طحان نظیف: قانون اجازه انتشار دلایل رد صلاحیت داوطلبان را به شورای نگهبان نداده است

خبرگزاری میزان - هادی طحان نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان امروز (یکشنبه ۱۹ آذر) میهمان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود؛ دانشکده‌ای که وی دوره دکترای خود را در آنجا گذرانده بود و امروز به آنجا رفت تا درباره جامعه دانشجویی، شورای نگهبان و انتخابات با دانشجویان صحبت کند و به سوالاتشان هم پاسخ دهد.

وی ابتدا روز دانشجو را تبریک گفت و سپس به جامعه علمی، اساتید حقوق به خصوص اساتید دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و همچنین اعضای فعلی و سابق شورای نگهبان که از این دانشکده به شورا آمدند ادای احترام کرد و گفت خود را همچنان دانشجوی این دانشکده می‌داند.

طحان‌نظیف در ادامه بیان داشت: جامعه دانشجویی ایران در طول تاریخ معاصر همواره حضوری پرافتخار و احترام‌برانگیز در کنار مردم ایران داشته و برای پیشرفت کشور دغدغه‌مند رفتار کرده است. از این رو جامعه دانشجویی در تمام تحولات اجتماعی ایران موثر بوده است.

وی آزادی‌خواهی، عدالت‌طلبی، استکبارستیزی و رفتار ضداستعماری را ماهیت جامعه دانشجویی دانست و عنوان کرد: دشمنان این سرزمین همواره برای کمرنگ کردن تاثیر دانشجویان تلاش کرده‌اند، اما آرمان‌خواهی ویژگی ذاتی جامعه دانشجویی است و همین آرمان‌خواهی موجب شده تا دانشجویان پیشران حرکت‌های اجتماعی باشند و جامعه را به سمت پیشرفت هدایت کنند.

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به بیانات امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در مورد دانشگاه اظهار داشت: حضرت امام دانشگاه را مبدا همه تحولات اجتماعی می‌دانستند و در عمل نیز چه در دوران مبارزه و چه در دوران پس از پیروزی انقلاب، شاهد توجه و احترام ایشان به قشر دانشجو بودیم.

وی افزود: در بیان و رفتار مقام معظم رهبری نیز دانشجویان جایگاهی رفیعی در کشور دارند. ایشان گفتمان‌سازی را از ویژگی‌های جریان دانشجویی می‌دانند؛ گفتمان سازی یعنی شکل‌دهی به ابعاد مختلف جامعه.

ضرورت جدایی جریان‌های دانشجویی از مسائل حاشیه‌ای

 طحان‌نظیف که در دوران دانشجویی از فعالان جریانات دانشجویی بوده در ادامه توصیه کرد: جامعه دانشجویی باید خودش را از دعوا‌های سیاسی و حاشیه‌ای جدا کند و با تأمل در آرمان‌های بلند قانون اساسی و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی افق نگاه خود را جهانی و برای تحقق تمدن نوین اسلامی برنامه‌ریزی کند.

وی خاطرنشان کرد: جهان سلطه می‌خواهد قشر دانشجویی را به سلطه درآورد، اما چون اطمینان دارد نمی‌تواند جامعه دانشجویی ما را به تسلیم وادارد، روشی دیگر در پیش گرفته و آن این است که با منحرف کردن مسیر حرکت جریان دانشجویی، این قشر موثر و پرافتخار را در مسیری غیر از مسیر خدمت به کشور قرار دهد.

این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه تلاش‌های دشمنان بی‌ثمر خواهد بود، چراکه دانشجو از مردم است و برای توفیق مردم تلاش می‌کند، عنوان کرد: جامعه دانشجویی با خیل گسترده‌ای از الگو‌ها و اسوه‌های بی‌بدیل روبروست که باعث می‌شود این مسیر همواره روشن بماند و به توفیق الهی دشمنان نتوانند این جریان همیشه خدوم را منحرف کنند.

