دریای چین جنوبی؛ عرصه رقابت جدید پکن و واشنگتن

خبرگزاری میزان - مناقشه بر سر دریای چین جنوبی در بحبوحه افزایش تنش بین فیلیپین و چین در آب‌های مورد مناقشه دوباره در کانون توجه قرار گرفته است. 

به‎تازگی ۲ برخورد در نزدیکی منطقه انحصاری اقتصادی مانیل باعث واکنش‎هایی شد.

پکن می‌گوید که جزیره «توماس شول دوم» و تقریباً کل دریا متعلق به این کشور است. 

این نقشه باعث اعتراض کشور‌های جنوب شرقی آسیا از جمله مالزی، فیلیپین و ویتنام شده که می‎گویند این آب‌ها نزدیک به سواحل این کشور‌ها هستند.

نقش آمریکا در مناقشه دریای چین جنوبی

همانند دیگر زمینه‌هایی که آمریکا برای رقابت و مقابله با چین در آن دخالت می‌کند، مناقشه دریای چین جنوبی نیز شاهد دخالت‌های آشکار واشنگتن بوده است.

چندی پیش، «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با «آنتونی آلبانیز»، نخست‌وزیر استرالیا در واشنگتن گفته بود: می‌توان به چین اعتماد کرد، اما با احتیاط و حساب‌شده.

به گفته وی، هرگونه حمله به هواپیماها، کشتی‌ها یا نیرو‌های مسلح فیلیپین پیمان دفاعی دوجانبه ما را با فیلیپین به جریان می‌اندازد.

در همین حال، وزارت خارجه چین در واکنش به اظهارات «بایدن» گفته بود که آمریکا حق ندارد در مشکلات بین چین و فیلیپین دخالت کند. 

سخنگوی این وزارتخانه، گفت: آمریکا طرفی در موضوع دریای چین جنوبی نیست و این کشور حق ندارد در مشکلات بین چین و فیلیپین دخالت کند.

آب‌های تاریخی دریای چین جنوبی 

تا آنجا که به چین مربوط می‌شود، سیاست این کشور را درباره دریای چین جنوبی می‌توان در قرن‌ها پیش دنبال کرد.

قدمت سفر‌های دریایی از طریق دریای چین جنوبی به قرن دوم بازمی‌گردد؛ در زمان سلسله «هان»، زمانی که امپراتوران کاشفان و مقامات دولتی را برای تحقیق در سایر بخش‌های آسیا اعزام کردند.

در زمان سلسله «سونگ»، چین گفت که نام و ادعای قلمرو خود را در زنجیره‌های جزیره‌ای که نانشا (جزایر اسپراتلی) و شیشا (جزایر پاراسل) می‌نامند، گسترده می‌کند.

تجارت همچنین باعث شد که کاشفان چینی به سمت دریای جنوب شرقی آسیا، از جمله اندونزی، بورنئو و شبه جزیره مالایی روانه شوند.

پکن اصرار دارد که سوابق تاریخی این کشور نشان می‌دهد که سلسله‌های قدرتمند آن زمان چین برای قرن‌ها تقریباً بر این آب‌ها کنترل کامل داشتند. 

با این حال، ورود کاوشگران غربی و ظهور سلسله «نگوین» ویتنام در قرن نوزدهم، موضع چین درباره دریای جنوب شرقی آسیا را به چالش کشید. 

در اواخر دهه ۱۹۷۰، دریای چین جنوبی به یکی از برجسته‌ترین مسیر‌های تجاری جهان تبدیل شده بود و کشور‌های جنوب شرق آسیا در حال کشف ذخایر بالقوه پرسود نفت و گاز بودند. 

مناقشات جدید

خط U شکل روی نقشه ملی چین به اعماق دریای چین جنوبی می‌رسد؛ نمایشی بصری از حق چین بر آب‌هایی که گاهی صد‌ها کیلومتر از سواحل چین فاصله دارد. 

سایر کشور‌هایی که ادعای بخش‌هایی از این دریا را دارند، مدعی هستند که موضع چین به قلمرو آن‌ها تجاوز می‌کند.

این کشورها می‌گویند که براساس قانون، هر کشور دارای یک منطقه اقتصادی است که ۲۰۰ مایل دریایی (حدود ۳۷۰ کیلومتر) از ساحل خود که دارای حقوق حاکمیتی است، امتداد دارد. 

انجمن کشور‌های جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) مدت‌هاست در تلاش برای انعقاد آیین‌نامه رفتاری برای کاهش تنش‌ها بر سر ادعا‌های دریایی بوده است اما از سال ۲۰۰۲ که با یک کد اولیه موافقت شد، پیشرفت ناچیزی داشته است. 

در ۲۰ سال پس از سال ۲۰۰۲، چین نقشه را با نشانه‌های ملموس‌تری از ادعای خود تقویت کرده است.

این کشور همچنین از حق خود با اعزام کشتی‌هایی از گارد ساحلی، شبه نظامیان دریایی و ناوگان ماهیگیری خود پشتیبانی کرده است.

انتهای پیام/