صرف تکرار شعارهای وحدت زا اثر بخش نیست/ امروز نیازمند صورت عملی وحدت هستیم/غیرخودیها بلندگوی بیان خواستههای مردم نشوند
حجتالاسلاموالمسلمین نصرتی امام جمعه موقت در گنبد کاووس وامام جماعت مسجد النبی (ص) است که از سال 1344 به واسطه مهاجرت از شاهرود به ترکمن صحرا، در استان گلستان حضور فعال و اثرگذاری داشته است. از جمله مسئولیت های دیگر حجت الاسلام نصرتی می توان به مدیریت مرکز اسلامی غرب کشور ومدیر کلی اداره ارشاد کرمانشاه اشاره کرد. حضور او در سی و دومین کنفرانس وحدت بهانهای را فراهم آورد تا خبرنگار گروه فرهنگی گفتگویی را با حجت السلام نصرتی داشته باشد.
میزان :ارزیابیتان نسبت به سیمنار هفته وحدت چیست؟
نصرتی: سمینار هفته وحدت تا امروز دستاوردهای خوبی داشته است، سوال این است که آیا از این ظرفیت ارزشمند استفاده بهینه میشود؟ نکته دیگری که وجود دارد این است که هنوز برخی از متولیان مباحث وحدت، ادبیاتشان در قیاس با دهه ۶۰ و ۷۰ تفاوت چندانی نکرده است و هنوز تصورات ذهنیشان در فضای آن سالها قرار دارد. در حالی که مردم آن مرحله را پشت سرگذاشته واز آن چالشها عبور کرده اند. در اوایل انقلاب به هر دلیل عدهای در قالب سازمانهای مسلح وپست سر قومیتها ومذاهب ساز ناکوکی داشتند ودرگیریهایی ایجاد میکردند. همین عوامل باعث شد که در دهه ۶۰ به این درک رسیدهایم که وحدت خوب و تفرقه برانگیزی بد است، اما سوال اینجاست که در دهه ۹۰ و در آستانه چهلمین سال آیا صرفا تکرار این مکررات اثر بخش است؟ یا باید به صورت عملی جلوه وحدت را نشان دهیم.
میزان: آیا ما در زمینه وحدت توانستهایم به یک فهم مشترک دست پیدا کنیم؟
نصرتی : در نگاه اول درک از وحدت، سهل و ممتنع است یعنی وقتی از وحدت سخن میگوییم، فکر میکنیم که همه میدانیم که چه میگوییم در حالی که درست به مساله نگاه کنیم، متوجه میشویم که درک کاملی نسبت به وحدت نداشتهایم.
میزان:رسیدن به نگاه تقریبی و وحدت میان شیعه و سنی چگونه رخ میدهد؟
نصرتی :اینکه بخواهیم به جایی برسیم که همه نگاه و طرز فکر مشترکی نسبت به وحدت داشته باشیم و در یک سطح ادارک قرار گیریم، غیر ممکن است چرا که خداوند ثابت کرده یک انسان اگر چه شباهتی با دیگری داشته باشد ولی به صورت صددرصد یکی نیست خدا انسانی را خلق کرده و نفر بعدی متفاوت با تمام آنچه که پیش از او خلق شدهاند، آفریده شده است. بر همین اساس تفاوت را خدا قرار داده و رفع اختلافها غیر ممکن است.
اگر بخواهیم، اینگونه به وحدت بیندیشیم خود بحث وحدت موضوع و وسیلهای برای اختلاف میشود ولی اگر وحدت آنچه که مدنظر اسلام، امام و رهبر انقلاب است، را بدانیم ،این وحدت حاصل است واختلافی وجود ندارد .وحدت حقیقتی است که در ضمیر ناخود آگاه و آگاه ملت ما وجود دارد وباید کلید واژهای را انتخاب کنیم که برخاسته از درون فرقه ها و قومیت ها باشد ، کلمه کلیدی باید به گونهای باشد که همه افراد وگروهها با تمام تفاوتها آن را نماد باورهای خود بدانند وآن را به رسمیت بشناسند و به آن ایمان داشته باشند، واگر چنین کلید واژه ای به میدان بیاید خواهید دید که ملت ایران وحدت دارند واختلافی وجود ندارد .
از نظر من این کلید واژه، برخلاف تصور اولیه دین اسلام نیست ،زیرا در فهم و درک دین اختلافهای زیادی وجود دارد. این کلید واژه انقلاب اسلامی است،که الگوی عصری اسلام ناب است و همگان منتظر وطالب آن بودند ، بنیان گذار آن عالم دینی و مورد قبول همه مردم بوده است ، انقلابی که قانون اساسی مبتنی بر اسلام دارد ومورد قبول خبرگان همین مردم است ، این چهار چوب مورد قبول همه مردم است و این انقلاب با قید اسلامی والگوی امارت عالم دینی محور وحدت است
البته ما با کسانی که این محور را قبول ندارند اختلاف داریم وعدد آنها نسبت به مردم ناچیز است .