سخنگوی شورای نگهبان اظهار داشت: هر مسئولی که از همنشینی با دانشجویان پرهیز کند، خودش را از یک سرمایه و گنجینه بسیار پرارزش محروم کرده است.

وی عنوان کرد: امیدواری و امیدآفرینی ویژگی‌های بارز جریان دانشجویی است و هنر دانشجوی انقلابی این است که با مجاهدت در عرصه جهاد تبیین، این امیدواری ذاتی را در جامعه بگستراند و با یاس و ناامیدی مبارزه کند.

طحان‌نظیف همچنین گفت: جریان دانشجویی باید بنیان‌های فکری نظام سلطه را به چالش بکشد. جریان دانشجویی با تکیه بر مفاهیم متعالی اسلام و با نگاه جهان شمول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند معادلات طراحی شده جهان استکبار را بر هم بزند. جریان دانشجویی نباید بگذارد برای او مسئله‌های بی‌اهمیت طراحی شود. نظام مسائل جامعه دانشجویی باید در تراز جهانی باشد.

وی در همین رابطه اضافه کرد: یکی از بزرگترین موضوعاتی که جامعه دانشجویی باید به آن توجه کند، شناخت اولویت‌هاست، چون این قشر فرهیخته علی‌القاعده مسایل را درست را تشخیص می‌دهد، اما عدم تشخیص اولویت می‌تواند موجب هرز رفتن ظرفیت جامعه دانشجویی شود.

این استاد دانشگاه در پایان بخش نخست صحبت‌هایش گریزی هم به جنگ غزه و رفتار سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی زد و گفت: امروز شاهد استاندارد‌های دوگانه در جنگ غزه هستیم. یک نسل‌کشی در حال وقوع است، اما قطعنامه آتش‌بس به راحتی توسط آمریکا وتو می‌شود. آزادگان جهان با مشاهده حوادث و اتفاقات این روز‌ها در حال پی بردن به حقایق مهمی در جهان هستند.

مهمترین ویژگی‌های قانون جدید انتخابات/ این کار دفعتاً انجام نشد

سخنگوی شورای نگهبان در بخش دوم صحبت‌هایش به برگزاری ۲ انتخابات مهم در روز ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ اشاره کرد که یکی انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و دیگری انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری است.

وی در همین رابطه بیان داشت: اقدامات نظارتی و اجرایی از ماه‌ها و بلکه از سال قبل در حال انجام است و همه تلاش دارند تا انتخابات ۱۱ اسفند پرشور برگزار شود.

 طحان‌نظیف سپس به موضوع اصلاح قانون انتخابات اشاره کرد و ابتدا به این ادعا که قانون انتخابات به یکباره اصلاح شد، اینگونه پاسخ داد: اصلاح قانون انتخابات دفعتاً اتفاق نیافتاد و از سال‌ها پیش این موضوع مطرح بود. سیاست‌های کلی انتخابات در سال ۱۳۹۵ از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شد و همه اذعان داشتند که قانون موجود انتخابات مجلس که مربوط به سال ۱۳۷۸ بود و البته در سال‌های اخیر نیز تغییرات اندکی کرده بود، نیازمند اصلاح جدی و رفع نقصان و کمبودهاست.

وی افزود: بنابراین از مجلس گذشته، این بحث مطرح شد، اما در یک سال گذشته بیشتر بدان توجه گردید تا به انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برسد؛ چراکه همه کسانی که دست‌اندرکار انتخابات بودند، انتظار داشتند این موضوع به سرانجام برسد و فرآیند‌های انتخابات روان شود.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان یکی از تغییرات ایجاد شده در اصلاح قانون انتخابات را توسعه مهلت‌های بررسی صلاحیت‌ها عنوان کرد و گفت: در سال ۹۸ حدود ۱۶ هزار نفر ثبت‌نام کردند که در انتخابات پیش‌رو به ۲۵ هزار نفر رسید. از این رو لازم بوده است مهلت‌های رسیدگی توسعه پیدا کند و متناسب با تعداد ثبت‌نامی‌ها باشد.

