آیین اختتامیه جایزه ادبی جلال آل احمد برگزار شد
خبرگزاری میزان-در آیین اختتامیه جایزه ادبی جلال آل احمد، محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از نویسندگان و اصحاب قلم حضور داشتند.
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در این مراسم اظهار کرد: امسال بیش از 2هزار اثر به دبیرخانه جایزه رسیده بود که بعد از ارزیابیهای اولیه 20 نامزد به بخش نهایی راه یافتند.
وی افزود: آثاری که در این دوره بررسی شد از میان کتابهای منتشر شده در سال ۱۴۰۰ بود که این آثار نسبت به سال گذشته رشد کمی و کیفی داشتند.
رمضانی بیان کرد: اتفاق دیگر این دوره برگزاری دورههای آموزشی بود که از ۳۱ استان کشور ۱۸۰ نویسنده تعلیم دیدند و با برگزاری اختتامیه جایزه جلال دورههای آموزشی آنها نیز به پایان رسید.
مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به بخشهای جنبی این دوره اظهار داشت: به غیر از چهار بخش جایزه جلال این دوره دو بخش ویژه داریم. آثار منتشرشده با موضوع شهید سلیمانی و کرونا و مدافعان سلامت را که در سه سال گذشته منتشر شده است، مورد ارزیابی قرار گرفت و امشب برگزیده این دو بخش معرفی میشود. بخش جنبی ویرایش که امسال دومین دورهاش را تجربه میکند به بهترین ویرایش از میان آثار رسیده تعلق میگیرد.
وی در خصوص ناشران شرکت کننده در این دوره بیان کرد: از ناشرانی که در سال ۱۴۰۰ در حوزههای مختلف آثاری را منتشر کردند، تشکر میکنیم؛ چرا که آنچه توسط ناشران چاپ میشود، حاصل تلاش جمعی از افراد است که نویسندگان مهمترین بخش این چرخه هستند. ۸۵۸ ناشر در این دوره شرکت کردند که ۱۴ ناشر به مرحله نهایی رسیدند. چهار خانم نیز به بخش نهایی رسیدند و چهار ناشر غیرتهرانی از سه استان در این جایزه به بخشهای نهایی راه پیدا کردند.
رمضانی در مورد شخصیت جلال آل احمد خاطرنشان کرد: جلال آل احمد سال ۴۱ اثر «غربزدگی» را منتشر کرد و امسال شصتمین سالگرد انتشارش است. وی قطبهای مهم فکری را دیده بود و بعد از آن اثر «غربزدگی» را نوشت. فردی که که در دنیا گشته است و اثری را نوشته نشان میدهد که بازبینی اثرش لازم است.
در ادامه اختتامیه جشنواره جلال آل احمد یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه نشر 1500 رمان در جامعه نشانه نشاط آن جامعه است و ادبیات در قبل و بعد از انقلاب تفاوتهایی پیدا کرده است، اظهار کرد: نیازمند بازبینی در شیوههای برگزاری جایزه جلال برای دورههای بعدی هستیم. البته برخی از روشها و روندها به دستمان رسیده است.
وجیهه سامانی دبیر علمی جایزه جلال نیز در این مراسم در سخنانی که به ارزیابی وضعیت ادبیات در چهار بخش جایزه جلال میپرداخت و در قالب بیانیه هیأت داوران این دوره تنظیم شده بود، پرداخت.
سامانی گفت: طبق بیانیه هیأت داوران، بخش نقد ادبی، شاخه کم برگ و بار جایزه جلال است که در مقایسه با دیگر شاخهها رشد کمی و کیفی قابل توجهی نیافته است. نقدهای این دوره نمایانگر حرکت کند، محتاطانه و قدری انفعالی این شاخه ادبی است و فقر نقد بومی و تاثیرپذیری از نقد غربی بسیار مشهود و محسوس است.
دبیر علمی جایزه جلال ادامه داد: در بخش مستندنگاری در سالهای اخیر شاهد رشد روزافزون این قالب ادبی و توجه جامعه به این رسته ادبی بودیم. در این دوره با رشد ۹۱ درصدی مواجه بودیم که هم به لحاظ کیفی و هم کمی آثار درخور توجه بودهاند. اما نکته مهم اینجاست که برخی نویسندگان مخصوصاً نویسندگان نوقلم تنها در پی علاقه و تعهد شخصی وارد این عرصه شدهاند و از دانش و آگاهی کافی درباره اصول مستندنگاری مطلع نیستند، لازم است که اقدامهای لازم برای آموزش این نویسندگان فراهم شود.
وی تصریح کرد: در بخش رمان و داستان بلند شاهد رشد کیفی و کمی آثار نسبت به دوره قبل بودیم، توجه به موضوعات ملی، امنیتی و دینی در رمانهای این دوره برجسته بود که اتفاقی مبارک و در عین حال ضعیف و حساس است که اگر مبتنی بر تحقیقات صحیح و اشراف اطلاعاتی باشد، نویدبخش خلق آثاری فاخر در آینده نه چندان دور است، اما ارزیابی ما در دوره پانزدهم موید این حقیقت بود که تا رسیدن به آثار شاخص و ماندگار ادبی راه زیادی پیش روست. استفاده از فرم و ساختار خلاقانه بهرهگیری از فرم ادبی و مضمون متعالی و جذاب باید به صورت جدی مورد توجه نویسندگان به ویژه نویسندگان جوان قرار بگیرد.
