شده و یکی از نویسندگان کتاب «پشت نقاب فیسبوک: داستان تکاندهنده سوگیری و سانسور فناوری بزرگ از سوی یک افشاگر»، گفت: واضح است که سازمانهای جاسوسی در سراسر جهان مانند آمریکا، میتوانند از فیسبوک به نفع خود استفاده کنند.
انتهای پیام/