وی مزیت توسعه مهلت‌های رسیدگی را بررسی دقیق شرایط و صلاحیت داوطلبان اعلام کرد و البته اظهار داشت که این کار در گذشته هم انجام می‌شد، اما در مدت زمان کمی صورت می‌گرفت که اکنون با توسعه مهلت‌ها، بررسی صلاحیت‌ها با اتقان و اطمینان بیشتری انجام می‌شود.

طحان‌نظیف دیگر اصلاح انجام شده در قانون انتخابات را در حوزه تخلفات و تبلیغات برشمرد و گفت: تبلیغات از فضای حقیقی به فضای مجازی منتقل شده، اما در قانون قدیم احکام اندکی درباره تبلیغات در فضای مجازی داشتیم. در اصلاح قانون انتخابات احکام در حوزه فضای مجازی و تبلیغات به‌روزرسانی شده است.

طراحی و اجرای مرحله «پیش ثبت‌نام» نیز از دیگر اصلاحات قانون انتخابات مجلس بود که مورد اشاره سخنگوی شورای نگهبان قرار گرفت و وی در همین رابطه بیان داشت: این موضوع برای نخستین بار در انتخابات مجلس شورای اسلامی اجرایی شد. در گذشته افرادی ثبت‌نام می‌کردند که برخوردار از شرایط اولیه نبودند و در نتیجه با هزینه‌ها و پیامد‌های ردصلاحیت مواجه می‌شدند. به طور مثال فردی مدرک آموزشی داشت، اما آن مدرک مورد تایید نهاد‌های مرجع همچون وزارت علوم نبود. یا اینکه فردی ثبت‌نام کرده بود که در موعد مقرر از سمت و جایگاهی که داشته انصراف نداده بود.

وی ادامه داد: پیش ثبت‌نام از طریق سامانه‌ای که وزارت کشور معرفی کرده بود، انجام شد و افرادی که مدارکشان کامل بود و از شرایط برخوردار بودند، کد رهگیری دریافت کردند و توانستند در مرحله بعد اقدام به ثبت‌نام کنند. اگر هم فردی کد رهگیری دریافت نکرده بود، می‌توانست اعتراض کند و مدارکش مجدد مورد بررسی قرار می‌گرفت که در مواردی اعتراض‌ها به نتیجه رسید.

این عضو حقوقدان شورای نگهبان در جمع‌بندی صحبت‌هایش درباره اصلاح قانون انتخابات گفت: آنچه در سیاست‌های کلی انتخابات آمده به طور کامل در اصلاح قانون انتخابات لحاظ نشده است؛ اصلاح قانون انتخابات را گامی رو به جلو می‌دانیم، اما تمامی سیاست‌ها را پوشش نداده است. یکی از موضوعاتی که در سیاست‌های کلی انتخابات مطرح شده، نقش مسئولانه احزاب است. البته مجلس با طرح انتخابات تناسبی تاحدودی پیش رفت، اما به نتیجه نرسید.

بررسی صلاحیت‌ها در مرحله هیات‌های نظارت/ نتایج از ۱۴ دی اعلام می‌شود

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه صحبت‌هایش با بیان اینکه در ماه‌های گذشته دو مرحله پیش ثبت‌نام و ثبت‌نام انتخابات مجلس شورای اسلامی انجام شد، عنوان کرد: در ماه گذشته در مرحله اول، هیات‌های اجرایی که ترکیب آن متشکل از شخصیت‌های حقوقی و معتمدین محلی است در فرمانداری‌ها و حوزه‌های انتخابیه به بررسی صلاحیت‌ها پرداختند. این هیات‌ها که ارتباطی به شورای نگهبان ندارند، طی ۱۵ روز صلاحیت‌ها را بررسی کردند.

