محدودیت علیه مسلمانان در فرانسه؛ ایدئولوژی آلوده و افکار استعماری

خبرگزاری میزان - پس از قتل «ناهل مرزوق»، نوجوان ۱۷ ساله مراکشی، که باعث اعتراضات در سراسر فرانسه طی تابستان امسال شد، ممنوعیت حجاب برای دانش‌آموزان در مدارس دولتی اکنون با مقررات دیگری از سوی وزیر آموزش و پرورش که نشان دهنده وسواس نامحدود نخبگان سیاسی این کشور به زنان مسلمان است، پیشی گرفته است.

نشانه ایدئولوژیک: ممنوعیت عبا در مدارس

آنچه با اخراج یک دختر ۱۳ ساله در سال ۱۹۸۹ آغاز شد، با مقررات متعددی که دسترسی زنان با حجاب به تحصیل را محدود می‌کرد، به اوج خود رسید؛ ممنوعیت حجاب در سال ۲۰۰۴ که پوشیدن لباس‌هایی را برای مسلمانان غیرقانونی اعلام کرد، اکنون فراتر رفته است.

 این امر به دنبال بحث‌های چند ماهه در مورد ممنوعیت عبا بود؛ گابریل آتال، وزیر آموزش فرانسه، جوان و تازه منصوب شده در دوره ریاست جمهوری امانوئل مکرون، از این ممنوعیت برای معرفی خود به مخاطبان گسترده استفاده کرد. او در اولین مصاحبه پرمخاطب خود در اواخر آگوست، ممنوعیت عبا را اعلام و مکرون نیز به طور کامل از او حمایت کرد و گفت که این ممنوعیت را «بدون سازش» اجرا خواهد کرد.

«آلن گابن»، استاد مطالعات فرانسه در دانشگاه ویرجینیا در آمریکا، از این واقعیت انتقاد کرد که این ممنوعیت درست زمانی اجرا شد که سیستم مدارس دولتی تحت تأثیر مشکلات ساختاری متعدد، از جمله دستمزد‌های ناکافی، از دست دادن توجه اجتماعی و موقعیت در حال فروپاشی بوده است.

به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد این ممنوعیت انحراف افکار مفیدی باشد و توجه را از شکست‌های سیاسی که بر تمام جامعه فرانسه تأثیر می‌گذارد، معطوف به بدبختی دولت پسااستعماری فرانسه کند.

استدلال نخبگان سیاسی فرانسه مانند همیشه از نظر ایدئولوژیک آلوده بوده است؛ نخست وزیر و وزیر کشور فرانسه هر دو ادعا کردند که عبا نشانه «تبلیغ» است.

این امر از یک طرف، نگرش استعماری مردان سفیدپوست را در فرانسه نشان می‌دهد و از سوی دیگر، مشکل‌سازی مداوم فضا‌هایی را نشان می‌دهد که به طور مؤثر از سوی رژیم پسااستعماری تنظیم نشده‌اند، فضا‌های شهری فقیرانه‌ای که رنگین‌پوستان و به ویژه بسیاری از مسلمانان در آن زندگی می‌کنند، مدت‌هاست که به شدت سیاسی شده است.

نژادپرستی علیه مسلمانان

از زمان شروع سال تحصیلی جدید، ویدئو‌هایی در سراسر جهان پخش شده است که نشان می‌دهد چگونه پرسنل امنیتی در فرانسه لباس‌های دانش‎آموزان دختر را در مدارس فرانسه بررسی می‌کنند.

عبا نشان دهنده لباس مذهبی خاصی نیست و بنابراین این محدودیت را می‌توان معیار دیگری خواند که نشان می‌دهد مسلمانان فرانسه تا چه حد هدف نژادپرستی واقع شده‌اند.

در حالی که به نظر می‌رسد تنها چندصد دختر با پوشیدن عبا به مدرسه رفته و به خانه بازگردانده شده‌اند، بنابراین به سیاست تبعیض‌آمیز اعتراض کرده‌اند اما موضوع تنها محدود به این تعداد نیست.

در واقع این اقدامات فرانسه، گامی بیشتر به سوی نظارت گسترده‌تر بر افراد در فرانسه است. وقتی دولت فرانسه اعلام کرد که ۱۴ هزار پرسنل آموزشی در مناصب ریاستی تا پایان سال جاری و ۳۰۰ هزار پرسنل تا سال ۲۰۲۵ برای اجرا و نظارت بر این مقررات آموزش خواهند دید، آنچه دولت فرانسه می‌گوید این است که بیشتر زنان مسلمان را محدود می‌کند.

انتقاد گروه‌های مختلف

«آبراهام کوپر»، رئیس کمیسیون آزادی مذهبی بین‌المللی آمریکا (USCIRF)، استدلال می‌کند: فرانسه همچنان از تفسیر خاصی از سکولاریسم برای هدف قرار دادن و ارعاب گروه‌های مذهبی، به‌ویژه مسلمانان استفاده می‌کند.

USCIRF استدلال می‌کند که اقدامات فرانسه در تضاد مستقیم با ماده ۱۸ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) و اعلامیه جهانی حقوق بشر (UDHR) است.

در حالی که فرانسه در اصل در پیش‌نویس UDHR شرکت می‌کرد، حدود ۷۵ سال پیش به تصویب آن رأی داد و یکی از کشور‌های عضو میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است، به نظر می‌رسد فرانسه امروزی از این ارزش‌های سیاسی عقب‌نشینی کرده است.

در همین حال، اقدامات قانونی ممکن است امیدوارکننده‌ترین گزینه موجود برای مقابله با این ممنوعیت با توجه به دیدگاه اسلام‌هراسی هژمونیک و سیاسی کنونی فرانسه باشد.

ممنوعیت عبا در فرانسه پیش‌تر از سوی گروه‌های مدافع حقوق مسلمانان به دلایل قانونی مختلف در شورای دولتی فرانسه مورد اعتراض قرار گرفته است؛ باید دید  دیدگاه اسلام‌هراسی تا چه حد در سیستم قضایی فرانسه عمیق می‌شود.

انتهای پیام/