تِیزر؛ سلاح مرگ در دستان پلیس کشورهای غربی
پلیس در آمریکا و برخی از کشورهای غربی در حالی از تِیزر با عنوان سلاح غیرکشنده استفاده می‌کنند که این سلاح تاکنون مرگ هزاران شهروند را در این کشور‌ها سبب شده است.
خبرگزاری میزان – تِیزر سلاحی که در آمریکا و کشورهای اروپایی با عنوان سلاح غیرکشنده در اختیار پلیس قرار گرفته است، برخلاف تعاریف شناختهشده، سالانه سبب مرگ شهروندان زیادی در این کشور‌ها می‌شود.
۱۸ افسر پلیس فرانسه در نخستین ساعتهای روز پنجشنبه، ۴ ژانویه ۲۰۲۴ (۱۴ دی ۱۴۰۲) در پی دریافت تماس درباره بروز بی‌نظمی از سوی یک جوان ۳۰ ساله با حضور در صحنه، با استفاده از تِیزر حادثه‌ای مرگبار را رقم زدند.
استفاده شش افسر پلیس از تِیزر‌های خود علیه این مرد، مرگش را رقم زد؛ ۱۰ بار استفاده پلیس از تِیزر در این حادثه سبب تکانه‌های الکتریکی ۵۰ هزار ولتی شد که به ۲ بار ایست قلبی قربانی منجر شد.
این شهروند فرانسه در نهایت با حالت مرگ مغزی و کما به بیمارستان منتقل شده و ۲۴ ساعت بعد رسما مرگ وی اعلام شد.
از سوی دیگر در نخستین روز‌های سال ۲۰۲۴ اعلام شد که یک پناهجوی سیاه‌پوست در پی استفاده افسران پلیس آلمان از تِیزر در یک اردوگاه پناهجویی جان خود را از دست داد.
تِیزر چیست؟
تِیزر یکی از سلاح‌های معمول پلیس در کشورهای اروپایی است؛ آمریکا نخستین کشوری است که از این سلاح استفاده کرد و به الگوی دیگر کشور‌ها تبدیل شد.
در تعریف این سلاح باید گفت که تِیزر یک دستگاه انرژی هدایت شده است که عمدتا از طریق ایجاد ناتوانی عصبی عضلات برای ناتوان کردن افراد استفاده می‌شود.
در این دستگاه که توسط Axon (TASER International سابق) فروخته می‌شود، ۲ دارت خاردار کوچک برای سوراخ کردن پوست و چسبیدن به هدف طراحی شده است؛ این ۲ دارت با سرعت ۵۵ متر بر ثانیه (۲۰۰ کیلومتر در ساعت) شلیک می‌شوند.
تِیزر که در سال ۱۹۶۶ به نام جک کاور، محقق ناسا در آمریکا ثبت اختراع شد، در سال ۱۹۷۶ از سوی اداره الکل، تنباکو و سلاح گرم آمریکا به‌عنوان یک سلاح گرم طبقه‌بندی شد.
در سال ۱۹۹۳ تِیزر برای نخستین بار به‌عنوان سلاح کمتر کشنده برای استفاده در پلیس معرفی شد؛ در حال حاضر شرکت Axon سه مدل تِیزر را برای پلیس در کشورهای مختلف تولید می‌کند؛ جدیدترین مدل تِیزر در ژانویه ۲۰۲۳ با عنوان تِیزر ۱۰ معرفی شد.
براساس بررسی‌های انجام شده تا سال ۲۰۱۰ بیش از ۱۵ هزار افسر پلیس در سراسر جهان از این وسیله با هدف اعمال زور بیش از حد استفاده کردند.
این سلاح در حالی با عنوان غیرکشنده یا کمتر کشنده جای خود را در نیروهای پلیس بسیاری از کشور‌ها باز کرده است که استفاده از آن می‌تواند سبب آسیب جدی یا مرگ شود.
مخاطرات استفاده از تِیزر
استفاده از تِیزر مانند دیگر تسلیحات دسته‌بندی شده در گروه کمتر کشنده هرگز بدون خطر نیست.
کودکان، زنان باردار، افراد مسن و بسیار لاغر در معرض خطر بالایی قرار دارند؛ ضمن اینکه افراد دارای سابقه بیماری‌های قلبی، سابقه تشنج و مانند این‌ها نیز در معرض خطر هستند.
در عین حال، افراد دارای سابقه بیماری‌های روانی جدی یا مبتلا به سوءمصرف الکل و مواد مخدر از طیف گسترده‌ای از پیامد‌های طولانی مدت این سلاح رنج می‌برند.
از سوی دیگر، براساس اعلام شرکت Axon استفاده بیش از حد این سلاح می‌تواند مخاطرات جدی را ایجاد کند و قرار گرفتن در معرض این سلاح نباید بیش از ۱۵ ثانیه طول بکشد.