وی اعلام کرد: مرحله دوم بررسی صلاحیت‌ها توسط هیات‌های نظارت استانی انجام می‌گیرد که هم‌اکنون این هیات‌ها در حال بررسی صلاحیت‌ها هستند و به مدت ۵۰ روز یعنی تا روز ۱۴ دی فرصت دارند صلاحیت‌ها را بررسی و سپس به داوطبان اعلام کنند.

طحان‌نظیف مرحله سوم بررسی صلاحیت‌ها را شورای نگهبان اعلام کرد و گفت: این شورا ۳۰ روز مهلت دارد تا به بررسی صلاحیت‌ها بپردازد. کسانی که به نتایج بررسی‌های هیات‌های نظارت شکایت داشته باشند، می‌توانند به شورای نگهبان اعلام کنند. پس از بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان، تبلیغات انتخابات آغاز و فرآیند‌های دیگر اجرایی خواهد شد.

سخنگوی شورای نگهبان دلیل طراحی ۳ مرحله برای بررسی صلاحیت‌ها توسط قانون‌گذار را حصول اتقان و اطمینان بیشتر عنوان و تاکید کرد: ملاک و مبنای ما در شورای نگهبان همچون همیشه قانون است. قانون مشخص کرده که داوطلبان باید شرایطی داشته و موانعی نداشته باشند که در مواد ۳۱ تا ۳۳ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی آمده است.

برگزاری ۲۹ جلسه برای بررسی برنامه هفتم/ لایحه عفاف و حجاب به شورا بازگشت

این عضو حقوقدان شورای نگهبان به موضوع بررسی مصوبات مجلس شورای اسلامی در شورای نگهبان نیز پرداخت و ابتدا به لایحه برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و گفت: سه نوبته درگیر بررسی این لایحه هستیم. بنا و تلاش‌مان این است که این برنامه از ابتدای سال ۱۴۰۳ مبنای کار دستگاه‌ها و نهاد‌ها باشد. چون حجم لایحه زیاد است، تاکنون ۲۹ جلسه در شورای نگهبان برای بررسی آن برگزار شده و جلسات نیز ادامه دارد.

وی افزود: چند مصوبه دیگر هم دریافت کردیم که در حال بررسی آن‌ها هستیم. یکی از آن‌ها لایحه عفاف و حجاب است که در مرحله قبل نسبت به آن ابهامات و ایراداتی داشتیم. این موضوع نیز در دستور کار شورای نگهبان است. به محض اینکه بررسی این لایحه تمام بشود، نتیجه آن را اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.

سرنوشت لایحه عفاف و حجاب چه می‌شود؟

طحان‌نظیف در ادامه به سوالات دانشجویان پاسخ داد که نخستین سوال درباره لایحه عفاف و حجاب بود. وی اظهار داشت: این لایحه جرو لوایح مفصل است. قانون هم برای یک زمان خاص نگاشته نمی‌شود و دائمی است. البته این لایحه، چون بر مبنای اصل ۸۵ قانون اساسی به تصویب رسیده، برای مدت معینی به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد، اما ما این لایحه را مانند هر طرح و لایحه دیگری بادقت بررسی کردیم. برخی پیش‌داوری می‌کردند که آن را به سرعت و همان بار اول تایید خواهیم کرد یا اینکه به سرعت رد خواهیم کرد. اما ما مطابق رویه همیشگی‌مان عمل کردیم؛ اگر یک مصوبه ابهام و ایرادی دارد باید رفع شود و نباید نسبت به آن چشم‌پوشی صورت بگیرد.

وی در خصوص محتوای ایرادات و ابهامات گفت: متن ایرادات و ابهامات و حتی تذکر‌ها در سامانه شورای نگهبان منتشر شده است. ضمن اینکه بنده نیز در هفته‌های گذشته در یک گزارش ایراد‌ها و ابهامات را به صورت دسته‌بندی شده ذکر کردم.

