بازخوانی جنگ بوسنی و قتل عام سربرنیتسا/کشتار مسلمان با چراغ سبز سران صرب

خبرگزاری میزان - در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۲، بقایای دستکم دو نفر که در جریان کشتار‌های سال ۱۹۹۲ علیه مسلمانان بوسنیایی کشته شدند، در «ویشگراد»، در شرق بوسنی و هرزگوین (BiH) پیدا شد.

یکی از شهروندان ویشگراد، می‌گوید: بازنویسی تاریخ خشونت‌آمیز شهر ما و انکار جنایات ارتکابی علیه بوسنیایی‌ها از مدت‌ها قبل آغاز شده است.

اگرچه جمعیت صرب محلی شاهد کشتار دسته جمعی غیرنظامیان بوسنیایی بودند، و با وجود قضاوت‌های متعدد دادگاه، شهادت‌های بی شمار شاهدان و بازماندگان، پذیرش بسیاری از سربازان شبه نظامی و گور‌های دسته جمعی که تا به امروز در این منطقه کشف می‌شوند، اکثریت ساکنان صرب ویشگراد و مقامات آن، وقوع قتل، شکنجه یا تجاوز جنسی را انکار می‌کنند؛ در چند سال گذشته، جمعیت صرب در بوسنی از انکار بی‌معنای این خونریزی و قتل‌ها به جشن آشکار و بی‌شرمانه روی آوردند.

این جشن‌ها بحث‌برانگیز هستند، زیرا مجمع صرب‌های بوسنی در سال ۱۹۹۲ جمهوری صربسکا را به عنوان «جمهوری مردم صرب بوسنی و هرزگوین» مستقل اعلام کرد؛ با هدف پیوستن به مناطق خودمختار صرب‌ها که در این کشور با صربستان ایجاد کرده بودند.

مونته‌نگرو این اقدام جنگ در بوسنی را آغاز کرد که شامل خشونت نظام‌مند از طریق «پاکسازی قومی» و نسل کشی بود که در سال ۱۹۹۵ در سربرنیتسا به اوج رسید و منجر به بیش از ۱۰۰ هزار کشته و حدود ۲.۵ میلیون آواره شد، زیرا نیرو‌های کروات و صرب تلاش کردند این کشور را به بخش بزرگ تقسیم کنند. 

جنگ بوسنی و قتل عام سربرنیتسا

قتل‌های سربرنیتسا اوج خونین جنگ بوسنی بود که پس از فروپاشی یوگسلاوی احساسات ملی‌گرایانه و جاه‌طلبی‌های سرزمینی را برانگیخت که صرب‌های بوسنی را در مقابل دو جناح اصلی قومی دیگر این کشور یعنی کروات‌ها و بوسنیایی‌ها قرار داد.

در جولای ۱۹۹۵، صرب‌های بوسنی یک پناهگاه امن تحت حفاظت سازمان ملل در سربرنیتسا را تسخیر کردند. آن‌ها حداقل ۸ هزار مرد و پسر بوسنیایی را از همسران، مادران و خواهران خود جدا کردند، آن‌ها را در جنگل‌های اطراف این شهر شرقی تعقیب و سلاخی کردند.

مجرمان سپس اجساد قربانیان خود را در گور‌های دسته جمعی دفن کردند و سپس بقایای آن‌ها را در میان سایر مکان‌های دفن پراکنده کردند تا شواهد جنایات جنگی خود را پنهان کنند. 

در طول این فرآیند، بقایای نیمه تجزیه شده از هم جدا شدند؛ اعضای بدن افراد هنوز در گور‌های دسته جمعی در اطراف سربرنیتسا یافت می‌شوند و از طریق تجزیه و تحلیل سخت دی‌ان‌ای در کنار هم قرار می‌گیرند و شناسایی می‌شوند.

پس از شناسایی بقایای اجساد، آن‌ها را به بستگان خود بازگردانده و در مرکز یادبود و گورستان درست در خارج از سربرنیتسا در ۱۱ جولای- سالگرد روز آغاز کشتار‌ها در سال ۱۹۹۵ - دفن می‌شوند.

جشن‌های بحث برانگیز صرب‌ها

علیرغم حکم دادگاه قانون اساسی بوسنی در سال ۲۰۱۵ که جشن ۹ ژانویه را به عنوان «روز جمهوری صربسکا» غیرقانونی و مغایر با قانون اساسی اعلام کرد، مقامات صربسکا همچنان به سازماندهی مراسم رسمی در این روز ادامه می‌دهند که در آن سخنرانی‌های ملی گرایانه و تفرقه افکنانه برای تجلیل از جنایتکاران جنگی انجام می‌دهند.

مقامات صربسکا نیز به مناسبت این «تعطیلات» یک رژه نظامی ترتیب می‌دهند. این رژه نه در پایتخت واقعی صربسکا، بلکه در حومه سارایوو برگزار شد - شهری که صرب‌ها در طول جنگ به مدت سه سال در محاصره بودند. 

حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر از جمله افسران پلیس مسلح، آتش نشانان، کهنه سربازان جنگ، اعضای خدمات حفاظت شهری در این رژه شرکت کردند. هزاران نفر دیگر در حاشیه این رژه را تماشا کردند.

صرب‌های نهاد جمهوری صربسکا در بوسنی سی و یکمین سالگرد تأسیس این نهاد را جشن می‌گیرند، علی‌رغم ممنوعیت دادگاه در مورد این رویداد، که اساسا یک رژه نظامی است،

اما مقامات جمهوری صربسکا همچنان هر سال این روز را به عنوان تعطیلات رسمی اعلام می‌کنند: برای مثال ۱.۲ میلیون نفری که در این نهاد زندگی می‌کنند در این روز دست از کار می‌کشند.

چرا این جشن بحث برانگیز است؟

در ۹ ژانویه ۱۹۹۲، مجمع صرب‌های بوسنی با صدور بیانیه‌ای جمهوری صربسکا را به عنوان «جمهوری مستقل مردم صرب بوسنی و هرزگوین» اعلام کرد.

این اقدام باعث آغاز جنگ در بوسنی شد که منجر به کشته شدن ۱۰۰ هزار نفر و نسل کشی در سربرنیتسا شد، زیرا نیرو‌های کروات و صرب تلاش کردند کشور را به ترتیب به کرواسی بزرگ و صربستان بزرگ تقسیم کنند.

این درگیری با امضای توافقنامه صلح دیتون در دسامبر ۱۹۹۵ پایان یافت که کشور را به دو بخش نیمه خودمختار تقسیم کرد؛ نهاد جمهوری صربستان با اکثریت صرب، که ۴۹ درصد این کشور را شامل می‌شود و نهاد فدراسیون، که اکثر بوسنیایی‌ها در آن حضور دارند.

بسیاری از جامعه صرب، از جمله مقامات ارشد آن در جمهوری صربسکا، از جنایتکاران جنگی محکوم شده مانند «راتکو ملادیچ» و «رادوان کاراجیچ»، رئیس سیاسی سابق صرب هستند؛ دادگاه‌های بین‌المللی هر دو را به خاطر نسل کشی در سربرنیتسا و نظارت بر محاصره ۴۴ ماهه سارایوو مجرم تشخیص دادند. 

انتهای پیام/