فرهنگ سازی پیش‌نیاز توسعه صنعت بیمه/ لزوم تنوع سازی محصولات بیمه‌ای با خلاقیت
به مناسبت روز بیمه در پرونده‌ای به بررسی وضعیت صنعت بیمه و دلایل کم رنگ بودن استفاده از بیمه‌های اختیاری پرداخته است.
در همین راستا با سید مجید بختیاری کارشناس صنعت بیمه و مدیرعامل بیمه رازی به گفت و گویی مشروح پرداختیم تا ضمن آگاهی از آخرین وضعیت صنعت بیمه در کشور با چالش‌های این صنعت بیشتر آشنا شویم.
میزان: وضعیت صنعت بیمه در ایران را چطور ارزیابی می‌کنید و این صنعت در کشور چقدر موفق بوده است؟
بختیاری: برای اندازه گیری میزان موفقیت صنعت بیمه در ایران و دیگر کشور‌ها معمولا از شاخصی به نام ضریب نفوذ استفاده می‌شود و با توجه به این شاخص می‌توان گفت که کشور‌ها چقدر در صنعت بیمه پیشرفت داشته اند به طوریکه در حوزه‌های اقتصاد، اجتماعی و همچنین مدیریتی هر چقدر دستگاه‌ها و سازمان‌های بیشتری بیمه شوند نشان می‌دهد بیشتر اهل رعایت‌های مدیریتی شدند. خوشبختانه بررسی ضریب نفوذ در ایران و مقایسه آن با کشور‌های منطقه رشد نسبتا خوبی را نشان می‌دهد.
میزان: باتوجه به رشته‌های مختلف بیمه در کدام بخش‌ها درآمد زایی مناسب و خدمات بهتری ارائه شده و کدام بخش‌ها نیاز به توجه بیشتر دارد؟
بختیاری: در بحث ضریب نفوذ بیمه‌های غیر زندگی و زندگی مطرح می‌شود و می‌توان گفت که در رشته بیمه‌های زندگی نیاز به توسعه بیشتر وجود دارد و این امر مورد تاکید مسئولان بیمه‌ای قرار دارد و به طور کلی می‌توان گفت که در این رشته وضعیت خوبی در کشور نداریم.
میزان: به نظر شما چه عواملی باعث شده تا بیمه‌های زندگی جایگاه کمرنگی در سبد بیمه‌ای خانوار داشته باشند؟
بختیاری: از جمله مهمترین دلایل ضعف در توسعه بیمه‌های زندگی را می‌توان سازو کار و ساختار سرویس‌های تامین اجتماعی و خدمات درمانی دانست به طوریکه مردم به دلیل تامین شدن در این بخش کمتر به بیمه‌های زندگی و ضرورت آن اهمیت می‌دهند.
میزان: به نظر شما چرا بیمه‌هایی که اجباری نیستند در ایران نتوانستند جایگاه مناسبی داشته باشند؟
بختیاری: بخش عمده‌ای از این موضوع به موضوع شناخت و فرهنگ استفاده از بیمه در کشور مربوط می‌شود به طوریکه در موارد بسیاری دیده شده که بیمه اجباری بوده، اما بازهم برای خرید بیمه نامه اقدامی صورت نگرفته است.
به طور کلی در این زمینه می‌توان گفت: هر چقدر شناخت افراد به نقش و اهمیت بیمه در زیرساخت‌ها و زندگی بیشتر نمایان شود به طور قطع وضعیت بهتر می‌شود. اما از دیگر از دلایل آن می توان به میزان درآمد خانوارها، نبود فرهنگ سازی مناسب و کمبود اطلاعات در مورد بیمه های مختلف اشاره کرد.
میزان: چند درصد از درآمد بیمه رازی از بیمه‌های اجباری و چند درصد از بیمه‌های اختیاری است؟
بختیاری: در صدر بیمه‌ها می‌توان به بیمه شخص ثالث اشاره کرد که اصطلاحا اجباری بوده و به طور کلی در کل شرکت‌های بیمه‌ای نصف پرتفوی شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد که در شرکت بیمه رازی هم تقریبا به همین صورت است و در این زمینه تلاش می‌کنیم به کمتر از این رقم برسیم و برای توسعه دیگر شاخه‌های بیمه‌ای تلاش کنیم.
