ضرورت انعکاس اقدامات ایران در زمینه ارتقای حقوق کودکان و نوجوانان به مجامع و مراجع بین المللی

به گزارش گروه حقوقی و قضایی به نقل از پایگاه اطلاع رسانی معاونت حقوقی قوه قضاییه، ذبیح اله خدائیان معاون حقوقی قوه قضاییه امروز چهارشنبه در دیدار با خانم ایزابلا کاسترو جیووانی مشاور منطقه­‌ای و رییس بخش حمایت از کودک دفتر منطقه­‌ای خاورمیانه و شمال آفریقای یونیسف با اشاره به جایگاه والای انسان در قرآن کریم و کرامت ذاتی که در شرع مقدس اسلام از آن برخوردار است، تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران بر اساس اعتقادات دینی قدم‌­های موثری در بسط و توسعه حقوق بشر و به خصوص حقوق اقشار آسیب­‌پذیر جامعه برداشته است.

این مقام حقوقی اقدامات جمهوری اسلامی ایران را در بخش‌های مختلف و با محوریت حمایت از کودکان، چشمگیر توصیف و یادآور شد: آن­چه که در این نشست به عنوان اقدامات کشور مطرح شده است تنها در بردارنده عملکردی است که توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران و با همکاری یونیسف انجام شده است.

خدائیان با بیان اینکه قوانینی که طی یک دهه گذشته به تصویب رسیده و یا در مراحل نهایی تصویب هستند از مترقی‌ترین قوانین جهان به شمار می‌­رود خاطرنشان کرد: این قوانین توسط دستگاه قضایی و همکاری سایر قوا تهیه و تدوین شده است که از جمله آن می­توان به آیین دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان اشاره کرد.

وی با برشمردن پیش بینی مسئولیت تدریجی برای کودکان و نوجوانان معارض قانون در آیین دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان تصریح کرد: بر این اساس کودکان و نوجوانان مشمول مجازات پیش­‌بینی شده برای بزرگسالان نمی­‌شوند؛ بلکه مشمول اقدامات تامینی و تربیتی خواهند شد.

معاون حقوقی قوه قضاییه تدوین لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان را که هم اینک در آستانه تصویب نهایی و تبدیل به قانون است از دیگر اقدامات تقنینی دستگاه قضایی در این حوزه برشمرد و افزود: این لایحه دستگاه‌­ها و وزارتخانه­‌های متعدد را مسئول حمایت از کودکان و نوجوانان می‌­کند و بر اساس آن دفاتر حمایت از کودکان و نوجوانان در قوه قضاییه، پلیس و وزارتخانه­‌های متعدد تشکیل می‌­شود.

وی در ادامه تشریح ابعاد مختلف حمایتی این لایحه خاطرنشان کرد: در لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان تکالیفی برای وزارتخانه‌هایی مانند آموزش و پرورش در جهت فراهم کردن امکان تحصیل رایگان این طیف پیش‌­بینی شده و همچنین این نهاد‌ها مکلف شده‌­اند که برای پیشگیری از بروز رفتار‌های مخاطره‌­آمیز و تهدید کننده سلامت روحی و روانی کودکان و نوجوانان تلاش کنند.

این حقوقدان جرم­‌انگاری هرگونه خشونت نسبت به اطفال را از دستاورد‌های مهم لایحه یادشده برشمرد و افزود: در قوانین و مقررات ما قاضی ویژه رسیدگی به جرایم کودکان و نوجوانان، مددکاران اجتماعی و همچنین پلیس ویژه کودکان و نوجوانان که متفاوت از پلیس بزرگسالان خواهد بود پیش­‌بینی شده است.

معاون حقوقی قوه قضاییه در خصوص معرفی این اقدامات به سایر کشور‌ها تصریح کرد: ترجمه قوانین و لوایح موجود علاوه بر اینکه منجر به معرفی دستاورد‌های جمهوری اسلامی می­شود؛ بی تردید گام مثبتی در جهت راهنمایی سایر کشور‌ها در حوزه حقوق کودکان و نوجوانان به شمار می­‌رود.

