شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از ابتکارات با برکت امام خمینی رضوان‌الله‌علیه بود که عالی‌ترین و بهترین مرکز فرهنگی کشور است
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اولین نکته‌ی سخنان خود را به «اهمیت و جایگاه فرهنگ در جامعه» اختصاص دادند و با اشاره به شخصیت و سوابق فرهنگی رؤسای سه قوه و همچنین اکثریت اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان دردمندان عرصه‌ی فرهنگ، گفتند: بر همین اساس از این شورا انتظار می‌رود اهتمام و تلاش بیشتری برای برجسته کردن موضوع فرهنگ در جامعه و رساندن آن به جایگاه واقعی به خرج دهد.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر این‌که فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی، هویت و روح یک ملت است، خاطرنشان کردند: فرهنگ، حاشیه و ذیل اقتصاد و سیاست نیست، بلکه اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل فرهنگ هستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره با تأکیدهای قبلی مبنی بر لزوم وجود پیوست فرهنگی برای همه‌ی موضوعات و مسائل مهم در عرصه‌های مختلف افزودند: برخی اوقات ممکن است تصمیم‌گیری‌ها و مصوّبات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حتی علمی، تبعات منفی فرهنگی در جامعه به وجود آورد که دلیل آن نبود پیوست فرهنگی است.
ایشان تأکید کردند: برای فعالیت‌های فرهنگی، برنامه‌ریزی ضروری است و نمی‌توان انتظار داشت که فرهنگ کشور اعمّ از فرهنگ عمومی، فرهنگ نخبگان و فرهنگ دانشگاهی، به خودی خود پیش برود.
رهبر انقلاب اسلامی از این نکته وارد موضوع لزوم نظارت و هدایت دولت در خصوص مسائل فرهنگی شدند و خاطرنشان کردند: دستگاه‌های مختلف در قبال جریان فرهنگ عمومی کشور مسئولند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هدایت و نظارت در مسائل فرهنگی را همچون مراقبت باغبان از گل‌های زیبا دانستند و گفتند: کندن علف‌های هرز در یک بوستان به معنای رشد گل‌ها و استفاده‌ی طبیعی آنها از آب و نور و هواست.
رهبر انقلاب اسلامی حساس بودن و مقابله با مسائل مخرّب فرهنگی را از وظایف نظارتی حکومت دانستند و افزودند: همه‌ی ما در قبال مسائل فرهنگی و فرهنگ عمومی کشور مسئولیت شرعی و قانونی داریم.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر این‌که فرهنگ همواره متکی به حضور مردم است، افزودند: سپردن مسائل فرهنگی به مردم نافی وظیفه‌ی نظارتی و هدایتی دولت نیست و حضور حکومت و دولت در عرصه‌ی فرهنگ نیز به معنای سلب حضور مردم نمی‌باشد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به برخی اظهارات غیر مسئولانه در خصوص لزوم آزادی‌های فرهنگی همچون غرب، خاطرنشان کردند: چرا هنگامی که غربی‌ها بر مسائل غیر معقول و انحرافی همچون اختلاط زن و مرد با عنوان تساوی زن و مرد، یا سبک زندگی خود با عنوان پیشرفت و تجدد لجاجت دارند، ما بر ارزش‌های والای فرهنگ خود اصرار نداشته باشیم؟
جایگاه و اهمیت شورای عالی انقلاب فرهنگی دومین نکته‌ای بود که رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره کردند و گفتند: شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از ابتکارات بابرکت امام خمینیرضوان‌الله‌علیه بود که عالی‌ترین و بهترین مرکز فرهنگی کشور است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حضور مسئولان ارشد و همچنین حضور چهره‌های تأثیرگذار علمی و فرهنگی در شورای عالی انقلاب فرهنگی را مهم‌ترین نقطه‌ی قوت این شورا دانستند و تأکید کردند: همین مسأله موجب می‌شود که موضوع فرهنگ کشور، تابع بالا و پایین شدن جریانات سیاسی نباشد و حرکت فرهنگی کشور ضمن برخورداری از ثبات، از روزمرگی خارج شود.