میزان: در بحث کمرنگ بودن بیمه‌ها بیشتر به موضوع شناخت و فرهنگ سازی اشاره می‌شود آیا شرکت‌های بیمه‌ای برای فروش بیشتر بیمه‌های عمر برنامه‌ای دارند؟
بختیاری: بیمه عمر یکی از مهمترین شاخه‌هایی است که ظرفیت بالایی برای توسعه دارد از طرفی به شرکت‌های بیمه‌ای کمک می‌کند تا درآمد بیشتر کسب کنند به همین خاطر در تلاشیم با استفاده از طرح‌های نوین، تبلیغات و آگاهی بیشتر از طرفی تسهیل گری در زمینه فروش بتوانیم تعداد بالایی از پوشش بیمه عمر را به فروش برسانید تا وضعیت شرکت‌های بیمه‌ای بهتر شود.
میزان: تصور کنید فردا به شما سمت رئیس کل بیمه مرکزی پیشنهاد شود اگر بخواهید یکی از بیمه‌های اختیاری که در حال حاضر وجود دارد را به طور اجباری تعریف کنید کدام یک را انتخاب می‌کنید؟ به نظر شما کدام بیمه اختیاری در کشور ضرورت دارد که اجباری شود؟
بختیاری: به نظر من باید در این زمینه نگاه آزاد اندیشانه تری داشت به طوریکه باید فرهنگ بیمه به قدری در کشور بالا برود که حتی بیمه شخص ثالث هم اجباری نباشد و افراد به دلیل اهمیت استفاده از آن برای خرید اقدام کنند.بهتر است به جای فروش اجباری بیمه نامه، افراد را به مرحله‌ای از شناخت برسانیم که خودشان بیمه‌ها را انتخاب کنند و هیچ اجباری در این زمینه مطرح نشود.
میزان: به نظر شما در زمینه استقبال کم افراد از بیمه‌های اختیاری چه کسانی مقصر هستند؟
بختیاری: شاید این موضوع مطرح شود که در این زمینه بین دولت، مردم و شرکت‌های بیمه کدام یک بیشتر مقصر بوده که می‌توان گفت: همه دربه وجود آمدن این وضعیت مسئول هستند.
میزان: پیشنهاد شما در بهتر شدن وضعیت استفاده از بیمه‌های اختیاری چیست؟
بختیاری: در این بین می‌توان در کتاب‌های درسی از ظرفیت‌های آموزش و پرورش برای فرهنگ سازی و آمادگی ساختار ذهنی دانش آموزان برای فهم درست تری از بیمه استفاده کرد یا مثلا در دانشگاه‌ها بر روی تربیت نیروی انسانی ومدیران در صنعت بیمه تمرکز کرد.
همچنین در این زمینه با حمایت‌های دولت و کم کردن عوارض و مالیات بر ارزش افزوده شرکت‌های بیمه‌ای قائدتا بیمه‌ها برای افراد ارزان‌تر تمام می‌شود که با این وجود استقبال بیشتری نیز از آن‌ها خواهد شد.
از طرفی باید تنوع سازی محصولات نیز اتفاق بیفتد که این مورد نیاز به خلاقیت دارد و همچنین تکریم ارباب رجوع باید بیش از پیش رخ دهد.
این هر چه فعالیت‌های بیمه‌ای بیشتر شود ممکن است نتیجه فعالیت‌های اقتصادی بیمه و سرمایه گذاری‌ها منجر به سود آوری شود، وقتی صنعت بیمه عملا سودآور شود سرمایه گذار رغبت می‌کند تا به سمت آن بیاید.
میزان: در مقایسه صنعت بیمه در ایران و سایر کشور‌ها چه شاخه‌هایی از بیمه در کشور‌های توسعه یافته گسترش پیدا کرده که در ایران هنوز وجود ندارد؟
بختیاری: به طور کلی منطق بیمه در ایران و جهان تا حدودی با هم برابر است و نمی‌توان گفت در کشور‌های توسعه یافته از پوشش‌های بیمه‌ای استفاده می‌شود که در ایران وجود ندارد منتهی به میزان پیچیدگی‌ها و توسعه یافتگی‌های جامعه نحوه ارائه خدمات بیمه‌ای بین کشور‌ها متفاوت است.
بخش عمده‌ای از تفاوت ما با جهان درقالب عدد و رقم است که در این زمینه نمی‌توانیم خیلی کیفی صحبت کنیم وبررسی میزان ضریب نفوذ مطرح است.
از طرفی باید سرانه پرداخت یک ایرانی را با سرانه پرداخت افراد در دیگر کشور‌ها مقایسه کرد و در انتها شتاب سال‌های اخیر را هم نگاهی کرد؛ این امر درست است که در نتیجه نهایی با کشور‌های در حال توسعه فاصله کمی داریم، اما امیدمان به توسعه بیمه در کشور زیاد است، چون رشد نسبتا خوبی داشته ایم.