نقش نظام آموزشی در کشور کوچک دیده شده است
به گزارش گروه جامعه ، مهدی نوید ادهم در نشست "آموزش و پرورش به سان جزیره، تحلیلی بر سیاست‌های آموزشی" گفت: برای رسیدن به تعالی و رشد فکر کردیم باید از صنعت و کشاورزی شروع کنیم و اگر به نظام آموزشی هم رسیدیم بیشتر به آموزش عالی توجه شد و در نهایت نتیجه این سیاستگذاری آن شد که با بی پولی کنونی، دانشگاه و صندلی خالی بسیار داریم، اما دانشجو نداریم و در عین حال در آموزش و پرورش نیز شاگرد داریم و صندلی نداریم.
وی این وضع را معلول سیاست گذاری کلان و کوچک دیدن شدن نقش آموزش و پرورش در تربیت منابع انسانی و دستیابی به رشد و کاهش آسیب‌های اجتماعی دانست و افزود: در توضیح آسیب‌های اجتماعی باید گفت که به نظر می‌رسد تجلی کارکرد‌های ذهنی و رفتار‌های غلط انسان‌ها است و اکنون این سوال مطرح است که بهترین سن برای ساماندهی این کارکرد‌ها چیست؟ که باید پاسخ داد در سنین کودکی و نوجوانی. زیرا وقتی فرد به بزرگسالی می‌رسد تغییر باور‌ها و رفتار‌های او سخت خواهد بود.
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: اگر با آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق و خشونت در جامعه مواجه هستیم ریشه آن را باید در کارکرد‌های خانواده و دوران پیش از دبستان و دبستان جستجو کرد.
نوید ادهم گفت: همچنین در خصوص محیط زیست و پائین بودن نرخ بهره‌وری در کشور، زمین بازی این‌ها می‌تواند آموزش و پرورش باشد که این مساله از نظر تئوریک کاملا قابل پذیرش است و کشور‌های پیشرفته نیز از همین مسیر آغاز کرده‌اند و بچه‌ها را کوچک ندیده و آینده جامعه شان را در تصویر مدرسه امروز دیده‌اند.
وی تاکید کرد هر کشوری که کودکان پرسشگر، خلاق و مشارکت‌جو تربیت می‌کند، توسعه‌یافته است. نوید ادهم گفت: لذا سیاستگذاری کلان کشور ما نیز باید معطوف به این قضیه شود. مساله‌ای که اکنون از سوی سیاستگذاران و تخصیص‌دهندگان منابع نادیده گرفته می‌شود و آن‌ها هنوز به این باور نرسیده‌اند.
نوید ادهم رسالت اصلی آموزش و پرورش را پیوند گذشته، حال و آینده دانست و گفت: این ماموریت عظیم صرفا بر عهده آموزش و پرورش است که مباحث اجتماعی و فرهنگی گذشته را به زبان امروز ترجمه کرده و در اختیار بچه‌های آینده قرار دهد.
وی گفت: البته آموزش و پرورش نمی‌تواند این ماموریت را انجام دهد؛ لذا سال‌هاست که متخصصان به این نتیجه رسیدند که آموزش و پرورش را بازخوانی کنند به همین خاطر سند تحول بنیادین مطرح و پس از ۸ سال بررسی و تحقیق در سال ۹۰ به تصویب دو نهاد مهم شورای عالی آموزش و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت.
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش ادامه داد: هرچند این دستگاه از مشکلات بسیاری رنج می‌برد، اما صرف نقد و انتقاد از عملکرد‌ها چیزی را حل نمی‌کند و باید به دنبال اصلاح باشیم. دغدغه حدود ۶۰۰ استاد و صاحب‌نظر به تولید سند تحول منجر شد و در مجموع حدود ۸۰ پروژه تحقیقاتی را به انجام رسانده‌ایم و امید داریم با عملیاتی کردن سند برخی از مسائل حل شود.
نوید ادهم به برنامه‌ریزی برای اجرای سند تحول در سه گام طراحی، آماده‌سازی و اجرا اشاره کرد و اکنون را زمان آماده‌سازی دانست. گفت: اگر قرار است به موفقیتی در عملیاتی کردن سند برسیم باید تغییراتی ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: یکی از این تغییرات آن است که مصمم به حذف مجموعه‌ای از محفوظات و معلومات و جایگزین کردن تربیت‌پذیری در میان دانش‌آموزان هستیم و تلاش می‌شود تا آموزش و پرورش را به یک نهاد فرهنگی، اجتماعی و تربیتی تبدیل کنیم و مهارت‌های زندگی را در عصر فناورانه به بچه‌ها بیاموزیم.
