نگهداری توله یوزپلنگ‌ها در کنار محیط بانان غیرمجاز است/ انجام تلقیح مصنوعی برای باردار شدن یوز‌ها/آغاز فاز سوم پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی
رجبعلی کارگر در گفتگو با خبرنگار گروه جامعه به مناسبت روز جهانی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی گفت: بر اساس یافته‌های سازمان حفاظت محیط زیست تعداد یوزپلنگ‌های ما در کشور کمتر از ۵۰ قلاده شناخته شده است که این آمار مربوط به چند سال گذشته است و آمار دقیقی از این گربه سان وجود ندارد.
وی درباره علت اینکه از این تعداد یوز‌های مموجود در ایران آمار دقیقی در دست نیست اظهار کرد: این امر ناشی از این است که زیستگاه این گونه زیستی بسیار وسیع حدود ۶ میلیون هکتار است که سرشماری از این گربه سان که بسیار نیز منزوی هستند کار بسیار سختی است.
معاون پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی افزود: در سال ۱۳۸۰ زمانی که پروژه حفاظت از یوزپلنگ با همکاری UND و کارشناسان آغاز به کار کرد بر اساس بررسی‌ها اعلام شد که یوز آسیای منقرض شده است. بعد از این گفته‌ها یک یوز در جاده طبس تصادف کرد و روند بررسی‌ها درباره تعداد یوز‌های کشور شروع شد و امروز بعد از ۱۷ سال ادعا می‌کنیم که در کشور ۵۰ یوزپلنگ داریم.
البته در این روند مسائلی مثل فعالیت معادن، سگ‌های گله، شرایط تغییرات اقلیمی، توسعه بی رویه جاده‌ها در حاشیه و داخل زیستگاه ها، تصادفات جاده‌ای و رقبای یوزپلنگ باعث شده که این گربه سان در معرض خطر انقراض آسیب بببند. اما این مسائل نباید تاثیری در روند فعالیت سازمان ایجاد کند و همکاران باید به اهتمام خود در حفاظت از این گونه در حد توان و اعتبارات ادامه دهد.
کارگر در ادامه اظهار کرد: برای حفاظت از یوز دو نوع اعتبار یکی اعتبار ملی و دیگری اعتبار بین المللی وجود دارد. در زمینه اعتبار ملی که سازمان به استان‌های یوز خیز اختصاص می‌دهد. بودجه در دوسال اخیر بسیار خوب بوده، ازاین‌رو پیش‌نویس فاز سوم پروژه برای مدت ۵ سال زیر نظر کمیته فنی حفاظت از یوزپلنگ در معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی تهیه و تکمیل‌شده و پس از اخذ نظر ذینفعان و علاقه‌مندان و امضاء تفاهم‌نامه بین سازمان حفاظت محیط زیست و دفتر عمران ملل، طی چند روز آینده با رویکرد جدید و تکمیلی شروع بکار خواهد کرد.
وی درباره میزن تلفات یوزپلنگ در جاده‌های کشور به دلیل تصادف گفت: در سال جاری سه قلاده یوز در کرمان خراسان شمالی و سمنان داشتیم. ۶ استان خراسان شمالی جنوبی و رضوی و کرمان، یزد، اصفحهان و سمنان استان‌های یوز خیر ما هستند.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که اخیرا فیلم‌هایی در فضای مجازی از زندگی توله یوز‌ها در کنار محیط بانان و تبدیل شدن آن‌ها به حیوانات اهلی و خانگی گفت: این اقدام غیرمجاز و کارشناسی نشده است. منشا این کلیپ‌ها در ایران نیست و رویکرد سازمان این رویکرد را ندارد که یوز در محیط بسته وجود داشته باشد. این رفتار با یوزپلنگ‌ها مخالف با نگاه کارشناسی است.
وی در ادامه با بیان اینکه سه قلاده یوز در پردیسان نگهداری می‌کنیم که از کودکی در پارک پردیسان وجود دارند و این سه ۱۱ ساله ۸ ساله و ۲ ساله هستند و فقط به این دلیل است که یا این توله یوز‌ها یا مادر خود را از دست داده و یا تصادف می‌کنند و احتیاج به مداوا و درمان داررند و به این مکان‌ها اعزام می‌شوند.
وی در ادامه گفت: جاده ۱۲ کیلومتری عباس آباد به میامی تاکنون ۸ تا ۹ یوز در آنجا بر اثر تصادف تلف شده اند در این راستا این جاده فنس کشی شده، از زیر گذر برای عبور یوز استفاده شده، تابلو نصب شده، است. بیشتر یوز‌های ما در خارج از مناطق حفاظت شده از دست می‌روند.
وی در ادامه گفت: در هیج جای دنیا یوز در فضای محصور باردار نشده که البته روی این امر متخصصان کار کرده، ولی موفق نشده اند؛ و در حال تلقیح مصنوعی برای باردار شدن یوز‌ها هستیم که اگر باز هم این اقدام موفقیت آمیز نباشد به دنبال راه دیگری خواهیم رفت.
وی گفت: خبر خوش اول اینکه سند ۵ ساله یوز توجه مسئولین ما و سازمان‌های بین المللی را به خود جلب کرده است با رویکرد بهینه سازی مدیریت در سطح مناطق است که فقط به ۶ میلیون هکتار زیستگاه این حیوان نکنیم و کولیدور‌ها و زیست گاه‌های خارج از این مناطق را نیز تحت پوشش بگیرم که ۱۲ میلیون هکتار را شامل شود؛ که در این سند رویکرد‌های جدید و بهینه‌ای بخصوص برای جوامع محلی پیش بینی شده است. در صدد هستیم مشارکت جوامع محلی در حفظ و حراست از این گونه بیشتر و این جوامع محلی برای کسب معیشت توانمند شوند و معیشت جایگزنی برای آن‌ها ایجاد کنیم و آن‌ها بتوانند در کنار زندگی با یوز‌ها برای حفاظت و حراست از این گونه نیز اقدام کنند. این اقدامات با اجرایی شدن این پیش نویس عملی خواهد شد. در این زمینه در جهت معیشت جایگزین در روستای قلعه بالای شاهرود که به یک روستای تنوع زیستی تبدیل شده که توریست نیز می‌پذیرد موفق عمل کرده ایم.