طحان‌نظیف بار دیگر یادآور شد که اگر ابهامات و ایرادات اعلام شده برطرف شده باشد، عدم مغایرت مصوبه با شرع و قانون اساسی اعلام خواهد شد. در غیر این صورت مصوبه باز به مجلس برگشت داده خواهد شد و ممکن است این رفت و برگشت ادامه داشته باشد؛ کمااینکه در مورد برخی از مصوبات این وضعیت وجود داشته است. اگر هم که تعدادی از ایراد‌ها برطرف و تعدادی از ایراد‌ها باقی مانده باشد باز فرآیند رفت و برگشت طی خواهد شد.

جلسه انتخاباتی با مجلس نداشتیم و نداریم

سوالات دانشجوی بعدی در مورد موضوعات مختلفی همچون برنامه هفتم توسعه، بررسی صلاحیت‌ها و انتخابات بود. سخنگوی شورای نگهبان ابتدا گفت: عدم تحقق برنامه‌های توسعه نیازمند آسیب‌شناسی است و خوب است که دانشجویان این موضوع را بررسی کنند. اما صلاحیت شورای نگهبان تنها مطابقت طرح‌ها و لوایح با قانون اساسی و شرع است. شورا صلاحیت قانون‌نویسی ندارد و این موضوع در حیطه بحث‌های کارشناسی و برنامه‌نویسی است.

وی در مورد سوال بعدی این دانشجو که در خصوص چرایی عدم انتشار دلایل ردصلاحیت‌ها بود، اینگونه پاسخ داد: انتشار دلایل ردصلاحیت‌های نیاز به مجوز قانونی دارد. قانون چنین اجازه‌ای به ما نداده است. شما هم از ما نخواهید که بر خلاف قانون عمل کنیم. اگر قانون اجازه بدهد این کار را انجام خواهیم داد. البته در این رابطه محدودیت‌هایی در خصوص حریم خصوصی افراد مطرح است.

طحان‌نظیف البته این نکته را عنوان کرد که طبق قانون جدید انتخابات اگر کسی حرف غلط، نادرست و خلاف واقعی را به نهاد‌های اجرایی، نظارتی و دست‌اندرکار انتخابات از جمله شورای نگهبان نسبت داد، آن نهاد می‌تواند از حق خود دفاع کند.

سخنگوی شورای نگهبان در واکنش به سخنان مطرح شده در رسانه‌ها مبنی بر اینکه برخی نمایندگان مجلس از جمله هیات رئیسه در خصوص انتخابات با شورای نگهبان جلساتی داشته‌اند اینگونه پاسخ داد: هیچ جلسه‌ای با هیات رئیسه مجلس در مورد انتخابات نداشتیم. ما با مجریان، چون ناظر هستیم جلسه داشته‌ایم، اما جلسه انتخاباتی با نمایندگان نداشته‌ایم؛ البته ممکن است در موضوع بررسی صلاحیت‌ها نماینده‌ای خواسته و از وی توضیحات و مستندات دریافت شده است، اما ما با مجلس نه جلسه‌ای داشته‌ایم و نه خواهیم داشت.

انتخابات خبرگان در ایستگاه آزمون شفاهی

سوال یکی از دانشجویان در مورد بررسی صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان رهبری بود که دکتر طحان‌نظیف گفت: ما در انتخابات مجلس خبرگان رهبری هنوز وارد مرحله بررسی صلاحیت‌ها نشده‌ایم. آزمون کتبی در هفته‌های گذشته برگزار شد و اکنون آزمون شفاهی درحال برگزاری است.

وی این نکته را هم متذکر شد که طبق قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری اعضای فعلی و سابق مجلس خبرگان رهبری و کسانی که در گذشته در آزمون اجتهاد پذیرفته شده‌اند نیاز نیست در آزمون کتبی شرکت کنند.

