مبانی علوم انسانی از منظر قرآن کریم منتشر شد

به گزارش گروه فرهنگی ، مبانی علوم انسانی از منظر قرآن کریم تألیف رضا لک‏ زایی به همت مرکز تخصصی ترجمه و نشر المصطفی (ص) پژوهشگاه بین المللی المصطفی (ص) وابسته به جامعة المصطفی (ص) العالیمه اخیرا به بهای ۴۲ هزار تومان منتشر شده است.

پژوهشکده علوم انسانی پژوهشگاه بین المللی المصطفی (ص) در بخشی از مقدمه این اثر می‌نویسد: نگاهی اجمالی به آثار و مباحثی که راجع به تحول علوم انسانی در کشور منتشر شده، با تمام اختلافاتی که با یکدیگر دارند، از یک حقیقت واحد خبر می ‏دهند و آن حقیقت این است که علوم انسانی رایج، نیازمند بازنگری است و باید کاری کرد. در این میان، جایگاه قرآن در علوم انسانی، مغفول واقع شده است. این غفلت خودش را در دو جا نشان می‏ دهد: یکی، عدم سنجش و نقد تفکر دیگران بر اساس منطق قرآنی و دوم، باور نکردن مفاهیم قرآنی و اعتراف به آنچه که خدای متعال در قرآن کریم وعده داده است؛ این آسیب‏ شناسی مهمِ علوم انسانی ماست.

به نظر می ‏رسد بتوان از چند منظر ضرورت تحول علوم انسانی را با استفاده از معارف قرآن تبیین کرد. یکی از آن منظرگاه‏ ها این است که ما در واقع با یک چالش مواجه هستیم و آن چالش این است که علوم انسانی موجود، به دلائل متعدد، پاسخگوی نیاز کشور ما و دیگر کشور‌های مسلمان نیست، علاوه بر این علوم انسانی موجود با چالش‏های دیگری هم مواجه است که باید به آن‌ها نیز پرداخت.

به نظر می‌‏رسد بتوانیم علوم انسانی را در دو پارادایم کلان طبقه‌بندی کنیم، چنانکه در پژوهش حاضر این طبقه بندی انجام شده است؛ یکم: علوم انسانی متعالی؛ دوم: علوم انسانی متدانی یا متعارف.

علوم انسانی موجود که ما از آن به علوم انسانی متدانی و یا متعارف تعبیر می‏کنیم با چالش‏هایی مهم و جدی روبروست؛ یک چالش این است که معرفت‌شناسی جامعی ندارند. چالش دیگر این است که در حوزه انسان‏ شناسی، مرگ و خطراتی که پس از مرگ ما را تهدید می‏کند و یا ممکن است تهدید کند را به راحتی نادیده می‏گیرد. چالش مهمی که در عرصه ارزش ‏شناختی به نظر می‏رسد این است که از طرفی فقط ارزش‏های مادی را برجسته می کند و از سوی دیگر از ارائه گستره انعکاس عمل انسان ناتوان است.

چالش‏هایی جدی هم در عرصه غایت ‏شناختی وجود دارد که از غایت پنداشتن سلطه، ثروت ولذت، ناشی شده است. این چالش‏ها ناظر به مبانی علوم انسانی است و در پژوهش حاضر بر اساس چارچوب نظری متخذ از حدیث نبوی صلوات الله علیه و آله، بر اساس تحلیل امام خمینی از این حدیث شریف، و از منظر قرآن کریم بررسی شده است. قرآن نور است و نور هرچه بالاتر باشد، بیشتر به بشریت نفع می ‏رساند، لذا شناسایی و مرتفع ساختن این چالش‏ ها با نور قرآن ممکن است و این امر سبب می‏شود که چراغ قرآن بالای سر علوم انسانی روشن شود و علوم انسانی زیر نور قرآن قرار بگیرد، نه آنکه قرآن نیازی به بالانشینی نیازی داشته باشد.