رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه: ۸۰ درصد جلسات تحقیق و رسیدگی پرونده‌ها آنلاین برگزار می‌شود/ فناوری شالوده سند تحول قضایی است

خبرگزاری میزان -محمد کاظمی فرد رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در نشست مسئولین بسیج دانشجویی پیرامون مسائل اساسی کشور که امروز جمعه ۳ آذرماه با حضور جمعی از دانشجویان حقوق در دانشگاه امیر کبیر برگزار شد، با تبریک هفته بسیج گفت: بهترین دوران تحصیلم را در بسیج دانشجویی سپری کردم و به آن افتخار می‌کنم.

وی ادامه داد: اولین توصیه‌ام به دانشجویان این است که عضو تشکل‌ها شوید چرا که با این عضویت مهارت‌های زیادی را آموزش می‌بینید. کار تیمی و گروهی در تشکل آموزش داده می‌شود، عضویت در بسیج دانشجویی به جهت روحیه جهادی و انقلابی و معنویت آن موضوعیت مضاعفی را نیز دارد.

کاظمی فرد گفت: در دوران دانشجویی ما افراد عضو تشکل بسیج دانشجویان برتر علمی بودند در واقع بسیجیان در علم درجه یک بودند و عضویت در این تشکل باعث نشده بود از تحصیل باز بمانند.

وی با بیان اینکه روحیه جهادی که در بسیج می‌آموزید در روند کار بسیار مفید است، گفت: امروز به عنوان کسی اینجا آمده ام که بتوانم از شما کمک بگیرم، اما ابتدا باید ببینیم چگونه فکر کنیم تا دستاوردهایمان قابل استفاده باشند.

 انجام بیش از پنجاه درصد از تکالیف قوه قضاییه بدون فناوری امکان پذیر نیست

کاظمی فرد در ادامه در مورد قوه قضاییه هوشمند و نقش فناوری اطلاعات در آن به عنوان پیشران گفت: در بخشی از حکم رئیس قوه قضاییه تضمین دسترسی آسان و رایگان به خدمات آورده شده است و همچنین درسند تحول قضایی از مهمترین مورد اشاره اش موضوعات فناوری است به طور کلی بیش از پنجاه درصد از تکالیف قوه قضاییه بدون فناوری امکان پذیر نیست.

رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضاییه با بیان اینکه شالوده سند تحول قضایی فناوری اطلاعات است، افزود: قوه قضاییه در این زمینه کار‌های بزرگی انجام داده است این ابزار‌ها دسترسی را برای شهروندان ساده‌تر و به قوه قضاییه نیز در اتقان آرا و کاهش اطاله دادرسی کمک کرده است.

وی ادامه داد: وقتی از فناوری صحبت می‌کنیم آن را ابزار نمی‌دانیم بلکه به آن به عنوان پیشران استفاده می‌کنیم. نگاه رهبر معظم انقلاب هم این است که باید آن را پیشران بدانیم و فرایند را با آن تغییر دهیم.

 ۸۰ درصد جلسات تحقیق و رسیدگی به صورت آنلاین برگزار می شود

کاظمی فرد در ادامه گفت: در دستگاه قضایی تحول در اعزام و بدرقه زندانی را داشته‌ایم است، در راستای کاهش اطلاله دادرسی، حقوق زندانی، بحث‌های مربوط به امنیت مرکز آمار و فناوری با در اختیار قرار دادن ابزار ویدیو کنفرانس روال سنتی را تغییر داد اگرچه که فرایند‌های سنتی نیز بدان واسطه تغییر کرد تا این لحظه میزان اعزام و بدرقه الکترونیک زندانی ۸۰ درصد است این در حالی است که هزینه اعزام زندانی سالانه ۱۰۰ میلیارد بود.  