ایشان افزودند: یکی از مسائل مهم در شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که اعضای شورا جایگاه و تأثیرگذاری آن را به عنوان مرکز اصلی سیاست‌گذاری فرهنگی کشور باور داشته باشند.
ایشان حضور مستمر اعضا و تعطیل نشدن جلسات شورا را بسیار ضروری برشمردند و افزودند: شورای عالی انقلاب فرهنگی به مسائل زیرساختی و اساسی بپردازد و از ورود به جزئیات پرهیز کند.
رهبر انقلاب اسلامی سومین نکته‌ی خود را به «ضمانت اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی» اختصاص دادند و گفتند: مصوبات شورا حتماً اجرا شوند.
رهبر انقلاب اسلامی حضور رئیس قوه‌ی مجریه، رئیس قوه‌ی مقننه و قانون‌گذاری و وزراء و مسئولان را ضمانت اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی دانستند و خاطرنشان کردند: اسناد بسیار مهم و خوبی همچون نقشه‌ی جامع علمی کشور، سند تحول بنیادی در آموزش و پرورش، سند دانشگاه اسلامی، و سند راهبردی نخبگان باید اجرایی و عملی شوند و خودِ شورا نیز بر نحوه‌ی اجرای آنها نظارت داشته باشد.
واقعیتی به نام تهاجم فرهنگی، چهارمین نکته‌ای بود که رهبر انقلاب توجه اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی را به آن جلب کردند.
ایشان با اشاره به سخنان چهره‌های فرهنگی و سیاسی کشورهای مختلف -از جمله کشورهای اروپایی- درباره‌ی تهاجم فرهنگی آمریکا علیه دیگر فرهنگ‌ها افزودند: واقعیتی که سال‌ها قبل آن را گوشزد می‌کردم، هم‌اکنون عینیات انکارناپذیری یافته است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس یک واقعیت دیگر را مورد اشاره قرار دادند: «فعالیت حداقل صدها رسانه‌ی صوتی، تصویری، مکتوب و اینترنتی در جهان با هدف مشخص تأثیرگذاری بر ذهن و رفتار ملت ایران.»
ایشان برخی بازی‌های رایانه‌ای و اسباب‌بازی‌های وارداتی را از جمله مصداق‌هایی خواندند که در ترویج رفتار و سبک زندگی غربی در ذهن کودکان، نوجوانان و جوانان ایرانی تأثیرگذاری می‌کند.
رهبر انقلاب کار و ابتکار را اساس برخورد حکیمانه با مقوله‌ی تهاجم فرهنگی دانستند و تأکید کردند: باید با تلاش مبتکرانه به مقابله با این مقوله پرداخت که در این زمینه مسئولیت صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار سنگین است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همین زمینه به وزارت ارشاد توصیه‌ی مؤکّد کردند: تولید کتاب، ترجمه‌ی کتاب‌های مفید، تولید فیلم‌های سینمایی جذاب با تکیه بر ظرفیت‌های بالای ساخت فیلم، تولید بازی‌های رایانه‌ای مفید، ترویج بازی‌های پرتحرک و تولید اسباب‌بازی‌های معنادار و جذاب را در دستور کار قرار دهد.
رهبر انقلاب «رصد و شناخت دقیق پدیده‌های نوظهور تهاجم فرهنگی» را قبل از ورود به ایران ضروری دانستند و خاطرنشان کردند: دیر فهمیدن و دیر جنبیدن مشکل‌آفرین است. بنابراین باید بموقع و حکیمانه برخورد کرد.
