آزادی بیان در دانمارک؛ اصلی زیر فشار ژست‌های بی‎پایه

خبرگزاری میزان – دانمارک از جمله کشور‌های اروپایی است که ادعا می‌کند آزادی بیان در قانون اساسی این کشور تضمین شده است، اما مانند دیگر مدعیان غربی حمایت و پیشگامی در آزادی بیان، این اصل ارزشمند را دستاویز اهداف سیاسی خود ساخته و آن را از معنای حقیقی‎اش تهی کرده است.

استاندارد‌های دوگانه دانمارک درباره آزادی بیان، تاکید قانون کیفری این کشور بر رعایت این اصل را زیر سوال می‌برد؛ مهم‌ترین نمود این استاندارد دوگانه دانمارک، صدور مجوز برای اسلام‎ستیزان جهت نفرت پراکنی و هتک حرمت به قرآن کریم است.

تا سال ۲۰۱۷ به مدت ۱۵۱ سال توهین به مقدسات بر اساس بند ۱۴۰ قانون جزا دانمارک ممنوع بود، اما این بند از قانون به ندرت مورد استفاده و استناد قرار می‌گرفت؛ با وجود موارد متعدد توهین به مقدسات و البته اهانت به قرآن کریم و دین اسلام در دانمارک در بازه زمانی مذکور، فقط دو نفر در زمان حیات یک و نیم قرنی قانون ممنوعیت توهین به مقدسات به دلیل ارتکاب این جرم متهم شدند.

تا اینکه قانون ممنوعیت توهین به مقدسات در اواسط سال ۲۰۱۷ در پی پیگرد قانونی مردی به دلیل انتشار ویدئویی از توهین به قرآن مورد بحث‌های جنجالی قرار گرفت و در نهایت پارلمان دانمارک رای به لغو این قانون داد؛ هرچند هدف و جامعه مورد نظر از این اقدام با نگاهی به رای اسلام هراسانه و اسلام ستیزانه کشورهای غربی کاملا مشخص بود.

بی توجهی دانمارک به تعهدات بین المللی

دانمارک از سال ۲۰۱۴ به شکلی ویژه در قوانین مربوط به آزادی مذاهب یا اعتقاد تغییرات جدی ایجاد کرد؛ این تغییرات به ویژه اقلیت‌های مذهبی را تحت فشار قرار داد و نگرانی‌ها درباره مداخلات قانونی در این مسائل را افزایش داد.

در واقع دانمارک با نادیده گرفتن تعهدات خود در زمینه آزادی مذهب یا عقیده، معاهدات بین المللی مانند میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و حتی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر را نادیده گرفته است و همین امر به افزایش آزار و اذیت‌های با انگیزه مذهبی و جنایت‌های نفرت محور در این کشور منجر شده است.

در فوریه ۲۰۲۳ نیز کمیته رفع تبعیض سازمان ملل (CERD) اعلام کرد که دانمارک با توقف تحقیقات خود در مورد یک نمایشگاه هنری که تصاویر نفرت نژادپرستانه را نشان می‌دهد، اقدامات موثری را علیه سخنان نفرت نژادپرستانه انجام نداده است.

آزادی بیان قربانی مبارزه ادعایی دانمارک با تروریسم

تصویب قانون مبارزه با تروریسم در کشور‌های اروپایی پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ حلقه آزادی بیان را در جغرافیای قاره اروپا تنگ‌تر کرده و این اصل ارزشمند و انسانی را بیش از هر زمان دیگری در معرض نقض غرض‌ها قرار داد.

دانمارک که در دهه‌های اخیر به انحا مختلف تضییقاتی بر آزادی بیان تحمیل کرد، از فرصت تصویب قانون مبارزه با تروریسم نیز برای اتخاذ تصمیم‌ها و گام‌هایی در این زمینه سوءاستفاده کرد؛ تصویب قانون مذکور در دانمارک نیز سبب قربانی شدن آزادی بیان به ازای ادعا‌های مبنی بر مبارزه با تروریسم شد.

در این که ترور یک جرم جنایی است بحثی نیست، موضوع نگران کننده اقدام دولت دانمارک مبنی بر جرم انگاری اظهارات و سخنانی است که به زعم کپنهاگ ضد دموکراتیک هستند.

این در حالی است که تعریف دانمارک از سخنان و اظهارات ضد دموکراتیک نیز به نوبه خود محل بحث جدی است و به شدت بر مدار استاندارد‌های دوگانه می‌چرخد.

در واقع دانمارک مدافع آزادی بیان نه تنها از حق توهین به اسلام و مقدسات مسلمانان دفاع می‌کند، بلکه آزادی بیان را برای مسلمانان جهت دفاع از خود در برابر توهین‌ها و هجمه‌ها به رسمیت نمی‌شناسد.

ناگفته پیداست که تصویب قانون مبارزه با تروریسم در دانمارک تاثیر منفی نامتناسبی بر مسلمانان داشته است.

حمایت دانمارک از هتک حرمت به قرآن کریم

دانمارک مدعی است که هتک حرمت به قرآن، به معنای حمله به مسلمانان به عنوان یک گروه نیست؛ این در حالی است که هتاکی به قرآن برای مسلمانان بسیار توهین آمیز و آزار دهنده بوده و به بروز حوادثی جدی منجر شده است.

نمونه جدید واکنش مسلمانان به هتک حرمت به قرآن در عراق رخ داد که در پی آن مسلمانان عراقی به سفارت سوئد حمله کردند؛ در عین حال کشور‌های مسلمان نیز اقدام به احضار یا اخراج سفیر سوئد از خاک خود کردند.

تاکنون کشور‌های مسلمان بار‌ها اعتراض خود به حمایت دانمارک به هتک حرمت به قرآن کریم را اعلام کردند؛ آن‌ها در مه ۲۰۱۵ در چهل و دومین نشست شورای وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در کویت قطعنامه‌ای تصویب کردند که خواستار پیروی از سیاست مشترک با هدف ممنوعیت اهانت به اسلام به بهانه آزادی بیان شدند.

کشور‌های مسلمان در جریان پنجاه و سومین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل نیز درخواست جلسه‌ای برای بررسی مقابله با نفرت مذهبی را ارائه کردند که به تصویب قطعنامه‌ای با همین عنوان منجر شد؛ هرچند تصویب این قطعنامه به مذاق کشورهای غربی خوش نیامد.

آن چه مشخص است، آزادی بیان مورد نظر دانمارک ضمن نسبی بودن، فقط برای غربی‌ها قابلیت اجرایی شدن دارد.

تردیدی در این امر نیست که آزادی بیان یک اصل مطلق نیست و حقوق بین‎الملل هم بر این امر تاکید دارد؛ اما محدودیت‌های وارد شده بر آزادی بیان فقط در شرایط خاص مجاز هستند.

باید توجه داشت که تلاش برای جلوگیری از تحریک به تبعیض، خصومت یا خشونت از موارد قانونی است که باید در هنگام اجرای اصل ار آزادی بیان در نظر داشت.

انتهای پیام/