۹۴ درصد از ابلاغ‌ها به صورت الکترونیک انجام می‌شود

وی در مورد ابلاغ الکترونیک با بیان اینکه ۹۴ درصد از ابلاغ‌ها به صورت الکترونیک انجام می‌شود، گفت: سابقا ابلاغ توسط مامور انجام می‌شد جدا از بحث کرامت فرد بحث اتلاف زمان و هزینه را در نیز در نظر بگیرید امروزه ابلاغ الکترونیک شده و این تنها یک نرم افزار نیست بلکه فرایند ابلاغ را تغییر داده ایم، تغییر فرایند کند و دارای پیچیدگی است، اما درست کردن ابزار کوتاه است.  

 وی خطاب به دانشجویان حقوق حاضر در جلسه با بیان اینکه ابزار در کنار فرایند می‌تواند معجزه کند،گفت: در تغییر فرایند‌ها نیازمند همکاری حقوقدانان هستیم مرکز آمار ۳۰درصد از نیروهایش فارغ التحصیلان حقوق هستند که ما با کمک آن‌ها کار را پیش می‌بریم آن‌ها زبان حقوق را برای ما فنی می‌کنند و همه این تحولات ناشی از فکر آن‌ها است. 

باید به فناوری نگاه پیشران داشت

کاظمی فرد با بیان اینکه نگاه ما به فناوری ابزاری نیست بلکه نگاه پیشران داریم، گفت: بسیاری از فرایند‌ها دچار تحول شده است اگر بخواهید کمکی به دستگاه قضایی کنید باید بسیاری از موضوعات در در بستر فناوری باز تعریف کنید.

محمد کاظمی فرد گفت: اکنون مفهوم مراجعه در دستگاه قضایی تغییر کرده است تا دهه ۸۰ باید حضوری به مراجع قضایی مراجعه می‌کردید، از دهه ۹۰ در دستگاه قضایی مفهوم مراجعه تغییر و با توزیع جغرافیایی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی را در اختیار شهروندان قرار داد و از سال ۱۴۰۰مفهوم زمان نیز تغییر کرد و فرد در هر زمان از شبانه روز می‌تواند از خدمات قضایی بهره‌مند شود.

وی با بیان اینکه در بحث دادگاه‌ها هم باید مفهوم عوض شود تا مردم بتواند راحتر استفاده کنند، گفت: دستگاه قضا به تازگی دادگاه‌ها را علنی برگزار می‌کند اگرچه که در این حوزه نیز دغدغه ای داریم که آیا علنی بودن به مفهوم انتشار است؟ مجاز هستیم که این کار را انجام دهیم؟ ما آمادگی داریم از نظرات فناورانه موثر در این حوزه برای طراحی برخی از چارچوب‌ها استفاده کنیم.

محمد کاظمی فرد برای معرفی یکی دیگر از فناوری‌های مرکز آمار مورد استفاده در دستگاه قضایی گفت: در گذشته برای جلب محکوم باید حکمی صادر می‌شد و مأموری برای جلب فرستاده می‌شد، با اقدام ساده‌ای با همکاری مرکز آمار قوه قضاییه، فراجا و بانک مرکزی اگر کسی نامش در سیستم قضایی به عنوان متواری ثبت باشد این فرد از زمان صدور حکمش در تمامی زیر مجموعه‌های این مراکز قابل شناسایی است، از این رو با اشتراک اطلاعات و داده‌ها اقدام جدیدی در این حوزه انجام شده است.

وی گفت:یکی از بحث‌ها مهم اکنون این است که آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای قاضی را بگیرد و با دستیار او باشد؟ این موضوع در برنامه هفتم توسعه ماده ۱۱۳ این بند را دیده ایم که بتوان از این فناوری در دستگاه قضایی استفاده کرد، اما کاری است که به حوزه تقنینی و قانونی نیاز دارد. 

کاظمی فرد در مورد جایگاه جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری اطلاعات گفت: با ارتباطاتی که با کشور‌های اروپایی و آسیایی در این زمینه داشته ایم باید بگوییم بعضی از کار‌هایی که در جمهوری اسلامی ایران انجام شده است با تمام ایرادات یکتا است. همه کشور‌ها امکان استفاده از این فناوری‌ها را ندارند تنها در برخی از کشور‌ها امکان استفاده از پابند برای زندانی وجود دارد، اکنون ما مسیر زیادی را رفته و مسیر بیشتری را نیز باید بپیماییم تا با استفاده از این ابزار مسائل دستگاه قضا را حل کنیم.