میزان: نگاه اهل سنت درباره ولایت فقیه چیست؟
نصرتی :اهل سنت کسی که رهبری جمهوری اسلامی را به عهده دارد به عنوان اولیالامر قبول دارند، که این همان التزام عملی به ولایت فقیه است
آنچه که درایران به عنوان نظام سیاسی اتفاق افتاده بر حسب مبانی اهل سنت، حداکثر مطلوب اهل سنت است . یعنی حاکمیت عالم عادل دینی و از اولاد پیامبر (ص) ، ولی از نظر شیعیان این نظام سیاسی حد اقل مطلوبشان هست که در زمان غیبت رخ داده وحداکثر مطلوب شیعه حاکمیت امام معصوم است. پس میبینید ما در دوره ای از تاریخ قرار داریم که هم سنی و هم شیعه در زمینه نظام سیاسی به هم رسیده اند و این همان وحدت است که درعمق جان مذاهب اسلامی وجود دارد.
میزان: موضوع مطالبات و بحث وحدت را چگونه بررسی میکنید؟
نصرتی: مطالبات را باید جدا از وحدت داسنت. شیعه، سنی، و اقوام مختلف در جغرافیای کشور ،مطالبات زیادی دارند که گاه حق و گاه زیادهخواهی است. این مطالبات ربطی به وحدت ندارد و اگر بر سر مطالبات اختلافاتی هم پیش آمد وحدت به خطر نمیافتد.
ما یکسری جریانهای سیاسی داریم که برای طمعهای سیاسی مطالبات قومی و مذهبی را پررنگ میکنند و از اینجا به بعد این مطالبه مشکلساز میشود .
مطالبات مذاهب ، قومیتها وحتی اقلیت های غیر مسلمان باید درست شناخته شود وهمه در تحقق مطالبات برحق تلاش کنند و جهاد گران میدان عدالت باید فرا قومی ومذهبی وحتی فرا دینی به میدان بیایند
وقتی مطالبات را کم و زیاد میکنیم، مطالبات سیاسی ایجاد میشود. ما یکسری جریانهای سیاسی داریم که برای طمعهای سیاسی مطالبات قومی و مذهبی را پررنگ میکند و از اینجا به بعد این مطالبه مشکلساز میشود و اختلافاتی را بوجود میآورد.
وقتی می گوییم انقلاب اسلامی محور وحدت همه هست یعنی همه هویت خود وعزت خود را در قالب انقلاب اسلامی می بینند واین نگاه نگاه امام ورهبری است . بدیهی است هر مذهب وقومی احساس کند بنام انقلاب درشئونات آنها فراتر از قانون دخالت می شود و ازحقوق حقه آنها دفاع نمی شود گلایه مند می شوند .
البته برخی نا خواسته و به دلیل عدم شناخت تعلقات مذهبی وقومی در مناطق مختلف ایران برای خدمات فرهنگی وآموزشی دست به کارهایی می زنند که عزت یک قوم ویا مذهبی را خدشه دار می کند.مثلا تشکلی در مناطق اهل سنت اقدام به برگزاری همایشهایی مانند ،مبارزه با وهابیت کند، هرچند در نگاه اول این اقدام بر اساس دغدغه شکل گرفته است اما در عمل و با توجه اوضاع منطقه نتیجه مطلوب گرفته نمی شود زیرا وهابیت از درون اهل سنت به وجود آمده وباید اهل سنت آن را از خود براند و جوان اهل سنت در مبارزه فرهنگی با وهابیت وتکفیری احساس غرور کند . آیا بهتر نیست این گونه کارها به خود اهل سنت واگذارشود.واگر نیاز به کمکی دارند همگان کمک کنند ؟
ما در بسیاری از حوادث تجزیه طلبانه شاهدیم که خود اهل سنت در مقابل این عناصر ایستادگی کردهاند و حتی جان خود را فدا کردند .آن چه مهم است هویت بخشی و اعتماد کردن به اقوام است. دقت کنید،مردم وقتی مطالباتشان، شنیده نمیشود، دیگری دایه دلسوزتر از مادر میشود و غیرخودیها بلندگوی بیان خواستههای مردم میشوند و مطالبات اقتصادی ، فرهنگی وآموزشی را به سمت سیاسی شدن می برند.
به هر حال معتقدم کلید واژه انقلاب اسلامی و حتی ولایت ومحبت اهل بیت ع پرچم وحدت ملت ایران بوده وهست ودر این اصول اختلافی نیست بقیه می ماند مطالبات که ربطی به وحدت ندارد وباید در حوزه خودش بحث شود.
میزان: از وقتی که در اختیار قرار دادید کمال تشکر را داریم.
نصرتی: من هم از شما و همکارانتان متشکرم و برای مجموعه آرزوی موفقیت دارم.