خدائیان در ادامه این دیدار به عملکرد معاونت حقوقی دستگاه قضا با هدف فرهنگ سازی و آموزش متولیان و دست‌اندرکاران حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان پرداخت و گفت: طی بازه زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ بیش از ۳۰ کارگاه در استان­های مختلف با حضور قضات، پلیس، مسئولان کانون‌های اصلاح و تربیت، و مددکاران اجتماعی در راستای حقوق کودک و نوجوانان برگزار کرده­‌ایم.

این حقوقدان در ادامه به برگزاری ۴ همایش بزرگ با عناوین محیط حامی کودک، بررسی ابعاد کودکان بی سرپرست، نوآوری‌­های قوانین در زمینه اطفال و نوجوانان و چشم انداز حقوق کودک طی سال­‌های اخیر اشاره کرد و گفت: در این همایش­ها حدود ۱۰۰۰ نفر از اندیشمندان و صاحبنظران و حقوقدانان حضور فعال داشته‌­اند.

معاون حقوقی قوه قضاییه کتاب­‌های منتشر شده توسط معاونت حقوقی را در این حوزه بیش از ده عنوان اثر برشمرد و اضافه کرد: مهم­ترین عناوین آثار یادشده شامل «مجموعه تنقیح شده قوانین ومقررات مربوط به اطفال و نوجوانان»، «مجموعه تنقیح شده اسناد بین المللی مربوط به اطفال و نوجوانان»، «مطالعات تطبیقی به منظور شناخت قوانین و مقررات کشور‌های دیگر و استفاده از تجارب آنها، آلمان، مالزی، ترکیه، آفریقای جنوبی و نیوزیلند»، «حقوق کودک، مطالعه تطبیقی در اسلام و اسناد بین المللی»، «گزیده اسناد بین المللی حقوق کودک»، ترجمه کتاب «راهنمای دست اندرکاران و سیاست گذاران پیرامون عدالت در موضوعات کودکان قربانی و شاهد جرم»، «راهنمای آموزشی دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان به قضات» و «راهنمای آموزش حقوق کودک به مشاوران و مددکاران اجتماعی نظام عدالت ویژه اطفال ونوجوانان» است.

خدائیان همچنین به ابعاد آموزش­‌های عمومی قوانین و مقررات در این حوزه پرداخت و اعلام کرد: تهیه چندین پویا­نما (انیمیشن) با موضوعات مختلف، تهیه موشن گرافیک­‌های متعدد، تهیه مستند «ده گام» با موضوع دستاورد‌های قوه قضاییه در حوزه حقوق اطفال و نوجوانان و تهیه کتاب حقوق کودکان به زبان ساده از جمله اقدامات معاونت حقوقی قوه قضاییه با هدف آموزش­‌های عمومی در این حیطه بوده است.

این مقام قضایی با بیان اینکه به اعتقاد ما حقوق بشر نباید دستاویزی برای اهداف سیاسی باشد تصریح کرد: این امر که از سوی برخی مجامع بین المللی با ناقضان حقوق کودکان و نوجوانان در برخی کشور‌ها برخورد عادلانه‌­ای نمی­شود مایه تأسف شدید است که نمونه بارز آن ظلمی است که در حق کودکان مظلوم یمن توسط آل سعود و یا علیه مردم مظلوم فلسطین به خصوص کودکان توسط رژیم اشغالگر قدس انجام می­شود و البته ما در این خصوص اقدام شایسته­ و بازدارنده­‌ای از سوی مجامع بین­ المللی با موارد یادشده مشاهده نکرده­‌ایم.

معاون حقوقی قوه قضاییه در پایان ضمن ابراز خرسندی و قدردانی از همکاری مطلوب دفتر یونیسف در ایران با قوه قضاییه اعلام کرد: درصدد هستیم تا همایش بین المللی در زمینه حقوق کودکان و نوجوانان در شرع مقدس اسلام با همکاری یونیسف در آینده برگزار کنیم.

شایان ذکر است در این نشست برخی مدیران معاونت حقوقی قوه قضاییه و نمایندگان دفتر منطقه‌­ای یونیسف نیز حضور داشتند.