نظریه مشورتی کمیسیون قضایی وحقوقی اداره کل حقوقی سازمان قضایی نیروهای مسلح در خصوص مرخصی محکومان
به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، مفاد ماده (۵۲۰) تبصره «۴» قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ که عنوان می‌دارد: «محکومانی که به موجب قانون مشمول مقررات تعلیق اجرای مجازات نمی‌شوند پس از تحمل یک سوم از میزان مجازات با رعایت شرایط مندرج در صدر ماده و به تشخیص دادستان می‌توانند در هر چهارماه حداکثر از پنج روز مرخصی برخوردار شوند.»
به عنوان مثال؛ اگر متهمی محکوم به پانزده سال حبس شده باشد، پس از گذشت پنج سال می‌توان به وی مرخصی داد، که این موضوع با سیاست‌های فعلی قوه قضائیه مبنی بر کاهش جمعیت کیفری و حبس‌زدایی منافات دارد و از طرفی، برای متهم و خانواده وی می‌تواند آثار روحی و روانی فراوانی داشته باشد و همچنین با مفاد تبصره «۵» ماده صدرالذکر در تناقض می‌باشد، که رئیس قوه قضائیه می‌تواند به مناسبت‌های ملی و مذهبی علاوه بر سقف تعیین‌شده در این قانون حداکثر تا دوبار در سال به زندانیان واجدالشرایط مرخصی اعطا نماید.
در پاسخ به این موضوع آمده است: قانونگذار به لحاظ اهمیت جرایمی که مجازات آن‌ها مشمول تعلیق اجرای مجازات نمی‌شوند، محکومان این‌گونه جرایم را از حکم عام صدر ماده (۵۲۰) ق. آ. د. ک، خارج و مشمول مقررات خاص مندرج در تبصره آن ماده کرده است.
بدین ترتیب، محکومان مذکور برای استفاده از مرخصی اعطایی در آن تبصره باید علاوه بر رعایت شرایط مقرر در صدر آن ماده و از جمله داشتن شرایط آیین‌نامه سازمان زندان‌ها که به‌موجب تبصره ماده (۱۶) دستورالعمل ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری (مصوب ۱۳۹۵ ریاست قوه قضاییه) همچنان لازم‌الاجراست، یک سوم از مجازات را نیز تحمل کرده باشند تا براساس تشخیص دادستان از مرخصی مذکور در تبصره به جای مرخصی مندرج در صدر ماده برخوردار شوند.
اختیاری که در تبصره «۵» ماده مذکور و به مناسبت‌های ملی و مذهبی به رئیس قوه قضائیه داده شده است خارج از قلمرو ماده (۵۲۰) و تبصره «۴» آن است. به عبارتی دیگر، محکومان موضوع تبصره «۴» ماده مذکور قبل از تحمل یک سوم از میزان مجازات می‌توانند از مرخصی موضوع تبصره «۵» بهره‌مند شوند.