پایتختی تشیع برای ایران به واسطه تدبیر امام رضا (ع)

محمد صادقی ابراهیم‌آبادی کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با میزان ضمن اشاره به رویکرد فرهنگی امام رضا (ع)، گفت: تلاش مأمون بر این بود که اذهان عمومی را نسبت به امام رضا (ع) مخدوش کند، خصوصاً از بعد فرهنگی تا بتواند به اهداف خود دست یابد، لذا علمای سایر ادیان و مکاتب را دعوت می‌کرد تا به مناظره با امام رضا (ع) بپردازند.

وی اظهار کرد: این رویکرد مأمون نه تنها سبب اعتباری علمی برای امام هشتم (ع) شد بلکه علم ایشان را برای همگان مشخص کرد، همین موضوع سبب شد تا امام هشتم با عنوان عالم آل محمد معرفی شوند.

ابراهیم‎آبادی با بیان اینکه با تدبیر امام هشتم (ع) و توسعه مرزهای تشیع، ایران به عنوان پایتخت فرهنگ شیعه شناخته شد، افزود: امام رضا (ع) ایران را پایگاه معنوی برای همه مسلمانان جهان قرار دادند و زمینه را برای رشد معنوی ایرانیان فراهم کردند. ایران پایگاهی ارزشمند برای زائران امام رضا (ع) شده و زیارت این امام بزرگوار از سوی ائمه مورد تأکید قرار گرفته است. امام جواد (ع) در خصوص زیارت امام رضا (ع) فرموده‌اند: «زیارت امام رضا (ع) از زیارت سیدالشهدا (ع) ارزشمندتر است و فضیلت بیشتری دارد.»

صادق ابراهیم‌آبادی به لایه‌های پنهان و دلایل پیشنهاد ولایت به امام رضا (ع) از سوی مأمون اشاره و تصریح کرد: مأمون قصد داشت تا با پیشنهاد ولایت‌عهدی به امام هشتم (ع)، قیام علویان را سرکوب کند و حکومت عباسیان را قانونی جلوه دهد، از سوی دیگر شرایط را مهیا کند تا امام رضا (ع) را شیفته حکومت جلوه دهد تا بدین ترتیب محبت و ستایش و احترام روزافزون مردم را نسبت به خاندان اهل‌بیت (ع) کاهش دهد و با این کار به راحتی در بین علویان به طریقی شبهه و شک برانگیزد و امام و شیعیان را در نزد مردم بی‌ارج کند. همچنین قصد داشت نشان دهد که امام رضا (ع) اهل سازش هستند، بنابراین عدم تعهد در قبال تصمیمات حکومتی مأمون از سوی امام رضا (ع) سبب می‌شد تا مشخص شود که هیچ یک از کارهای مأمون مورد تائید امام رضا (ع) نیست.

وی به روایتی دیگر در مورد رافت و کرامت امام رضا (ع) اشاره و اظهار کرد: طبق مستندات تاریخی فرد فقیری شعری را در مدح امام رضا (ع) سروده و برای اینکه جایزه‌ای دریافت کند، تصمیم گرفت تا سروده خود را در زمان ولادت امام رضا (ع) به حاکم طوس تقدیم کند. در بین راه از مقابل حرم امام هشتم (ع) گذشت و با خود اندیشید که وقتی خود امام حی و حاضر هستند، چرا درخواست خود را به سوی حاکم شهر ببرد، لذا به زیارت ایشان رفت و پس از به جا آوردن آداب زیارت امام رضا (ع) شعر را برای ایشان خواند و پس از آن به امام هشتم (ع) گفت: من دچار فقر شده‌ام، لذا برای رفع آن باید شعر را به حاکم شهر دهم تا هدیه‌ای دریافت کنم. در همین زمان فردی حدود ۱۰ سکه به وی داد، شیخ ابراهیم بار دیگر درخواست مشکل اقتصادی را برای امری دیگر مطرح کرد و ۱۰ سکه دیگر نیز گرفت. درخواست ادامه پیدا کرد تا به حدود ۶۰ سکه رسید.

این کارشناس علوم قرآنی تدبیر امام رضا (ع) در مقابل مأمون را مطرح و تصریح کرد: مأمون تلاش کرد تا از جایگاه امامت امام رضا (ع) به نفع حکومت خود بهره‌برداری کند، لذا با نقشه‌ای هوشمندانه تلاش کرد تا امام رضا (ع) را جذب دربار کند، اما ایشان نپذیرفتند، به همین دلیل مأمون به زور متوسل شد. وی با این کار قصد داشت آشوب‌هایی که از سوی علویان در امپراتوری ایران بر پا شده بود، خاموش کند و اعتراض مردم را سرکوب کند، اما امام رضا (ع) از شرایط ایجاد شده استفاده کردند و با حرکت از مدینه به خراسان پایگاه شیعه را که تا آن زمان تنها در مدینه بود، گسترش داده و به خراسان انتقال دادند.

صادق ابراهیم‌آبادی، تدبیر امام رضا (ع) در پذیرش و تعهد ولایت‌عهدی را حرکتی هوشمندانه خواند و تأکید کرد: امام رضا (ع) در پذیرش ولایت‌عهدی از سوی مأمون شروطی را مطرح کردند، این امر سبب شد تا نیرنگ و خدعه مأمون نقشه بر آب شود. امام رضا (ع) برای مأمون شرایطی را متذکر شدند که حاکی از عدم رضایت در پذیرش ولایت‌عهدی بود، در این شرایط امام رضا (ع) نشان دادند که هیچ دخالتی در عزل و نصب عمرا و حاکمین ندارند، همچنین هیچ رسمی را نقض نخواهند کرد، در امور دولتی مشاوره‌ای از دور خواهند داشت و احدی را به عنوان والی در کار دولتی منصوب نمی‌کنند.

وی به تدابیر مهم فرهنگی امام رضا(ع) اشاره و تأکید کرد: مأمون تلاش کرد تا امام رضا(ع) را از نگاه فرهنگی تضعیف کند، لذا علمای سایر ادیان و مکاتب را دعوت می‌کرد تا به مناظره با امام رضا (ع) بپردازند، این رویکرد مأمون نه تنها سبب اعتباری علمی برای امام هشتم (ع) شد، بلکه علم ایشان را برای همگان مشخص کرد، همین موضوع سبب شد تا امام هشتم به لقب عالم آل محمد معرفی شوند.

انتهای پیام/