موفقیت چشمگیر ایران در کنترل بیماری سل

به گزارش گروه جامعه ، مهشید ناصحی با بیان این مطلب که حدس زده می‌شود که از هر سه نفر جمعیت جهان، یک نفر به باسیل سل آلوده بوده و درهر ثانیه یک نفر به تعداد آنان افزوده می‌شود. مساله نگران کننده این است که طبق برآورد‌های موجود، ۵۰ میلیون نفر از این افراد، به باسیل سل مقاوم به چند دارو (MDR-TB) آلوده هستند، گفت: این بیماری که بزرگترین علت مرگ ناشی از بیماری‌های عفونی تک عاملی در جهان است (حتی بیشتر از ایدز، مالاریا و سرخک)، دارای مرتبه نهم در بار جهانی بیماری هاست و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۰ همچنان جایگاه کنونی خود را حفظ کند و یا تا رتبه هفتم ارتقا یابد.

رییس اداره مبارزه با سل و جذام وزارت بهداشت، افزود: بیش از ۹۰ درصد موارد بیماری و مرگ ناشی از سل در کشور‌های در حال توسعه رخ می‌دهد، کشور‌هایی که ۷۵ درصد موارد بیماری در آن‌ها به فعال‌ترین گروه سنی به لحاظ اقتصادی (یعنی ۱۵ تا ۵۴ سالگی) تعلق دارد.

وی ادامه داد: در این کشور‌ها یک فرد بزرگسال مبتلا به سل به طور متوسط ۳ تا ۴ ماه قادر به کار کردن نیست و لذا ۲۰ تا ۳۰ درصد درآمد سالانه خانواده وی از دست می‌رود. این در حالی است که با مرگ چنین فردی به طور متوسط ۱۵ سال درآمد خانواده به طور یکجا از بین خواهد رفت.

ناصحی بیان داشت: واضح است که سل به جز لطمات اقتصادی، اثرات منفی غیرمستقیم دیگری نظیر طرد شدن زنان مبتلا از خانواده هایشان به دلیل نگرش‌های غلط موجود یا ترک تحصیل فرزندان بیماران به دلایل مختلف، بر کیفیت زندگی بیماران یا افراد خانواده آن‌ها دارد.

وی با اشاره به این که حاصل تقسیم فراوانی مطلق موارد سل کشور‌ها به جمعیت آن‌ها میزان بروز سل نامیده می‌شود، اظهار داشت: در سال ۲۰۱۶ میلادی در جهان، حدود ۱۰.۴ میلیون نفر جدید به سل فعال مبتلا شده (۵.۹ میلیون نفر مرد، ۳.۵ میلیون نفر زن و یک میلیون نفر کودک) که برآورد می‌شود حدود ۱.۶۷ میلیون نفر در اثر این بیماری جان می‌سپارند.

رییس اداره مبارزه با سل گفت: میزان بروز سل در سال ۲۰۱۶ در جهان ۱۴۰ مورد در یکصد هزار نفر جمعیت تخمین زده شده است. متاسفانه تنها ۶۱ درصد از موارد سل تخمینی در سال ۲۰۱۶ از سوی کشور‌های جهان شناسایی و به سازمان جهانی بهداشت گزارش شده اند.

وی افزود: آلودگی همزمان به ویروس ایدز، خطر ابتلا به بیماری سل را به طور معناداری افزایش می‌دهد. کشور‌های با شیوع بالای اچ، آی، وی، به ویژه کشور‌های واقع در افریقای زیر صحرا، شاهد افزایش چشمگیر تعداد بیماران مبتلا به سل و افزایش ۲ تا ۳ برابر میزان‌های بروز گزارش شده سل در دهه ۹۰ بوده اند.

ناصحی ادامه داد: در سال ۲۰۱۶، میزان شیوع عفونت اچ آی وی در میان بیماران مبتلا به سل در جهان ۱۰ درصد تخمین زده شده است. همزمان، مقاومت چند دارویی، که نتیجه مدیریت ضعیف درمان سل است مشکلی جدی و روبه فزونی در بسیاری از کشور‌های جهان می‌باشد.

وی افزود: به هر حال، اهمیت و اولویت سل و برنامه‌های کنترلی آن در حدی است که در سال ۱۹۹۳ این بیماری از سوی سازمان جهانی بهداشت به عنوان اورژانس جهانی مطرح و اعلام شد و براساس اجلاس ماه می‌سال ۲۰۱۴ سازمان جهانی بهداشت و تعیین Post ۲۰۱۵ Strategy به ترتیب کاهش ۹۰ و ۹۵ درصدی بروز و مرگ ومیر ناشی از سل تا سال ۲۰۳۵ (نسبت به سال ۲۰۱۵) برای کشور‌های جهان هدف گذاری شد.

وی بیان کرد: از آنجایی که لازمه دستیابی به چنین هدفی، کشف هر چه بیشتر موارد موجود سل مسری و درمان موفقیت آمیز حداقل ۹۰ درصد آن‌ها می‌باشد، لازم است فعالیت‌هایی که به افزایش کشف به موقع و درمان موثر بیماران در هر کشور می‌انجامد، در استراتژی‌های برنامه کنترل سل کشور‌ها گنجانده شود.

رییس اداره مبارزه با سل وزارت بهداشت، گفت: بررسی آماری میزان بروز گزارش شده بیماری سل در کشور، نشان دهنده کاهش ۱۳ برابری این مقدار طی ۵۳ سال اخیر از ۱۴۲ مورد در یکصد هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۴۳ به ۱۰.۸۸ در یکصد هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۶ است.

ناصحی افزود: به موازات این تغییر، مقایسه میزان بروز مورد انتظار سل و مرگ و میر ناشی از آن بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ به ترتیب کاهش ۲.۳ و۴.۵ برابری را نشان می‌دهد. براساس آخرین گزارش ارسالی به WHO میزان موفقیت درمان در کل بیماران (جدید و عود) ۸۷ درصد بوده است.

وی ادامه داد: درسال ۱۳۹۶ در کشورمان میزان بروز گزارش شده سل ریوی با اسمیرخلط مثبت ۵.۴۶ مورد در یکصد هزار نفر جمعیت بوده است. از تعداد ۸۸۱۹ مورد مبتلا به سل گزارش شده کشور در سال ۱۳۹۶، میزان ۴۶ درصد موارد را زنان بیمار و ۱۴.۷ درصد موارد را بیماران غیر ایرانی (اغلب افغانی) تشکیل می‌دهند و بیشترین میزان بروز سل مربوط به گروه سنی ۶۵ سال به بالا بوده است که این حاکی از موفقیت چشمگیر کشور در کنترل این بیماری است.

رییس اداره مبارزه با سل وزارت بهداشت بیان کرد: در میان استان ها، سیستان و بلوچستان و گلستان بیشترین میزان‌های بروز و شیوع را در کشور دارا هستند. همسایگی ایران با دو کشور افغانستان و پاکستان که در زمره ۲۲ کشور High Burden دنیا هستند. همچنین عراق (با بحران‌های چند ساله اخیر آن) و کشور‌های تازه استقلال یافته شمال کشور (با شیوع بالای سل مقاوم به چند دارو) ضرورت توجه بیش از پیش ما را به این بیماری متذکر می‌کند.