 کاظمی فرد گفت: در این حوزه بیشتر نیرو‌های ما فنی هستند و نیرو‌های حقوق در این زمینه ورود پیدا نکردند از این رو نیاز به فضای اشتراکی داریم باید چارچوبی ترتیب داده شود که بتوانیم از آن حوزه نیز استفاده کنیم تا کسانی که بیایند و بتوانند قانون را به زبان فناوری بیان کنند.

رئیس مرکز آمار و فناوری قوه قضاییه در پاسخ به سوالی در مورد اقدامات مرکز آمار و فناوری اطلاعات در حوزه کاهش اطاله دادرسی گفت: یکی از اقداماتی که دو سال است آغاز کرده ایم یافتن پرونده‌های است که بیش از شش ماه از رسیدگی آن‌ها گذشته است آن‌ها دسته بندی و تفکیک می‌کنیم و به هر مرجعی که نیاز است اطلاع می‌دهیم.

وی با اشاره به اینکه کارشناسی‌ها به عنوان یکی از معضلات در حوزه اطاله دادرسی و از دغدغه‌های رئیس قوه قضاییه است که از سال گذشته به مرکز منتقل شده است، گفت: سند تحول قضایی می‌گوید باید ارجاع به کارشناس به صورت هوشمند باشد، ارجاع هوشمند کارشناسی یکی از ابزار‌های ما بوده و از ابتدای سال آینده اثرات آن را می‌توانیم ببینیم.

ارجاع هوشمند کارشناسی موجب افزایش کیفیت کار و کاهش فساد در این حوزه می شود

وی با بیان اینکه از این پس کارشناسی در دستگاه قضایی به صورت سنتی نیست، گفت: این ارجاع به صورت الکترونیک و اتوماتیک انجام می‌دهد و این امر در این روند توزیع عادلانه و افزایش کیفیت کارشناسی موثر است و بدین واسطه فسادی که در این جا بود نیز کاهش می‌یابد ما ابزار ساخته و در حال تغییر فرایند کارشناسی در چارچوب قانون هستیم.

کاظمی فرد در پاسخ به سوالی در مورد زیر ساخت‌ها در مرکز آمار و فناوری در حوزه اعتبار زدایی از اسناد عادی و ایجاد یک امتیاز برای اسناد رسمی و اینکه آیا با ابلاغ قانون مدیریت فرایند رسمی شدن اسناد عادی به درستی انجام خواهد شد و شاهد قطعی در این سامانه‌ها نخواهیم بود، گفت: قطعی و کندی در سامانه‌ها دو بعد دارد یک قسمتی از آن به ما مربوط می‌شود و سمت دیگر آن سازمان‌های دیگر  مثلا سازمان امور مالیاتی، ثبت احوال و بانک در واقع اشکال در هر یک از آن‌ها سبب مشکلات در کل سامانه می‌شود. حجم تراکنش‌ها در سامانه ثبت من بالا است و مسلما این امر در اجرایی شدن این قانون موثر است، اما اینکه بگوییم مشکلی دیگر نخواهیم داشت مسلما خیر، چون زیر ساخت‌های کل کشور باید به تدریج اصلاح شود.

وی در پاسخ به سوال یکی دیگر از دانشجویان در مورد اقدامات مرکز آمار و فناوری در حوزه دانش افزایی در حقوق قوانین و علم حقوق به دانش آموزان گفت: معاونت پیشگیری از وقوع جرم در این زمینه ماموریت دارد ما نیز در حوزه می‌توانیم ابزار سازی کنیم و با ابزار‌های فناوری اطلاعات می‌توانیم در این زمینه کار‌هایی انجام دهیم.