سخنگوی شورای نگهبان درباره اینکه آزمون شفاهی توسط چه کسانی انجام خواهد گرفت و اینکه چرا اجرای آزمون شفاهی توسط برخی اعضا که خود کاندیدای انتخابات خبرگان هستند و ممکن است رقیب کاندیدا‌های دیگر باشند اجرا می‌شود؟ گفت: نخست اینکه قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری توسط اعضای خبرگان تهیه و تدوین شده و آن‌ها بررسی صلاحیت‌ها را برعهده فقهای شورای نگهبان گذاشته‌اند. دوم اینکه، چون برخی از اعضای شورای نگهبان خود کاندیدا‌های انتخابات مجلس خبرگان رهبری هستند، آزمون شفاهی توسط اعضایی که کاندیدا نیستند همچون آیت‌الله شب‌زنده‌دار یا افراد مورد اعتماد آن‌ها انجام خواهد شد.

ارتباط شورای نگهبان با مجامع علمی

این استاد دانشگاه درباره ارتباط شورای نگهبان با جامعه دانشگاهی نیز گفت: بنده و سایر اعضای شورای نگهبان در جمع دانشجویی و حوزوی حضور داریم و ارتباط نزدیکی با مجامع علمی داریم. ضمن اینکه اخیراً نیز نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در صحن شورای نگهبان حضور یافتند و در جریان بحث و گفتگو درباره مصوبات و فرآیند رای‌گیری در خصوص یک مصوبه قرار گرفتند. این جلسات ان‌شاالله ادامه خواهد یافت.

وی به برگزاری سومین دوره رقابت شبیه‌سازی شورای نگهبان نیز اشاره کرد و گفت: در هفته‌های گذشته سومین دوره این رقابت با حضور ۴۳ گروه دانشجویی از بیش از ۲۰ استان کشور برگزار شد. دانشجویان در مقام هر یک از اعضای شورای نگهبان قرار گرفتند و به بررسی مصوبات و تطبیق آن با قانون اساسی پرداختند. برگزیدگان آن نیز شناخته و معرفی شدند که با پژوهشکده شورای نگهبان در ادامه همکاری خواهند داشت.

طحان‌نظیف به سامانه‌های شورای نگهبان نیز اشاره کرد و گفت: در سامانه‌های شورای نگهبان آخرین نظرات این شورا درباره مصوبات اعم از طرح‌ها و لوایح بارگذاری شده و حتی استدلال‌ها نیز به صورت دسته‌بندی شده قرار گرفته که مورد بهره‌برداری دانشگاهیان و مجلس قرار می‌گیرد.

تاکید مجدد آقای سخنگو بر عدم نگاه جناحی شورا

سوال پایانی یک دانشجو نیز در مورد جریان‌های سیاسی در انتخابات و رویکرد شورای نگهبان نسبت به آن‌ها بود که سخنگوی شورا پاسخ داد: من شما را به واقعیت نظام سیاسی ارجاع می‌دهم. دولت‌ها و مجالس مختلف از صندوق‌ها به قدرت رسیدند که هر کدام به لحاظ سیاسی متفاوت بودند.

وی خاطرنشان کرد: ما در شورای نگهبان نگاه حزبی، سلیقه‌ای و سیاسی نداریم. طبق قانون و شرایطی که در قانون ذکر شده عمل می‌کنیم. ما نگاه نمی‌کنیم که فرد عضو جریان سیاسی الف است یا ب. ما به این موضوع نگاه می‌کنیم که آیا این فرد برخوردار از شرایط است یا خیر.

گفتنی است؛ عنوان برنامه‌ای که دکتر طحان‌نظیف در آن حضور پیدا کرده بود «آقای سخنگو» بود و توسط جامعه اسلامی دانشجویان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شده بود.

انتهای پیام/