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: این وزارتخانه جایگزین کردن خردورزی و اندیشه‌ورزی را از پایه ششم ابتدایی و با ورود کتاب‌های کار و فناوری و تفکر و پژوهش آغاز کرد و در پایه هفتم با کتاب تفکر و سبک زندگی و در پایه دوازدهم با کتاب تحلیل مطالب فرهنگی دنبال کرد.
نوید ادهم گفت: اکنون با این اقدامات می‌توان به بخشی از دستاورد‌های سند تحول همچون حذف آزمون‌های زائد از دوره ابتدایی اشاره کرد، اما باید توجه داشت از آنچه پیش بینی شده بود تنها ۷۰ درصد اجرایی شد، زیرا عوامل بیرونی و مافیای کنکور اجازه اجرای کامل این برنامه را ندادند. امید است روزی استادان دانشگاه‌ها علیه کنکور قیام کنند
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش درباره انتقاد به واژه 'حیات طیبه' موجود در سند تحول بنیادین گفت: این واژه به معنای زندگی پاک مبتنی بر معارف دینی است. در خصوص ایراد به تحصیل دانش آموزان به زبان فارسی هم باید به این نکته توجه داشت همانگونه که در قانون اساسی آمده آموزش کتاب‌های درسی باید به زبان فارسی باشد و همه بچه‌های این سرزمین باید فارسی بدانند، بخوانند و بنویسند، اما بر اساس سند تحول برای تبدیل کردن زبان بومی به زبان رسمی کشور دوره‌های پیش‌دبستانی در مناطق دو زبانه و مرزی و محروم به مدت دو سال برگزار می‌شود.
نوید ادهم یادآوری کرد وزارت آموزش و پرورش در مدت ۵ سال گذشته نرخ پوشش دوره پیش‌دبستانی در این مناطق را از ۳۷ درصد به حدود ۷۰ درصد رسانده است. وی گفت: برای مناطقی که امکان برگزاری دوره پیش‌دبستانی نبود نیز فرصت یک ماهه قبل از ورود دانش‌آموزان به پایه اول ابتدایی در نظر گرفته شد تا آنان با زبان فارسی آشنا شوند.
وی در ادامه درباره برخی انتقاد‌ها نسبت به فقدان پیگیری افزایش اعتبارات توسط وزارت آموزش و پرورش نیز گفت: شورای عالی آموزش و پرورش به عنوان ناظر عملکرد این وزارتخانه همواره شاهد تلاش مسئولان ذیربط برای افزایش بودجه است، اما باید توجه داشت که میزان اعتبارات در هیات دولت و مجلس شورای اسلامی به تصویب می‌رسد و تاکنون با وجود فریاد بلند مدیران آموزش و پرورش، سهم اندکی نصیب این دستگاه شده است.
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش همچنین در رابطه با برخی انتقاد‌ها نسبت به ورود معلمان آموزش ندیده در مدارس نیز توضیح داد: برای تمامی معلمان دوره‌های آموزشی در شهریور برگزار می‌شود و اگر در این فرصت عملی نشد در مهرماه آن‌ها در دوره‌های مربوطه شرکت می‌کنند و در مقطعی به دلیل انبوه بازنشستگان که عموما ورودی سال ۶۰ به این وزارتخانه بودند با کمبود معلم مواجه شدیم که با بهره‌گیری از جذب افراد توانمند و دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان تا حدودی این فاصله ترمیم شد.
نوید ادهم گفت: در جامعه امروز در تشخیص درد و آسیب‌شناسی بسیار توانمند شده‌ایم و در فضای مجازی هم این مساله به رخ ما کشیده می‌شود و در نسخه‌پیچی هم تا حدودی توانایی داریم، اما در درمان بسیار ناکارمد هستیم. در خصوص میزان عملیاتی کردن سند تحول نیز با مشکلات و تنگنا‌هایی روبرو هستیم و منفی‌نگری موجب جلوگیری از اجرای طرح‌ها شده است.
وی راهبرد اصلی سند را پیشگیری به جای درمان دانست و گفت: اگر ما راهبرد مصون سازی را مدنظر قرار دهیم بچه‌ها کمتر دچار آسیب خواهند شد.