سامانی ادامه داد: بخش داستان کوتاه، هنرمندانهترین و رساترین قالب ادبیات داستانی است و متر و معیار خوبی در ارزیابی هنر و روایتگری نویسنده است، اما موضوعات پرداخته شده در داستانهای این دوره محدود به حال و هوای زندگی شهری بود. موضوعات بومی و اقلیمی و سبک زندگی اقوام ایرانی در مجموعه داستانها کمتر دیده شد و با فقر موضوعی و پیچیدهگویی کلامی مواجه بودند. پرداختن به ناهنجاریهای اخلاقی جامعه در این داستانها نمایان بود، بدون اینکه آسیبشناسی شود صرفا به شرح آن پرداخته شده بود که این با معنای واقعی ادبیات فاصله دارد.
وی خاطرنشان کرد: از متولیان دلسوز ادبی میخواهیم برای تربیت قلمهایی که با استفاده از فرم و ساختار مطلوب به درونمایه و محتوای ارزشمند نیز توجه میکنند، همت کنند که حال داستان کوتاه ایران در بیشتر ادوار جایزه جلال خوب نبود و این زنگ خطر بزرگی برای جریان ادبی کشور است.
جایزه ادبی جلال آل احمد به عنوان گرانترین جایزه ادبی در بخش ادبیات داستانی شناخته میشود.
این جایزه به مناسبت سالروز تولد جلال آل احمد با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۷ اولین دوره خود را برگزار کرد.
برگزیدگان جایزه جلال آل احمد:
بخش ویژه «کرونا و مدافعان سلامت»
در این بخش با حضور مجتبی رحماندوست کتاب «جهاد در قرنطینه» نوشته فروغ زال به عنوان برگزیده معرفی شد.
بخش «ویراستاری»
این بخش نیز با داوری فهیمه شامع، مهدی صالحی و لیلی فیروز با حضور علی محمد مؤدب حسین و جلال پور برای ویراستاری کتاب «صور سکوت» از انتشارات شهرستادان ادبی به عنوان برگزیده انتخاب شد و جایزهای به خانواده وی اهدا شد.
همچنین نرجس توکلی لشکاجانی برای ویراستاری کتاب «اینجا سوریه است» از انتشارات راه یار دیگر برگزیده این بخش بود.
بخش ویژه شهید سردار حاج قاسم سلیمانی
بیش از ۶۰۰ عنوان کتاب درباره شهید حاج قاسم سلیمانی منتشر شده است و در بخش «ویژه شهید سردار حاج قاسم سلیمانی» با حضور یاسر احمدوند، محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و پدر شهید آرمان علی وردی کتاب «حاج قاسمی که من میشناسم» نوشته سعید علامیان از نشر خط مقدم و کتاب «شاید پیش از اذان صبح» نوشته احمد یوسف زاده از انتشارات سوره مهر برگزیدگان این بخش بود.
بخش نقد ادبی
در این بخش با داوری ابوالفضل حری، محمود بشیری و جواد کامور بخشایش اثر برگزیدهای وجود نداشت اما با حضور محمدرضا سنگری، جواد کامور بخشایش و مهدی رمضانی، دبیر کل نهاد کتابخانههای کشور به دو کتاب «تماشای روایت: بررسی تحلیلی روش انتقال عناصر داستان از روایت به درام» نوشته مجید آقایی، انتشارات علمی و فرهنگی و کتاب «خود انتقادی ادبی: رسالهای در نقد خویشتن در عرصه ادبیات» نوشته مهرداد نصرتی، فرهنگ عامه به عنوان اثر شایسته تقدیر جوایزی اهدا شد.
بخش داستان کوتاه
این بخش با داوری هادی خورشاهیان، یوسف قوجق و محمدعلی رکنی و با حضور گلعلی بابایی، علیرضا قزوه، یاسر احمدوند، میثم نیلی، اکبر صحرایی کتاب «ویروس عاشق» نوشته مجید رحمانی، نشر صاد به عنوان برگزیده معرفی شد.
بخش مستندنگاری
در این بخش با داوری بهناز ضرابیزاده، مهدی کاموس و گلعلی بابایی و با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد، حداد عادل، حمید حسام، علی رمضانی و یاسر احمدوند دو کتاب «نبرد تنگهها» نوشته مصطفی رحیمی، نشر شهید حسن باقری و «عقیله» نوشته الهام امین، بهنشر به عنوان اثر شایسته تقدیر اعلام شدند.
همچنین کتاب «سازمان سیاسی بهائیت» نوشته حمیدرضا اسماعیلی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی به عنوان برگزیده این بخش معرفی شد.
بخش رمان
در این بخش با داوری رحیم مخدومی، محمدرضا شرفی خبوشان و سید میثم موسویان با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند و علی رمضانی برگزیده وجود نداشت اما دو کتاب «صور» نوشته حسینعلی جعفری، انتشارات سروش و «عزارئیل» نوشته نیما اکبر خانی، کتابستان معرفت به عنوان اثر شایسته تقدیر انتخاب شدند.
انتهای پیام/