پیشخوان توسعه محله، گامی در جهت هوشمند سازی پایتخت در بافت‌های فرسوده
به گزارش گروه جامعه ، کاوه حاجی علی اکبری در نشست تخصصی راهکار‌های هوشمندسازی در حوزه پایداری، تاب آوری و ایمنی شهری در دومین همایش تهران هوشمند که در برج میلاد برگزار شد، عنوان کرد: ارتباط نوسازی بافت‌های فرسوده با موضوع تاب آوری از بعد پیشگیری است، زیرا ناپایداری سازه‌ای ساختمان‌ها در برابر زلزله یکی از اساسی‌ترین موضوعاتی است که در شهر تهران با آن مواجه هستیم و طبق آمار‌ها و تحلیل‌های اخیر، حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد از ساختمان‌هایی که در شهر تهران وجود دارند از حداقل استاندارد‌های لازم در برابر مخاطرات طبیعی و بطور ویژه زلزله برخوردار نیستند.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران با اعلام این که بافت‌های ناپایدار و فرسوده ۵% مساحت، ۱۵% جمعیت و ۱۱% واحد‌های مسکونی در شهر تهران را در برگرفته اند، متذکر شد: این آمار گویای خطرپذیری شهر تهران در مقابل مخاطرات طبیعی است.
علی اکبری یادآور شد: بهسازی و نوسازی در بافت‌های فرسوده شهر تهران از اوایل دهه ۸۰ و بطور مشخص پس از زلزله بم به منظور پیشگیری جهت کاهش آسیب‌ها در اثر مخاطرات طبیعی در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت که از دو جنبه‌ی حفظ حق حیات شهروندان و تأمین عدالت حائز اهمیت می‌باشد.
وی با اشاره به ضرورت تدوین چارچوبی برای ارتقای تاب آوری در شهر تهران بطور عام و بافت‌های ناکارآمد و فرسوده بطور خاص، عنوان کرد: سازمان نوسازی شهر تهران در حال حاضر و پس از تجربه ۱۰ ساله‌ای که از مداخله در بافت‌های مذکور به دست آورده است، رویکرد و رهیافتی با عنوان چارچوب توسعه محله‌ای را برای مواجهه با این موضوع اتخاذ کرده است.
به گفته این مقام مسئول توسعه محله ای، برنامه‌ای است که با نگاه راهبردی تلاش می‌کند تا مجموعه اقدامات و فعالیت‌هایی را که برای افزایش زیست پذیری، پایدار و تاب آوری محله‌هایی که دچار فرسودگی و ناکارآمدی هستند، شناسایی کند و این مهم را در دستور کار خود و سایر دستگاه‌های ذی مدخل در این موضوع قرار دهد.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، در برگیری به معنای مشارکت همه دخیلان، کنشگران و اجتماعات محلی را اولین ویژگی برنامه توسعه محلی عنوان کرد و گفت: بر مبنای این اصل، هر برنامه‌ای که تدوین می‌شود مبتنی بر رویکرد پائین به بالا خواهد بود.
علی اکبری با بیان این که در مقیاس شهر تهران، موضوع زلزله ممکن است مسئله اصلی برنامه‌های تاب آوری باشد، توضیح داد: این مسئله در مقیاس فضا‌های کوچکتر نظیر محلات ممکن است به گونه‌ای دیگر باشد که اقدامات مختلفی را در زمینه‌های مختلف در هر محله طلب می‌کند، لذا زمینه محور بودن و توجه به ویژگی‌های زمینه و مقتضیات منحصر به فرد محلی، دومین اصل برنامه توسعه محلی است.
وی گفت: برنامه توسعه محلی می‌بایست مقیاس فضایی درستی داشته باشد و اطلاعاتی که داریم در مقیاس فضایی محله است چرا که در سطح محله می‌توان برنامه راهبردی زمینه محور را برای ارتقای تاب آوری تدوین کرد.
دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران با تأکید بر ضرورت انعطاف پذیری برنامه توسعه محلی، خاطرنشان کرد: شهر و محله مفهومی پویاست که در طول زمان دستخوش تغییرات می‌شود، لذا ضروری است هر برنامه‌ای که برای ارتقا تاب آوری طراحی می‌شود بتواند خود را با واقعیت‌های در حال تغییر در محله در طول زمان هماهنگ و همساز نماید.
به گفته‌ی علی اکبری یکی از موضوعاتی که در چارچوب برنامه ریزی توسعه محلی اهمیت پیدا می‌کند، موضوع پایش است. پایش شرایطی را مهیا می‌کند که بر مبنای آن می‌توان از انطباق برنامه توسعه محلی با ویژگی‌های زمینه در طول زمان آگاهی و اطمینان حاصل کرد.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در این رابطه افزود: برای تحقق این مهم از ابتدای سال ۹۷، راه اندازی پیشخوان توسعه محلات برای تمامی محله‌های تهران در دستور کار سازمان نوسازی قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: پیشخوان توسعه محله مبتنی بر مدل توسعه محله برنامه ریزی شده است و دو جنبه‌ی رویه‌ای و محتوایی دارد که ابعاد حکمروایی شهری، کالبدی، فعالیتی، محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی را در برمی گیرد و شامل مجموعه‌ای از معیارها، شاخص‌ها و سنجه‌ها برای آگاهی از شرایط ارتقا کیفیت زندگی، زیست پذیری و پایداری در محله‌های فرسوده است.
علی اکبری با بیان این که پیشخوان توسعه محله، گامی در جهت هوشمند سازی شهر تهران در محدوده‌های ناکارآمد و فرسوده است، اظهار داشت: پیشخوان توسعه محله با فراهم ساختن امکان پایش شرایط هر محله در هر یک از معیارها و سنجه‌های تدوین شده، این فرصت را در اختیار ما قرار می‌دهد تا بر حوزه‌هایی که دارای بیشترین مسائل و مشکلات هستند تمرکز نماییم. مهمتر از همه این که در طول زمان نشان می‌دهد مجموعه اقدامات و سرمایه گذاری‌هایی انجام شده در هر محله، منجر به ایجاد چه تغییراتی در کدامیک از سنجه‌ها شده است و آیا این تغییرات باعث بهبود وضعیت موجود شده است یا خیر.
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران افزود: راه اندازی پیشخوان توسعه محلات امکان راهبری متوازن، متناسب و هماهنگ مجموعه اقداماتی که در جهت تاب آوری محله‌های فرسوده و ناکارآمد شهر تهران انجام می‌شود را مهیا می‌سازد.