ایشان در تبیین برخورد حکیمانه خاطرنشان کردند: گاه باید از نفوذ پدیده‌ها کاملاً جلوگیری کرد، اما برخی پدیده‌ها را می‌توان پذیرفت و یا اصلاح کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان آخرین نکته در بحث تهاجم فرهنگی، انفعال و موضع دفاعیِ صِرف در مقابل فرهنگ مهاجم را بدترین و خسارت‌بارترین نوع برخورد خواندند و خاطرنشان کردند: مواضع تهاجمی نیز در برخی موارد لازم است، اما به هر حال در هر شرایط باید حکیمانه و بافکر عمل کرد.
رهبر انقلاب سپس در پنجمین نکته از سخنانشان، رئیس و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی را به توجه کامل به ضرورت استمرار پیشرفت علمی در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی فراخواندند.
ایشان شتاب فراوان علمی کشور و پیشرفت‌های علمی یک دهه‌ی اخیر را واقعیت مبارکی خواندند که مخالفان ایران نیز به آن اذعان کرده‌اند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با یادآوری سخنان رئیس‌جمهور در همین زمینه، همه‌ی مسئولان کشور و به‌ویژه وزیران آموزش عالی و بهداشت و درمان را موظف کردند همه‌ی تلاش خود را به‌کار گیرند تا چرخه‌ی پیشرفت علمی کشور کُند نشود و هر روز توسعه و سرعت بیشتری یابد.
ایشان افزودند: واقعیتی به نام «ما می‌توانیم» در روح جوانان کشور موج می‌زند، این امواج نشاط‌آفرین را تقویت کنید تا به یاری پروردگار رسیدن کشور به قله‌های علمی و مرجع شدن علمی ایران و برپایی تمدن نوین اسلامی، تحقق یابد.
رهبر انقلاب اسلامی یک توصیه‌ی بسیار مهم دیگر هم داشتند و آن این‌که: دانشگاه‌ها به هیچ دلیلی جولانگاه جریان‌های سیاسی نشود، چرا که این کار جلوی رشد و شتاب علمی را می‌گیرد.
ایشان خاطرنشان کردند: همچون گذشته اعتقاد داریم جوان به‌ویژه جوان دانشجو موتور محرک تحولات سیاسی-اجتماعی است، اما این مسأله با تبدیل دانشگاه به محل جولان جریان‌های سیاسی کاملاً متفاوت است.
ششمین نکته‌ی سخنان رهبر انقلاب در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، ابراز یک نگرانی شدید و دغدغه‌ی عمیق بود: «نگرانی از بی‌توجهی به زبان فارسی و تهاجماتی که به این زبان می‌شود.»
ایشان با انتقاد از کاربرد تعابیر بیگانه در مواقعی که لغت فارسی وجود دارد، افزودند: متأسفانه کار به جایی رسیده است که برخی از به‌کار‌نبردن اصطلاحات فرنگی احساس خجالت می‌کنند و نام‌ها و تعابیر بیگانه در مسائل مختلف و حتی در مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان در حال گسترش است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن مقابله‌ی حکیمانه با هرگونه تضعیف و معارضه با زبان عمیق و زیبای فارسی، برای تقویت، گسترش و تحکیم زبان فارسی در همه‌ی زمینه‌ها، تلاش ملموس و مجدّانه‌ای انجام دهد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در ادامه‌ی سخنانشان، وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه‌ی علوم انسانی را یادآور شدند و افزودند: شورا به عنوان اساسی‌ترین کار، به تدوین مبانی علمی و فلسفی تحول علوم انسانی اقدام کند.
رهبر انقلاب در آخرین نکته، ضرورت توجه به آسیب‌های اجتماعی و علل فرهنگی آن را خاطرنشان کردند و افزودند: ریشه‌یابی و بررسی راه حل‌های مسائلی همچون طلاق، فسادهای مالی و بزه‌کاری مورد توجه شورا قرار گیرد.
ایشان در زمینه‌ی مسائل اجتماعی، افزایش سن جمعیت کشور را خطری واقعی برشمردند و افزودند: مسئولان مقابله با کاهش جمعیت جوان کشور را جدی بگیرند و برای آن راه حل‌های بموقعی ارائه دهند.