گذشته از مرگ‌هایی که بر اثر استفاده پلیس از تِیزر علیه افراد ثبت شده، این سلاح می‌تواند سبب هذیان‌گویی، اضطراب، اختلال‌های گفتاری، سرگردانی، رفتار خشن و عجیب و غریب و عدم حساسیت به درد یا ترکیبی از این‌ها شود.
توجیه شرکت Axon برای ادامه روند تولید تِیزر
شرکت Axon که قبلا با نام تِیزر شناخته می‌شد، تنها سازنده سلاح‌های الکتروشوک در جهان است.
این شرکت سابقه طولانی در کم اهمیت جلوه دادن مرگبار بودن تِیزر دارد؛ تلاش Axon در این مسیر ریشه در سودجویی و نژادپرستی آن دارد.
شرکت مذکور از اهرم‌های نفوذ و قدرت خود استفاده می‌کند تا به قانون استفاده پلیس آمریکا و برخی از دیگر کشور‌ها از تِیزر ادامه بدهد؛ این داستانی به قدمت خود آمریکا است، یعنی نادیده گرفتن حقوق جوامع سنتی به حاشیه رانده شده.
با وجود انتقاد‌های فراوان، Axon همچنان ادعا می‌کند که تِیزرهایش ایمن‌ترین و موثرترین ابزار کمتر کشنده برای پلیس و دیگر نیروهای مجری قانون است.
پلیس در کدام کشور‌ها از تِیزر استفاده می‌کند؟
نیروهای پلیس در کشورهای کانادا، آلمان، انگلیس، آمریکا و فرانسه به تِیزر مسلح شده‌اند.
در برخی از کشورهای مذکور برای افسران آموزش ۱۸ ساعته برای استفاده تِیزر در نظر گرفته شده است؛ با وجود این، این سلاح عموما بدون آموزش در اختیار نیروهای پلیس قرار می‌گیرند.
در عین حال، خریدوفروش این سلاح در برخی از کشور‌ها مانند آمریکا و آلمان به‌صورت عمومی آزاد است.
انتقاد‌ها به استفاده پلیس از تِیزر
تاکنون نهاد‌ها و سازمان‌های متعددی از استفاده پلیس در برخی از کشور‌ها از تِیزر ابراز نگرانی کرده و خواستار پایان دادن به این روند شدند.
آن‌ها تاکید دارند که از این سلاح حتی برای بیحرکت کردن حیوانات با هدف جابجایی جهت درمان نیز نباید استفاده شود و این وسیله در واقع نوعی ابزار شکنجه است.
عفو بین‌الملل در این باره با اشاره به استفاده گسترده از تِیزر در پلیس و سیستم زندان‌های آمریکا، اعلام کرد: استفاده از تِیزر برای تحمیل درد به افراد به‌ویژه بازداشت‌شدگان، افراد را در معرض سوءرفتار قرار می‌دهد.
کمیته ضد شکنجه سازمان ملل نیز استفاده از تِیزر را مصداق شکنجه خوانده و هشدار داده که این سلاح می‌تواند به مرگ منجر شود.
این کمیته همچنین درباره استفاده در موارد خاص از تِیزر به پلیس انگلیس هشدار داد.
منتقدان تاکید دارند که برخلاف ادعای سازندگان تِیزر و پلیس کشورهای مختلف درباره کاهش چشمگیر شمار جراحات شهروندان در پی استفاده پلیس از این سلاح، این نرخ جراحت افسران پلیس است که کاهش یافته است.
پیامد‌های هولناک استفاده پلیس آمریکا از تِیزر
استفاده گسترده پلیس آمریکا از تِیزر تاکنون به رقم خوردن فجایع متعددی منجر شده است؛ این در حالی است که پلیس آمریکا ادعا می‌کند که تِیزر را جایگزین روش‌های مخاطره‌آمیز بازداشت و تحت کنترل درآوردن مظنونان کرده است.
تاکنون کودکان و نوجوانان آمریکایی زیادی جان خود را بر اثر استفاده پلیس از تِیزر از دست داده یا دچار آسیب‌های جدی شده‌اند.
استفاده از تِیزر در زندان‌های آمریکا نیز تاکنون بار‌ها مرگبار شده است؛ مرگ زندانی ۲۹ ساله بدون سابقه مصرف الکل و مواد مخدر در زندانی در کارولینای جنوبی پس از آن رخ داد که نگهبانان وی را ۲ دقیقه و ۴۹ ثانیه تحت شوک قرار دادند.
گزارش‌های متعددی هم از سقط جنین زنان باردار، تصادف‌های مرگبار و حتی آتش‌سوزی در پی استفاده پلیس از تِیزر علیه آن‌ها وجود دارد.
تلاش‌های متعدد برای متوقف کردن روند استفاده پلیس آمریکا از تِیزر که آخرین آن در ژوئن ۲۰۲۳ انجام شد، تاکنون به نتیجه نرسیده است؛ این بدان معنا است که پلیس‌های آمریکایی همچنان می‌توانند از این نیروی مرگبار علیه افراد استفاده کنند.
تاثیر استفاده پلیس از تِیزر علیه رنگین‌پوستان
نیروهای پلیس در کشورهای اروپایی و آمریکا به شکل نامتناسبی از تِیزر علیه شهروندان سیاه‌پوست استفاده می‌کنند.
پلیس آمریکا با نرخ نامتناسبی علیه رنگین‌پوستان به‌ویژه سیاه‌پوستان این کشور از تِیزر استفاده می‌کند؛ این افراد چهار برابر بیشتر از همتایان سفیدپوست خود در معرض استفاده پلیس از تِیزر قرار دارند.
اگرچه مشکل مذکور در آمریکا بسیار برجسته است، اما این معضل در کشورهای اروپایی به‌ویژه در کشور‌هایی که نژادپرستی نهادینه در پلیس آن‌ها وجود دارد، نیز قابل مشاهده است.
در موارد مرگبار استفاده پلیس آمریکا از تِیزر که با نژاد مشخص شده‌اند، سیاه‌پوستان تقریبا ۴۰ درصد قربانیان را تشکیل می‌دهند؛ این رقم سه برابر سهم سیاه‌پوستان از کل جمعیت آمریکا است.
یک استاد عدالت کیفری آمریکایی می‌گوید: اشتباه رخ می‌دهد، اما تکرار اشتباه دیگر اتفاقی نیست.
کارشناسان عدالت کیفری تاکید دارند که تِیزر‌ها اغلب در شرایطی از سوی پلیس استفاده می‌شوند که هیچ خطر یا مقاومت فیزیکی وجود ندارد.
براساس آمارها، در ۴ مورد از هر ۵ موردی که در دهه گذشته با مرگ ناشی از تِیزر به دست پلیس آمریکا به پایان رسید، افسران پلیس به یک حادثه غیر خشونت‌آمیز پاسخ می‌دادند.
تِیزر؛ سلاح محبوب زرادخانه پلیس آمریکا
طی بیش از ۲ دهه گذشته تِیزر به سلاح محبوب زرادخانه پلیس آمریکا تبدیل شده است.
اگرچه این سلاح نخستین بار به‌عنوان یک وسیله غیرکشنده به بازار عرضه شد، اما از خشونت پلیس این کشور نکاست.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که برخلاف توجیه مورد استفاده پلیس آمریکا برای استفاده از تِیزر با عنوان کاهش برخورد‌های مرگبار، واقعیت کاملا متفاوت است و در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ بیش از هزار مورد مرگ بر اثر استفاده پلیس از تِیزر وجود داشته است.
در آمریکا بیشتر اداره‌های پلیس از دستگاه‌های الکتروشوک استفاده می‌کنند؛ تِیزر محبوب‌ترین این دستگاه‌ها در میان اداره‌های پلیس آمریکا است.
آمار مربوط به قربانیان استفاده پلیس کشورهای مختلف از تِیزر
هیچ پایگاه داده معتبری برای آمار مرگ‌ومیر ناشی از استفاده از تِیزر از سوی پلیس آمریکا وجود ندارد.
با وجود این تحقیقات «رویترز» در سال ۲۰۱۷ تعداد قربانیان مذکور را از اوایل دهه ۲۰۰۰ تا آن سال بیش از هزار نفر اعلام کرد.
در عین حال، عفو بین‌الملل در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد که از سال ۲۰۰۱ دست‌کم ۵۰۰ آمریکایی در هنگام بازداشت یا در بازداشتگاه‌های این کشور بر اثر استفاده پلیس از تِیزر جان خود را از دست دادند.
در حالی که براساس گزارش ۲۰۰۸ عفو بین‌الملل، دلیل اصلی مرگ این افراد استفاده از تِیزر بوده، مقام‌های آمریکایی تلاش کردند تا علت مرگ قربانیان را به عوامل غیرمرتبط با این سلاح ربط دهند.
براساس اعلام سازمان عفو بین‌الملل، تِیزر‌های پلیس از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳ به مرگ دست‌کم ۱۸ نفر در انگلیس منجر شده‌اند.
طبق گزارش‌ها، طی ۲۰ سال استفاده پلیس آمریکا از تِیزر بیش از هزار نفر بر اثر استفاده از این سلاح جان خود را از دست دادند؛ در سال ۲۰۱۸ دست‌کم ۴۹ نفر بر اثر استفاده پلیس آمریکا از تِیزر جان خود را از دست دادند.
پلیس فرانسه نیز در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که استفاده از تِیزر طی ۵ سال ۲ برابر شده و چندین مرگ بر اثر استفاده از این سلاح ثبت شده است.
پلیس فرانسه در برخی از موارد از تِیزر برای شکنجه بازداشت‌شدگان استفاده می‌کند؛ در ژانویه ۲۰۲۱ یک جوان ۱۹ ساله پس از بازداشت به دست پلیس ۲۷ بار با تِیزر هدف قرار گرفته و سپس در خیابان رها شد.
به گزارش «رویترز»، دست‌کم ۴۴۲ شکایت درباره مرگ بر اثر استفاده از تِیزر در آمریکا به ثبت رسیده است.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *